Morgunblaðið - 29.11.1980, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 1980
Bókmenntlr
íslenzk grafík:
eftir ERLEND
JÓNSSON
Þórarinn Sveinsson frá Kilakoti
Björn telur að faðir sinn hafi
ekki ætlast til að ljóð sín yrðu
gefin út. Hann hafi ort sér til
hugarhægðar en hvorki til lofs né
frægðar. Ekki er að efa að það sé
rétt enda er Björn um það manna
dómbærastur.
Eftir að hafa lesið kvæði Þórar-
ins og skoðað þau frá ýmsum
hliðum hlýt ég að efast um að þau
hefðu orðið að meiri né betri þó
skáldið hefði einatt ort með út-
gáfu bókar í huga. Þórarinn hefur
verið bæði hagorður, eins og
kallað er, en — ekki síður orðhag-
ur. Kynslóð Þórarins var lífsglöð í
sinn hóp en hætti til að vera
nokkuð hátíðleg á prenti. En þessi
kvæði eru einmitt skemmtilegust
fyrir þá sök hve þau eru náttúrleg
og óþvinguð en þó um leið kjarn-
yrt og hressileg. Ég tek sem dæmi
þrjár vísur sem bera fyrirsögnina
Ærin óborna. en með þeim fylgir
sú skýring að »höfundur var
spurður, hvort hann hefði séð
rollu, sem vantaði á næsta bæ.
Hann svaraði samstundis:*
Fyllist heyhlaóa,
helftin sé taða.
láti þÍK Ka*fan nlaóa
í Kulli varta.
skirri þivr skaAa
með skjótum hraóa.
Sál þína laða
til Ijóssins staða.
Á öðrum stað í kvæðinu hrósar
Þórarinn afmælisbarninu með því
að segja að hann- sé »góðfóðurs
berill* og »snarpur sauðsnerill.*
Þannig hefur hann leikið sér að
orðasmíð sem er dálítið úrleiðis
við venjulegt mál en er þó hvergi
fjarstæðari en svo að flestir hljóta
að skilja. Og hafa gaman af!
Ég felst á álit það sem fram
kemur í fyrrgreindum inngangi
bókarinnar að Þórarinn hafi verið
góður hagyrðingur auk þess sem
skáldskaparneista sé víða að finna
í kveðskap hans. Þórarinn hefur
verið smekkvís og hugkvæmur og
óragur við að láta flakka hitt og
annað sem kynslóð hans mun
naumast hafa talið alfarið
»skáldlegt«, en prýðisvel við hæfi
til að lyfta andanum innansveitar.
Hefði þessi bók þurft að koma
út miklu fyrr því tíminn hefur
ekki unnið með kveðskap sem
þessum — sem svona er bæði
staðbundinn og tímabundinn og að
ýmsu leyti persónulegur.
Þó má að vísu segja að aldrei sé
of seint að birta það sem gott er og
má það til sanns vegar færa um
kvæðin í þessari bók.
Er flest jákvætt um hana að
segja nema eitt: Prentvillurnar
eru sannarlega alltof margar.
Erlendur Jónsson
„Kuftungar- affir Bjðrgu Jónadóttur
Grafíkmappa komin
út í annað sinn
GRAFÍKMAPPA félagsins ís-
lensk grafik er nú komin út i
annað sinn.
Fyrsta mappan kom út árið
1978 og seldist hún strax. í þeirri
möppu voru myndir eftir Ing-
unni Eydal, Jón Reykdal, Ragn-
heiði Jónsdóttur, Valgerði
Bergsdóttur og Þórð Hall.
Grafíkmappan er aðeins gefin
út í 50 eintökum með 5 myndum
eftir jafnmarga listamenn.
I möppunni sem nú er komin
út eru myndir eftir Björgu
Þorsteinsdóttur, Eddu Jónsdótt-
ur, Ingiberg Magnússon, Jens
Kristleifsson og Richard Valt-
ingojer Jóhannsson.
Áskrifendur að fyrstu möppu
féiagsins hafa haft forgang um
kaup. Sá frestur er nú útrunninn
og eru örfá eintök enn ósótt.
A „1. Snfilinl<i Ajkla laaa |f■|a|Aa|flaaa||
pf A BlrOOOinill vWib MWIIOIIbOOII
Björg
Þorsteins-
dóttir,
Edds
Jónsdóttir
og Jons
Kristloifsson.
Verða þau til sölu í fundarher-
bergi Norræna hússins miðviku-
daginn 3. desember kl. 18—19 og
kostar mappan 145 þúsund kr.
Þeir sem skráðu sig á biðlista á
sýningu félagsins í Norræna
húsinu haustið 1979 eru beðnir
að hafa samband við Þórð Hall í
síma 45061 fyrir 3. desember.
(Fréttatilky nning.)
Orðhagur og
óðarglaður
Þtirarinn Sveinsson frá Kílakoti
AÐ IIEIMAN
Ljóð og stökur 66 bls.
Reykjavík 1980
Björn Þórarinsson, bóndi í Kíla-
koti í Kelduhverfi, hefur séð um
útgáfuna á þessum ljóðum föður
síns sem fæddur var 1873, bjó
lengi búi sínu á föðurleifðinni og
lést þar í hárri elli 1957. Ritar
Björn formála fyrir útgáfunni og
vitnar meðal annars i grein sem
Karl Kristjánsson skrifaði um
Þórarin látinn, persónu hans og
skáldskap. Þar segist Karl sakna
»ljóðanna, sem Þórarinn hafði
skáldgáfu til að yrkja en orti
ekki.« Karl segir að Þórarinn hafi
verið meira en hagyrðingur: »Allt-
af er að finna í kveðskap hans
einhver merki um skáldgáfuna.
Hagmælskan er þar aldrei ein á
ferð.«
/Erin þín óborna.
úthyrnda. stórhyrnda.
lágfætta. lagðsíða.
leynist hjá Þrivarða.
Fjandans ærfáluna
færa þér ætlaða.
haxaði upp brekkuna.
blés þungt og mist* hana
Ég er við ellina
orðinn svo hlaupvana.
Vaskleikann viðskila.
vantar á pytluna.
En Þórarinn kastaði ekki aðeins
fram stökum, hann orti líka lengri
kvæði sem hljóta að hafa verið
nágrönnum og sveitungum geðbót
og afþreying. Tek ég sem dæmi
síðasta kvæði bókarinnar, afmæl-
iskvæði, sem Þórarinn orti til
fimmtugs bónda þar í sveit, vafa-
laust flutt í mannfagnaði. Þar ber
skáldið með meira fram þessar
óskir bóndanum til handa:
Góð stund
í Norræna
Flytjendur:
Gunnar Björnsson. selló
Jónas Ingimundarson. píanó
Efnisskrá:
A. Vivaldi. sónata nr. 5 í e-moll
J.S. Bach, einleikssvíta nr. 1 í
G-dúr
L.v. Beethoven, sjö tilbrigði við
stef Mozarts.
E. Bioch, tvö lög úr „Jewish
Life“.
J. Brahms, sónata op. 38 i e-moll.
Laugardaginn 15. nóv. sl.
fóru fram aðrir háskólatón-
leikarnir á þessu hausti og
voru í þetta sinn haldnir í
Norræna húsinu. Flytjendur
Jónas Ingimundarson
voru þeir sr. Gunnar Björns-
son sellóleikari og Jónas Ingi-
mundarson píanóleikari. Jón
Ásgeirsson aðalgagnrýnandi
blaðsins mun hafa verið er-
lendis þessa helgi og því ekki
Gunnar Björnsson
getað fjallað um tónleikana.
En þar sem hér var um mjög
ánægjulegan viðburð að ræða
get ég ekki stillt mig um að
stinga niður penna, þó nokkuð
sé um liðið. Tónleikarnir hóf-
ust á sónötu nr. 5 í e-moll eftir
Vivaldi. Frá höfundarins
hendi er þáttur sellósins ríkj-
andi í þessu verki, en samleik-
ur þeirra félaga var hér með
ágætum eins og raunar ein:
kenndi tónleikana í heild. í
einleikssvítu Bachs kom nokk-
uð á óvart hversu örugg tök sr.
Gunnar hafði á þessu vand-
leikna verki. Sr. Gunnar hefur
verið þjónandi prestur vestur í
Bolungarvík undanfarin ár, en
á leik hans var ekki hægt að
merkja að músíkin væri hlið-
argrein með kristnihaldinu
fyrir vestan. Gilti þar einu
hvort um var að ræða að bera
uppi langar breiðar laglínur í
„Sarabande" eða hlaupa og
trilia í fjörugum „Gigue". Þeir
Tðnllst
eftir EGIL
FRIÐLEIFSSON
félagar léku tilbrigði Beet-
hovens af léttleika, sömuleiðis
var fróðlegt að kynnast tveim-
ur lögum úr „Jewish Life“
eftir E. Bloch. Tónleikunum
lauk með sónötu op. 38 í e-moll
eftir J. Brahms. Að mínu áliti
risu tónleikarnir hér hæst.
Upphaf fyrsta þáttar er stór-
kostlega áhrifaríkt og verkið
öðlaðist líf í höndum þeirra
félaga, jafnvel flug þegar best
lét.