Morgunblaðið - 21.12.1980, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. DESEMBER 1980
Leynilegar leikfléttur í
taugastríði skáksniUingaima
í breska tímaritinu NOW frá 5.—11. þessa mánaðar er grein eftir skákfréttamann
þess, alþjóðlega meistarann William Hartston, þar sem hann fjallar um þá þrjá menn,
sem nú standa uppi í baráttunni um heimsmeistaratitilinn, Robert Hiibner, Viktor
Kortsnoj og núverandi heimsmeistara, Anatoly Karpov. Greinin fer hér á eftir
nokkuð stytt.
Eftir William
Hartston
FYRIR um tveimur mánuðum
kom inn á háskólabókasafnið í
Cambridge ungur, hálfsköllótt-
ur Þjóðverji með fremur tjásu-
legt skegg og þykk gleraugu.
Hann bað um að fá að líta á
gömul handrit, svokölluð Micha-
elides-handrit, og þegar starfs-
maður safnsins hafði sýnt hon-
um handritin, renndi hann í
gegnum þau og virtist lesa þau
jafn reiprennandi hvort sem þau
voru á koptísku eða grísku.
Síðan gerði hann ráðstafanir til
Portisch, á jafn auðveldan og
öruggan hátt og raun bar vitni.
Portisch hefur verið í hópi
sterkustu skákmanna sl. 15 ár,
atvinnumaður, sem hefur varið
átta tímum á hverjum degi til
að stúdera skák og þykir nú
standa á hátindi ferils síns.
Galdurinn við velgengni
Hiibners er gífurlegur undir-
búningur og nákvæmni. Hann
rannsakaði allar skákir, sem
vitað var að Portisch hafði teflt,
2500 skákir alls, ráðfærði sig við
Húbners og skipuleggjandi er
milljónamæringurinn og Köln-
arbúinn Wilfried Hilgert. Hil-
gert, sem er 46 ára gamall, hefur
auðgast mjög á fasteignavið-
skiptum, komið sér upp flota
fiskiskipa og að undanförnu
hefur hann snúið sér að því af
fullum krafti að gera veg þýskr-
ar skáklistar sem mestan. Hann
kom á fót skákmiðstöð í Köln og
gerði svo vel við skákklúbbinn í
Porz, skammt fyrir utan Köln,
að nú hefur hann á að skipa
ekki viljað vera of áberandi sem
aðstoðarmaður Húbners, enda
býr hann í Vestur-Þýskalandi
fyrir náð og miskunn tékkn-
eskra stjórnvalda og vill ekki
hætta á að honum verði kennt
um ef Húbner hrifsar titilinn úr
höndum Rússa.
Hort má samt sem áður með
vissu þakka að nokkru leyti
góðan árangur Húbners, þó að
hann eigi að heita aðstoðarmað-
ur hans númer tvö. Sá, sem
opinberlega er helsti aðstoðar-
er leitar eftir fullkomnun í öllu,
sem hann gerir, og er afar
gagnrýninn á sjálfan sig. Ef
hann hreppir heimsmeistaratit-
ilinn mun hinn þýski velgerðar-
maður hans, Tékkinn Hort og
íslendingurinn Guðmundur
fagna því innilega. Húbner aftur
á móti mun bíða með húrra-
hrópin þar til hann hefur farið
ofan í saumana á hverri skák og
fullvissað sig um, að hann hafi
teflt eins vel og unnt var. Þá
mun hann geta snúið sér aftur
Robert Húbner. Fyrir honum vakir aðeins eitt: að ná
fullkomnun.
Viktor Kortsnoj. Fyrir honum vakir aðeins eitt: að sigra.
Anatoly Karpov þegar hann endurheimti heimsmeistara-
titiiinn árið 1978.
að koma aftur eftir nokkra
mánuði til frekari rannsókna.
Þangað til ætlaði hann að ein-
beita sér að því að vinna heims-
meistaratitilinn í skák.
Arið 1980 hefur verið mjög
óvenjulegt fyrir dr. Robert
Húbner, handritafræðing í
Köln. Hann lagði fræðimennsk-
una á hilluna um stund og nú,
eftir samfellda sigurgöngu, er
farið að hilla undir takmarkið,
sem að var stefnt: réttinn til að
skora á Anatoly Karpov. í gær
hófst í borginni Meran á Ítalíu
einvígi þeirra Húbners og
Kortsnojs og sá, sem ber sigur
úr býtum, mun keppa við heims-
meistarann einhvern tíma á
næsta ári.
Árangur Húbners hefur vakið
mikla furðu í skákheiminum.
Hann hefur raunar alltaf verið
talinn mjög sterkur skákmaður
en hefur þótt dálítið „undar-
legur“ að því leyti, að hann
hefur tekið ýmislegt fram yfir
sjálfa skákina. Nú hefur hann
þó ákveðið að leggja papýrus-
vafningana til hliðar í bili og
verja næsta ári eða tveimur til
að svipta Karpov heimsmeist-
aratitlínum.
Það kom fáum á óvart þegar
Húbner ávann sér þátttökurétt í
áskorendaeinvígjunum. Auð-
veldur sigur hans gegn Ungverj-
anum Andras Adorjan olli held-
ur ekki neinu uppnámi, en
enginn átti von á því að hann
vnni landa Adorjans, Lajos
aðra stórmeistara, sem höfðu
teflt við hann, og dvaldi jafnvel
í tvær vikur í Kanada á heimili
sérfræðings í einkennum ung-
verskrar þjóðarsálar. Þegar ein-
vígið hófst þekkti Húbner Port-
isch betur en Portisch þekkti
sjálfan sig.
Að undanförnu hefur Húbner
einbeitt sér að skákinni — og
núverandi andstæðingi sínum,
Viktor Kortsnoj. Og hvar skyldi
vera eðlilegast að hefjast handa
í því efni? Jú, hjá Raymond
Keene, sem raunar var helsti
aðstoðarmaður Kortsnojs í síð-
asta heimsmeistaraeinvígi.
Hinn fjárhagslegi bakhjarl
skákmönnum á heimsmæli-
kvarða. Um tíma var helsti
ráðgjafinn í Porz enginn annar
en Viktor Kortsnoj, en sú tilhög-
un stóð stutt. Kortsnoj og Hil-
gert lenti heiftarlega saman
1978 og skildu í fússi.
Auk Hilgerts hefur Húbner
notið dyggilegs stuðnings ann-
ars manns, tékkneska stór-
meistarans Vlastimil Horts,
sem tók við stöðu Kortsnojs hjá
Porz-skákklúbbnum. Hort er
mjög hæfileikamikill skákmað-
ur en hefur aldrei viljað leggja á
sig það erfiði, sem er samfara
því að keppa að heimsmeistara-
titlinum. Hann hefur heldur
maður Húbners, er íslenski
stórmeistarinn, Guðmundur
Sigurjónsson, en ekki er aiveg
ljóst hvaða hlutverki hann
gegnir. Sumir, sem til þekkja,
telja, að í raun sé hann maður-
inn, sem „túlkar hugmyndir
Horts".
Robert Húbner lifir ákaflega
einföldu lífi, næstum meinlæta-
maður að sumu leyti. Hann býr í
litlu herbergi og hefur hvorki
sjónvarp né síma. Áhugamál
hans eru fjöldamörg, heimspeki,
saga og tungumál, finnsku lærði
hann upp á eigin spýtur og hann
talar ensku með mjög menntuð-
um og miklum orðaforða. Húbn-
ánægður að bókfellinu sínu.
Andstæðingur Húbners í Mer-
an, Viktor Kortsnoj, er að
mörgu leyti alger andstæða hins
innhverfa Þjóðverja. Hann er
úthverfur og opinn og gerir sér
far um að vera í sviðsljósinu.
Það á sér raunar sínar skýr-
ingar því að eins og allir vita
hafa rússnesk stjórnvöld af
fremsta megni reynt að gera
honum lífið leitt síðan hann bað
um hæli á Vesturlöndum 1977.
Rússneskir skákmenn tefla ekki
á mótum þar sem Kortsnoj er
þátttakandi, konu hans hefur
margsinnis verið neitað um að
fara til hans í Sviss og sonur
„Hlægilegar vangaveltiir að ég
sé einhver leppur fyrir Hort“
— segir Guðmundur Sigurjónsson stórmeistari
„Mér þykja nú þessar vanga-
veltur heldur hlægilegar og
kannski ekki svaraverðar,“
sagði Guðmundur Sigurjónsson
stórmeistari, þegar álits hans
var leitað á þeim ummælum í
greininni. að hann væri í raun
hara leppur Iiorts sem aðstoð-
armaður HUbner.
„Sannleikurinn er sá, að með
okkur Hort er ákveðin verka-
skipting, sem við viljum ekki
tala um fyrr en þessu er öllu
lokið. Við förum saman yfir
biðstöðurnar og raunar koma
fleiri menn þar við sögu. Hér
áður fyrr tók Húbner meiri þátt
í því en það hefur breyst. Það
liggur svo líka í augum uppi, að
það er enginn leppur annars í
þessum efnum. Skákmaður, sem
ekkert hefði sjálfur til málanna
að leggja, léti auðvitað ekki
bjóða sér slíkt ef hann bæri
einhverja virðingu fyrir sjálfum
sér. Húbner kæmi heldur aldrei
slíkt til hugar, enda kunnur að
öðru en einhverjum kjánaskap.
Nú auk þess má geta þess, að það
var ég, sem fór fram á, að Hort
yrði fenginn sem aðstoðarmað-
ur,“ sagði Guðmundur Sigur-
jónsson.