Morgunblaðið - 18.01.1981, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. JANÚAR 1981
Pottarím
Umsjón: SIGRUN
DAVÍÐSDÓTTIR
BRAUÐ
Mjög víða í nágrannalönd-
unum eru menn farnir að
hafa áhyggjur af daglegu
brauði. Það hafa orðið svo-
kallaðar framfarir í brauð-
bakstri, eða öllu heldur
brauðframleiðslu, þannig að
það er auðvelt að baka brauð
á ódýran hátt í stórum stíl.
En hvílík afturför í bragði og
áferð ... Mér skilst þó að
engin nágrannaþjóð sé eins
illa á brauðvegi stödd og
Bretar.
Það er sagt að enskt brauð
sé svo vont, að sé fuglum
boðið upp á mola kroppi þeir
fyrst tortryggnir í þennan
frauðkennda massa en forði
sér síðan hið snarasta. Hjá
bökurum, sem heyra til versl-
unarkeðjum, og í stórmörk-
uðum er hægt að velja á milli
ýmissa brauðtegunda. Þegar
einhver þeirra hefur verið
keypt og brauðhnífurinn er
svo mundaður til að komast í
gegnum brauðskorpuna,
kemur í ljós að það er engin
skorpa. Og hnífurinn rennur
fyrirstöðulaust í gjgnum allt
brauðið. Jafnt að utan sem
innan er brauðið nábleikt.
Það er auðvelt að skera
brauðið í þunnar sneiðar, svo
hægt sé að rista það, því
ristað brauð er nánast þjóð-
arréttur á Bretlandseyjum.
Reyndar selst mest af skornu
brauði.
Brauðið á að geta geymzt
a.m.k. í viku. Og það gerir
það líka auðveldlega, en það
er bakað með sérstakri að-
ferð, sem kallast Chorley-
wood Baking Process. í
brauðið er notað svo mikið
vatn, að líklega skemmist
brauðið ekki fyrr en vatnið i
því fer að fúlna.
Lýsingarnar á því hvernig
sé að borða þetta brauð, eru
ekki fýsilegar. Annaðhvort
bráðni brauðið á tungunni,
eða það festist við góminn,
svo að það þurfi að skafa það
burtu.
Brauðið er nábleikt eins og
ég sagði áðan. Til þess að svo
megi verða er kornið ekki
malað í eiginlegum skilningi,
heldur er það muiið milli
stálvalsa. Hvítt sterkjuduftið
er síðan skilið frá næringar-
efnunum, sem fylgja kími og
klíði, en það góðgæti er notað
í dýrafóður. Þetta snauða
duft er svo efnabætt með alls
kyns vítamínum og annarri
framleiðslu efnaiðnaðarins,
og svo er þetta allt bætt enn
frekar með bleikiefnum, ef
enn skyldi votta fyrir ein-
hverjum lit.
Úr þessu er svo brauðið
bakað ásamt nógu af vatni,
eins og áður sagði. Deigið er
mótað í franskbrauð og
formbrauð, alls konar bollur
og snittubrauð, sem eru
kennd Frökkum. En þetta er
sem sagt allt úr sama deig-
inu. Þessu er svo pakkað og
það sent út um allt land.
Ef Bretar vilja annað
brauð þurfa þeir að leita uppi
bakarameistara, sem baka
sjálfir. Og þá rifjast upp að
það er erfitt að skera nýtt
brauð í svo þunnar sneiðar að
þær komist í brauðristina.
En það er alvörubrauð og
bragðast vel og fer vel í
munni og veitir tönnunum
verkefni. Og svo er líka hægt
að leita uppi erlenda bakara,
sem baka brauð ættuð frá
heimalöndum sínum, t.d.
danskt rúgbrauð og flöt, líb-
önsk brauð.
En nú stendur þetta von-
andi til bóta, því brezka
blaðið Sunday Times hefur
hafið herferð fyrir góðu
brauði. Lesendur blaðsins
tóku hressilega við sér þegar
blaðið fór af stað og stuðn-
ingsbréfin streymdu inn.
Herferðin hófst með grein,
þar sem m.a. sagði að þegar
sezt væri inn á veitingahús á
Spáni, Ítalíu eða Frakklandi,
væri gjarnan borin fram
karfa með brauði, meðan
beðið væri eftir matnum.
Fólk nartar í það, finnst það
gott og biður jafnvel um
meira. Ef boðið væri upp á
ensk verksmiðjubrauð mætti
nánast líta á það sem móðg-
un.
En í Bretlandi hefur verið
til mikið af góðu og hefð-
bundnu brauði, einkum heil-
hveitibrauði, því þar hefur
löngum verið. ræktað hveiti.
Við höfum ekki á jafngóðri
hefð að byggja, því hér hefur
aldrei verið ræktað korn að
ráði og kornskortur háði
okkur frameftir öldum. Við
verðum því að reyna að læra
og taka það bezta upp eftir
öðrum.
Hér baka bakarar brauð,
þó fjöldaframleidd brauð
þekkist líka. Æ fleiri baka nú
að einhverju leyti úr tilbún-
um innfluttum mjölblöndum.
En það skiptir máli hvernig
farið er að við baksturinn,
því bráuðin eru samt sem
áður misjöfn eftir bakaríum.
En það er kannski affarasæl-
ast að baka úr eigin mjöl-
blöndum. Ég hef áður nefnt
að það skiptir máli, að brauð
sé látið lyfta sér í nokkrar
klst. Þá brotnar niður efni í
mjölinu, fýtín, sem annars
hindrar líkamann í að taka
upp næringarefni.
En allt þetta brauðmál lá
mér á hjarta, áður en ég
komst að brauðuppskriftinni.
Þetta er sannkallað hátíða-
brauð, mjög gott með hvers
konar mat, t.d. léttsteiktu
kjöti eða glóðarsteiktu, fisk-
réttum, með osti, á kaffiborð,
eða kvöld- eða síðdegisteinu
eða við önnur tækifæri. Góð
sulta með er ekki illa til
fundin, þegar það hentar. En
það er ekki sízt osturinn sem
á vel við ...
Það er tilvalið að nota
valhnetur eða heslihnetur.en
möndlur koma einnig vel til
greina.
4 dl. vatn
20—30 gr pressuger, eða
álíka af þurrgeri
2 msk hunang
1 dl matarolía
50—100 gr gróft saxaðar
valhnetur eða heslihnetur
2 dl rúgmjöl
3 dl heilhveiti
10—12 dl hveiti, helzt
óhvíttað
1. Ég nota kalt vatn, því ég
læt brauðið lyfta sér lengi, en
ef ykkur liggur á, þá velgið
vatnið. Heitara en 37° er ekki
æskilegt að það sé. Ef þið
notið þurrger, þá farið eftir
leiðbeiningum á pakkanum.
Hellið vatninu í skál og
myljið gerið út í. Bætið í
hunanginu, olíu, og um 1 dl
af heilhveitinu. Ef þið hafið
tíma, er ljómandi að láta
þessa blöndu standa í um 30
mín. meðan gerfrumurnar
eru að fjölga sér og undirbúa
verk sitt.
2. Þegar gerið er uppleyst,
bætið þá hnetunum í og síðan
rúgi og heilhveiti. Hellið síð-
an um 10 dl af hveiti í, hnoðið
eða hrærið deigið í hrærivéi,
þar til deigið loðir vel saman
og festist ekki við. Látið nú
deigið lyfta sér, helzt í 2 klst.,
en gjarnan lengur, eða í allt
að V4—1 sólarhring. Breiðið
yfir skálina eða hafið deigið í
plastpoka.
3. Hnoðið deigið þegar það
hefur lyft sér vel. Bætið við
hveiti, ef með þarf, en deigið
á ekki að vera of þurrt. Mótið
nú deigið eins og ykkur lízt
bezt og setjið það á plötu. Þið
getið t.d. mótað það í lengjur
eins og snittubrauð eða í
smábrauð. Það fer vel á því
að búa til 15—20 cm mjóar
lengjur og hnýta á þær hnút.
Svona hnútabrauð líta sér-
staklega vel út. Látið brauðið
lyftast í um 30 mín., eða þar
til deigið er greinilega vel
útblásið. Ef ykkur sýnist svo,
getið þið penslað brauðin
með mjólk, áður en þau fara í
ofninn.
4. Setjið ofninn á 250°.
Bakið brauðið í miðjum ofni í
um 15—20 mín. eftir stærð.
Dragið nú ilmandi hnossgæt-
ið út og berið fram. Brauðið
er bezt volgt.
Því miður er ekki alltaf
auðvelt að fá óbleikt hveiti,
þ.e. hveiti sem ekki hefur
verið hvíttað. Nutana hveiti
er þó þannig. Það fæst m.a. í
Náttúrulækningabúðinni,
Kornmarkaðnum og í Slátur-
félagsbúðum og e.t.v. á fleiri
stöðum.
smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar
húsnæöi :
i boöi í
*-4 ^ 4 —i iö 4 arA I
Keflavík — Raöhús
Tll sölu glœsllegt raöhús viö
Miögarö f Garöahverti ásamt
btskúr.
Eignamiölun Suöumasja,
Hafnargðtu 57,
Kaflavfk, afmi 38611.
Keflavík
Til sölu glæsileg ný 3ja herb.
Ibúö f 4ra fbúöa húsi viö Hring-
braut.
Fasteignasala
Vilhjtlma Þórhallsaonar,
Vatnsnesvegi 20, Keftavfk, sfmi
1283, sölumaöur heima 2411.
barnagæzla
Okkur vantar góöa konu til aö
koma heim og gæta okkar
hálfan daginn. Vlö erum tveir
drenglr 6 ára og 3ja mánaöa og
búum f Seljahverfl. Uppl. f sfma
77075.

tapaö
fúndíö
-7\4 a
Gleraugu með
glærri umgjörð
hugsanlega í svörtu hulstri töp-
uöust f Reykjavfk í sl. viku.
Finnandi vinsamlega hringlö f
sfma 27196 eftir kl. 7 á kvöldln.
22ja óra stúlka
öskar eftir atvlnnu. get byrjaö
strax, helst f Hafnarfiröl. Uppl. f
sfma 53316.
Afgreiöslustúlka
óskast (ekki yngri en 25 ára) til
afgreiöslustarfa f kvenfataversl-
un. Upplýslngar f sfma 36054
eftir kl. 6.30 e.h.
IOOF 3 = 16201198 = Sk. M.T.W.
□ MÍMIR 59811197 = 1Frl.
□ AKUR 59811197=7
RÓSARKROSSREGLAN
* M e R C
T——7 7
V ATLANTIS PRONAOS
1801812030
Kristilegt félag
heilbrigðisstétta
Afmællsfundur félagslns veröur
mánudaginn 19. janúar kl. 20.30
f Laugarneskirkju.
Efnl: Strengjakvartett lelkur.
Einsöngur. frásagnlr: Pátur
Þorsteinsson og séra Magnús
Björnsson. Hugleiölng séra Árni
Bergur Sigurbjörnsson Kaffi-
veltlngar. Allt starfsfólk á hell-
brigölstofnunum velkomiö.
Stfórnin.
Krossinn
Almenn samkoma f dag kl. 4.30
aö Auöbrekku 23, Kópavogi.
Allir hjartanlega velkomnir.
Heimatrúboðið Austur-
gata 22, Hafnarfiröi
Almenn samkoma í dag kl. 5.
Allir hjartanlega velkomnir.
K.F.U.K. og K
Samkoma á vegum kristniboös-
sambandsins f kvöld kl. 20.30 aö
Amtmannsstfg 2 b. Elsa Jocob-
sen krlstniboöl fré Færeyjum tal-
ar. Alllr velkomnir.
Ffladelfía
Safnaöarguösþjónusta kl. 14.
Almenn guösþjónusta kl. 20.
Guösþjónustan veröur á vegum
Gidion félaga. Fjölbreyttur söng-
ur. Kærlelksfórn til Gldion.
Hörgshlíð
Samkoma f kvöld kl. 8.
Elím, Grettisgötu 82
Sunnudagaskóll kl. 11.00. Al-
menn samkoma kl. 17.00. Alllr
eru velkomnlr.
Kristniboösfélag
karla Reykjavík
Fundur veröur f kristniboöshús-
Inu Betanfa, Laufásveg 13
mánudagskvöldlö 19. janúar kl.
20.30.
Slgurbergur Árnason sér um
fundarefnl.
Alllr kartmenn velkomnlr.
Stjómin.
Enskunámskeiö (talæfingar)
byrja aftur 2. febrúar aö Ara-
götu 14. Innrltun veröur á sama
staö laugaraginn 24. janúar kl.
15—17. Gamllr nemendur eru
beönir aö koma sem fyrst til
þess aö tryggja sér þátttöku.
Upplýsingar í sfma 13669 fyrir
hádegi og 18038 eftlr kl. 17.
Stjórnin.
NÝTT SÍMANÚMER Á
AFGREIÐSLU