Morgunblaðið - 10.02.1981, Side 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 10. FEBRÚAR 1981
39
<
Hjaltlína Margrét
Guðjónsdóttir að
Núpi - Minning
Fædd 4. júlí 1980.
Dáin 30. janúar 1981.
Lengi man oft til lítillar stund-
ar. Við, Guðjón bróðir erum að
koma heim, frá að reka kýr í haga
upp á Hraundal. Guðjón söng
alltaf mjög vel. Niður nýruddan
hestaveginn, af dalnum, hoppuð-
um við glaðir og syngjandi. Yfir
dalinn til austurs, blöstu við
fagurgrænar Brekkuengjarnar.
Mitt í hlíðinni var nýbyrjað að slá.
Við hættum söngnum og hoppinu
og litum á hina nýju mynd. Það
nýja í myndinni var, að sláttu-
maður var ung stúlka, innan við
tvítugt. Þetta vakti undrun okkar,
þá 6 og 7 ára gamlir, að kona
skyldi vera með orf og ljá, að slá.
Þetta var Þá Hjaltlína Margrét
Guðjónsdóttir, frá Brekku. Með-
sláttumaður hennar var Guðbjart-
ur Jónsson ráðsmaður móður
Hjaltlínu, því hún missti föður
sinn skömmu fyrir aldamótin.
Móðir Hjaltlínu var Rakel Sigurð-
ardóttir, systir Árna Sigurðar
bónda í Skáladal í Aðalvík N-ísf.
Faðir Hjaltlínu var Guðjón Arn-
órsson — Hannessonar prests á
Stað í Krummavík — Arnórssonar
Jónssonar prófasts og sálma-
skálds í Vatnsfirði, við innanvert
Djúp í N-ísf. Guðjón Arnórsson
var orðlagður fyrir kjark og dug-
mikla formennsku á árabátaöld-
inni í Bolungarvík. Hann var
tæplega meðalmaður á vöxt, en
snar og lipur, enda mikill glímu-
maður, kjarkmikill og áræð-
inn. Hann dó að vetri, til norður í
Seljadal, útróðrarstað við Djúp,
innanvert við Bolungarvík. Hafði
hann sótt sjóinn margar vertíðir
sem formaður og bóndi á Brekku.
Voru ættmenni foreldra Hjaltlínu
víða um Jökulfirði og Aðalvík. Þar
sem auðn er af fólki, nú síðustu ár.
Systur átti Hjaltlína, Halldóru
Guðjónsdóttur, hálfsystir, Krist-
jönu sem dó ung og Hansínu, lengi
ljósmóðir í Mýrahr. og búkona í
Litla-Garði og síðar lengst á
Kotnúpi skammt frá Núpi. Hún
var gift Árna Brynjólfssyni bók-
bindara og bónda. Síðar fluttu þau
með sonum sínum að Vöðlum í
Önundafirði. Eftir að Rakel missti
Guðjón mann sinn varð Guðbjart-
ur Jónsson, dýrfirskur að ætt,
ráðsmaður Rakelar, og stóð á alla
vegu fyrir búi hennar. Þær systur
kölluðu hann „fóstra" sinn. Var
Guðbjartur þeim systrum mjög
kær og umhyggjusamur. Guð-
bjartur er mér minnisstæður, sem
góður maður og fyrir fjár- og
markakunnáttu hans í haustrétt-
um, einnig tölvísi og áreiðanleika í
viðskiptum. Þó skrifaði hann
aldrei staf. Minnið var afburða
gott. Hjaltlína talaði ætíð fallega
um fóstra sinn.
Nú skal minnst nánari kynna af
frú Hjaltlínu, Hún var ein af
stofnendum UMF Volblóm, á Ingj-
aldssandi. Kom það strax fram, að
hún var kjarkmikil, stefnuföst og
leiðandi í félagsmálum t.d. bind-
indismálum. Fögur og létt rithönd
hennar, er á mörgum blöðum
félagsins. Hún var kennari minn
veturinn 1909—1910. Kemur mér í
huga að okkur bar að skrifa
sendibréf í skólanum.
Eg skrifaði einum leikbróður
mínum og óskaði að hann hefði
getað notið ákveðinna gleðistunda
með mér. Hún tók þetta upp í
umsögn um bréfið. Hún sagði
„Þetta atriði meðal manna, að
óska eftir, að aðrir nytu með sér
gleði og gæfu, er þeir eiga sjálfir,
er guðlegrar ættar." í reynd fann
ég alltaf að hún var trúuð kona.
Ég kunni vel við mig í skólanum
og mat hana ætíð mikils, eins og
alla kennara mína.
Áður en Hjaltlína kenndi okkur
1910, hafði hún verið í skólanum
að Núpi, hjá séra Sigtryggi Guð-
laugssyni. Síðan fór hún í
kennaraskólann, tók þar kennara-
próf, en oftast sótti hún á vorin
námskeið í gróðrarstöðinni hjá
Einari Helgasyni, garðyrkju-
manni í Reykjavík við Laufásveg-
inn. Eftir kennaranám kom hún
heim og kenndi í Mýrahreppi; um
2 ár.
Þann 12. júlí 1918 giftist hún
prestinum og skólastjóra ung-
mennaskólans að Núpi, séra Sig-
tryggi Guðlaugssyni. Tók hún við
störfum á heimili hans á efri hæð
gamla skólahússins að Núpi. Var
þar þröngt um húsrými, miðað við
víða í dag. Einnig hóf hún kennslu
í hannyrðum við skólann. Féll það
vel við undirbúning hennar í því
starfi, því hún var afar vandvirk
og frumleg, að láta aðra beita
saumnálinni svo, að af yrði
„blómstur frítt."
Allir sem til þekkja, muna starf
hennar fyrir bónda sinn og lífs-
förunaut í garðinum í Skrúð. Þann
reit mótaði Sigtryggur og byrjaði
á 1906. Munu flestir mæla, að
áhugi og elska hennar til blóma,
jurta og runna í garðinum Skrúð,
hafi skreytt „Skrúð," meira,
Guðný Jakobsdótt-
ir - Kveðjuorð
Fædd 12. mars 1917.
Dáin 27. janúar 1981.
„Vel er aA fauskar fúnlr klofni,
felli þelr el hinn nýa skóg.
En hér féll greln af góðum stofni
grisjaAi dauAi meira en nóg.“
S.S.
Mér datt þetta erindi í hug,
þegar ég frétti lát Guðnýjar bróð-
urdóttur minnar. Hún háði langt
stríð við banvænan sjúkdóm.
Sannaði þá sem fyrr að hún var
góð grein á ættarstofni sínum.
Guðný var grein á stórum og
sterkum ættarmeið. Foreldrar
hennar voru bróðir minn Jakob
Karlsson og kona hans, Kristín
Sigurðardóttir frá Lundi í
Fnjóskadal. Ættir þeirra beggja
lágu til svonefndrar Fellselsættar.
Það er mikil og stór ætt, sem
kemur víða við sögu hérlendis og
víðar. Margt merkisfólk hefir ver-
ið og er í þessari ætt, og tel ég
Guðnýju eina af þeim. Hér verða
þó ekki rekin afrek Guðnýjar.
Þetta eru aðeins kveðjuorð, gam-
als föðurbróður, til dásamlegrar
frænku, sem var mér kær frá því
að hún leit dagsins ljós og þar til
að hún féll á beð. Minningar um
hana verða mér alltaf hugljúfar.
Það eru minningar sem reka mig
til þess að setja þessar fáu línur á
blað og þó er það kannské enn þá
frekar til þess að vekja upp
ýmislegt, sem ekki kemur fram
hér, þó það fylli hug minn.
Það var mikil gleði á heimili
bróður míns, þegar litla dóttirin
fæddist og tók ég þátt í þeirri gleði
með mikilli ánægju. Dagarnir og
árin liðu og við urðum vinir tengd
órjúfandi ættarböndum. Sömu
bönd tengdu mig heimili bróður
míns og mágkonu og áttu börn
þeirra, og lítla fósturdóttirin, sem
var fyrsta barn í þeirra hjóna-
bandi, sinn stóra þátt í því. Það
voru yndislegir tímar að vera
heima og mega njóta lífsins hjá
ættingjum og vinum. Sorgin barði
að vísu líka að dyrum, en það
breytti ekki heimilinu, sem var vel
byggt upp og á traustum grunni.
Guðný var létt í lund, en alvöru
kona með ábyrgðartilfinningu.
Hún var sérlega dugleg og ákveðin
þegar á þurfti að halda. Henni
Margrét G. Jóns-
dóttir - Minning
skrúði og fegurð fyrir menntun og
áhuga hennar. Enda hafi það starf
hennar verið aðdáunarvert og í
fremstu röð slíkra athafna og
styrkt ræktunaráhuga hans og
framkvæmdir, meðan heilsan
leyfði. Fyrir blóma-handtök henn-
ar og vinnu í garðinum, óx elska
hans og virðing fyrir lífsförunaut
sínum, hinni ágætu konu. Sam-
stillt eign þeirra í söng og tónum,
var þeim gleðigjafi til æfiloka. Um
1930 fluttu þau í hús yst í
Núpstúni, keyptu það og nefndu
Hlíð. Létu þau bæta það og hlýja.
Þar áttu þau heimili tæp 30 ár,
eða til 1959 að hann dó. Nokkur ár
var hún mikið ein í húsi þeirra, en
smátt og smátt bilaði starfsgetan,
uns hún fékk leyfi til að flytja að
Hrafnistu og vera þar uns yfir
lauk 30.1. sl.
Þess er enn ógetið, að þau
eignuðust 2 syni, Hlyn f. 1921,
veðurstofustjóra og Þröst f. 1929,
skipherra á varðskipunum, dug-
andi menn, hvor á sínu sviði.
Þegar ég hugsa til lífsstarfs
þeirra bræðra, sem þeir völdu sér,
finnst mér að þeir hafi erft og
aukið framhald af starfi Guðjóns
afa þeirra. Sem sagt dirfsku í
formennsku og sjómennsku hans í
Bolungarvík, og athugun og ráðn-
ingu á fari vinda loftsins, á hverri
þeirri stundu, þegar hann „ýtti úr
vör“. Ég votta sonum þeirra og
ættfólki fyllstu samúð. Kveðju vil
ég flytja í nafni foreldra minna og
systkina, einnig allra Sandmanna
fyrir gestrisni hennar góðvild og
tryggð til bernskustöðvanna á
Ingjaldssandi. Minning þeirra, er
öllum Dýrfirðingum kær, og fjölda
fólks, nemenda þeirra út um allt
land.
Minning þeirra mun lifa svo
lengi sem íslandssagan verður
lesin. Jarðsett verður að Sæbóli á
Ingjaldssandi.
Hugsum öll vel til þeirra og
biðjum Guð að gefa þeim himna-
leið.
Guðmundur Bernharðsson,
frá Ástúni.
í dag fer fram útför Margrétar
Guðbjargar Jónsdóttur, en hún
lézt að heimili sínu sunnudaginn
1. febrúar síðastliðinn. Hún var
fædd í Vestmannaeyjum 9. febrú-
ar 1913 og því tæpra 68 ára, þegar
hún á snöggu augabragði var burt
kölluð úr þessum heimi. Foreldrar
hennar voru Sigríður Bjarnadóttir
og Jón Hafliðason, sem bæði voru
af skaftfellsku bergi brotin. Mar-
grét ólst upp í foreldrahúsum
ásamt bræðrum sínum tveim,
Stefáni, síðar verzlunarmanni í
Reykjavík, sem nú er látinn fyrir
nokkrum, árum og Borgþóri veð-
urfræðingi.
Um tvítugt . hleypti Margrét
heimdraganum og hélt til Reykja-
víkur, þar sem hún hóf störf á
matsölustað. Brátt varð á vegi
hennar ungur maður frá Stokks-
eyri, Bjarni Jónsson að nafni.
Felldu þau hugi saman og þar kom
árið 1934, að þau gengu í heilagt
hjónaband. Við það sama tækifæri
voru önnur ung hjón gefin saman
og var önnur brúðurin systir
Bjarna. Með þessum tvennu hjón-
um voru hnýtt mjög traust
tryggðabönd. Mér er einkar hug-
stætt að minnast þeirrar sönnu
vináttu og samheldni, sem einatt
hefur ríkt milli þessara fjöl-
skyldna. Tel ég mig geta þar
glöggt frá greint, þar sem hjónin,
sem ásamt Margréti og Bjarna
staðfestu ráð sitt, voru foreldrar
mínir.
Heimili stofnuðu þau Margrét
og Bjarni að Bárugötu 19. í eigið
hús að Faxaskjóli 12 fluttu þau
svo 1948, en það höfðu þau byggt
við erfiðar aðstæður eftirstríðsár-
anna. Staðarvalið þurfti ekki að
koma á óvart. Minnug uppruna
síns varð sjór og strönd, víðátta
hafs og blámóða fjallanna að vera
þeim fyrir sjónum. Það er hreint
ótrúlegt, hve náttúrufegurð er
tilbreytingarmikil séð úr stofu-
glugganum í Faxaskjóli, hvort
heldur um er að ræða fagran
sumarmorgun, þegar sól skín í
heiði og fuglar kvaka í fjöru, eða
hryssingslegan þorradag með úf-
inn sæ og snævi þakin fjöllin. Alla
tíð siðan bjuggu þau hjónin á
þessum stað. Þar ólust synir
þeirra þrír upp, Adólf sem nú
rekur eigin heildverzlun, Kristinn
útibússtjóri Búnaðarbankans við
Hlemm og Bjarni fulltrúi í Al-
mennum tryggingum. Áfram liðu
árin og tengdadæturnar komu til
sögunnar og síðar barnabörnin,
sem nú eru orðin sjö talsins.
varo vei til vina og mátti rekja það
til mannkosta hennar. Ung giftist
hún eftirlifandi manni sínum,
Jónasi H. Traustasyni, forstjóra.
Þau eignuðust 3 börn. 2 dætur og
einn son. Þau eru öll góðir og
gildir borgarar Akureyrar og fær
um að bera á loft merki ættfeðra
sinna. Guðný var góð móðir og
húsmóðir. Hún annaðist sitt stóra
og fallega heimili með höfðings-
brag og smekkvísi. Gestrisni Guð-
nýjar og Jónasar var frábær.
Ekkert var sparað til að gleðja
gesti sem oft voru margir. Það var
veizluborð, hvað sem borið var
fram og næturgreiði var auðsóttur
meðan pláss leyfði. Margoft var
farið með gesti í lengri og
skemmri ferðalög og ekkert til
sparað þá, frekar en endranær.
Guðný starfaði mikið utan síns
heimilis og var þá síhjálpandi og
gleðjandi aðra á einhvern hátt.
Hennar munu því margir sakna.
Guðný var trygglynd. Hún unni
Akureyri á þann hátt, sem aðeins
merkisfólk og gott fólk getur gert.
Ég held að hún hafi ekki séð neina
galla á Akureyri. Henni fannst
jafnvel gott veður á Akureyri, þó
það væri bylur. Svo elskaði hún
bæinn sinn, þar sem hún fæddist,
ólst upp og átti heima alla sína
æfi. Þegar ég nú kveð Guðnýju
mína hinstu kveðju, finnst mér að
ég hafi allt að þakka, og þá fyrst
og fremst, að hafa átt hana fyrir
frænku og vin.
Guð blessi frænku mína og
hennar fólk alla tíð! Þessi kveðju-
orð eru einnig þakkir og kveðjuorð
fjölskyldu minnar.
Að endingu óska ég Akureyri
þess, að hún megi eignast sem
flesta jafngóða borgara og Guð-
nýju. Þá er ég viss um að framtíð
Akureyrar er borgið, meðan
grundir gróa, sól skýn á Pollinn og
fjörðinn okkar fallega.
Heill Akureyri. í Guðs friði.
Kristján Karlsson
frá Akureyri.
Á kveðjustund hrannast upp
ljúfar minningar frá liðnum ár-
um. Hugur minn hverfur til
bernskuáranna á Stokkseyri. Þau
Margrét cg Bjarni vörðu ævinlega
hluta af sumarleyfi sínu á heimili
foreldra minna og móðurforeldra.
Enn er mér í fersku minni sú
mikla eftirvænting og tilhlökkun
er bjó í huga ungs drengs, þegar
þessi ágætu hjón boðuðu komu
sína. Ævinlega var það um há-
sumartíð, þegar annir voru miklar
og gestakomur tíðar. Gleymist
mér það ekki, hve gott var oft að
leita til Margrétar til trausts og
halds í ys og þys hversdagsins.
Ætíð síðan hefur hún komið mér
fyrir sjónir sem hin trausta og
stefnufasta en jafnframt skiln-
ingsríka kona. Ævistarf hennar
var helgað heimilinu. Hún gegndi
hinu mikilvæga hlutverki móður-
innar með miklum sóma, og eftir
að barnabörnin komu til sögunnar
veitti hún þeim ríkulega af kær-
leika og ástúð og stuðlaði að
heilbrigðu uppeldi þeirra.
Þau hjónin bjuggu fjölskyldunni
fagurt heimili. Sér þess víða stað í
hinu ytra útliti og umgjörð, en
þegar glöggt er skoðað, kemur hið
sama i ljós áð því er snertir allt líf
þeirra og starf. Margar eru þær
orðnar stundirnar, sem þau hjón
hafa varið til að prýða og fegra
garðinn er umlykur húsið að
Faxaskjóli 12. Oft hefur óblíð
veðrátta fyrir opnu hafi, selta og
sjávardrif spillt og eyðilagt gróður
í garðinum þeirra, en fyrir ein-
staka einbeitni og viljafestu
Margrétar var ávallt fyllt í skarð-
ið og bætt um betur. Hygg ég, að
garðurinn þeirra hafi jafnvel aldr-
ei verið fegurri en einmitt á liðnu
sumri. Þannig var einnig um þá
mannrækt er þau hjón stunduðu.
Þó á móti blési á stundum var ekki
hvikað frá settu marki, fegurra
mannlífi, og það tel ég, að segja
megi með sanni nú við fráfall
Margrétar G. Jónsdóttur, að henn-
ar þáttur í þessu starfi hafi borið
ríkulegan ávöxt.
Góð kona er kvödd og sár
söknuður sækir að nánum skyld-
mennum og vinum. Samúð fyllir
hugann gagnvart þeim sem mest
hafa misst. Blessuð sé minning
hennar.
Jún Adólf Guðjónsson
AUCLÝSINCASTOFA
MYNDAMÓTA HF