Morgunblaðið - 09.04.1981, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. APRÍL 1981
Ólafur G. Einarsson:
Stjórnarfrumvarp með skatta-
stefnu Alþýðubandalagsins.
Atlaga að atvinnurekstrinum
Stjórnarírumvarp það, sem hér er til umræðu, og fjallar um
breytingar á tekju- og eignaskattslögum, felur í sér þrenns konar
breytingar: 1) tæknilegar breytingar, sem auka á skýrleika
laganna. og samstaða ætti að nást um, 2) breytingar varðandi
skattstofna einstaklinga og atvinnurekstrar, sem skiptar skoðan-
ir eru um og 3) breytingar varðandi skattálagningu, ákvörðun á
skatthlutföllum og skattstigum. sem fyrst og fremst er pólitísk
ákvörðun, en þar stangast á ólík sjónarmið. Þannig mælti ólafur
G. Einarsson, formaður þingflokks sjálfstæðismanna. er hann
fjallaði um nýframlagt stjórnarfrumvarp á Alþingi í fyrradag.
Seint fram komið
ÓIGE gagnrýndi hve lengi ríkis-
stjórnin hefði verið að koma sér
saman um þá skattalegu stefnu-
mörkun, sem í frumvarpinu fælist,
sem m.a. hefði leitt til seinkunar á
skilafresti framtala einstaklinga í
atvinnurekstri. Síðan ætlaðist rík-
isstjórnin til þess að frumvarpið
væri afgreitt á örfáum dögum án
nauðsynlegrar skoðunar og um-
göllunar.
IGE sagði frumvarp þetta endur-
spegla stefnu Alþýðubandalagsins í
skattamálum, sem einkum kæmi
fram í ákvörðun skattstiga og
útfærslu hans sem og skerðingu á
fyrningum við skattlagningu at-
vinnurekstrar.
Skattarnir og
kaupmátturinn
ÓIGE sagði að sýndarmennskan
í þessu frumvarpi kæmi fyrst og
fremst fram í þeirri staðhæfingu,
að verið væri að lækka skatta sem
svaraði 1 ‘A % kaupmáttaraukn-
ingu. Hér er alls ekki um skatta-
lækkun frá fyrra ári að ræða,
heldur hið gagnstæða. Þessi
„skattalækkun" er framkölluð
þann veg, að fyrst eru áætlaðir
skattar 1981 hækkaðir í fjárlögum
með rangri skattvísitölu, síðan
slakað eilítið á frá áætluðum skatt-
auka — og kallað „lækkun" — og
metið til „kaupmáttaraukningar"!
Hér er dæmigerð sýndarmennska á
ferð og ber allt svipmót Alþýðu-
bandalagsins, sem ríkjum ræður í
fjármálaráðuneytinu.
ÓIGE sagði orkujöfnunargjald,
sem fyrst var lagt á í fyrra, og
jafngilti 1 '/2 % söluskattshækkun,
koma nú á allt árið — en aðeins
hluta árs í fyrra. Þetta gjald eykur
því verulega skattabyrði heimila á
þessu ári. Annar nýr skattur,
vörugjald á sælgæti og gosdrykki,
kemur og til sögunnar 1981.
Áformuð hækkun tekju- og eigna-
skatta umfram verðlag er og aug-
ljós. Þessir skattar vóru hækkaðir
með breytingartillögum stjórnar-
liða um 6,4 milljarða gamalkróna
Fyrirspurnir:
Morssendingar -
björgunarlaun
Morssendin>íar
Pétur Sigurðsson (S) og Matt-
hías Á. Mathiesen (S) hafa borið
fram eftirfarandi spurningar til
menntamálaráðherra, Ingvars
Gíslasonar:
fréttasendinga til skipa
árið 1979 og 1980?
2. Hver var launakostnaður
vegna þessarar þjónustu
og hvernig skiptist hann
milli deilda?
við endanlega gerð fjárlaga 1981,
— og röng ákvörðun skattvísitölu
hækkar þessa skatta enn um 6,5
milljarða gamalkróna (þ.e. skatt-
vísitala 145 í stað 153).
Sýnt er því að loforðið um 1 'A %
kaupmáttaraukningu í „skatta-
lækkunum" er því hrein blekking,
ef skattheimtan í heild er skoðuð.
Skattaukareikningur
Þessi aukaskattreikningur til
ríkisins er í stórum dráttum svona,
og ég nefni þetta í gömlum krón-
um:
I fyrsta lagi hækkun tekju- og
eignarskatta einstaklinga, 17,5
milljarðar króna; í annan stað
hækkun söluskatts um 2 prósentu-
stig haustið 1979, 16 milljarðar, þá
hækkun vörugjalds á sama tíma 6
prósentustig, 11 milljarðar, í fjórða
lagi gjald á ferðalög til útlanda,
nýr skattur, 2,4 milljarðar, í
fimmta lagi nýtt innflutningsgjald
á sælgæti 1,2 milljarðar, í sjötta
lagi nýtt vörugjald á sælgæti og
gosdrykki 3,6 milljarðar, í sjöunda
lagi hækkun verðjöfnunargjalds og
raforku 1,8 milljarðar, í áttunda
lagi skattahækkun á bensín um-
fram aðrar verðlagshækkanir 15
milljarðar, í níunda lagi orku-
jöfnunargjald, sem er í raun 1,5%
söluskattur 13 milljarðar, í tíunda
lagi markaðar tekjur upptækar í
ríkissjóð 6,9 milljarðar. Þetta eru
samtals 93,4 milljarðar, en frá
dregst lækkun óbeinna skatta og
tolla upp á 22,3 milljarða og
heildarraungildishækkun skatta
frá 1978 er því 71 milljarður
rúmlega.
Fyrningarheimildir
skertar um 10%
ÓIGE sagði meginbreytingar
frumvarpsins, varðandi atvinnu-
reksturinn, felast í 14. og 17. gr.
Ólafur G. Einarsson
frumvarpsins. Heimild laga til sér-
stakrar fyrningar á móti reiknaðri
tekjufærslu vegna verðbreytinga er
lækkuð úr 50% í 40%. í 17. grein
eru ákvæði er skerða verulega
fyrningarheimildir. Ég trúi því
tæplega að allir þingmenn Fram-
sóknarflokks uni þessu. Hér er í
raun um almenna skerðingu fyrn-
ingarreglna um 10% að ræða, því
það eru fá fyrirtæki í landinu sem
hafa 5% eða meiri hagnað af
heildartekjum. Menn verða að
muna að fyrningarhlutföll vóru
verulega lækkuð 1978 frá því sem
áður var — og að mínu mati er
óhæft að höggva enn í þennan
knérunn.
Með frumvarpi þessu er ’ enn
ráðist á atvinnureksturinn í land-
inu eftir kokkabókum Alþýðu-
bandalagsins.
Önnur atriði
ÓIGE vék nokkuð að 59. gr.
skattalaga (heimild til áætlunar)
og sagði sjálfstæðismenn sam-
þykka niðurfellingu hennar, eins og
hún hefði komið út í framkvæmd.
Hann gagnrýndi hinsvegar, hvern
veg hún hefði verið framkvæmd en
þar bæri fjármálaráðuneytið, sem
væri æðstaráð skattheimtunnar,
höfuðábyrgð.
Hann lýsti stuðningi við ýmsar
tæknilegar breytingar í frumvarp-
inu sem stæðu til bóta. Hann lýsti
fylgi við hækkun á lágmarksfrá-
drætti einstæðra foreldra, nýtingu
ónýtts persónuafsláttar til greiðslu
eignaskatts o.fl., en taldi nokkra
sýndarmennsku felast í heimiluð-
um húsaleigufrádrætti, þar sem sá,
er velur 10% frádráttarleið frá
tekjum í stað sérgreindra frádrátt-
arpósta, geti ekki bætt þessum
frádrætti við hjá sér.
Olíuhöfn og birgöastöð í Helguvik:
Vísað til umsagnar
utanríkismálanefndar
Tillögu til þingsályktunar um
að hraða undirbúningi og fram-
kvæmdum við oliuhöfn og birgða-
stöð í Helguvik á Suðurnesjum
var visað til umsagnar utanrík-
ismálanefndar Sameinaðs þings
eftir fjörugar umræður sl. mánu-
dag.
I umræðunni kom fram hjá
ólafi Jóhannessyni, utanríkisráð-
herra, að stefnt væri í jarðvegs-
rannsóknir á Helguvíkursvæðinu
1981, undirbúning framkvæmda
1982 og framkvæmdir 1983. Miðað
við þá stækkun geymarýmis, sem
farið hefði verið fram á, væri
framkvæmdatími áætlaður 7 ár.
Ómenguð vinstri stefna:
Samdráttur í f jármuna-
myndun atvinnuveganna
• 1. Hver var kostnaður Ríkis-
útvarpsins vegna mors-
MMAGI
• 3. Hver er áætlaður kostnað-
ur við stuttbylgjutalsend-
ingar frétta á árinu 1981?
Björgunarlaun varðskipa
Pétur Sigurðsson (S) hefur
borið fram eftirfarandi spurn-
ingar til dómsmálaráðherra,
Friðjóns Þórðarsonar, varðandi
björgunarlaun til varðskipa
ríkisins:
Hver eru heildarbjörgunar-
laun varðskipa ríkisins á árun-
um 1979 og 1980 og hve hár hluti
hefur komið í hlut eftirtalinna
aðila:
• A) Landhelgissjóðs?
• B) Landhelgisgæslunnar
sem útgerðaraðila?
• C) Áhafna skipanna?
• D) Annarra?
„í frumvarpi til lánsfjárlaga
kemur fram, eins og í gildandi
fjárlögum. ómenguð vinstri
stefna í ríkisfjármálum, lána- og
fjárfestingarmálum og öðrum
þáttum efnahagsmála,“ sagði
Lárus Jónsson (S) i efri deild
Alþingis er hann mælti fyrir
nefndaráliti sjálfstæðismanna
um lánsfjárlagafrumvarp 1981.
Hann sagði megineinkenni frum-
varpsins þessi:
1) Heildarfjárfesting er enn um
eða yfir 26% af þjóðarfram-
leiðslu, þrátt fyrir áformaðan
samdrátt í virkjunar-, stór-
iðju- og hitaveituframkvæmd-
um.
2) Opinberar fram-
kvæmdir aukast enn og eru
eini meginliður fjármuna-
myndunar í landinu sem eykst
þannig þriðja árið í röð.
Greiðslubyrði
erlendra lána
yfir hættumörk
3) Stórfelldur samdráttur er
fyrirhugaður í fjármuna-
myndun atvinnuveganna eða
12,6% að magni til og fyrir-
sjáanlegur er samdráttur í
íbúðarbyggingum þriðja árifS í
röð.
4) Erlend lánsfjáröflun til opin-
berra framkvæmda er aukin
um rúmlega 1 milljarð ný-
króna (100 milljarða gamal-
króna) eða um 105% og heild-
arlántaka til opinberra aðila
um 85%.
5) Erlendar skuldir í árslok 1980
vóru tæplega 6 milljarðar
nýkróna með vegnu áramóta-
Eru forsendur kjarnfóðurskattsins brostnar?
Mjólkurframleiðslan minni en markaðsþörfin
Egill Jónsson (S) hefur bor-
ið fram eftirfarandi spurn-
ingar um kjarnfóðurgjald til
Pálma Jónssonar, landbúnað-
arráðherra:
• 1) Hve hárri upphæð nemur
það gjald, sem lagt er á innflutt
kjarnfóður samkvæmt bráða-
birgðalögum frá 23/6 árið 1980,
og hver er skipting þeirrar
upphæðar eftir mánuðum?
• 2) Hversu mikið hefur verið
innheimt af kjarnfóðurgjaldinu
og hvernig skiptist það fjár-
magn eftir mánuðum?
• 3) Hvernig verður því fjár-
magni varið, sem fengist hefur
með kjamfóðurgjaldinu? Hve
hárri upphæð verður ráðstafað
til hvers og eins sölufélags,
einstakra búgreina og til-
greindra verkefna?
• 4) Eru forsendur kjarnfóð-
urgjaldsins ekki brostnar ef svo
fer fram sem horfir, að
mjólkurframleiðslan verður
minni en markaðsþörfin inn-
anlands?
• 5) Er ekki óeðlilegt og bein-
línis hættulegt að viðhalda
kjarnfóðurskattinum eftir svo
gjafafrekan vetur og tvísýnt
útlit um fóðuröflun eftir ein-
staklega óhagstæða veðráttan í
vetur?
gengi. Áformað er að taka um
1,5 milljarða nýkróna að láni
erlendis á árinu. Þetta þýðir
71,4% hækkun erlendra
skulda að raungildi á 4 árum.
6) Greiðslubyrði erlendra lána
verður á næsta ári 15,7% —
16,4% af útflutningstekjum og
skuldastaðan 36,6% af þjóðar-
framleiðslu í árslok 1981.
Greiðslubyrði í hundraðshluta
af útflutningstekjum var til
samanburðar 13,7% 1977 og
skuldastaðan 31,6% af þjóðar-
framleiðslu. Hér er farið yfir
hættumörk.
7) Haldið er áfram niðurskurði á
framlögum ríkissjóðs af sam-
tíma skatttekjum til fram-
kvæmda, eins og gert hefur
verið síðustu ár, en lána aflað
að hluta til þess að halda uppi
framkvæmdum. Þetta er í
raun nýtt form á hallarekstri
ríkissjóðs.
Verðbólgan
Lárus Jónsson (S) vitnaði til
spár Þjóðhagsstofnunar, dagsettr-
ar 5. janúar 1981, eftir útgáfu
bráðabirgðalaganna, þar sem gert
er ráð fyrir 50% verðbólgu 1981,
frá ársbyrjun til loka árs, ef engar
nýjar verðbólguhömlur koma til.
Það er með öðrum orðum „hjakk-
að í sama farinu", þrátt fyrir
sýndaraðgerðir stjórnvalda.
Innflutningsverð á föstu gengi
hækkaði 1979 um 20%, 1980 um
13% og 1981 er spáð 7-8%