Morgunblaðið - 03.10.1981, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. OKTÓBER 1981 29
Sjötugur:
Sr. Ingólfur Ást-
marsson Mosfelli
Á sjötugsafmæli hollvinar míns,
sr. Ingólfs Ástmarssonar, leita
margar þakklátar minningar á
hugann. Ein er frá lognfögru
haustkvöldi fyrir nær aldarþriðj-
ungi síðan, er lítill hnokki tifaði
einu sinni sem oftar á þeim árum
heim að Mosfelli við hlið sókn-
arprestsins þar, sr. Ingólfs. Fellið
fagra, sem gnæfir yfir kirkjustað-
inn, reis æði mikilúðlegt í svölu
húminu. En sá uggur var fjarri,
sem stórt myrkur olli drengjunum
venjulega, ekki síst sá sorti, sem
bjó á haustkvöldum í skörðum og
giljum fjallsins sem bera nöfn
tengd uggvænlegum atburðum í
fornum sögum. Nú ríkti öryggi og
friður í huga hans. Það var vegna
þess hvað lófinn var stór, sem
luktist um hönd hans, og traustur.
Og drengurinn þekkti líka, hvað sá
lófi var hlýr, enda vart fundið
nokkurn mildar strjúka vanga,
þerra tár, þegar á bjátaði, né
mýkri lagðan við sár, þegar slysin
hentu hann. En það var ekki hönd-
in ein, sem þessari ró stafaði frá.
Henni olli ekki síður rödd hans,
sem höndina átti, lág og hlý, sem
átti til minnilega dillandi glettni
sem brá tíðum fyrir í ella andagt-
ugri viðræðu við tölugan hnokka,
rödd, sem alltaf andaði skilningi.
Raunar furðaði drenginn oft á og
velti því fyrir sér, hve auðvelt
presturinn átti með að finna á sér
hvað í brjósti hans bjó, geta í eyð-
ur frásagna, jafnvel í orðvana
tjáningu, í einu orði skilja hann,
það jafnvel svo, að það gat reynst
óþægilegt, ef svo bar til, sem
stundum var, að ímyndunaraflið
hlypi með drenginn í gönur. En
fáum var heldur lagnara en þess-
um vini hans að sefa þau óþægindi
með þrotlausri góðfýsi. En þetta
kvöld hlaut drengurinn skýringu á
þessari fádæma getspeki á huga
annarra. Vinirnir gengu fram á
hrafnaþing í húminu. Og fyrst
presturinn reyndist skilja hrafna-
mál, þá mátti margur gá að sér í
nánd hans. Þess virtist ekki síður
þörf þegar síðar kom í ljós, að
þessi málakunnátta tók til tján-
ingar fleiri málleysingja. Og er
drengurinn óx að aldri og árum
komst hann að raun um, að það
var sannleikur, sem hann hafði
áður haft fyrir satt um skyggni sr.
Ingólfs á máli þeirra, sem ekkert
kváðu eiga, þó þau sannindi
misstu ef til vill að einhverju leyti
þann ljóma ævintýrisins, sem
bernskan hafði léð þeim. En mér
varð með árunum æ ljósara og
lærðist að meta meir, hve ein-
stæðri athyglisgáfu sr. Ingólfur er
gæddur, einkum á allt, sem lifir og
andar. Og sú gáfa á rætur að rekja
til djúprar lotningar fyrir skapara
alls lífs og af þeirri lotningu staf-
ar næmin á hvernig því líður. Það
hefur mörgum reynst það Guðs
gjöf og gæfa að fá að njóta vináttu
slíks manns og sálufélags. Engir
munu fara nær um það en þeir,
sem átt hafa sr. Ingólf að sálu-
sorgara, sakir þess hve honum er
óvenjulega lagið að hlusta og hví-
líkt næmi hans er á að tala aðeins
í tíma, enda til fárra auðsóttari
hlýr skilningur og uppörvun.
Raunar gætir þessara eiginda ekki
síður í öðrum prestverkum hans
og ástæðan sú sama, lotningin
fyrir þeim Guði, sem kallaði hann
til þjónustu og kærleikur til hans.
Öll prestsverk sr. Ingólfs bera
þeim lotningarfulla kærleika
vitni, sem og hlýju til þeirra, sem
njóta. Það einkennir ekki síst pré-
dikunarstörf hans og þá alúð, sem
þau bera vitni. Nærtækast dæmi
þess er mér sú prédikun, sem sr.
Ingólfur flutti í Dómkirkjunni í
Reykjavík við setningu presta-
stefnunnar vorið 1980. Sú ræða
mun engum úr minni liðin, sem á
hlýddi, enda önnur áhrifameiri
vart flutt á landi hér í tíð núlif-
andi. Þar fór saman hóglátur
flutningur, þar sem orði var
hvorki ofaukið né vant, djúpar,
orkumiklar gáfur, agaðar mennt-
un og mikilli lífsreynslu, þungur
skaphiti, beislaður anda Krists,
anda kærleikans, og það sem öllu
varðar í prédikun, Guðs orð hreint
og ómengað, beittara tvíeggjuðu
sverði, en mildara hverri móður-
hendi. Og jafnframt ber prédikun
hans trúareinlægni vitni, sem án
vafa er holl heimanfylgja úr garði
trúaðra foreldra hans, Rósa-
mundu Guðmundsdóttur og Ást-
mars Benediktssonar frá Isafirði.
Sr. Ingólfur hefur kosið sér að
tala lengst af af prédikunarstóli í
fámennum sóknum, en hann vígð-
ist að Stað í Steingrímsfirði 19.
ágúst árið 1942, þar sem hann sat
næstu sex árin. Er hann gerðist
prestur þar nyrðra, átti hann að
baki náms- og kynnisferðir ytra
eftir óvenjulega glæsilegan
námsferil í Kennaraskólanum og
við háskólanám og bjó auk þess
yfir verulegri reynslu sem kennari
og skólastjóri, á Súðavík fyrst og
síðan Hofsósi, en kennslu hefur
hann löngum stundað jafnframt
prestsstarfi, enda nýtur óvíða bet-
ur þolinmæði hans og natni og
árvekni í mannlegum samskiptum
en í því starfi.
Á kennaraskólaárum sínum
kvæntist hann Rósu B. Blöndals
rithöfundi og eignaðist í þeirri
éinstæðu mannkostakonu traust-
an og hollan lífsförunaut. Strax að
lokinni síðari heimsstyrjöldinni
brutust ungu hjónin í því að halda
utan, til að sr. Ingólfur fengi sval-
að frjóum gáfum sínum við fram-
haldsnám og dvöldu þau ásamt
einkasyni sínum, Sigurði Erni, í
Uppsölum í eitt ár.
Árið 1948 hlaut sr. Ingólfur
veitingu fyrir Mosfelli í Gríms-
nesi. Hann réðist fljótlega í mikl-
ar jarðarbætur og hóf töluverð
umsvif í búskap af óbilandi kjarki,
og þrátt fyrir alvarlegan heilsu-
brest á þeim árum, fékk hann
miklu áorkað til bóta á því forna
höfuðbóli, sem hann sat, og það
þótt óhægt væri um vik, sakir
rýrrar fyrirgreiðslu, en fremur
hins, að köllun hans í þjónustu
kirkjunnar gekk fyrir öllu öðru í
huga hans. Ekki gat heldur farið
hjá því, að maður með slíka hæfi-
leika sem hann, væri tíðum kvadd-
ur til þjónustu utan þess akurs,
sem hann hafði kjörið sér. Þannig
gegndi sr. Ingólfur kennslu við
guðfræðideild Háskóla íslands ár-
ið 1957 og oft um skemmri tíma
fyrr og síðar, sem og prófdómara-
störfum í guðfræði. Og hann var
og kvaddur til margháttaðra trún-
aðarstarfa fyrir stétt sína og
kirkju og gekkst einnig heilshugar
undir köllun til forgöngu um líkn-
ar- og mannúðarmál, einkum í
þágu barna og unglinga, sem eðli,
upplag eða aðstæður hafa skákað í
skugga. En Mosfell, staður og
prestakallið viðlenda, átti dýpst
ítök í vitund hans og þeirra hjón-
anna og staðinn sátu þau af höfð-
inglegri reisn, sem enginn gestur
eða gangandi fór varhluta af, hver
sem í hlut átti, og er margur sem á
þakklátra og mennilegra stunda
með þeim hjónum að minnast,
góðfýsi þeirra og örlátrar hlýju.
Hennar nutu ekki síður þeir, sem
langdvölum voru á Mosfelli, við
börnin mörgu, sem og þeir eldri,
sem þar nutu skjóls og ómetanlegs
vinfengis, oft mánuðum og árum
lengur.
Við biskupaskiptin vorið 1959
tók sr. Ingólfur að sér embætti
biskupsritara. Vafalaust hefur
aldavinátta og tryggð við Sigur-
björn biskup valdið nokkru um þá
ákvörðun, en ekki síður sú köllun
drengskaparmannsins að reynast
kirkju sinni ávallt svo þarfur
þjónn, sem mátti. Og af sömu
vandvirku alúð og nákvæmu
natni, sem einkennir alla þjónustu
hans, gegndi hann því kröfuharða
embætti næstu átta árin. í þeim
margþætta erli var óbrigðul sam-
viskusemi hans, hollusta og yfir-
veguð trúmennska ómetanleg,
enda unni hann sér þess aldrei að
skiljast frá vel unnu verki ef hann
var þess umkominn að vinna það
með ágætum.
En Mosfell átti svo sterk ítök í
hjarta hans og sóknarbörnin
eystra, að hann hvarf aftur að
fyrra prestakalli sínu þar, enda
hafði hið mikla vinfengi, sem
hann átti við sóknarbörn sín, aldr-
ei rofnað og þau leitað til hans í
ríkum mæli austan að öll árin
þeirra hjónanna í Reykjavík. Síð-
an haustið 1967 hafa þau frú Rósa
og sr. Ingólfur setið að Mosfelli og
af einstæðri fórnfýsi og drengskap
hlúð að kirkjustaðnum, sem glæsi-
leg endurbót kirkjunnar fögru og
öidnu er ljós vottur um. Þau hefðu
kosið þeim ástfólgna stað sínum
meiri reisn en tíðarandi og skiln-
ingur ráðamanna leyfir. En í hug-
um þeirra, sem best þekkja þau
hjónin, ber annað prestssetur ekki
hærra en það, sem þau sitja. Og
það er vegna þess, sem þau eru og
hvert vitni þau bera í orði og verki
konungi sínum, Kristi.
Það er margur, sem vill taka í
hönd þeirra og sonar þeirra og
ástvina í dag á þessum tímamót-
um í lífi sr. Ingólfs, auðvitað til að
óska þeim heilla í bæn um bless-
unarríka framtíð, en framar flestu
þó að taka í hönd sr. Ingólfs sakir
alls þess, sem við eigum honum að
þakka fyrir hlýjuna margreyndu
og fórnfúsu og hina mildu og
traustu tryggð drengskapar- og
kennimannsins.
Guð blessi honum og öllum hans
þennan dag og ókomna daga.
Árni Bergur Sigurbjörnsson
smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar
Keflavík
Til sölu 2ja herb. íbúö. Tilbúin
undir tréverk. Til afhendingar nú
þegar. Fast verö. Beöiö eftir lán-
um Húsnæöismálastjórnar.
Uppl. i sima 2336, Alexander Jó-
hannsson.
ýmislegt
Konur athugið
Okkur vantar sjálfboöaliöa í
sölubuðir okkar á sjúkrahúsun-
um. Upplýsingar í sima 28222.
Kvennadeild Reykjavikurdeildar
Rauöa kross íslands.
Húsnæði óskast
Ung stúlka óskar eftir aö taka á
leigu herb. meö aögang aö
snyrtingu og helst eldunaraö-
stööu. Uppl. í sima 81904 (Sól-
rún).
íslenzkar
heimaprjónaðar
peysur ásamt sjónvarpssokkum
óskast.
Birgitte Dóttir, Postbox 67, DK-
2650 Hvidovre, Danmark.
Húsmæörafélag
Reykjavíkur
Fyrsti fundur vetrarins veröur
fimmtudaginn 8. október kl.
20.30 í félagsheimilinu aö Bald-
ursgötu 9. Dröfn Farestveit, hús-
mæörakennari, kynnir mat-
reiöslu og meöferö í örbylgjuofn-
um. Á tundinum veröur kynnt
jólaföndur en námskeiö í þvi
byrjar í nóvember.
Heimatrúboðið
Óðinsgötu 6A
Almenn samkoma á morgun kl.
20.30. Allir velkomnir.
FERÐAFELAG
ÍSLANDS
ÖLDUGÖTU 3
SÍMAR 11798 og 19533.
Dagsferöir sunnudag-
inn 4. október:
t. kl. 09.00 bjórsárdalur-Hái-
foss-Stöng. Verö kr. 100 —
2. kl. 13.00 Kaldársel - Helgafell.
Verö kr. 40 —
Farið frá Umferðamiöstööinni,
austanmegin. Farmiöar við bil.
Feröafélag islands.
Fimir fætur
Dansæfing og aöalfundur í Hreif-
ilshúsinu sunnudaginn 4. októ-
ber kl. 21.00.
Mætum öll.
□ Gimli 59811057 — Fjh. I frl.
Krossinn
Æskulýössamkoma i kvöld kl.
20.30 aö Auöbrekku 34, Kópa-
vogi. Allir hjartanlega velkomnir.
m
| IUTIVISTARFERÐIR
Sunnud. 4.10 kl. 13
Dauóadalahellar — Helgafell.
„Rósaverk“ náttúrunnar, sem
auövelt er aó skoöa. Góö Ijós
nauösynleg. Fararstjóri Þorleifur
Guómundsson. Verö 40 kr., frítt
f. börn m. fullorönum. Fariö frá
BSÍ. vestanveröu, (i Hafnarf. v.
kirkjugaröinn).
Landmannalaugar um næstu
helgi.
Utivist
Knattspyrnudeild
Innanhússæfingar i Alftamýr-
arskóla i vetur:
Sunnud kl. 9.40—11.20; 4. fl.
Sunnud. kl. 13.50—15.05; 5. fl.
A og B.
Sunnud. kl. 15.05—16.20; 6. fl.
Miðvikud. kl. 22.30—22.10;
Meistarafl.
Miövikud. kl. 22.10—23.00;
Oldboys
Laugard kl. 13.00—14.15; 3. fl.
Laugard. kl. 14.15—15.30; 2. fl.
raðauglýsingar — raðauglýsingar — raðauglýsingar
ÉFélogsstarf
Sjálfstœðisfíokksins]
Heimir
Félag ungra sjálfstæöismanna í Keflavik boöa til félagsfundar i
Sjálfstæöishúsinu Keflavik, laugardaginn 3. okt. kl. 14.00.
Kosning landsfundarfulltrúa.
Stjómin.
Kjördæmisráð Sjálf-
stæðisflokksins í Vest-
fjarðakjördæmi
efnir til ráöstefnu um sveitarstjórnar- og byggöarmál, dagana 10. og
11. október nk. i Bolungarvik.
Ráðstefnan veröur sett 10. október kl. 17.00 en siöan framhaldiö eftir
hádegi næsta dag.
Framsöguræður og ávörp flytja:
Matthías Bjarnason, alþingismaöur, Þorvaldur Garöar Kristjánsson,
alþingismaöur, Sverrir Hermannsson, alþingismaöur, Guömundur H.
Ingólfsson, forseti bæjarstjórnar á isafiröi, Ólafur Kristjánsson, forseti
bæjarstjórnar á Bolungavík, Jónas Ótafsson, sveitarstjóri Þingeyri,
Ólafur Hannibalsson, oddviti Selárdal og Engilbert Ingvarsson, for-
maður kjördæmisráös.
Ráöstefnan er opin öllu áhugafólki um sveitarstjórnar- og byggöar-
mál.
Stjórn Kjördæmisráösins á Vesttjöróum.
Fundur
veröur haldinn í Baldri, FUS á Seltjarnarnesi, mánudaginn 5. október
nk. kl. 18.00 í Félagsheimilinu.
Dagskrá:
Kjör landsfundarfulltrúa.
Önnur mál.
Stjórnin
Sjálfstæðisfélagið
Trausti
heldur almennan félagsfund i Þjórsárveri, nk. laugardag kl. 21.00
j. Dagskrá:
Kosning fulltrúa á landsfund.
Stjórnarfundur verður haldinn fyrir fundinn.
Stjórnin.