Morgunblaðið - 06.11.1981, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. NÓVEMBER 1981
27
(Ljósm. Krisíján).
Stofnendur og starfsmenn Örtölvutækni sf., frá vinstri Árnlaugur Guð-
mundsson, rafmagnstæknifræðingur, Björgvin Guðmundsson, rafmagns-
verkfræðingur, og Heimir Sigurðsson, rafmaganstæknifræðingur.
fundinum, að Örtölvutækni fram-
leiðir einnig hitamæla ýmiss kon-
ar og er m.a. hægt að nota þá til
að mæla sjávarhita og hita
(kulda) í kæligeymslum svo dæmi
séu tekin. Þá hefur fyrirtækið
framleitt „fjölpunktahitamæli",
sem m.a. hefur verið notaður til að
mæla útblástur eða afgas véla í
skipum og eru slík kerfi í nokkrum
íslenskum skipum. Slíkt kerfi er
einnig að finna hjá Mjólkurbúi
Flóamanna á Selfossi og er þar
notað til að fylgjast með hitastigi
í kæligeymslum og tönkum og
mælir það hita á 32 stöðum. Á ein-
faldan hátt er hægt að fylgjast
með hitastigi á öllum þessum
stöðum samtímis, en aflestrartæki
er í vaktherbergi vélstjóra.
Þessir mælar eru hannaðir af
Örtölvutækni og svo er einnig um
sjálvirka stýringu fyrir ullar-
þvottavélar, sem settar hafa verið
upp í prjónastofum á Akrane
Borgarnesi, Selfossi, Reykjavík
víðar. Þetta tæki er hannað í sai
vinnu við Iðntæknistofnun. A
stýringarinnar fyrir ullarþvc
hefur fyrirtækið tekið að sér sc
stök verkefni fyrir ýmsa aðra a
ila. I því sambandi má nefi
stjórnbúnað fyrir aðflugsljós v
flugvöllinn á Akureyri. Þau tæ
voru sett upp í lok síðasta árs.
í samvinnu við Verk- og Kerfis-
fræðistofuna sf. er Örtölvutækni
að vinna að stóru verki fyrir Hita-
veitu Suðurnesja. Til að fylgjast
með hinum ýmsu rekstrarþáttum,
eins og hita, rennsli, þrýstingi o.fl.
eru fyrirtækin að hanna áerstakan
búnað sem sendir upplýsingar um
þessa þætti til tölvu, sem vinnur
úr þeim og sýnir niðurstöður á
skjám og prentara. Þessu verki á
að vera lokið næsta vor.
Ymis önnur verkefni á sviði ör-
tölvutækni og rafeindabúnaðar
hefur fyrirtækið tekið að sér fyrir
opinberar stofnanir og einkafyrir-
tæki. Verkefni á þessu sviði eru
mýmörg og augu manna beinast
sífellt meira að þeim miklu mögu-
leikum, sem þessar gfeinar bjóða
upp á.
Tveir af hverjum þremur hafa
eitt eða fleiri streitueinkenni
Niðurstöður úr Vinnuverndarrannsókn verkalýðsfélaga
SL. MÁNUDAG voru niðurstöður
Vinnuverndarrannsóknar verka-
lýðsfélaga í byggingaiðnaði og
málmiðnaði kynnlar blaða-
mönnum. Kannsóknin var unnin af
hópi íslendinga í Árósum, en há-
skólinn í Árósum hefur verulega
reynslu í framkvæmd slíkra rann-
sókna. Kannsóknin er byggð á
spurningalistum sem sendur var til
951 manns og byggja niðurstöður
rannsóknarinnar á 620 útfylltum
spurningarlistum, en það er 65% af
úrtakinu. í rannsókninni kemur í
Ijós að vinnuálag, slæmur aðbún-
aður og langur vinnutími helst í
hendur við útbreiðslu vinnuslysa,
sjúkdóma og streitu. Niðurstöður
þcssarar rannsóknar virðast allar
verri en þær sem áður hafa fengist í
samsvarandi rannsóknum á Norð-
urlöndum.
Helstu niðurstöður eru m.a.
þær að um helmingur iðnaðar-
manna segir að öryggi sé ábóta-
vant á vinnustað þeirra, enda
hefur einn af hverjum 5 sem
spurður var orðið fyrir vinnuslysi
síðastliðna 12 mánuði. Vinnutími
flestra er 50 tímar á viku að með-
altali og kvarta flestir á einhvern
hátt yfir vinnuálagi. Langalgeng-
asta aðbúnaðarvandamálið er
hávaði, og einnig eru ryk, kuldi
og uppgufun efna algeng vanda-
mál, og nefna þau tveir af hverj-
um þrem.
Þá voru þátttakendur spurðir
hvort þeir hefðu leitað lækninga
vegna 25 nafngreindra sjúkdóma.
Meira en þrír af hverjum fjórum
V 1-
hafa leitað lækninga vegna eins
eða fleiri þessara sjúkdóma, og
tilgreina flestir bakverki eða
38%. Næstflestir tilgreina vöðva-
bólgu eða 23%, 17% hafa leitað
lækninga vegna heyrnarskaða,
15% vegna augnskaða, 13%
vegna exems og útbrota og um
12% vegna gigtar, höfuðverks,
brjóskloss og magaverks. Athygl-
isvert er að 41% þátttakenda
segja að læknir hafi bent þeim á
að þeir hafi sjúkdóm sem rekja
má til vinnunnar, en um 77%
þátttakenda sjálfra telja að svo
sé.
Utbreiðsla streitu var einnig
könnuð í rannsókninni. Tveir af
hverjum þremur segjast hafa eitt
eða fleiri streitueinkenni. Helm-
ingur þátttakenda svarar spurr
ingunni „ertu stressaður" jál
andi. Fjórðungur segist oft eig
erfitt með að sýna umhverfi sín
þolinmæði og þeir eru ámót
margir sem segjast hafa áhyggj
ur af framtíðinni og eiga erfii
með að slappa af.
Ein mikilvægasta niðurstaða
er sú að fjöldi sjúkdómseinkenn
helst í hendur við fjölda aðbúnac
arvandamála á vinnustað. Þei
sem ekki nefna neitt aðhúnaðai
vandainál, hafa að meðalta
fimm sjúkdómseinkenni. Þe:
sem nefna flest aðbúnaðarvandí
mál hafa hins vegar 13 sjúkdóm:
einkenni. Fjöldi streitueinkenn
helst að sama skapi í hendur vi
fjölgun aðbúnaðarvandamála.
Niðurstöður þessar styðja þa
sem áður hefur komið fram
könnun öryggiseftirlits og Hei
brigðiseftirlits ríkisins.
Konur úr Kjós
með bazar á
Lækjartorgi
Kvenfélag Kjósarhrepps heldi
basar á Lækjartorgi í dag og hef:
hann fyrir hádegi. Á þoðstólui
verða ýmiss konar prjónles c
kökur og er eflaust hægt að gei
góð kaup á bazarnum. Ágóðinn fi
til menningar- og góðgerðarmá
efna.
• •
Olíunotkunarmælar frá Ortölvutækni sf:
Frumsýndi
Halelúja
ísaflrdi, 2. nóvember.
SUNNUDAGINN 25. október frum-
sýndi Litli leikklúbburinn ísafirdi gam-
anleikinn Halelúja eftir Jónas Árnason
undir leikstjórn Arnhildar Jónsdóttur.
Þetta verk Jónasar Árnasonar var
fyrst sett á fjalirnar af Húsvíking-
um sl. vor, en Jónas endurskrifaði
verkið í sumar, og var það nú sýnt f
þeirri mynd. Leikurinn gerist um
næstu aldamót og fjallar um for-
setakosningar á Islandi og sýnir
kosningaskrifstofu eins frambjóð-
andans.
Höfundurinn sýnir með þessu
verki á gamansaman hátt hvernig
hægt er að yfirtaka og skrumskæla
líf þeirrar persónu sem í framboði
er, þegar áróður og sýndarmennska
er í hávegum höfð. 18 persónur koma
fram í leiknum, en alls vinna um 25
félagar leikklúbbsins að verkinu.
Uppselt var á frumsýningu, og
fögnuðu leikhúsgestir leikstjóra og
leikendum ákaft í leikslok.
Halelúja er 25. verkefni Litla
leikklúbbsins til þessa. Formaður
klúbbsins er Halla Sigurðardóttir.
Hrafn
•HDflm
LAUGAVEGI 47 SIMI17575
í flestum minni togaranna -
sparnaður talinn allt að 30%
HAGKVÆMNI í rekstri er hugtak sem æ oftar heyrist nefnt og þá ekki sízt í sjávarútvegi vegna
hækkana á eldsneyti og takmarkana á veiðuin. í skipum er áhrifaríkasta leiðin til orkusparnaðar að
tryggja að gangur aðalvélar sé hinn hagkvæmasti við öll skilyrði. Flókin og dýr mælitæki hafa verið sett
í stór skip svo hægt sé að fylgjast með eyðslunni og á þann hátt er mögulegt að spara olíu með breyttum
stillingum.
Fyrirtækið Örtölvutækni hefur
frá því í byrjun árs 1980 lagt
mikla áherzlu á hönnun og fram-
leiðslu mælis fyrir skip og hefur
þessi mælir líkað mjög vel. Fram-
an af voru farnar hefðbundnar
leiðir við hönnun mælisins og
seldir um 40 slíkir mælar. Á þessu
ári hófst síðan framleiðsla á nýrri
gerð olíunotkunarmælis og er
hann örtölvustýrður. Nýja gerðin
hefur verið seld í rösklega 30 skip,
en hefur þó aðeins verið á mark-
aðnum í þrjá mánuði.
Olíunotkunarmælar frá Ör-
tölvutækni eru nú í flestum ís-
lenskum skuttogurum af minni
gerðinni. Eyðslumælar frá fyrir-
tækinu eru í þeim skuttogurum
sem smíðaðir hafa verið innan-
lands og afhentir á þessu ári, þ.e.
Kolbeinsey, sem Slippstöðin smíð-
aði fyrir Húsvíkinga, Ottó N. Þor-
lákssyni, sem Stálvík smíðaði
fyrir Bæjarútgerð Reykjavíkur,
Sigurfara II, sem Þorgeir og Ell-
ert á Akranesi smíðuðu fyrir
Grundfirðinga og einnig í Guð-
björgu, en það skip var smíðað í
Noregi fyrir ísfirðinga. Þá hefur
eyðslumælir frá Ortölvutækni
verið pantaður í skuttogara þá,
sem verið er að smíða í Noregi
fyrir Þórshafnarbúa og Seyðfirð-
inga.
Eyðslumælirinn frá Örtölvu-
tækni sýnir olíunotkun skips í lítr-
um á klukkustund og heildarnotk-
un. Sé mælirinn tengdur við veg-
mæli fæst út hve mörgum lítrum
er brennt á sjómílu, hraði skips
kemur fram og hversu langt búið
er a sigla. Á siglingu er talið að
hægt sé að spara allt að 30% með
því að breyta skrúfuskurði og
hraða skips.
Örtölvutækni hannaði eyðslu-
mælinn í samvinnu við Landssam-
band íslenzkra útvegsmanna og er
mælirinn að öllu leyti íslenzkur.
Hugmyndin var sú að hann yrði
fyrirferðalítill, einfaldur í notkun
og uppsetningu og gangviss og að
hann gæti hentað í öll skip. Verð
slíks eyðslumælis er kr. 14.500. Á
blaðamannafundi Örtölvutækni í
vikunni voru lagðar fram tölur um
olíueyðslu eftir því á hve mikilli
ferð er siglt.
Grindvíkingur GK (nótaskip). Á
10,5 sjómílna ferð er eyðslan 180
lítrar/klst. Á 12,0 sjómílna ferð er
eyðslan 380 lítrar/klst. Á 14,0 sjó-
mílna ferð er eyðslan 500 lítr-
ar/klst.
Kópur GK 175 (vertíðarbátur).
Á 10,0 sjómílna ferð er eyðslan 108
lítrar/klst. Á 10,8 sjómílna ferð er
eyðslan 146 lítrar/klst.
Fyrirtækið Örtölvutækni sf. var
stofnaði í Reykjavík árið 1978 og
fyrsta hönnun fyrirtækisins var
smíði hitamæla fyrir fiskiskip. Þá
var aðeins einn starfsmaður hjá
fyrirtækinu og hann í hlutastarfi.
Nú þremur árum síðar eru
starfsmenn fyrirtækisins orðnir
átta talsins og framleiðslan orðin
fjölbreyttari og þróaðri á sviði
rafeindaiðnaðar og örtölvutækni.
Stofnendur Örtölvutækni sf. og
aðaleigendur eru Heimir Sigurðs-
son, Arnlaugur Guðmundsson og
Björgvin Guðmundsson.
Auk eyðslumælisins, sem áður
hefur verið fjallað um, kom fram á