Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1981
Fataiðnaður á undir högg að sækja:
Markaðshlutdeild úr 57%
í um 50% frá árinu 1975
Stórminnkuð markaðshlutdeild innlendrar hreinlætisvöru
„FATAIÐNAÐURINN hefur átt undir högg að sækja á sídustu árum, sem
kcmur fram í minnkandi markaðshlutdeild. Árið 1975 var markaðshlutdeild
innlendu framleiðslunnar um 56,8% og vísir menn spáðu því, að hún myndi
smá aukast upp í um 63% árið 1980. Sú varð hins vegar ekki raunin og árið
1980 var hlutdeildin komin niður í um 50%,“ sagði Bjarni Björnsson, forstjóri
Fataverksmiðjunnar Dúks, m.a. í erindi sínu á fundi Félags íslenzkra iðnrek-
enda um stöðuna og horfur í íslenzkum iðnaði, sem haldinn var sl. fostudag.
Bjarni Björnsson sagði ennfrem-
ur, að nokkur aukning hefði verið
hin síðari ár í útflutningi á fatnaði,
en hins vegar væri ljóst, að ekki
yrði um neina aukningu að ræða á
þessu ári. Jafnvel yrði um sam-
drátt að ræða. Þá væri allt útlit
fyrir, að h'alli sem hlutfall af veltu
í útflutningi yrði á þessu ári í nám-
unda við 4—6%. Ástæður þessa
væru fyrst og fremst röng geng-
isskráning og óraunhæfir launa-
skattar. Þá gat Bjarni þess, að
fyrir nokkrum árum hefðu á bilinu
1300—1400 manns haft atvinnu af
fataiðnaði, en á árinu 1980 hefðu
það verið liðlega 1060 manns. í ár
væru um 900 manns í greininni og
hann spáði því, að starfsmenn í
fataiðnaði yrðu í kringum 700—800
á næsta ári.
Á fundinum flutti Gunnar J.
Friðriksson, forstjóri Sápugerðar-
innar Frigg, erindi um afkomu
hreinlætisvöruiðnaðarins. I máli
hans kom fram, að á síðustu árum
hefur orðið mikill samdráttur á
markaðshlutdeild innlendu fram-
leiðslunnar. Hlutdeildin hefði verið
tæplega 80% á árinu 1978, en væri
komin niður í 63% nú. — „Irm-
flutningur hefur aukizt gífurlega.
Sem dæmi um það má nefna, að séu
3. ársfjórðungur ársins 1980 og
1981 skoðaðir kemur í ljós um 50%
innflutningsaukning," sagði Gunn-
ar J.Friðriksson ennfremur.
Um klukkan 16.30 á föstudaginn var ekið á pilt á mótum Háaleitisbrautar og
Lágmúla í Reykjavík, og var hann fluttur á slysadeild Borgarspítalans til
aðhlynningar og rannsóknar. Ekki mun hafa verið um mjög alvarleg meiðsli að
ræða. — Um klukkan 19.30 sama dag var einnig farið á slysadeild með ungan
mann er fallið hafði í Tjörnina í Reykjavík. Ekki var um alvarlega áverka að
ræða né var maðurinn talinn svo þrekaður að hætta stafaði af.
Eldavélainnflutningurinn
tvöfaldaðist á sfðasta ári
Ný gerð strætisvagnaskýla hefur litið dagsins Ijós í Reykjavík, og var þessi mynd
tekin í gær þar sem nýtt skýli og ólíkt þeim eldri hefur verið sett upp við
Hringbraut, hjá Landspftalanum. l.josm : Emilia Björnsdóttir.
34 þúsund hafa
séð Útlagann
SÝNINGAR hafa verið mjög vel sóttar
úti á landi og ekki síst var góð aðsókn
á Sauðárkróki, en þar verður myndin
sýnd til föstudags, en fer síðan til
Húsavfkur, sagði Jón Hermannsson
hjá ísfilm, sem er framleiðandi kvik-
myndarinnar um Gísla Súrsson. Jón
tjáði Mbl. að tekjur af myndinni nálg-
uðust nú að greiða þriðjung kostnaðar
við myndina, búið er að greiða laun og
nokkrar minni háttar skuldir.
Um þaff bil 33 til 34 þúsund manns
hafa séð myndina, sem enn er sýnd í
Reykjavík. Annað eintak er á ferð-
inni á Norðurlandi, eins og áður er,
getið, og kvaðst Jón ráðgera að
myndin yrði sýnd á Siglufirði,
Skagaströnd, Blönduósi og
Hvammstanga fyrir jól. Þriðja ein-
takið var sýnt í Keflavík nýlega, en
fór þaðan á Akranes og síðan eru
ráðgerðar sýningar í Borgarnesi.
Útlaginn verður jólamynd kvik-
myndahúsanna á ísafirði og í Vest-
mannaeyjum. Jón Hermannsson
Margeir
með jafntefl-
islega skák
MARGEIR I’étursson skákmeistari
teflir þessa dagana á alþjóðlegu
skákmóti í Ljubljana í Júgóslavíu, og
hefur hann hlotið 1 vinning eftir þrjár
umferðir, og þriðja skák hans, sem fór
f bið er jafnteflisleg. Þar á Margeir í
höggi við alþjóðlegan skákmeistara frá
Júgóslavíu, Jelen að nafni.
1 fjórðu umferð mætir Margeir
Danner frá Austurríki, en gerði í
fyrstu og annarri umferð jafntefli
við þá Buhic og Steiner.
Efstur á mótinu að loknum þrem-
ur umferðum er Djuric frá Júgósla-
víu, sem hefur unnið allar sínar
skákir og er því með 3 vinninga. I
öðru til þriðja sæti eru svo þeir Ralic
og Sznapik með 2,5 vinninga.
kvaðst gera ráð fyrir að í mars á
næsta ári yrði lokið sýningum um
allt land.
Fréttaritari Mbl. á Sauðárkróki
sagði, að þegar Útlaginn var sýndur
þar hefði verið svo mikið álag á
símakerfið þegar auglýstur var
símatími vegna miðapantana, að erf-
itt hefði verið að ná sambandi um
bæinn. Slíkt væri fátítt en gæti gerst
þegar hringingum væri beint í
ákveðið númer yfir stuttan tíma yfir
hádaginn. Þetta hefði þó jafnað sig
strax og tíminn var úti, en þetta
gæti haft nokkur óþægindi í för með
„INNFLUTNINGUR á eldavélum
hefur meira en tvöfaldast á síðasta
ári og hefur það komið fram í veru-
legum samdrætti í framleiðslu okkar
á eldavélum," sagði Ingvi Ingason,
framkvæmdastjóri raftækjaverk-
smiðjunnar Rafha, m.a. í erindi sínu
á fundi Félags íslenzkra iðnrekenda
um stöðuna og horfur í íslenzkum
iðnaði, sem haldinn var sl. föstudag.
— Við framleiddum og seldum
liðlega 1860 eldavélar á árinu
1978. Síðan fækkaði þeim árin
1979 og 1980 nokkuð stöðugt og í
ár stefnir í framleiðslu og sölu á
um 1000 eldavélum. Þannig að hér
eru um verulegan samdrátt að
ræða. Aðalástæðan fyrir þessari
óheillavænlegu þróun fyrir okkur
er gengisskráningin, sem hefur
verið okkur mjög erfið. Á meðan
gengi Evrópugjaldmiðla hækkar
um 15—20%, hækkar allur til-
kostnaður hér innanlands mun
meira, sagði Ingvi Ingason enn-
fremur.
Reimar Charlesson, fram-
kvæmdastjóri Trésmiðjunnar Víð-
is, flutti ennfremur erindi á fund-
inum og sagði hann m.a., að mikill
samdráttur hefði átt sér stað í
innréttinga- og húsgagnaiðnaði á
síðustu árum. Nefndi hann sem
dæmi, að ársstörfum í iðngrein-
inni hefði fækkað á tímabilinu
1968—1980 úr 695 í 458, eða um
237 ársstörf. Á sama tíma hefði
fjölgað á vinnumarkaðinum al-
mennt um liðlega 32% og hefði
iðngreinin fylgt því, væru í henni
liðlega 900 ársstörf.
Innréttinga- og
húsgagnainnflutn-
ingur hefur aukizt
um 85% á árinu
Reimar sagði ennfremur, að
innflutningur hefði gert framleið-
endum mikla skráveifu, enda færi
hann stöðugt vaxandi milli ára.
Nefndi Reimar, að verðmæti inn-
fluttra innréttinga og húsgagna á
árinu 1980 hefði verið tæplega 49
milljarðar krona, en það sem af er
þessu ári, en það sem af er þessu
ári er verðmæti innflutnings í
kringum 90,5 milljarðar króna.
Aukningin er því liðlega 85% milli
ára.
Örn Hjaltalín, framkvæmda-
stjóri Ölgerðarinnar Egill Skalla-
grímsson, sagði í erindi sínu á
fundinum, að væntanlega yrði
reksturinn í ár í kringum núll-
markið, en mikil röskun hefði
komið á iðngreinina, þegar ákveð-
ið var um sl. áramót að skella 30%
vörugjaldi á öl og gosdrykki. Salan
hefði dregizt saman um 20—30%
fyrstu fjóra mánuði ársins, en síð-
an komizt í samt lag aftur. Það
væri hins vegar ljóst, að sölu-
samdráttur yrði á bilinu 5—8%
þegar árið væri gert upp.
Álafoss:
Ullarvörur fyrir
250 þús. dollara
til Sovétríkjanna
ÁLAFOSS gerði í vikunni samn-
ing við Sovétríkin um sölu á ull-
arvörum fyrir 250 þús. dollara á
næsta ári. Pétur Eiríksson, for
Stjórnmálafræði f Hamrahlfðarskólanum:
Kjörorðið stétt með stétt og
stéttasamvinna fasismans
„KJÖRORDIÐ er stétt með stétt.
íhaldsmenn hafa þó ekki gengið
eins langt og fasisminn að raungera
stéttarsamvinnu." Þannig er að orði
komist í plaggi, sem fylgir „Náms-
áætlun“ í stjórnmálafræði, sem
dreift er í Menntaskólanum við
llamrahlíð. En í plagginu er að finna
stuttorðar skilgreiningar á íhalds-
stefnu, frjálshyggju, jafnaðarstefnu
og marxisma.
Um íhaldsstefnuna segir, að hún
sé sprottin af viðleitni til „að
halda aftur af bjartsýni upplýs-
ingatímans á skynsemi og þroska-
hæfni mannsins". Hún er meðal
annars sögð byggjast á virðingu
„fyrir hefðum og vantrú á mann-
lega skynsemi", enda trúi íhalds-
menn því, „að menn séu fæddir
misjafnir. Þess vegna eigi sumir
að bera meira úr býtum en aðrir“.
íhaldsmenn séu andvígir ríkis-
stjórnum, sem fylgi stefnu and-
stæðum þessum sjónarmiðum
þeirra, því að hún fórni „ættgöfgi
fyrir meðalmennsku" og dragi
niður „framfarasinnað eðli til að
fullnægja hinu óæðra eðli“.
íhaldsmenn vegsami „samstöðu
þjóðarinnar" og þess vegna séu
verkföll „óæskileg" að þeirra mati.
Auk þess er sagt, að íhaldsmenn
séu „í þeirri óheppilegu aðstöðu að
standa gegn ríkisstjórnarvaldi
nema það henti þeirn" (!) Vanda-
máli íhaldsmanna er lýst með
þessum hætti: „íhaldsmenn breyt-
ast yfir tíma viðvíkjandi þeim ein-
kennum sem þeir vilja varð-
veita“(?) og síðan er bætt við:
„Heimurinn breytist og íhalds-
menn neyðast til að breytast með
honum.“
Um frjálshyggjuna er sagt, að
hún hafi tilhneigingu til að styðja
breytingar, hafi trú á mannlegri
skynsemi, sé viljug til að nota rík-
isstjórnir til að bæta mannlegar
aðstæður, sé fylgjandi einstakl-
ingsfrelsi en hafi til að bera „tví-
ræðni varðandi mannlegt eðli“.
Eftir að helstu einkennum
íhaldsstefnu og frjálshyggju hefur
verið þannig lýst, leggur höfundur
plaggsins eftirfarandi fyrir nem-
endur sína: „Sjálfstæðisflokkurinn
var stofnaður á grundvelli sam-
runa íhaldsflokksins og Frjáls-
lynda flokksins (íhaldsflokkurinn
lagði til 16 þingmenn en Frjáls-
lyndi flokkurinn 1). Af hvorri
stefnunni dregur stefna Sjálfstæð-
isflokksins meira dám?“
í Námsáætluninni segir: „í lok
áfangans verður reynt að tengja
ofangreindar kenningar íslenskum
veruleika, t.d. íslenskum stjórn-
málaflokkum. Þau verkefni gilda
minnst 30% af lokaeinkunn."
stjóri Álafoss, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær, að samn-
ingar hefðu gengið illa að þessu
sinni, í fyrra hefði fyrirtækið selt
fyrir 500 þús. dolíara á Rúss-
landsmarkað, þannig að um
helmings minnkun væri að
ræða.
Pétur sagði að Rússar bæru því
við, að þeir hefðu ekki gjaldeyri til
frekari kaupa, þar sem svo til all-
ur þeirra gjaldeyrir færi nú til
kaupa á matvælum, sérstaklega
korni, en mikill kornskortur er nú
í landinu, vegna uppskerubrests.
Lífshlaupið
enn óselt
LÍFSHLAUP Jóhannesar Kjarvals
listmálara — myndir þær er teknar
voru af veggjum vinnustofu hans í
Austurstræti — er enn óselt, að því
er Guðmundur Axelsson í Klaust-
urhólum sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gær.
Sagði Guðmundur ekkert vera
að frétta af hugsanlegri sölu
verksins að svo stöddu, en sem
kunnugt er af fréttum fóru samn-
ingaumleitanir milli Guðmundar
og Reykjavíkurborgar út um þúfur
á sínum tíma, þar sem ekki samd-
ist um kaupverð. Einnig var á sín-
um tíma rætt um erlenda kaup-
endur, en ekki varð þá af sölit
verksins til útlanda.