Morgunblaðið - 06.12.1981, Blaðsíða 42

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1981
Leggjast öld-
ungadeildir nið-
ur um áramót?
Fullorðinsfræðsla
er þjóðarnauðsyn
Nútíma þjóðfélag einkennist af
örum breytingum á öllum sviðum
þjóðlífs, vísinda og mennta. Við
lifum á tímum þekkingarbylt-
ingar. Menntastofnanir hverrar
þjóðar gegna lykilhlutverki á slík-
um breytingatímum, bæði sem
miðlar gamallar og nýrrar þekk-
ingar, uppspretta hennar og
hreyfiafl. Enda eru menntamál
hvarvetna að komast í pólitískan
brennidepil. í þessu sambandi
mætti margt ræða um skólamál á
íslandi en það sem hér er til um-
fjöllunar er hið stóra framfara-
spor er stigið hefur verið í mennt-
unarmálum þjóðarinnar með til-
komu öldungadeilda við hina
ýmsu mennta- og fjölbrautaskóla
landsins.
Hlutur öldungadeilda
Vinnufært fólk á öllum aldri sit-
ur uppi með úrelta verkþjálfun og
menntun sem hrekkur ekki til eða
nýtist ekki sem skyldi við breyttar
aðstæður (eiga þar ekki síst konur
í hlut). Öldungadeildir bjóða þess-
um hópi upp á bók- eða/og verk-
nám þar sem flestir geta fundið
braut við sitt hæfi og náð náms-
markmiðum, sem þeim stóð e.t.v.
ekki til boða áður eða þeir gátu þá
ekki nýtt sér af ýmsum ástæðum.
Þessari tegund fullorðinsfræðslu
(bóknámsbraut) var hleypt af
stokkunum með stofnun öldunga-
deildar við Menntaskólann við
Hamrahlíð árið 1972. Er tímar
liðu og sýnt þótti að fullorðins-
fræðsla væri nauðsynlegur og eðli-
legur þáttur menntakerfis, þá
fylgdu aðrir staðir í kjölfarið og
öldungadeildir voru stofnsettar
víða um land.
Nú eru starfandi öldungadeildir
við þessa skóla: Tók lil Fjöldi nema
sUrfa haust 1981
Menntaskólinn við Hamrahiíð 1972 u.þ.b. 680
Fjölbrautaskólinn í Breiðholti 1981 366
Fjölbrautaskóli Suðurnesja 1977 232
Fjölbrautaskólinn á Selfossi 1981 101
Menntaskólinn á Akureyri 1975 110
Fjölbrautaskólinn á Sauðárkróki 1979 80
Fjölbrautaskólinn á Akranesi 1980 112
Menntaskólinn á ísafirði
eftir Guðrúnu
Hannesdóttur,
kennara við MH
Þessi starfsemi er þó öll í mótun
og margt skortir enn á að aðstaða
nemenda og kennara til náms og
starfs í öldungadeildum sé sam-
bærileg við það er gerist í venju-
legum mennta- og fjölbrautaskól-
um. Einnig má geta þess að ekki
hafa enn verið sett lög um fullorð-
insfræðslu í landinu!
Leggjast öldungadeildir
niður um áramót?
Nú er svo málum komið að
kennarafélög vel flestra mennta-
og fjölbrautaskóla landsins, þar
sem öldungadeildir eru starfrækt-
ar, hafa sent frá sér ályktanir þess
efnis að kennarar muni ekki ráða
sig til kennslu við öldungadeildir á
vorönn 1982 og hafa kennarar
einnig skrifað undir yfirlýsingu
þess efnis. Er því allt í járnum
með framtíð öldungadeilda. Hvers
vegna?
Kjaramál kennara
Þegar fyrsta öldungadeild
landsins var stofnuð í MH var
gerður samningur við fjármála-
ráðuneytið um kjör kennara. Þar
segir að tímakaup í öldungadeild
skuli vera 60% hærra en í dag-
skóla. Það er m.a. vegna óþægilegs
vinnutíma, en kennsla fer fram
utan regulegs dagvinnutíma. Virð-
ist þessi samningur hafa verið
fremur sanngjarn þar eð framboð
og eftirspurn eftir kennslu í öld-
ungadeild hefur haldist í hendur,
þó þurft hafi að knýja á kennara í
dagskóla að taka að sér kennslu í
öldungadeild. Enda æskilegt að
þar sé sem mest um sömu kennara
að ræða til að tryggja sambæri-
lega kennslu, námskröfur og
markmið.
En síðan fjölgar öldungadeild-
um, á stjórnvöld renna tvær grim-
ur, þau horfa í aurinn og samning-
um er sagt upp 1980. Þá tekur við
samningaþóf og millibilsástand
þar sem kennurum sumra deilda
er greitt eftir gamla MH-samn-
ingnum (gerður 1976 og svipaður
þeim upphaflega), en öðrum eftir
ósamþykktum samningsdrögum
eða hentisemi.
Staðan nú er sú að 6. nóvember
1981 undirrituðu hagsmunanefnd
kennarasamtakanna (HÍK) og
Ævar R Kvaran: UNDUR ÓFRESKRA
SKUGGSJÁ
Síðan sögur hófust hafa lifað frásagnir
um fólk, sem öðlaöist þekkingu án að-
stoðar skynfæranna. Þessi óvenjulega
bók hefur aö geyma fjölda sagna af
slíku fólki, dularfullar furðusögur, sem
allar eru hver annarri ótrúlegri, en einnig
allar vottfestar og sannar.
Enginn íslendingur hefur kynnt sér
þessi mál jafn ítarlega og Ævar R. Kvar-
an. Þessar óvenjulegu sögur bera því
glöggt vitni hve víöa hann hefur leitað
fanga og hve þekking hans á þessum
málum er yf irgripsmikil.
BÓKABÚD OUVERS STEINS SE
Ruth Montgomery: ÓVÆNTIR GESTIR
ÁJÖRÐU
Ruth Montgomery er vel kunn hér á
landi af fyrri bókum sinum: „Framsýni
og forspár", ,i leit að sannleikanum“ og
.Lífið efftir dauöann“. Þessi bók hennar
er óvenjulegust þeirra allra. Megin hluti
hennar fjallar um það, sem höfundur-
inn kýs að kalla ,skiptisálir“ og hlutverk
þeirra. Tugþúsundir skiptisálna eru
meðal okkar, háþróaöar verur, sem hafa
tileinkaö sér Ijósa vitund um tilgang lífs-
ins. Flestar þeirra starfa í kyrrþei mitt á
meðal okkar og leitast við að hjálpa
okkur. Þetta fólk leitast við að þroska
með okkur lífsskoðun, sem stuðlar aö
kjarki og góöleika.
SKUGGSJA BÓKABÚÐ OUVERS
STEINS SE