Morgunblaðið - 14.08.1982, Blaðsíða 12
12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1982
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Skyggnst á bak viö ...
Heilmikið vatn hefur runníð til
sjávar frá því aö fyrsta myndin í
íslensku kvikmyndagróskunni,
LANO OG SYNIR, var frumsýnd.
Þá voru flestir á báöum áttum
um hvort þetta ævintýri gæti
heppnast eður ei. Áttum við til
mannskap bak viö myndavél-
ina, áttum viö til mannskap
framan við myndavélina, höfö-
um við nægan áhuga almennt
svo staðið yrði undir jafn kostn-
aðarsömu listaverki og kvik-
mynd í fullri lengd?
Viö þessum spurningum eru
nú fengin svör, og þau öll já-
kvæö. Meö örfáum undantekn-
ingum hafa íslensku myndirnar á
nýgróskutímabilinu veriö í háum
gæðaflokki, síður en svo staöiö
aö baki samtímamyndum ná-
grannanna. Og næsta undan-
tekningarlaust hafa þær veriö
vandvirknislega geröar, vissir
byrjunaröröugleikar eru yfir-
staðnir. Og i dag eigum við stór-
an hóp kvikmyndagerðarmanna,
allt frá leikmunaveröi til leik-
stjóra, sem kunna vel til verka.
Og þjóðin hefur staöið aö baki
hinnar nýju listgreinar, en kröf-
urnar sem hún gerir verða nátt-
úrlega meiri og meiri.
Og nú er komið að frumsýn-
ingu nýjustu myndar Hrafns
Gunnlaugssonar, OKKAR Á
MILLI — í HITA OG ÞUNGA
DAGSINS. Hrafn hefur, sem
kunnugt er, ætíö fariö ótroönar
slóðir í myndum sínum, jafnt fyrir
sjónvarp sem kvikmyndahús.
Þaö hefur löngum staöið af hon-
um hressilegur og nauösynlegur
gustur. Hrafn er einnig í sérstööu
Kvíkmyndatökuvétin hafur vartð faat framan é jappa varkfræðinganna við upptöku é OKKAR A MILLI.
Leikatjórinn, Hrafn Gunnlaugaaon, gafur leikurunum bendingar um ataöaetningu.
OKKARÁMILU
meöal vinnandi, íslenskra kvik-
myndágeröarmanna, aö verk sín
öll semur hann sjálfur.
Það hefur aö sjálfsögöu tak-
markað spurst út um efni mynd-
arinnar en hún fjallar um miö-
aldra verkfræðing sem fengist
hefur við aö binda orku fallvatn-
anna. Hann stendur í myndar-
byrjun á erfiðum tímamótum.
Börn hans tvö eru farin aö
heiman og besti vinur hans fellur
frá. Skyndilega finnst honum
sem lífiö hafi engan tilgang leng-
ur. Hann hefur komiö börnunum
á legg og náö ætluöu marki i
sérgrein sinni. Þau hjónin fjar-
lægjast hvort annaö eftir að ung-
arnir fljúga úr hreiðrinu. Hann
reynir á nýjan leik aö höndla
hamingjuna . . .
Þaö er ætíö forvitnilegt að fá
aö kíkja á bakviö myndavélina, fá
einhverja hugmynd um hvaö þar
er aö gerast áöur en filman renn-
ur fullsköpuö fyrir almannasjón-
um. Vissulega er þaö mergur
málsins aö hver og einn sjái
verkin meö eigin skilningi, en
smá baksviösleiftur eru fróðleg
og skemmtileg. Því miöur liggja
þau sjaldnast á lausu fyrir hinn
almenna áhorfanda. Þaö er helst
viö lestur minningabóka og
hliðstæðra verka aö maöur fær
tækifæri til aö sjá hlutina í nýju
Ijósi — og hversu oft þeir gjör-
breytast...
Meö þessu spjalli fylgja einmitt
nokkrar „baksviösmyndir", tekn-
ar á ýmsum stigum kvikmynda-
tökunnar. Þá birtist einnig smá
sýnishorn úr kvikmyndahandrit-
inu — menn geta þá séö þá
breytingu sem veröur á handriti á
leiöinni til endanlegrar myndar á
tjaldinu.
Og nú látum viö myndirnar
tala sínu máli.
Kvikmyndatökuvélinni hefur verið komið fyrir é vagni, hljóðmaðurinn aitur undir vél-
inni á vagninum. Fyrir aftan eru aöstoðarmenn sem draga vagninn þegar taka hefst é
næsta atríði í OKKAR Á MILLI. Hrafn leikstjóri til hægri á myndinni.
Við upptöku é OKKAR A MILLI ver kvikmyndatðkuvélin iöulega létin „svífa í lausu
lofti“, og notaðar til þess talíur og kranar. Hér er að hefjast taka é atriöi þar sem vélin
svífur yfir allar rísavöxnu túrbínurnar é Ljósafossi.
Gufubað á Laugarvatni
(Þankagangur)
3. atriöi
Tilgangur: aö sýna afslöppun
og nálægð þeirra i ró og næði
rétt áöur en dauðinn skilur þá aö.
Dauðinn sem kemur óvænt er
hvorki rómantískur né hátíöleg-
ur, heldur áfall sem Benni veit
ekki hvernig hann á að bregðast
viö. Fyrstu viðbrögö hans eru fát
og hræðsla, sem breytist síöan í
lamandi tómleika.
1. Þeír koma inn í gufubaðs-
klefann: smá leikaraskapur í Sig-
uröi sem veifar handklæöinu og
slakar sér síöan á bekkinn. Hann
strýkur bleytuna af maganum á
sér og nuddar andlltiö. Lítur síö-
an svefnugum augum á Benna
sem hefur rölt aö glugganum og
litiö út. Benni heyrir hundgá og
horfir um stund út en breiöir síö-
an úr handklæðinu og sezt á
þaö. Sigurður horfir á Benna
hálfopnum augum og dæsir og
vindur upp á augnkúlurnar eins
og honum sé þungt fyrir brjósti,
— er hann aö grínast? Benni
horfir á hann augnablik en glápir
síðan aftur út um gluggann, þeg-
ar hundgáin heyrist aftur, hann
stendur síöan á fætur og röltir út.
Úti er þögn og hann lítur yfir
ísilagt vatnið. Allt í einu er þögnin
rofin af hestum sem koma skeiö-
andi eftir ísnum. Benni röltir aö
glugganum og bankar; ætlar aö
vekja athygli Siguröar á hestun-
um. Ekkert svar aö innan, og
Benni ályktar aö Sigurður hafi
fariö inn í sturtu. Lítur inn en sér
engan, gáir inn i hinn gufuklefann
en þar er heldur enginn. Hann
gáir þá inn í gufuklefann sem
Siguröur var í og sér grilla í hann
gegnum gufuna, liggjandi á
bekknum. Benni glottir, og held-
ur aö Sigurður hafi veriö aö
stríöa sér, sezt og nuddar á sér
kaldar lappirnar, lítur síðan á
Sigurö og tekur þá eftir aö hann
liggur í undarlegri stellingu, í
keng inn í horninu. Andartak veit
Benni ekki ' hvort Siguröur sé
með leikaraskap, en svo grunar
hann aö alvara sé á ferðum og
fer yfir til hans; þreifar ósjálfrátt
á andliti hans og sér þá aö augun
eru brostin. Hann reynir í fáti aö
hagræöa Sigurði á bekknum, en
máttlaus líkaminn er þungur og
blautur. Hann áttar sig strax á
því aö hann getur ekkert gert og
bezt sé aö ná í hjálp. Hugurinn
rekur hann beint til dyra, en þá
skynjar hann nekt sína og snýr
aftur til aö ná i handklæöi. Hann
flýtir sér út og festir hurðina í
gátt, tekur á rás yfir gulnaöa
grasflötina.
Sýnishorn úr kvikmyndahandriti
eftir Hrafn Gunnlaugsson