Morgunblaðið - 29.07.1983, Blaðsíða 8
8
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1983
Kaupmannahafnarpistill eftir Gunnar Stefánsson
Völundarhús
heimsins á Amager
Hluti af „leiksviði“ sýningarinnar „Völundarhús heimsins og paradís hjart-
ans“ í Valseværket á Amager.
Ekki er hægt að senda svo heim
nokkra pistla héðan frá Kaup-
mannahöfn á þessu heita sumri
við Eyrarsund að ekki sé minnst á
helsta viðburð í listalífi borgar-
innar að undanförnu. Hingað
komu ekki færri en fimmtíu leik-
hópar frá tuttugu löndum og báru
fram list sína. Allt sýningar sem
kenna má við framúrstefnu sem
einu sinni var svo nefnd, — „det
alternative teater", nefna Danir
þá hreyfingu sem kom fram í
dönsku leikhúsi fyrir um hálfum
öðrum áratug.
Heimamenn lögðu auðvitað sitt
til þessarar leiklistarhátfðar sem
nefndist Fools 4, en annars voru
þátttakendur úr öllum heimshorn-
um, og sameiginlegt sýningunum
var einskonar látbragðsleikur sem
nafnið bendir til. Leikið var vfðs-
vegar um borgina og á götum úti,
og hvert kvöld kabarett f Lorry við
Allégötu. Það er veitingastaður
innréttaður sem borgarstræti með
ljós í gluggum báðum megin og
tungl og stjörnur á himni. Þarna
komu trúðar og töframenn og léku
listir sínar. Sjónvarp og útvarp
létu ekki sitt eftir liggja að kynna
hátíðina. Menn virtust á einu máli
um að mikill fengur væri að henni
og sumar sýningarnar vöktu mikla
hrifningu, svo sem nýstárleg upp-
færsla tékknesks leikflokks á
Commedia dell’arte.
En það var ekki ætlunin hér að
ræða vftt og breitt um hátfðina
enda komst ég ekki til að sjá nema
fáar sýningar. Ein skar sig úr.
Þetta var raunar hápunktur há-
tíðarinnar: Samvinnuverkefni
fjögurra leikhópa, 80 leikara frá
Wales, Danmörku, Tékkóslóvakíu
og Póllandi, og bar nafnið Völund-
arhús heimsins og paradís hjart-
ans. Hún er byggð á skáldverki
eftir tékkneskan höfund frá sautj-
ándu öld, Johan Amos Komensky,
— það er dæmisaga um vegferð
manns gegnum tilveruna, villur
hans og vafninga, eins og þá var
algengt að setja saman. — Hvern-
ig skyldi þessum leikhópum frá
fjörrum löndum ganga að búa til
nútímalega heilsteypta sýningu úr
þessu? hugsar maður og einsetur
sér að láta þetta ekki fram hjá sér
fara.
„Leikhúsið" heitir Valseværket
og er úti á Amager. Þegar við
komum þangað á hlýju júlfkvöldi
blasti nafnið við stórum stöfum
yfir hliði, og við komum inn á opið
svæði þar sem fjöldi fólks bíður.
Allt um kring blasa við húsa-
skrokkar í niðurnfðslu, brotnar
rúður sem bera vitni um að hér er
ekki lengur gengið um dyr. Valse-
værket er aflagðar verksmiðju-
byggingar þar sem fyrrum hefur
farið fram stórvirk starfsemi. Nú
á senn að rífa þessi hús sem und-
anfarin ár hafa staðið auð, nema
börnin í hverfinu hafa gert þau að
leikvangi, — alltaf sóttist maður
forðum eftir að komast inn i slík
yfirgefin hús sem vöktu með
manni svo hrollkennda stemmn-
ingu. Og nú á það að verða hinsta
hlutverk þessara húsa að leggja til
sviðsmynd stórrar leiksýningar,
— hvernig gat nokkrum dottið
slíkt í hug?
Nú er merki gefið og áhorfendur
ganga út um hliðið f þyrpingu.
Okkur er beint að afhýsi sem gæti
verið pakkhús, upp lasinn tréstiga
og inn í sal sem er fullur af sagga-
lykt. Þar er maður látinn standa
upp við vegg og finnur kuldann í
bakið. Á miðju gólfi taka leikar-
arnir sér stöðu og sýningin hefst.
Þessari sýningu verður eigin-
lega ekki með orðum lýst, svo sér-
kennileg er hún. Hún er sett sam-
an úr 4—5 stigum f jafnmörgum
salarkynnum. Pílagrímurinn hef-
ur nú ferð sína um völundarhúsið,
leiddur af tveim fylgdarmönnum
og hafður f bandi sem hundur
væri, rekinn af stað til að leita
hamingjunnar sem fylgdarmenn
gylla fyrir honum sem mest. Nú er
okkur beint út á gang, áfram und-
ir skipunum og hrópum löggæslu-
manna sem hrópa úr gjallar-
hornum. Við erum komin inn í lög-
regluríki og hér liggja ónýtir véla-
hlutar um allt gólf, dauðir menn
sem hermenn standa yfir, en
komumönnum er sagt háum rómi
að landið sé gott.
Eftir að við höfum sloppið gegn-
um þetta komum við aftur út und-
ir bert loft og síðan inn í annað
hús almyrkvað þar sem draugaleg
tónlist hljómar úr öllum hornum.
Skyndilega er brugðið upp ljósi úr
kastara og við sjáum að salurinn
er fullur af fólki, læstu inni í búr-
um, einn í hverju. Þarna er kjól-
klæddur maður með byrgt andlit,
sem reynir án afláts að sjúga
eitthvað upp af gólfinu gegnum
pípu. Þá fellur ljósið á hofróðu
sem rær í dyngju sinni, skraut-
klædd og máluð afkáralega, — og
þannig áfram, — hvarvetna fólk
sem æ ofan f æ sýnir sömu mein-
ingarlausu hreyfingarnar, lokað
inni í viti firrtri tilveru sinni.
Þar næst erum við leidd f heim
fjölmiðlanna. Stór salur með sjón-
varpstækjum meðfram öllum
veggjum. Frá þeim heyrist ekkert
hljóð, við sjáum aðeins fólk lfða
áfram yfir skjáinn eða sitja við
borð og bæra varirnar, og salurinn
er fullur af ærandi hávaða. Loks
sleppum við héðan og komum með
pflagrímnum í sal þar sem fjötur-
inn er leystur af honum, hann átt-
ar sig að lokum, og þarna blasir
við lífsins tré í miðjum garði: við
erum komin í paradís hjartans. Að
Virkis-menn á fundi í Alþjóðabankanum:
Mjög ánægðir
með árangurinn
af þessari ferð
— segir Andrés Svanbjörnsson, framkvæmdastjóri Virkis
„VIÐ erum mjög ánægðir með árangurinn af þessari ferð. Teljum,
að við höfum fengið betri hljómgrunn en við áttum von á,“ sagði
Andrés Svanbjörnsson, framkvæmdastjóri ráðgjafafyrirtækisins
Virkis, í samtali við Morgunblaðið, er hann var inntur eftir því
hvernig kynningarfundur fyrirtækisins hjá Alþjóðabankanum á dög-
unum hefði gengið, en þar var starfsemi Virkis kynnt.
Andrés Svanbjörnsson sagði, að
fundir af þessu tagi væru stund-
um haldnir af ráðgjöfum og fram-
leiðendum, sem vildu koma sinni
starfsemi á framfæri, auk þess að
kynnast þeim verkefnum sem Al-
þjóðabankinn hefur með að gera.
„Okkur var sagt áður en við lögð-
um upp, að við gætum átt von á
5—50 mönnum á fundinn. Raunin
varð sú, að 45 manns sóttu hann,
þannig að við erum mjög ánægðir
með það.“
Aðspurður sagði Andrés, að
þeir sem sótt hefðu fundinn, væru
aðilar hjá Alþjóðabankanum, sem
hefðu með að gera verkefni á því
sviði sem Virkir hefur sérhæft sig
í, þ.e. aðallega á sviði nýtingar
jarðhita. „Við höfum farið á fundi
hjá bankanum í tengslum við þau
verkefni, sem við höfum verið að
vinna að í gegnum tíðina, en þetta
var í fyrsta sinn, sem við stöndum
sjálfir fyrir beinni kynningu á
starfsemi okkar.
Við teljum það í raun mjög
mikilvægt, að komast í beint sam-
band við þá menn innan bankans,
sem hafa með þessi verkefni að
gera. Þeir hafa sín áhrif á það
hvert viðkomandi verkefni fara og
því er auðvitað nauðsynlegt að
þeir viti af okkur. Þetta er því
einn liður í viðleitni okkar til að
afla fyrirtækinu verkefna," sagði
Andrés ennfremur.
Andrés Svanbjörnsson sagði
aðspurður, að þeir, sem sótt hefðu
fundinn, hefðu verið mjög já-
kvæðir og Virkis-menn gerðu sér
vonir um að fundarhöldin myndu
skila sér í framtíðinni, þótt erfitt
væri að fullyrða um slíkt á þessu
stigi málsins. „Við merkjum þessi
jákvæðu viðbrögð m.a. á því, að 10
aðilar vildu hitta okkur aftur dag-
inn eftir fundinn til að fræðast
nánar um starfsemina og ýmis
sératriði.
Við vitum óneitanlega betur um
ýmis tækifæri sem bjóðast og því
verður unnið áfram að ýmsum
verkefnum á næstunni. Enda er
eitt hlutverk bankans að stofna
til viðskipta milli landa sem ann-
ars vegar koma með fé inn í hann
og svo hinna, sem eru þiggjendur,
þ.e. iðnaðarlandanna og þróunar-
landanna. Bankinn er því í raun
Frá virkjunarstað í Kenya, þar sem starfsmenn Virkis hafa starfað allt frá árinu 1976.
IRKIfí
ConsultingGroupLtd.
hönnunhf
m atrucMræ J
T
J W«;*rP,>«re> XMM*9D"W«Æ
f TianMRMsioi' í joiis Æ
Hannarr
W l'KHwinai í-iKjrrvooff'o
^ ' i
™ VOK
V iiUW fáJOÚNSSON
JW HMfÍf.'AN fi.VGfc'N«tNf
9 D*:vii!oivTK"f*i i
f Fijf* M
V«mW A>r Us’Ó M
| VERMIRi
r DutWig Htvyn&fr-riq
Ci*o*h*Kr»>ai O''v<*ioi>«><*^ J
VIRKFMEBISTOf A
INORIBAS0NAR MF
f f Í4K.1-K.*1 Lrwwri,
I JONB.
? HAFSTEINSSON i
t VBL
/ EJALDUR LÍNDAL j
>«."•> .toð
f'WHl OovrtWMH'!
f «>.is>tii!ir/
/JÚLÍUS
Fsólnes
m i':si'>íirw>:a:;.y'
* AatomANnn *'hj
f ContK*
fAGNAR
f NORIAN'D
f Mwí t->Hiici“'f.rrg V\:
T'arw»»s:»i0*:
VSRG
f SnamVir R.
f GuAmuitdyson
jm 0'f'f>*ca! grtQinaAmm
“T Oaothwma: TirMvokxjy
irkir er í raun samband 12 stofa og einstaklinga á sviði verkfræði og
tðgjafar.
miðlandi aðili í þessu máli, en
maður kemur ekki til greina,
nema hafa komið sér á framfæri,
eins og við gerðum nú,“ sagði
Andrés.
Andrés sagði aðspurður, að
Virkir hefði í gegnum tíðina stað-
ið í ýmiss konar verkefnum víðs
vegar um heiminn, en það væri
aðallega á sviði jarðhitarann-
sókna. „Um þessar mundir erum
við aðeins með samning í Kenýa,
en það er samningur sem við höf-
um verið með í mörg ár. Við höf-
um unnið þar að verkefni, sem
hefur í raun spannað alla þætti
jarðhitavinnslunnar, þ.e. allt frá
rannsóknum í upphafi og upp í
fullvinnslu. Það verkefni hefur
gengið mjög vel, en íslenzkir verk-
fræðingar og vísindamenn hafa
unnið að því með hléum undan-
farin ár.“
Andrés sagði ennfremur, að
Virkir hefði tekið að sér ýmis
verkefni innanlands, en það væru
þó aðallega stofurnar sjálfar sem
sæju um það, en Virkir er í raun
samband 12 einstaklinga og stofa,
sem hver um sig starfar að ýms-
um sjálfstæðum verkefnum, en
einstaklingarnir eru alls 25. „Við
höfum aðallega komið inn í fjöl-
þætt verkefni á vegum Lands-
virkjunar, eins og virkjanaverk-
efni, auk iðnaðarverkefna og
ennfremur höfum við lítillega
komið inn á verkefni í laxeldi.
Annars er stofnun Virkis í upp-
hafi fyrst og fremst hugsuð með
það fyrir augum, að viðskipta-
vinir, sem þyrftu að láta vinna
fjölþætt verkefni, gætu átt við-
skipti við einn ábyrgan aðila, sem
hefði yfir að ráða allri nauðsyn-
legri þekkingu," sagði Andrés.
Að síðustu sagði Andrés
Svanbjörnsson, framkvæmda-
stjóri Virkis, að væntanlega yrði
haldið áfram á þessari braut
kynningarmála. Virkis-menn
hefðu í raun stigið sín fyrstu
skref í þessum efnum á dögunum
hjá Alþjóðabankanum.