Morgunblaðið - 30.11.1983, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. NÓVEMBER 1983
Egilsá í Skagafirði - heimili, skóli og
þjálfunarstöð fyrir þroskaheft börn
Nýlega boðaði fræðslustjóri Norðurlands vestra,
Guðmundur Ingi Leifssson, til blaðamannafundar
á Egilsá í Skagafirði. Tilefni fundarins var að fram
hafa komið í fjölmiðlum ýmiskonar fréttir um
starfið sem þar er unnið, ýmist rangar eða bjagað-
ar, þannig að aðstandendum Egilsárheimilisins
þótti nauðsynlegt að gera nokkra grein fyrir því og
leiðrétta rangfærslur sem fram hafa komið.
Á Egilsá í Akrahreppi sem er í
Norðurárdal í austanverðum
Skagafirði hefur frá því í haust
verið starfrækt heimili, skóli og
þjálfunarstöð fyrir born á
grunnskólaaldri, börn sem vegna
fötlunar hafa í skóla sínum ekki
getað fylgt jafnöldrum sínum eftir
í námi.
Á Egilsá eru auk sex nemenda,
heimilisfólkið, Þóra Jónsdóttir
handavinnukennari og maður
hennar, Sveinn A. Morthens upp-
eldisfræðingur ásamt barni
þeirra; Salóme Þórisdóttir þroska-
þjálfi og Samúel Levefer félags-
fræðingur ásamt barni þeirra og
Anna Hlín Bjarnadóttir þroska-
þjálfi.
Þá er einnig á Egilsá eigandi
jarðarinnar, Guðmundur L. Frið-
finnsson, en strax þegar farið var
að falast eftir aðstöðunni þar var
hann mjög fús til að leggja til að-
stöðu, en hann hefur mörg undan-
farin ár séð um rekstur sumar-
dvalarheimilis fyrir börn á Egilsá
og var því tiltölulega auðvelt að
hefja rekstur stofnunarinnar án
mikilla breytinga.
íbúðarhúsið var tekið á leigu til
5 ára og er um 370m2 að stærð. Að
sögn fræðslustjóra grundvallast
þessi starfsemi á grunnskólalög-
unum, þ.e. reglugerð um sér-
kennslu og fékkst fárveiting til
þess að gera endurbætur á hús-
næðinu í sumar sem leið og vann
starfsfólk, foreldrar og iðnaðar-
menn við þær. Eins og áður sagði
eru sex börn við nám og auk þess
er gert ráð fyrir því að eftir ára-
mót verði bætt við einu barni í
einu í skammtímavistun og verða
það börn foreldra sem þurfa að
víkja sér frá heimili sínu vegna
veikinda eða af öðrum ástæðum.
Það fyrsta sem manni kemur í
hug þegar komið er að Egilsá er
spurning um hvort staðurinn sé
ekki of einangraður eða langt frá
t.d. Varmahlíðarskóla en þar fer
almenn kennsla barnanna fram.
Að sögn starfsfólks og foreldra
barnanna hefði verið æskilegt að
heimilið hefði verið nær skólan-
um, en þó skiptir það ekki höfuð-
máli. Skóiabifreið sækir nemend-
ur og kennara að Egilsá og er sá
akstur ekki tímafrekari en t.d.
akstur með börn úr Breiðholti í
Öskjuhlíðarskóla svo dæmi sé tek-
ið, reyndar fer heldur minni tími í
ferðir. Þá er Egilsá í örfárra km
fjarlægð frá þjóðveginum til Ak-
ureyrar og leiðin á milli Egilsár og
Varmahlíðar sú snjóléttasta í
Skagafirði. Því er sennilega jafn-
oft greiðfært þaðan til skólans og
gerist og gengur úti á landi. Þá er
einnig rétt að hafa það í huga að
hugtakið einangrun er afstætt og
er einangrun hvorki meiri né
minni en fólk kýs sjálft og að sögn
starfsfólksins, sem allt kemur
sunnan frá Reykjavík, finnst þeim
gott að vera á Egilsá og finna ekki
fyrir neinni einsemd enda sam-
skipti við skóla og annað fólk í
nágrenninu með ágætum.
Starfsfólk telur 5 manns —
nemendur 6. Varðandi þá spurn-
ingu hvort ekki væri óheyrilegur
kostnaður vegna þessarar starf-
semi þegar starfsmenn væru
næstum jafnmargir og nemendur
sagði Sveinn A. Morthens: Það er
alls ekki, að vísu eru þarfir fatl-
aðra barna aðrar og meiri en
þeirra sem ekki búa við neinskon-
ar fötlun og þessvegna eðlilega
dýrara skólahald vegna þeirra.
Það verður að gæta þess að hér er
heimili barnanna þ.e. starfsfólkið
er foreldrar, sér um matseld, þrif
og ræstingu, auk þess að annast
líkamlega þjálfun barnanna, and-
legar æfingar og almenna kennslu
bæði heima á Egilsá og svo í
Varmahlíð í samstarfi við starfs-
lið skólans þar. Við erum því
raunar við störf allan sólarhring-
inn, því við önnumst að sjálfsögðu
gæslu barnanna í tómstundum og
utan þess tíma sem hið eiginlega
starf stofnunarinnar fer fram.
Þá búum við öll hér á Egilsá
þannig að ekki þarf að leggja til
auka íbúðir. Allir eru undir sama
þaki: Starfsfólk, börn þess, og svo
þeir nemendur sem koma frá ýms-
um svæðum á Norðurlandi vestra.
Hér er því um að ræða eina
stóra fjölskyldu þar sem öll börn
hafa svipaða stöðu, nema hvað
stefnt er að því að þroskaheftu
börnin komist aftur til síns heima
jafnskjótt og árangur hefur náðst
með dvölinni á Egilsá.
Sambýlisform af þessu tagi hef-
ur marga kosti hvað snertir
mannleg samskipti og manneskju-
leg tengsl, bæði fyrir börn og full-
orðna. Starfskraftar nýtast betur
með þessum hætti, bæði hvað
varðar tíma og gæði starfsins.
Persónuleg samskipti verða með
svipuðum hætti og er á venjulegu
heimili og ýmsir gallar vaktafyr-
irkomulagsins eru úr sögunni.
Á sólarhringsstofnun þar sem
Höfn í Hornafirði:
Fjölmennur fundur
sjálfstæðismanna
FIMMTÁNDI og síðasti haust-
fundur sjálfstæðismanna í Aust-
urlandskjördæmi var haldinn
sunnudaginn 20. nóvember síð-
astliðinn, en jafnframt var þessi
fundur síðasti fundurinn í
fundaröð Sjálfstæðisflokksins,
sem bar yfirskriftina „Á réttri
leið“. Fundurinn var haldinn á
Hótel Höfn á Höfn í Hornafirði
og var vel sóttur, en þangað
komu á milli 60 og 70 manns,
samkvæmt upplýsingum sem
Mbl. fékk hjá Ágli Jónssyni al-
þingismanni. Auk Egils sátu
fundinn ráðherrarnir Matthías
Bjarnason og Sverrir Her-
mannsson.
Egill flutti í upphafi fundar-
ins ræðu þar sem hann lýsti
árangri og þeim breytingum
sem fylgdu síðustu alþingis-
kosningum. Sagði Egill að sterk
staða Sjálfstæðisflokksins á Al-
þingi hefði skapað honum ákjós-
anlega samningsaðstöðu sem
Sverrir Hermannsson ráðherra.
síðan hefði leitt til þess að efna-
hagsstefna flokksins hafði í
meginatriðum verið tekin upp í
stjórnarsáttmála. Egill gat þess
að ríkisstjórnin myndi móta
sína stefnu í einstökum mála-
flokkum með flutningi frum-
varpa, en þar sem skammt væri
af þingi væri of snemmt að
fjalla sérstaklega um þau mál á
þessu stigi.
Matthías Bjarnason flutti að-
alræðu kvöldsins og í ítarlegu
máli fjallaði hann um hvernig
hin ýmsu mál hefðu þokast til
betri vegar. Lagði hann áherslu
á að gengi hefði verið stöðugt,
vextir farið lækkandi og efna-
hagslífið væri að færast í betra
horf. Þá ræddi Matthías um erf-
iðleika í sjávarútvegi og auk
þess ræddi hánn sérstaklega
samgöngumál og heilbrigðismál.
Að ræðum loknum voru lagð-
ar fyrirspurnir fyrir ráðherrana
og beindust þær einkum að mál-
um sem snertu atvinnulífið og
einnig kjördæmið. Var spurt um
fyrirkomulag fiskveiða, orku- og
iðnaðarmál, samninga við ÍSAL
og fleira.
Matthías Bjarnason ráðherra og Egill Jónsson alþingismaður.
Frá fundinum.