Morgunblaðið - 11.12.1983, Page 1

200 ár frá flugi ... 50
Jón örn Bjarnason 56/57
Phick gaf fé ... 60/61
Vigdís Grímsdóttir 64/65
Pottarím 68
Krian 72/73
Sunnudagur 11. desember
Endurhæfing 78/79
Járnsíðan/Popp 84/85
Á förnum vegi 87
Dans/bíó/leikhús 88/91
Velvakandi 92/93
Kattspyrna 94/95
Frásögn Harald Snæhólm flugstjóra
lendingu. Ætli við höfum ekki ver-
ið í svona 20—30 feta hæð, þá birti
hreinlega á næturhimninum, rétt
eins og um gamlárskvöld væri að
ræða.
Allir þessir atburðir gerast
mjög skyndilega og raunverulega
lítið sem maður getur gert sér til
bjargar. Þegar skotin dundu á
okkur virtist mér þetta vera
snjóboltar eða eldkúlur sem
stefndu beint inn í stjórnklefann,
en einhverra hluta vegna tóku þær
síðan að beygja upp og yfir vélina.
Þetta var stórfurðulegt! Á meðan
þessi hamagangur stóð yfir, bjóst
maður hreinlega við að kúlnaregn-
ið helltist yfir okkur þarna í
stjórnklefanum. En það var svo
skrýtið að stjórnklefinn slapp al-
veg, jafn ógæfulega og þetta virt-
ist allt ætla að fara. Áftur á móti
fengu aðrir hlutar vélarinnar
verri útreið, t.d. voru vængir vél-
arinnar alveg eins og gatasigti eft-
ir kúlur og sprengjubrot, dekkin
sundurskotin og bensínleiðslur
allar í sundur.
Það steindrapst á mótorunum
og við hlunkuðumst niður á veg
sem þarna var, þutum eftir honum
nokkurn spöl og síðan sem leið lá
niður í skurð. Þar staðnæmdist
vélin loksins. Við reyndum síðan
að þekja vélina með laufblöðum og
hríslum til að fela hana fyrir óvin-
um, enda kom það sér betur. Þeir
voru mættir næsta dag að leita til
að ganga endanlega frá okkur.
Við gátum látið okkar menn
vita um staðsetningu, svo næsta
kvöld komu þeir með varahluti og
matvæli, sem var hent niður til
okkar.
Það var orrustuflugvél sem
skaut okkur niður. Við flugum
jafnan ljóslaust á milli til að forð-
ast loftvarnabyssur og óvinaflug-
vélar, en í þessu tilviki var orr-
ustuflugvél þarna á sveimi, ná-
kvæmlega þegar við settum lend-
ingarljósin á, þannig að hún gat
miðað okkur út og hleypt af. Við
máttum alltaf búast við þessu,
Hér birtist einn kafli úr bókinni „Horfst í augu við
dauðannu, sem Guðmundur Árni Stefánsson og
Önundur Björnsson skrásettu, en útgefandi er
Setberg. Er það frásögn Harald Snœhólm flugstjóra, en
hann var m.a. í flugvél, sem skotin var niður í Biafrastríðinu og
lífs af í flugslysinu við Colombo á Sri Lanka.
32 StÐUR
<♦
263. tbl. 65. irg.
FÖSTUDAGllR 17. NÓVEMBER 1978
l’rrntsmirtja Morjiunhlartsins.
KÉTT áður rn ílugvél Fliigleiða hrapaði til jarðar i aðdugi að
Kaliinvakr (lugvi lli við ( olombo á Sri lainka i fyrradag gaf
fhigstjórinn hrtyflunum fullt afl. I»etta kom fram í samtali. srm
Dagfinnur Sti fánvMin flngstjóri átti eftir slysið við llarald Sna hólm
flug'tjóra. sem var í aukaáhöfn og sat aftast i vélinni. Með vélinni voru
2.VI m:mn>. 216 indónesískir pílaitrímar og 13 íslendingar. átta manna
áhiífn og (imm manna aukaáhiifn. I slysinu (órust IHK (arþegar ok átta
Nendingar þar af .*• úr áhófninni. eins ok skýrt er frá annars staðar á
'i'ðunni. en i Ka-rkviildi var tala látinna orðin 207. Fimm 1-lendinKar
lifðu af slysið. Ilarald Sna hólm ok (Iuk(rev jurnar Jónína SÍKmarsdóttir.
Kri'tin é; Kristleifsdóttir. Oddný HjörKÓlfsdöttir ok Þuríður
\ ilhjálmsdótlir Þau voru flutt í sjúkrahús í Negamb.. þar sem
lliu:'öllurinn er. Kkki hiifðu i Karkvoldi burut nákva-mar fréttir af
þeim. en þo var vitað. að Oddný var mjaðmaitrindarhrotin "K llarald
hafði 'kadda/t á hr>KK Kkkert þeirra mun þó vera lífsha-ttulrKa slasað.
I.óKreglumenn frá Sri Lanka kanna flakið af I<élfl F.irfkssynl. IM H
þotu l.oftleiða. skiimmu eftir slysið í fyrrakviild. "•! vt’
arð klukkan IH i fv rradag
.lonxkum tima. oni miðna-tti að
ðariin.a Vélin vur i fyrstu ferð
ara afanga |nlagrimaflugs Flug-
'a iinlli Jiildah i Sauili Arabiu
Suraliava a Jovo með millilend-
ro i Sri Unka I 21 ferð hnfðu
igleiðir fluii nm an»i pilagrmia
. Jovi! nl Jiddah og nu 'kvldu
r floinr Hi-iiii aftur i jafnmnrg
ferðun! For velin fra Jiddah
.kkan 12 : fvrradag með f>r>lu
Mikið þrumuveður var vfir flug-
vellinum a Sri lainka er flugvélin
kom þangað. en að sogn flugvallar-
starfsmanna var veðrið að ganga
niður og fékk flugvelin lendingar-
leyfi. js'gar hún hafði hringsolað
vfir vellinum Starfsmenn i flug-
itirninum sáu Ijós vélarinnar. In-gar
hun kom niður úr skýjunum, en
'kvndilega hurfu Ijósin og hafði þá
velin hrapað mður a kokos
hneiu plantekru við flugvollinn
Yfir200látnir í flugslysinu í Sri Lanka:
Flugstjórinn gaf hreyflunum
fullt afl rétt fyrir flugslysið
lljúkrunarfólk við sjúkrahúsið í Negamho á Sri l.anka hlúir að Jóninu Sigmarsdóttur flugfrevju. •
komst lif' af úr flugslysinu
Harald Snæhólm flugstjóri hjá
Flugleiðum er fæddur i Noregi ár-
ið 1939, sonur Njarðar Snæhólm
og konu hans, Magnhild Snæhólm.
Hann fluttist ungur til íslands
með foreldrum sínum. Snemma
hneigðist hugur hans að flugnámi
og hélt hann í þeim erindagjörð-
um aftur til Noregs og nam flug
við Solberg-flugskólann, en þaðan
lauk hann prófi 1959. Eftir að
flugnámi lauk starfaði Harald um
eins árs skeið sem flugmaður í
Noregi og annað ár í Þýskalandi
og var í millilandaflugi meðan á
dvölinni þar stóð. Þetta ár flaug
hann aðallega til Asíu og Afríku.
Árið 1961 réðst hann til starfa hjá
Loftleiðum þar sem hann starfaði
óslitið til ársins 1973. Það ár voru
íslensku flugfélögin — Flugfélag
íslands og Loftleiðir — sameinuð,
en síðan þá hefur hann starfað
sem yfirflugmaður hjá Flugleið-
um. Einnig starfar Harald sem
svokallaður „tékkflugmaður" hjá
Flugleiðum.
Harald Snæhólm er kvæntur
Þórunni Hafstein, dóttur Jóns
Hafstein tannlæknis og fyrri konu
hans, Ingibjargar Bjarnar Haf-
stein, og eiga þau tvo drengi.
— Hugsa flugmenn meira um
dauðann og nálægð hans en geng-
ur og gerist meðal fólks almennt?
Nei, það held ég ekki. Ég tel
starf flugmannsins sist hættu-
legra öðrum störfum og ég hef
ekki orðið þess var að flugmenn
tali og hugsi meir um dauðann en
eðlilegt verður að teljast.
— En nú hefur þú nokkrum
sinnum verið hætt kominn?
Já, ég get ekki neitað því, að það
hafa komið upp þær stundir að
tæpara hefði ekki mátt standa.
T.d. minnist ég þess, þegar ég og
vinur minn, Runólfur Sigurðsson,
vorum að koma úr skotveiði að
austan, að mótor á eins hreyfils
vél sem við vorum á drap á sér yfir
miðhálendinu, rétt við Fjórðungs-
öldu. Á eins hreyfils vél með bil-
aða vél gera menn ekkert annað en
að nauðlenda, sem við og gerðum.
Við vorum raunar svo heppnir, að
í þessu úfna landslagi, sem við
vorum staddir í, eða var fyrir neð-
an okkur, var þurr árfarvegur,
eina spildan sem mögulegt var að
nauðlenda á í margra kílómetra
radius. Auðvitað var þetta ekkert
annað en heppni, algjör tilviljun,
að mótorinn skyldi missa mátt yf-
ir stað þar sem lendanlegt var.
Enginn tími gafst til hræðslu.
Allt þrek, öll hugsun, öll einbeitni
fór í að koma vélinni klakklaust
niður á lendingarstaðinn.
í annað sinn var ég svo skotinn
niður í Bíafra.
Aðdragandinn að þessu öllu
saman — þ.e. að íslenskir flug-
menn flugu þarna í Bíafrastríðinu
— var sá, að þegar Loftleiðir seldu
vélar til Trans Avia, þá vantaði
kaupandann menn til að fljúga
vélunum. Það varð úr, að við
nokkrir íslendingar tókum að
okkur að fljúga þeim i fríum
okkar, og þá aðallega í Bíafra og
Nígeríu. Við flugum þarna ein-
göngu á nóttunni til að forðast
óvininn. Yfirleitt fór það nú svo,
að okkur tókst að komast þrjár
ferðir á nóttu. Við þetta flug var
ég í einn mánuð á þessum óróa-
tíma og venjulegast var þetta eins
og að fljúga „pendel“ eins og SAS-
ararnir segja, þ.e. á milli Kaup-
mannahafnar og Gautaborgar.
Það skeði ekkert — þetta var tíð-
indalítið. Það var skotið á okkur á
hverri nóttu, ýmist úr fallbyssum
eða loftvarnabyssum, en skotin
voru alltaf svo langt fyrir aftan
vélina, að það skipti nákvæmlega
engu máli.
Svo var það eitt sinn að við vor-
um í aðflugi og að búa okkur undir
Harald
Snæhólm
,Ef ég heföi
sofnað þama
heföi ég
ekki vaknað
aftur