Morgunblaðið - 11.12.1983, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1983
53
þarna skammt frá vélinni og ofan
á brjóstinu á mér liggur gríðar-
stórt pálmatré sem ég reyndist
vera kyrfilega fastur undir.
Að nokkru leyti áttaði ég mig á
hvað gerst hafði, þegar ég komst
til meðvitundar. Allavega varð
mér ljóst að eitthvað mikið hafði
komið fyrir. Ég sá náttúrlega eld-
inn og leifarnar af vélinni þarna
rétt hjá. Og svo sá ég fólk liggj-
andi í kringum vélina látið eða illa
sært. Og sársaukaópin í mörgu af
þessu stórslasaða fólki voru
hryllileg.
— Flaug þér í hug að þetta
gætu verið endalok þín?
Já, ekki get ég neitað því, að sú
hugsun flögraði í gegnum hugann.
Þegar ég vaknaði undir pálma-
trénu þá blasti við mér þessi
hörmung. En það var svo skrýtið,
að þegar ég vaknaði og áttaði mig
á því hvað hafði skeð, þrátt fyrir
allan hamaganginn í kringum mig
og með pálmatréð ofan á mér, þá
leið mér óskaplega vel. Ég var
eitthvað svo rólegur og afslappað-
ur og einhver sæla gagntók mig
allan, en jafnframt var ég svo
syfjaður að ég hugsaði með mér:
„Ég ætla að leggja mig aðeins og
hvíla mig.“ Ég hallaði svo höfðinu
aftur á bak og ætlaði að hvíla mig
pínulítið og sofna smástund. En
þegar ég hallaði höfðinu aftur, þá
verður alveg óskapleg sprenging í
vélinni og eldtungurnar stíga til
himins. Þá er sem ég hrökkvi upp
og í huga mér birtist mynd af Þór-
unni konu minni og strákunum
mínum í eldhafinu og þá glað-
vakna ég og hugsa með sjálfum
mér: „Guð minn góður, ég get ekki
skilið þau ein eftir." Þetta færði
mér skefjalausan þrótt og ég byrja
að hamast við að krafsa mig und-
an trénu. Mér tókst að komast
undan því en það kostaði mikil
átök og erfiði. Eg hafði sem betur
fór báðar hendur lausar og gróf
undan bakinu á mér þannig að um
síðir gat ég losað mig undan trénu.
Hitinn frá flugvélarflakinu var
orðinn óbærilegur og eldurinn
nálgaðist mig óðum þar sem ég lá.
Þess vegna reyndi ég að koma mér
í burtu, en einhverra hluta vegna
gat ég ekki með nokkru móti geng-
ið. Þess í stað skreið ég í burtu og
þegar ég var kominn nokkra
metra, þá fundu mig loks tveir
innfæddir menn og drógu mig enn
lengra í burtu og komu mér svo
undir læknishendur.
— Hvað heldur þú að þú hafir
legið lengi undir trénu eftir að þú
komst til meðvitundar?
Það gætu hafa verið svona 5—10
mínútur sem ég lá þarna í hálf-
gerðu móki, en þó með meðvitund
og var að athuga málið með sjálf-
um mér. Ég held alveg hispurs-
laust að ég hafi alveg verið við það
að fara yfir um þegar ég lá þarna
undir trénu.
Eftir því sem maður hefur lesið
og heyrt um svona lífsreynslu,
eins og þegar menn t.d. eru nálægt
drukknun, þá fyllast þeir sælu-
kenndri þreytu. Mér er ljóst, að ef
ég hefði lagt mig þarna og sofnað,
þá hefði ég ekki vaknað aftur —
þá hefði ég dáið.
— Þegar þér jókst þróttur og
skynjunin varð skýrari og þú
kemst undan trénu, varð þér þá
hugsað til þess að þú myndir
kannski ekki hafa þetta af?
Ég hugsaði um það, en þegar ég
var að krafsa mig í burtu og sér-
staklega eftir að mennirnir höfðu
fundið mig, þá kom mér í hug, að
eftir allt saman myndi ég kannski
hafa þetta af — kannski myndi ég
lifa.
í þessu sambandi man ég að það
var alveg ómetanlegt að finna hlý-
huginn frá íslendingunum sem
þarna voru, meðan ég lá á spítal-
anum, þar voru Dagfinnur Stef-
ánsson og áhöfn hans. Fyrstu sól-
arhringana vöktu þau yfir mér. Ég
var sárkvalinn og á lyfjum, en það
er óútskýranlegt hve mikill fegin-
leiki fylgdi því að hafa þarna vini
og kunningja til styrktar og að-
stoðar á þessum tímum.
Fyrsti spítalinn sem ég var
lagður á var raunverulega enginn
spítali, líktist öllu heldur beit-
ingaskúr en spítala. Fólk horfði á
mann utan af götu.
— Hvers vegna heldur þú að þú
hafir lifað þetta slys af frekar en
margir aðrir sem í vélinni voru?
Já, ég hef talsvert velt vöngum
yfir þessu, en það er náttúrlega
ekkert svar til við þessari spurn-
ingu. Kannski er það amma sem
réð úrslitum. Hún hafði sagt við
mömmu á sínum tíma, að hún ætl-
aði að fylgjast vel með mér og
gæta mín. Það er kannski eins
gott svar og hvað annað. Og líka
hitt að heppnin hafi verið með
sem oftar, en sérfræðingar sem
kannað hafa þetta slys og fleiri
hafa sagt að samkvæmt öllum
formúlum hefði enginn átt að lifa
þetta af.
— Fyrir hvaða meiðslum
varðstu í slysinu?
Bæði lungun stórsködduðust og
það var aðeins hluti af vinstra
iunganu sem virkaði, fjórir
hryggjarliðir brotnuðu, ég var
mikið skorinn í andliti og á
hnakka, enda fékk ég mikið höfuð-
högg, svo mikið að um tíma missti
ég sjón á vinstra auga. Blóðmissir
varð allverulegur og rófubein
skaddaðist.
Ég gerði mér hinsvegar enga
grein fyrir þessum meiðslum mín-
um þegar ég lá þarna undir trénu.
Það var ekki fyrr en eftir á að ég
skynjaði líkamlegt ástand mitt,
enda gat ég rétt með naumindum
andað, þegar ég lá undir trénu, og
þess á milli kastaði ég upp. Ég var
þakklátur fyrir hvert andartak og
hugsaði ekki lengra.
Seinna var mér sagt að lækn-
arnir hefðu talið að ég myndi ekki
tóra fyrstu nóttina. Síðar sagði
einn læknanna að hefði ég ekki
verið líkamlega hraustur, þá hefði
ég dáið af völdum meiðslanna.
Höggið sem líkaminn fékk hefði
nægt til að deyða hvern venju-
iegan mann.
Ég mun bera þá
lífsreynslu alla ævi
— Ertu trúaður maður, Harald,
og baðstu um hjálp Guðs á meðan
þessar þrengingar stóðu yfir?
Já, ég er trúaður, held ég megi
segja. Ég man nú ekki til þess að
ég hafi beðið um guðshjálp á með-
an þessi átök stóðu öll yfir. Seinna
meir hef ég þó oftsinnis þakkað
Guði lífgjöfina.
Það er erfitt að átta sig á því, en
þó tel ég að ég hafi breyst talsvert
eftir þetta slys á Sri Lanka. í und-
irmeðvitundinni er alltaf einhver
skuggi sem fylgir mér vegna þessa
atburðar. Ég finn ekki beint fyrir
honum en ég veit af þessum
skugga. Kannski er ég rólegri,
kannski alvörugefnari, það er erf-
itt fyrir mig að lýsa þessu, en ég
held að óhætt sé að fullyrða að ég
hafi breyst töluvert við þessa
lífsreynslu.
Fyrstu mánuðina eftir flugslys-
ið átti ég erfitt með svefn og vakn-
aði oft upp á nóttunni. Ég grét
mikið, það þurfti lítið á að bjáta
til að ég gæfi eftir og félli saman.
Þess á milli virtist ég þó eðlilegur.
Ég veit ekki hvað ég var lengi að
losna við sárustu minningarnar
sem angruðu mig mest. En tíminn
læknar öll sár og smám saman
jafnaði ég mig.
Ég held þó að varla líði svo dag-
ur að atburðirnir komi ekki upp í
hugann. Mér verður oft hugsað til
þessa slyss og ég hef farið í gegn-
um þetta þúsund sinnum í hugan-
um, hvernig þetta í raun og veru
gerðist og hvernig þetta raunveru-
lega var.
Ég hef ekki beinan ótta af dauð-
anum, þótt ég viti vel og kannski
betur en áður, að hann getur knúið
dyra án þess að gera nokkur boð á
undan sér. En ég finn ekki fyrir
því í starfi mínu, að ég sé á neinn
hátt taugaóstyrkur núna og hafi
ótta af hugsanlegu flugslysi. Það
er langur vegur frá því. Mér þykir
vænt um lífið og ef til vill vænna
um það hin síðari ár en áður. En
hörmungaratburðirnir á Sri
Lanka munu aldrei hverfa hug-
skotssjónum mínum svo lengi sem
ég lifi. Ég mun bera þá lífsreynslu
alla ævi.
Texas
Instruments
heimilistölvan er komin.
Verö aöeins kr. 7.950.
Vandaöur frágangur, skýr mynd, þægilegt
hljómgæði í sérflokki.
Þessi frábæra heimilistölva er til sýnis og sölu hjá okkur.
Kúlulegasalan hf.
Suöurlandsbraut 20, sími 84500.
>v > \\f J
/’TIGÞ,
^^^Mmeiríháttar
tryltttæki!
með stýri og öryggisbremsum og þú
getur sveigt, beygt og bremsað að vild. Stiga
_____ brunsleðinn er níðsterkur: Hann ber jafnt börn
BRUNSLEDI sem fullorðna.
Með stýrisskíðinu nærðu krappri beygju. örugg handbremsa við
Skíðin eru úr þrælsterku Etan-plasti og allar aðstæður og varn-
renna því mjög vel. argrind fyrir framan
fæturna.
Með sérhönnuðum útbúnaði
sveigir sleðinn til hliðar og
stöðvast sjálfkrafa ef þú missir
hann.
ÖRNINN
Spítatastíg 8 vióÓóinstorg simar; 14661,26888