Morgunblaðið - 11.12.1983, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1983
95
Leikur Gömlu Eton-piltanna og Blackburn Olympic í maí 1883: Croasley skorar eftir framlengdan leik.
Forseti Knattspyrnusambandsins, Marindin majór, afhendir sigurvegurum
Blackburn Olympic bikarinn.
verið hrint og hann hafði verið
felldur til jarðar", að sögn „The
Times". „Þegar hér var komið,"
sagði „Athletic News“, „virtist „fít-
onsandi" hlaupinn í bæði liðin."
Skiptar skoðanir voru um það
hvenær þessi „fítonsandi" kom til
sögunnar. Að sögn „Manchester
Guardian" „léku menntaskólapilt-
arnir lengi vel af mikilli áræðni og
harma ber að Blackburn-mennirnir
brutu svo oft á þeim“. „Athletic
News“ leit leikinn öðrum augum:
„ ... Lancashire-piltarnir léku á
velli, sem var þeim framandi, og
frammi fyrir hlutdrægnum og for-
dómafullum áhorfendum og svo að
þeir fái að njóta sannmælis verður
að taka það fram að fyrstu merkin
um hrottalegan leik komu fram hjá
andstæðingum þeirra..."
Þegar venjulegum leiktíma lauk
stóðu leikar jafnir. Leikurinn var
framlengdur og þegar aftur var
flautað til leiks voru Eton-piltarnir
að dómi „Athletic News“ „algerlega
búnir að vera“ og „frábært mark“
tryggði Olympic sigurinn. Marin-
din majór afhenti bikarinn sem
forseti Knattspyrnusambandsins
og bað um að hrópað yrði þrefalt
húrra fyrir sigurvegurunum. Á eft-
ir fylgdi „heldur dræmt lófatak"
áhorfenda.
Fögnuðurinn var ekki eins
dræmur á Norður-Englandi.
„Blackburn Tirnes" taldi að „fót-
boltaæðið" þar um slóðir væri nán-
ast orðið taumlaust og áleit að það
„yrði héraðinu til framdráttar að
nokkuð af æðinu rynni af mönn-
um“. En blaðið hyllti úrslitaleikinn
í bikarkeppninni engu að síður, á
þeirri forsendu að hann markaði
sigur enskra „plebeia", þ.e. alþýðu-
manna, á enskum „patricíum“, son-
um fornra ætta.
Blaðið sagði að þarna hefðu
mætzt annars vegar synir ein-
hverra beztu fjölskyldna konungs-
ríkisins og hins vegar lið, sem var
„eingöngu skipað, að því er við telj-
um, Lancashire-piltum úr stétt
verkamanna, sonum búðarþjóna,
handiðnaðarmanna og undir-
tyllna".
Mikill mannfjöldi fagnaði
Olympic-liðinu með gífurlegum
fagnaðarlátum þegar Olympic-liðið
kom aftur til Blackburn. Liðinu var
ekið um göturnar í léttikerru, liðs-
mennirnir lyftu bikarnum hátt á
loft og á undan gekk lúðrasveit.
Bikarinn og knötturinn, sem notað-
ur var í leiknum, voru síðan til sýn-
is í einn mánuð í fataverzlun
Boyle’s í Pennystreet.
„Eton College Chronicle" tók
sigrinum illa. Blaðið sagði að
Blackburn Olympic gæti þakkað
sigur sinn óíþróttamannslegri
framkomu:
„Sá ásetningur þeirra að hrifsa
bikarinn frá bikarhöfunum var svo
eindreginn að þeir innleiddu í
knattspyrnuíþróttina ósið, sem
menn á Suður-Englandi hafa látið í
ljós megnustu vanþóknun á. Síð-
ustu þrjár vikurnar fyrir leikinn
fylgdu þeir strangri æfingaáætlun
og vörðu, að því er fréttir herma,
töluverðum tíma til æfinga í
Blackpool, og sumir segja í Bourne-
mouth og Richmond. Þótt það
kunni að virðast einkennilegt að
knattspyrnulið skipað verksmiðju-
mönnum og verkamönnum skuli
hafa getað fórnað þremur vikum til
þess að æfa fyrir einn leik og haft
til þess fjárhagslegt bolmagn
finnst okkur það ekki svo undarlegt
þegar við hugleiðum þær þúsundir,
sem komu og fylgdust með leikjun-
um í Lancashire og fylltu síðan
sjóði knattspyrnuklúbbanna, og
áhuga vinnuveitenda þeirra á bar-
áttu þeirra og sigrum."
Upphaf
atvinnumennsku
Úrslitaleikurinn í bikarkeppn-
inni 1883 markaði þannig ekki að-
eins sigur plebeianna á patricíum
heldur einnig sigur upprennandi
atvinnumennsku á hnignandi
áhugamennsku. Grunsemdir
Gömlu Eton-piltanna um fjárhags-
legan stuðning kaupsýslumanna
við Olympic voru á rökum reistar.
„Blackburn Times“ hermdi eftir
leikinn að Sydney Yates, járn-
steypueigandi í bænum og velgerð-
armaður liðsins, og Boothman bæj-
arfulltrúi, „sem kunnur er af áhuga
sínum á að styðja vetraríþróttina",
hefðu hvor um sig lagt fram 100
pund til þess að standa mætti
straum af kostnaði við undirbúning
úrslitaleiksins.
Gagnstætt Gömlu Eton-piltun-
um hafði Olympic-liðið fram-
kvæmdastjóra, Jack Hunter, sem
áður starfaði við hringleikahús.
Æfingaáætlun Hunters veitti
Olympic-liðinu ekki aðeins líkam-
lega yfirburði, hún veitti þeim
einnig yfirburði í leikaðferðum.
Sóknarleikur í menntaskóla-
knattspyrnunni byggðist á einleik:
framherjarnir reyndu að leika
knettinum fram hjá vörn mótherj-
ans og „gáfu“ hann ekki til sam-
herja sinna fyrr en í lengstu lög.
Þetta átti sérstaklega við um
knattspyrnu eins og þá sem leikin
var í Eton og Gömlu Eton-piltarnir
voru aldir upp við hana. Þegar
landsliðsmaður Gamla Eton-liðs-
ins, Alfred Lyttleton, var gagn-
rýndur fyrir að neita að gefa knött-
inn í leik Englands og Skotlands
1877 svaraði hann: „Ég spila ein-
göngu mér til ánægju."
I kjölfar úrslitaleiks bikarkeppn-
innar 1877 fór slík afstaða að sæta
gagnrýni, jafnvel í „Eton College
Chronicle". Einn þeirra sem skrif-
uðu í blaðið kvartaði:
„Nokkra þá helztu kosti, sem
þurfa nauðsynlega að prýða góða
leikmenn í ensku knattspyrnunni,
vantar tilfinnanlega hjá liði Gömlu
Eton-piltanna, einkum óeigin-
gjarnar fyrirgjafir og markskot."
Hunter hafði hins vegar æft
Olympic-liðið bæði í stuttum fyrir-
gjöfum og einleik og langskotum
þvert yfir leikvöllinn. Og í loka-
leiknum sigruðu neðristétta-fyr-
irgjafir yfirstétta-einleik.
Eft'ir 1883 komst lið fyrrverandi
menntaskólapilta aldrei aftur í úr-
slit í deildarkeppninni. f keppninni
1884 féll Olympic út í undanúrslita-
leiknum.
Liðinu hrakaði fljótt eftir það og
í lok áratugarins var það meö öllu
úr sögunni. En bikarinn varð um
kyrrt í Blackburn. Lið Blackburn
Rovers, sem tefldi fram fjórum at-
vinnumönnum (þótt atvinnu-
mennska væri ekki opinberlega
leyfð fyrr en árið eftir), vann bik-
arinn. „Manchester Guardian"
spáði þvt að vegna atvinnumennsku
yrðu verkamenn allsráðandi í
ensku knattspyrnunni og að þeir
sem hærra væru settir mundu fyll-
ast stöðugt meiri fyrirlitningu á
henni.
Og sú varð raunin. „Pall Mall
Gazette“ lýsti stuðningsmönnum
Rovers, sem fóru til London til að
hvetja lið sitt til sigurs 1884, á þá
lund að þeir væru „norðanlýður,
álappalega klæddur, sem hreytir út
úr sér séreinkennilegum blótsyrð-
um“ óg að framkoma þeirra minnti
á súdanska Araba fremur en Eng-
lendinga. Áhugi á golfi fór vaxandi.
Árið 1886 vann Blackburn Rov-
ers bikarinn í þriðja sinn og hann
varð um kyrrt á Norður-Englandi
það sem eftir var aldarinnar.
(History Today, stytt)
Knattspyrnulið heimavistarskólans f Harrow 1867. Keppni liða innan skólans Lið Blackburn Rovers, sem vann bikarinn 1884.
varð fyrirmynd ensku bikarkeppninnar.