Morgunblaðið - 29.12.1983, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. DESEMBER 1983
15
Athuga-
semdir við
ritdóm um
Sænsk-
íslenska
orðabók
- eftir Aðalstein
Davíðsson
Miðvikudag 21. desember birtist
í Morgunblaðinu ritdómur eftir
Árna Böðvarsson um Sænsk-
íslenska orðabók Gösta Holms og
Aðalsteins Davíðssonar. Því mið-
ur er þessi ritdómur mótaður af
heldur stirðara skapi en ætla
hefði mátt Árna Böðvarssyni en
verra er það að aðferðir hans og
framsetningu tel ég ekki sæma
manni með reynslu af orðabók-
arstarfi.
Af tugþúsundum þýðinga í orða-
bókinni tilfærir ritdómari aðeins
þrjár og þá af því að hann telur
þær rangar eða að þar gæti um of
ritmálssjónarmiða. Þessi dæmi
má hrekja. Rangt er að finansmin-
ister sé þýtt með „félagsmálaráð-
herra" í töflum um stöður og emb-
ætti. Á bls. XCII stendur neðan-
máls smáletursskýring nr. 28 um
sveitarstjórnir „...sorterar
under finansministern (félags-
málaráðherra)" — Þetta stendur
ekki í töflu, mistökin eru í þýðingu
á sænsku. Rangt er að kiosk eigi
að þýða með „sjoppu“. Viðskipta-
vinur kiosk stendur ætíð fyrir
utan, „söluop" stendur sem rétt
þýðing. Jogga væri rangþýtt með
„trimma", menn geta trimmað á
margan hátt, t.d. hjólað eða synt,
en sá sem joggar hleypur um og
það hvorki hratt né langt.
Ég get ekki kallað það drengi-
lega gagnrýni né réttmæta að
telja upþ að það vanti ýmsar sam-
setningar, grófyrði, úrelt fornyrði
(pimpinella sem nú þekkist aðeins í
vísu Bellmans sem Á.B. dregur í
efa að við þekkjum) og orðastytt-
ingar eða slanguryrði (mata fyrir
matsal), láta síðan að því liggja að
þetta sé aðeins lítið brot af því
sem vanti og kveða síðan upp
dóminn að veikasta hlið bókarinn-
ar sé skortur á dæmum úr mæltu
máli. Því miður kemur ekki fram í
dómi þessum neitt um að bókin
hafi sterkar hliðar.
í formála bls. IX-XII gerum við
grein fyrir ritstjórnarreglum. Við
takmörkum fjölda samsetninga og
fjölda nafnorða sem mynduð eru
með —ande, —(n)ing og —het, svo
og fjölda fornlegra og sjaldgæfra
orða. Við vorum komnir með yfir
50.000 orð og óvenjumörg orða-
lagsdæmi. Við töldum bókina betri
með mörgum orðalagsdæmum en
færri þess háttar samsetningum
sem heita mega gegnsæjar.
Vegna villandi gagnrýni á beyg-
ingardæmanúmer skal þess getið
að það má einmitt lesa af fyrsta
staf orðflokk og kyn íslenska orðs-
ins.
Það sem kom mér þó til þess að
skrifa athugasemdir við ritdóm
Árna Böðvarssonar er sleggju-
dómur hans um band bókarinnar.
Ég hef haft sænskar orðabækur í
sams konar bandi í notkun árum
saman án þess að á þeim sjáist.
Þetta band er mjúkt og þjált og
sterkasta orðabókarband sem ég
hef kynnst.
VEm
Sumír
versla dýrt-
aðrir versla hjá okkur
Reykturlax Graflax
AÐEINS .00
pr.kg.
~.Stór„ .
Djuprækja
Vi kg.
129«»
Aligæs335
.00
pr.kg.
Aliönd 385
.00
pr.kg.
Rjúpur
.00
Aligrágæs335
.00
pr-kg.
Uppskrift
I fyigir
Pr
stk
VÖRUKYNNING:
tWieUa kartöf luflögur
Á KYNNINGARVERÐI!
Hanjflett
i35.-ir«k
Hangikjöt
Frampartar
úrbeinaðir Urbeinuð læri
189®
Leyft verö 143 00
278 00
pr. kg.
Leyft verö347.00
Kjúklingarj
oo
Pr.kg
Vra"^'ar ''Í'ÍvSO
London
Lamb
907 gr
\01\NS
Uppskrift fylgir
.00
prks Nautakjöt
í miklu úrvali
NýttSvína ¥ opiðtiiki.Q
læril ÁÓ.(K) íkvöld.Q
.eyftverðXvf^Tpr.kg. 5 lltrar
223 00 V 110.00 10-30% afsláttur á öli
Utimarkaður í Starmýri
og gosi i heilum kössum
vm
ÍD)
AUSTURSTRÆTI 17
STARMÝRI 2