Morgunblaðið - 08.04.1984, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. APRÍL 1984
43
Frá fundi málfundafélagsins Óðins um málefni iðnfræðslu. Við borðið sitja
Sólveig Henriksdóttir, ritari, Hannes H. Garðarsson, formaður Óðins, Hreið-
ar Örn Stefánsson og Sigurður Kristinsson, en þeir tveir voru framsögumenn
á fundinum.
Er iðnfræðsla á réttri leid?:
Frá fundi Málfunda-
félagsins Óðins
samningum hér heima og erlendis
er sá, að útgáfufyrirtækin hér
heima greiða höfundi og flytjanda
ákveðna þóknun frá fyrsta selda
eintaki plötunnar. Þær greiðslur
koma meira að segja eftir að fyrir-
tækin hafa greitt allan upptöku-
og útgáfukostnað við viðkomandi
plötu. Við tryggjum hlutaðeigandi
ákveðinn hlut af hverri seldri
plötu, ekki helming af ágóða ef
einhver verður."
Oraunhæfur samanburður
— Bubbi sagði ennfremur í
sama viðtali, að fyrirframgreiðsla
hér heima væri lítil sem engin.
Hvernig viltu skýra það?
„Fyrirtækin hér heima taka
eðlilega mið af væntanlegri sölu
plötunnar og miða fyrirfram-
greiðsluna við það. Erlendis er
þetta þannig, að mál hljómsveita
og/eða listamanns eru í höndum
sérstaks framkvæmdastjóra, sem
nær alltaf er ráðinn upp á ágóða-
hlut. Hann sér síðan um alla
samningagerð. Góður samningur
erlendis felur í sér fyrirfram-
greiðslu upp á 1—2 milljónir
króna. Auðvitað fá heimsþekkt
nöfn miklu hærri greiðslur, en hér
miðum við við óþekkt nafn með
sína fyrstu plötu. En þar með er
aðeins hálf sagan sögð.
Af þessari fyrirframgreiðslu
verður viðkomandi listamaður að
standa straum af öllum hljóð-
verskostnaði auk þess sem hann
þarf að greiða hljóðfæraleikurum.
Það er óraunhæft að bera nokkrar
tölur hér heima og erlendis saman
fyrr en gerð plötunnar er lokið.
Oft gerist það, að fyrirfram-
greiðslan dugir ekki einu sinni
fyrir öllum kostnaði. Hér heima
borgum við hann allan og tökum
að okkur meginhluta bókhalds-
verkefna fyrir listamenn á okkar
snærum að auki. Haldi menn að
fyrirframgreiðsla sú, sem tíðkast
erlendis, fari öll í vasa lista-
mannsins er það mikil grunn-
hyggni. Menn geta bara reynt
fyrir sér ef þeir ekki trúa þessu.
Að halda því fram, að samning-
ar okkar hér heima séu bein þýð-
ing á erlendum samningum er
hreinasta fásinna. Væri svo hefði
plötuútgáfa á íslandi fyrir löngu
runnið sitt skeið á enda.“
— Ef við höldum áfram með
Bubba þá sló í brýnu með honum
og ykkur fyrir jól eftir að hann
hafði gert samkomulag við annað
útgáfufyrirtæki í borginni. Þið
hélduð því fram, að hann væri enn
samningsbundinn ykkur, en nú
hefur hann ákveðið að gera sóló-
plötu fyrir hitt fyrirtækið. Hvað
gerðist í þessu máli?
„Við töldum og teljum enn, að
Bubbi sé skuldbundinn okkur bæði
sem sjálfstæður listamaður og svo
sem hluti af Egó eftir samning
sem hann skrifaði undir í fyrra.
Eftir að þessi misskilningur kom
upp fyrir jólin hitti ég hann að
máli. Við áttum saman langar við-
ræður og þegar við skildum lék
enginn vafi á því hver staðan væri.
Bubbi var samningsbundinn
okkur og ætlaði að gera sólóplötu
á okkar vegum. Fékk meira að
segja greitt fyrirfram frá okkur
upp í væntanlegar tekjur af henni.
Síðan gerist það næst, að hann kú-
vendir á nýjan leik."
— Nú hefur heyrst að hann
skuldi Steinum hf. stórfé. Hvað
gerist í því máli?
„Jú, mikið rétt, hann skuldar
okkur stórfé. Ég er hins vegar
staðráðinn í því að elta ekki ólar
við slíkt. Vilji menn ganga á bak
samningum sínum, þá þeir um
það. Ég held að það segi alla sög-
una, að Bubbi hefur ekki þorað að
hitta mig þennan tíma, sem ég hef
verið hér heima. Hann veit að
hann hefur komið óheiðarlega
fram. Mér finnst ákaflega sorglegt
hvernig komið er, vegna þess að ég
hefi helgað Bubba meiri tíma en
nokkrum öðrum listamanni á
okkar snærum og lít enn á hann
sem vin minn. Ég óska honum
heilshugar alls velfarnaðar í Am-
eríku. Hann býr yfir meiri orku en
ég hef áður kynnst hjá listamanni
og ég ætla bara að vona að hún
nýtist honum betur en að undan-
förnu."
Óvild
— Megas höfðaði mál á hendur
ykkur þegar safnplatan Tvær í
takinu kom út og Björk Guð-
mundsdóttir, fyrrum söngkona
Tappa Tíkarrass, hefur látið að
því liggja, að hún ætli í mál við
fyrirtækið. Hefurðu einhverja
skýringu á þessari skyndilegu
óvild í ykkar garð?
„Nei, ég á erfitt með að geta mér
til hvað veldur þessu. Ég held
ekki, að rétt sé að tengja þetta því
að Steinar hf. eigi orðið svo mikið
fé eins og látið hefur verið liggja
að, enda er það á misskilningi
byggt. Ég væri t.d. ekki að selja
húsið mitt hér heima ef ég þyrfti
þess ekki með. Mikil ósköp, við er-
um stór fiskur í litlu keri og sum-
um hefur fundist við vera allt of
voldugt fyrirtæki hér heima. Það
vill hins vegar gleymast í umræð-
unni hvað við höfum lagt af mörk-
um til innlendrar hljómplötuút-
gáfu. Ég held því blákalt fram, að
Steinar hf. sé besta plötufyrirtæki
á íslandi frá upphafi."
- SSv.
A ALMENNIIM fundi Málfundafé
lagsins Óðins sem haldinn var ný-
verið var samþykkt ályktun, þar sem
segir m.a. að tryggja þurfi náið sam-
spil iðnfræðsluskóla og atvinnulífs,
þar sem Ijóst sé að ekki sé mögu-
leiki á því að færa iðnnámið alveg
inn í verknámsskólana. Stefna þurfi
að því að samrsma báðar námsleiðir
í iðnnámi, þannig að kostir beggja
nýtist sem best.
Fundurinn hvetur stjórnvöld til
að hraða uppbyggingu iðnfræðslu-
kerfisins og fagnar því að ákveðið
hefur verið að taka upp vinnubæk-
ur fyrir nemendur í starfsþjálfun
og á námssamningi.
Fundurinn óskar eftir því að
lögð verði rík áherlsa á að 31. gr.
laga um iðnfræðslu, sem fjalla úm
ofangreint atriði, verði framfylgt.
Fundurinn bendir á að brýna
nauðsyn beri til að tekið verði til
umræðu hvaða möguleika fatlað
fólk á til að stunda iðnnám á ís-
landi.
Jón Stefánsson organisti við eldra
orgelið í Langholtskirkju.
Ljósm. Mbl./KÖE.
þau verk sem okkur langar að
flytja. Að vísu kemst kórinn ekki
allur fyrir í Safnaðarheimilinu hér
og við höfum haldið tónleika okkar
i Háteigskirkju, Fossvogskirkju og
víðar, en nú hillir undir að Lang-
holtskirkja verði vígð í september
og Jóhannesarpassían verður flutt
þar.“
— Er það í fyrsta sinn sem kór-
inn syngur í kirkjunni?
„Ekki er það nú svo. Við sungum
þarna í fyrsta sinn jólasöngva 1980,
á svokölluðum „vettlingatónleik-
um“. Sú nafngift er til komin vegna
þess að ekkert gler var þá í kirkj-
una og á tónleikunum var um 10
stiga frost. Kirkjan var þéttskipuð
og tónleikarnir heppnuðust af-
skaplega vel, en á upptöku frá þeim
heyrist greinilega á klappinu að
áheyrendur voru sérlega vel búnir
til handanna, enda kalt.
Það besta við þessa tónleika var
þó, að þá fyrst gerðum við okkur
ljóst hvað hljómburðurinn í kirkj-
unni var gífurlega góður og það má
segja að spenningurinn við að sjá
smíði hennar lokið hafi aukist um
allan helming eftir það.
Við höfum sungið í kirkjunni
nokkrum sinnum síðan ’80 og ætl-
uðum reyndar að endurtaka vel
heppnaða jólatónleika 1981. Þá var
ekki búið að leggja rafmagn í kirkj-
una, svo við ákváðum að nota sömu
aðferð og ári fyrr. Lýsa hana upp
með stormkertum og kyndlum,
minnug þeirrar sérstöku jóla-
stemmningar sem sú lýsing skap-
aði þá. Dæmið gekk hins vegar ekki
upp í annað sinn og litlu munaði að
þarna yrði hálfgerður skandall. Við
undirbúninginn hafði gleymst að
búið var að byrgja alla glugga með
plasti og þegar við komum inn í
kirkjuna, hálftíma eftir að kveikt
var á, var vart hægt að sjá út úr
augunum fyrir sóti. Þessu var
bjargað með því að senda menn
upp í gaflinn til að gera göt á plast-
ið og hleypa óloftinu út. Tónleik-
arnir fóru síðan fram með pomp og
pragt!“
— Er Jóhannesarpassían
stærsta verk kórsins til þessa?
„Það fer nokkuð eftir því við
hvað er miðað, Jóhannesarpassían
er allavega með því erfiðara sem
kórinn hefur flutt. Það stóð til að
flytja hana á þessum tíma í fyrra,
en vegna taps á jólatónleikunum
varð ekki af því. Hins vegar byrjaði
kórinn að æfa fyrir þessa tónleika í
janúar, en ýmis verkefni önnur
hafa komið upp á æfingatímanum,
til dæmis hefur kórinn tekið upp
fjóra sjónvarpsþætti frá áramót-
um. En það er hreint merkilegt
hvað meðlimir í kórnum eru reiðu-
búnir að leggja á sig í hans þágu.
Þátt í flutningi á Jóhannesar-
passíunni taka, auk kórsins, fimm
einsöngvarar, þau Ólöf Kolbrún
Harðardóttir, Sólveig M. Björling,
Michael Goldthorpe, Kristinn Sig-
mundsson og Halldór Vilhelmsson,
auk þriggja kórfélaga í smærri
hlutverkum, þeirra Hörpu Harð-
ardóttur, Guðmundar Þ. Gíslason-
ar og Bjarna Gunnarssonar óg 25
hljóðfæraleikara. Þar af eru tveir
einleikarar sem spila á gömul
hljóðfæri, sem ég held að hafi ekki
verið notuð í flutningi Jóhannes-
arpassíunnar hérlendis áður. Það
er lúta sem Snorri Örn Snorrason
leikur á og viola da Gamba, sem
Ólöf Sesselía Óskarsdóttir leikur
á.“
— Að lokum, ætlar þú að sitja í
önnur 20 ár við orgelið í Lang-
holtskirkju?
„Um það get ég náttúrulega ekki
sagt. En starfið hér hefur verið
nokkuð samfelld leið upp á við.
Maður verður bara að vona að
„toppnum" sé ekki náð, framhaldið
verði áfram upp í mót, en ekki
niður hlíðina," sagði Jón Stefáns-
son, organisti að lokum.
ÆriNGASIDÐIN
ENGIHJALLA 8 * ^46900
NÝ
NÁMSKEIÐ
AÐ HEFJAST
Sérstök áhersla lögö á styrkingu
læra, lendar, mittis og sitjanda Kennt
veröur á mánudögum og miðviku-
dögum. Kennari Ingibjörg Jónsdóttir.
íþróttakennari.
Innritun í síma 46900.