Morgunblaðið - 03.11.1984, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 1984
„Um heim heróínsins
liggur aðeins ein gata
— það er einstefnugata“
„Vatnið er ein ólgandi litadýrð,
þar sem þaö streymir hjá honum í
göturæsinu með lágværu skvampi.
En tálsýn spegilsins nær ekki alla
leið. Vatnið er dökkt og skítugt, þeg-
ar það hverfur ofan um rist niður-
fallsins." í bókinni Ekkert mál eftir
Njörð P. Njarðvík og Frey Njarðar-
son er þessi líking af lífi heróínist-
ans dregin upp. Mönnum kann að
virðast helvíti heróinsins ólgandi
litadýrð, en óþverri þess og skítur
leiðir menn beina leið niður í sor-
ann. Heróínið drepur allt og alla. Af
hverjum 100 heróínsjúklingum á
einn möguleika á lækningu. í bók-
inni Ekkert mál segja þeir feðgar frá
heróínheiminum í Kaupmannahöfn.
Þeir segja frá lífi tveggja íslendinga
þar. Bókin er saga þeirra Freddýs og
Astu, sem ganga í gegnum ógnar-
beim heróínsins áður en þeim tekst
að losna og koma heim. Ekki játning
þeirra. Hún lýsir þessum heimi eins
og hann er.
En hvers vegna skrifa þeir feðg-
ar þessa bók? „Við hefðum í fyrsta
lagi aldrei getað skrifað hana án
hjálpar hvor annars. Það má segja
að í bókinni komi saman þekking
okkar á ólíkum sviðum. Bókin
spratt út frá samræðum okkar
Freys eftir að hann var kominn
heim. Hann var að segja mér frá
þessum heimi, sem venjulegu fólki
er svo fjarlægur og framandi. Síð-
an veltum við þvi fyrir okkur
hvort hægt og rétt væri að skrifa
þessa bók,“ segir Njörður.
Bókin er komin út.
Freyr: „Við vorum mjög hikandi
í byrjun, vorum talsverðan tíma
að þreifa okkur áfram. Maður hef-
ur lesið ýmislegt í blöðum um eit-
urlyf og ógnarheim þeirra, en
finnst fólk ekki vita nóg til að vera
dómbært á staðreyndir þessa
Rætt við
feðgana Frey
og Njörð
Njarðvík
um bók þeirra
„Ekkert mál“
heims. Fólk er almennt ekki nægi-
lega á varðbergi og gerir sér ekki
grein fyrir því, að angar heróíns-
ins eru þegar farnir að teygja sig
hingað til lands í einni eða annarri
mynd.“
Njörður: „Við vitum að hér er
töluverð neyzla eiturlyfja, hass,
amfetamín og kókaín svo eitthvað
sé nefnt. Það fyrsta, sem fólk þarf
að gera, er að reyna að gera sér
grein fyrir þessum heimi, vita
hvernig hann er. Við þekkjum af-
leiðingar eiturlyfja frá læknis-
fræðilegu sjónarmiði. Við þekkj-
um ekki heim sjúklingsins. Við-
horf okkar nú til eiturlyfjasjúkl-
inga er svipað og viðhorfið var til
áfengissjúklinga, þeir eru álitnir
aumingjar og úrhrök. Flestar fjöl-
skyldur í Reykjavík þekkja eitt-
hvað til eiturlyfja og óhamingju af
þeirra völdum, en hingað til hafa
menn aðallega brugðizt við vand-
anum með feluleik. Það gengur
ekki. Þegar vandamálið er orðið
verulegt, verður fyrst og fremst að
reyna að skilja sjúklinginn, ef að-
stoð á að geta komið að gagni. Það
er tilgangslaust að prédika yfir
heróínsjúklingi um skelfingar
þess. Þær þekkir hann miklu betur
sjálfur en prédikarinn.
Þess vegna reynum við að sýna
heróínheiminn í bókinni eins og
hann birtist okkur. Það eru engar
prédikanir í þessari bók enda er
það eðli listrænnar frásagnar að
draga upp mynd. Lesandans er
síðan að draga ályktanir af lestr-
inum. Það er hins vegar von okk-
ar, að lesandinn dragi þær álykt-
anir, að heimur bókarinnar sé ekki
fýsilegur."
En hvernig er þessi heimur?
Freyr: „Þessi „súpa“ er öll glæp-
samleg. Það heldur sér enginn
uppi á heróíni með eðlilegri vinnu.
Öll tilvera heróínsjúklings snýst
um heróín. Það eru aðeins þrjár
meginleiðir til; Að selja sig, sem
er hroðalegur vítahringur, auðg-
unarbrot og sala (púss). Þegar
menn eru komnir á vald eiturlyfja,
eru þeir komnir í aðra veröld.
Eitrið og umhverfið breytir sið-
ferðis- og réttlætiskennd neytend-
anna. Þeir vita ekki alltaf hvað er
raunveruleiki og hvað er ímyndun.
Það verður til önnur persóna inni
í hinni fyrri. Afbrot heróínistans
eru ekki bein ásetningsbrot. Þau
eru nauðsyn. Þetta er heimur
heróínsins. 1 þeim heimi eru vissu-
lega lög og reglur, sem verður að
fara eftir. Þar er enginn sjálfráð-
ur.
Maður sér þennan óhugnarheim
fyrir sér koma hingað og þá mun
ísland breytast. Heróíni fylgir
alltaf glæpaalda og oftast vændi.
Lögmál heróínsins eru alls staðar
þau sömu. Því fylgir takmarka-
laus ógæfa. Heróinið er alþjóðlegt
vandamál. Því þarf margt að gera
til að leysa heimsbyggðina úr
fjötrum þess. Hvað okkur varðar
hér á íslandi þarf að efla eftirlit
og gera hugsanlegum heróínneyt-
endum erfitt fyrir. Til dæmis
mætti setja sprautur á lyfjaskrá,
þannig að hver sem er geti ekki
gengið inn í næsta apótek og keypt
þær.“
MorgunblaAiA/Árni Sæberg.
Njörður P. Njarðvík og Freyr Njarðarson höfundar bókarinnar Ekkert mál.
Njörður: „Þó ég hafi lítillega
kynnzt heimi heróínsins, skortir
mig auðvitað lausnina. Hún liggur
ekki á borðinu. Helzt þyrfti að rífa
illgresið upp með rótum með sam-
stilltu alþjóðlegu átaki. Hér á
landi verður að stórauka eftirlit.
Fíkniefnalögreglan er févana. Hér
þarf að vera sérstök meðferðar-
stöð fyrir eiturlyfjasjúklinga.
Skapa þarf sterkt almenningsálit
og jafnvel þarf almenningssamtök
gegn þessum vanda. Það þarf póli-
tískan vilja og aukna fræðslu."
Freyr: „Á Islandi erum við í
meiri hættu en fólk gerir sér grein
fyrir. Leiðin inn í landið er auð-
veld. Smygl er viðurkennd hefð
hér, allt frá eiturlyfjum, áfengi og
tóbaki til heimilistækja. Nú vex
uppskera eiturefna ár frá ári og
aukin framleiðsla þrengir sér inn
á nýja markaði og ný fórnarlömb.
Bókin er hvorki játning né ævi-
saga. En þetta er sönn bók. Það er
ekkert i henni, sem ekki hefur
gerzt í raunveruleikanum. í henni
er engin persóna, sem ekki hefur
verið til, þó hlutverkum hafi verið
breytt. Þannig er Freddý látinn
ganga í gegnum ákveðna þætti
heróínheimsins til að gera mynd-
ina heillegri. En þetta er sönn
frásögn um heim upp á líf og
dauða. Ein persóna, sem gengur
undir nafninu Jesper, er fyllilega
raunsönn. Bókin er tileinkuð hon-
um. Til marks um heróínheiminn
veit enginn hvort hann er lífs eða
Guðspjall dagsins: Jesús
prédikar um sælu.
(Matt 5.).
DÓMKIRKJAN: Kl. 11.00, allra
sálna messa. Minningardagur
latinna Stólvers, Litanía eftir
Schubert. Sr. Þórir Stephensen.
Kl. 2.00 messa. Sr. Hjalti Guö-
mundsson. Laugardagur: Barna-
samkoma i Dómkirkjunni kl.
10.30. Sr. Agnes Siguröardóttir.
ÁRBÆJARPREST AK ALL:
Barnasamkoma í Safnaöarheimili
Árbæjarsóknar kl. 10.30. Guðs-
þjónusta í Safnaöarheimilinu kl.
2.00. Organleikari Jón Mýrdal.
Fyrirbænaguösþjónusta miö-
vikudaginn 7. nóv. kl. 19.30 í
Safnaðarheimilinu. Sr. Guö-
mundur Þorsteinsson.
ÁSKIRKJA: Barnaguösþjónusta
kl. 11.00. Messa og altarisganga
á vegum Laugarnessóknar kl.
2.00. Kaffisala Safnaöarfélags
Ásprestakalls eftir messu í Safn-
aöarheimili kirkjunnar. Sr. Árni
Bergur Sigurbjörnsson.
BREIDHOLTSPRESTAKALL: Kl.
11.00 barnasamkoma í Sal
Breiöholtsskóla. Kl. 14.00 messa
í Breiöholtsskóla. Altarisganga.
Fermingarbörn og foreldrar
þeirra hvött til aö koma. Hittumst
heil. Sr. Lárus Halldórsson.
BÚST AÐAKIRK JA: Messa kl.
11.00. (Ath. breyttan tíma vegna
útvarps.) Organleikari Guöni Þ.
Guömundsson. Sr. Ólafur Skúla-
son. Barnaguösþjónusta í Bú-
stööum kl. 11.00. Sr. Solveig
Lára Guðmundsdóttir. Æsku-
lýösfundur þriöjudagskvöld. Fé-
lagsstarf aldraöra miövikudag kl.
2—5.
DIGRANESPREST AK ALL:
Barnasamkoma í safnaöarheimil-
inu viö Bjarnhólastíg kl. 11.00.
Guösþjónusta í Kópavogskirkju
kl. 11.00. Kirkjufélagsfundur í
safnaöarheimilínu fimmtudags-
kvöld kl. 20.30. Sr. Þorbergur
Kristjánsson.
ELLIHEIMILIÐ GRUND: Messa
kl. 10.00. Sr. Þorsteinn Björns-
son.
FELLA- OG HÓLAPRESTA-
KALL: Barnasamkoma í Fella-
skóla kl. 11.00. Guösþjónusta í
Menningarmiöstööinni viö
Gerðuberg kl. 14.00. Sr. Hreinn
Hjartarson.
FRÍKIRKJAN í REYKJAVÍK:
Guösþjónusta kl. 14.00. Ferm-
ingarbörn lesa bænir og ritn-
ingartexta. Vænst er þátttöku
fermingarbarna og foreldra
þeirra. Organleikari og söngstjóri
Pavel Smid. Sr. Gunnar Björns-
son.
GRENSÁSKIRKJA: Barnasam-
koma kl. 11.00. Guösþjónusta kl.
2.00. Organleikari Árni Arin-
bjarnarson. Sr. Halldór S.
Gröndal.
HALLGRÍMSKIRKJA: Barna-
samkoma og messa kl. 11.00.
Minning um þakkargjörö vegna
þeirra sem andast hafa á árinu.
Altarisganga. Sóknarprestar.
Engin kvöldmessa vegna Biblíu-
hátíöar í Langholtskirkju kl.
16.00. Þriöjud. 6. nóv. Fyrir-
bænaguösþjónusta kl. 10.30,
beöiö fyrir sjúkum. Miövikud. 7.
nóv. Náttsöngur kl. 22.00. Laug-
ard. 10. nóv. Samvera ferming-
arbarna kl. 10.00.
HÁTEIGSKIRKJA: Messa kl.
10.00. Barnaguösþjónusta kl.
11.00. Sr. Arngrímur Jónsson.
Messa kl. 2.00. Sr. Tómas
Sveinsson.
BORGARSPÍTALINN: Guösþjón-
usta kl. 10.00. Sr. Tómas
Sveinsson.
KÁRSNESPRESTAKALL: Laug-
ardagur. Barnaguösþjónusta í
Safnaðarheimilinu Borgum kl.
11.00. Sunnudagur: Guösþjón-
usta í Kópavogskirkju kl. 2.00.
Sr. Árni Pálsson.
LANGHOLTSKIRKJA: Óska-
stund barnanna kl. 11.00. Söng-
ur — sögur — leikir. Sögumaöur
Siguröur Sigurgeirsson. Guös-
þjónusta á minningardegi látinna
kl. 2.00. Ræöuefni: Afreksmaöur-
inn Guöbrandur Þorláksson
biskup. Prestur sr. Siguröur
Haukur Guöjónsson, organieikari
Jón Stefánsson. Kl. 4.00 Biblíu-
hátíð og sýning á vegum Reykja-
víkurprófastsdæmis. Sóknar-
nefndin.
LAUGARNESKIRKJA: Laugar-
dagur 3. nóv.: Guösþjónusta Há-
túni 10B, 9. hæð kl. 11.00.
Sunnudagur 4. nóv. Barnaguös-
þjónusta kl. 11.00 í kjallarasal
kirkjunnar. Messa kl. 2.00 í Ás-
kirkju. Altarisganga. Mánudagur
5. nóv. Fundur í Kvenfélagi Laug-
arnessóknar kl. 20.30. Þriðjud. 6.
nóv. Bænaguösþjónusta kl.
18.00. Miövikud. 7. nóv. Biblíu-
lestur í kjallarasal kirkjunnar kl.
20.30. Föstud. 9. nóv. síödegis-
kaffi kl. 14.30. Dr. Sigurbjörn
Einarsson biskup flytur erindi.
Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson.
NESKIRKJA: Barnasamkoma kl.
11.00. Guösþjónusta kl. 2.00.
Kirkjukaffi eftir guösþjónustuna.
Sr. Frank M. Halldórsson. Æsku-
lýösfundur mánudagskvöld kl.
20.00. Miövikudagur, fyrirbæna-
messa kl. 18.20. Fimmtudagur,
Biblíulestur kl. 20.00. Sr. Frank
M. Halldórsson. Laugardagur 10.
nóv. Samverustund aldraöra kl.
15.00. Sr. Guðmundur Óskar
Ólafsson.
SELJASÓKN: Barnaguösþjón-
ustur hefjast aö loknu verkfalli.
Barnaguösþjónusta í Öldusels-
skólanum kl. 10.30. Barnaguös-
þjónusta í íþróttahúsi Seljaskól-
ans kl. 10.30. Guösþjónusta í
Ölduselsskóla kl. 14.00. Þriöju-
dagur 6. nóv. fundur Kvenfélags
Seljasóknar í kennarastofu Selja-
skólans kl. 20.30. Jólaföndur.
Fundur í æskulýösféiaginu Sela í
Tindaseli 3, kl. 20.00. Fimmtu-
dagur 8. nóv., fyrirbænasamvera
í Tindaseli 3, kl. 20.30. Sóknar-
prestur.
SELT J ARN ARNESSÓKN:
Barnasamkoma í sal Tónskólans
kl. 11.00. Sóknarnefndin.
H VÍT ASUNNUKIRK J AN Ffla-
delfía: Sunnudagaskóli kl. 10.30.
Safnaöarguösþjónusta kl. 14.
Ræöumaóur Sam Daniel Glad.
Almenn guösþjónusta kl. 20.
RsBÖumaöur: Einar J. Gíslason.
Samskot til Minningarsjóös
Ásmundar Eiríkssonar.
KIRKJA Óháöa •afnaöarina:
Messa kl. 14. Sveinn Ólafsson
fulltrúi prédikar. Sr. Baldur
Kristjánsson.
DÓMKIRKJA Krists konunga
Landakotí: Lágmessa kl. 8.30.
Hámessa kl. 10.30. Lágmessa kl.
14. Alla rúmhelga daga er mess-
aö kl. 18 nema á laugardögum,
þá kl. 14.
FELLAHELLIR: Kaþólsk messa
kl. 11.
KIRKJA Jesú Krísts hinna sföari
daga heilögu, Skólavöröustíg
46: Sakramentissamkomur kl.
10.30 ogkl. 11.30.
HJÁLPRÆÐISHERINN: Sunnu-
dagaskóli kl. 14. Bæn kl. 20 og
almenn samkoma kl. 20.30. Maj-
or Karsten Akerö og frú Elsa frá
Noregi ásamt foringjum frá Fær-
eyjum syngja og tala.
MOSFELLSPREST AK ALL: f
Lágafellskirkju veröur barna-
samkoma kl. 11 og guösþjónusta
kl. 14. Sóknarprestur.
GARDASÓKN: Helgisamkoma
fyrir alla fjölskylduna kl. 11 í
Kirkjuhvoli. Sr. Bragi Friöriksson.
KAPELLA St. Jósfessystra
Garöabæ: Hámessa kl. 14.