Morgunblaðið - 11.08.1985, Side 17

MORGUNBLADIÐ, SUNNUDAGUR.1,1. AQUST 1985
■ B 17
Hænsni sem gæludýr! Við hjónin
erum nýkomin frá Danmörku,
þar sem við dvöldumst í fimm-
tíu þúsund manna borg á Jót-
landi. Við bjuggum við götu þar sem fólk
sem komið er á eftirlaun býr. Á hverjum
morgni vöknuðum við við hanagal.
Hvernig stóð á þessu? Við spurðum hús-
ráðanda hverju þetta sætti. „Jú, það var
mjög algengt að eldra fólk hefði hænsni
sem heimilisdýr."
Þegar ég var að alast upp á Seyðisfirði
hafði næstum hvert heimili hænsni, en
þá var ekki hægt að fá keypt egg. En sem
gæludýr, nei, mér finnst hænsni ekki svo
aðlaðandi. I þá daga voru hænsni nokk-
uð falleg, allavega á litinn og verptu
bæði hvítum og brúnum eggjum og han-
inn var oft hinn skrautlegasti, þar sem
hann gekk um hnarreistur og litskrúð-
ugur með grænar glampandi stélfjaðrir.
Hann hafði alveg efni á því að vera reig-
ingslegur. Nú kaupum við eggin í búðum
í öskjum merktum framleiðanda og oft
stendur stórum stöfum á öskjunni: „Ný-
orpin egg“. Eru eggin alltaf nýorpin? A
mörgum öskjum er engin dagsetning, en
þó hefur með tilkomu Sambands eggja-
framleiðanda verið sett á öskjurnar:
Best fyrir ..." Það segir ekki nóg. Eggin
þarf að dagsetja. Fjögurra til tíu daga
gömul egg eru best, eftir það fara þau
versnandi. Hægt er að sjá, hvort eggin
eru ný með því að brjóta þau á disk. í
nýorpnum eggjum er rauðan kúlulaga og
hvítan þétt og samfelld, en í gömlum
eggjum er rauðan flöt og hvítan rennur
út. Þau egg sem við sjóðum og steikjum
þurfa að vera ný, að ég tali ekki um
„pokaegg" (pocheruð egg) sem alls ekki
er hægt að búa til nema úr nýjum eggj-
um. Þegar eggjahvíta er þeytt, þarf að
gæta þess að enginn vottur af fitu sé á
áhöldunum og engin ögn af rauðu. Best
er að þeyta eggjahvítu, sé hún vel köld,
og gott er að setja ögn af salti, ediki eða
köldu vatni út í hana. Hin síðari ár, hef-
ur fengist smááhaldt til að stinga gat á
egg, sem á að sjóða. Þegar gat er stungið
á eggið, springur það ekki í suðu. Þetta
áhald fæst a.m.k. í einni búð í Reykjavík.
Hér birtist mynd af þessu áhaldi. Þegar
harðsjóða á egg er best að setja þau í
sjóðandi vatn, láta þau síðan sjóða við
hægan hita í 5 mínútur, slökka þá á hell-
unni og láta þau standa í vatninu í 8
mínútur. Setja þau síðan í kalt vatn og
taka skurnina af. Sé þetta gert, losnar
skurnin vel af og engin hætta er á að
grænn hringur myndist um rauðuna.
Egg á aldrei að þvo. Örþunn himna um-
lykur skurnina og varnar því að óhrein-
indi berist í eggið, en skurnin er þakin
ótal örsmáum ósýnilegum götum, sem
óhreinindi geta farið inn um, sé himnan
þvegin af. Til að athuga hversu vel egg
eru soðin, er hægt að láta þau snúast í
borðinu með því að taka þau með tveim-
ur fingrum eins og sýnt er á meðfylgj-
andi mynd. Því hraðar sem eggið snýst,
því harðsoðnara er það.
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
Harðsoðin egg með skinku,
sósu og ólífum
Handa 5 sem forréttur en 2—3 sem aðalréttur
5egg
10 þunnar sneiðar skinka
1 dós sýrður rjómi
2 msk. olíusósa (mayonnaise)
3 msk. tómatmauk (puré)
2 tsk. chillisósa
1 tsk. karry
10 fylltar ólffur
1. Sjóðið eggin eins og sagt er í formála hér á undan.
Takið af þeim skurnina og skerið hvert í 6 aflanga báta.
2. Skerið hverja skinkusneið í fernt, vefjið síðan hvern
bút f kramarhús.
3. Raðið skinkukramarhúsunum og eggjabátunum á
víxl á fat.
4. Blandið saman sýrðum rjóma, olfusósu, tómatmauki,
chillisósu og karry. Hellið á víð og dreif yfir eggin/
skinkuna.
5. Skerið ólífurnar í sneiðar og stráið yfir.
Meðlæti: Ristað brauð
Harðsoðin egg með kryddsfld
og graslauk eða dilli
Handa 6 sem forréttur en 3 sem aðalréttur
0 egg
1 peli rjómi
1 lítil dós kryddsfld
nokkur strá graslaukur eða væn grein dill
6 meðalstórir tómatar
1. Sjóðið eggin eins og sagt er í formála hér á undan.
Takið af þeim skurnina og skerið eggin í tvennt langs-
um.
2. Merjið kryddsíldina með gaffli.
3. Þeytið rjómann, hrærið kryddsíldina út í.
4. Takið rauðurnar úr hvítunum og merjið í gegnum
sigti.
5. Skiptið rjómahrærunni jafnt í eggjahvíturnar.
6. Stráið eggjarauðunum yfir rjómahræruna.
7. Klippið graslaukinn eða dillið og stráið yfir.
8. Skerið helming tómatanna í sneiðar og setjið á miðju
kringlótts fats.
9. Skerið hinn helming tómatanna í báta.
10. Raðið eggjahelmingum og tómatbátum utan með
tómatsneiðunum.
Meðlæti: Ristað brauð og smjör.
Siingií gat á egg,
sem á að sjóoa.
Snúi^ eggi é boÆi,
til ad athuga hveisu
vel það er soðið.
Egg meö bufftómötum osti og lauk
Handa 2
4 egg
2 bufftómatar
V4 tsk. salt
1 msk. worcestersósa
nýmalaður pipar
2 stórir laukar
1 msk. matarolía
50 g rifinn feitur mjólkurostur
1. Afhýðið laukinn og skerið í sneiðar.
2. Hitið olíuna og steikið laukinn í henni. Látið hann
brúnast en ekki mikið.
3. Skerið tómatana i tvennt, skafið innan úr þeim og
setjið saman við laukinn. Látið sjóða við hægan hita í 5
mínútur.
4. Blandið saman salti, worchestersósu og pipar, pensl-
ið tómatana að innan með þessu. Brjótið síðan egg í
hvern tómathelming.
5. Setjið lauk/tómatmaukið á eldfasta skál. Raðið tóm-
athelmingunum með eggjunum ofan á maukið. Stráið
osti yfir eggin.
6. Hitið bakarofn í 200°C og bakið þetta í 10—15 mínút-
ur.
Meðlæti: Heitt snittubrauð og smjör
Athugið: Vefjið snittubrauðið í álpappír og hitið um leið
og tómat/eggin bakast. Gott er að kljúfa snittubrauðið
að endilöngu og smyrja það áður en það er sett í álpapp-
írinn.
Egg með rjóma, graslauk og steinselju
Handa 6
6 egg
3 eggjarauður
1V4 dl. rjómi
‘A tsk. salt
Vk tsk. nýmalaður pipar
nokkur strá graslaukur
væn grein steinselja
1. Þeytið eggjarauður og rjóma saman, setjið salt og
pipar út f.
2. Klippið graslaukinn og steinseljuna og setjið saman
við.
3. Smyrjið eldfasta skál eða álmót. Hellið rjóma/eggja-
massanum i skálina.
4. Brjótið 6 egg með jöfnu millibili i skálina. Gætið þess
að hreyfa skálina ekki mikið, svo að eggin haldist að-
skilin.
5. Hitið bakaraofn. Setjið vatn í steikingarpottinn eða
skúffuna úr eldavélinni, setjið skálina ofan í vatnið.
Gætið þess að vatnið fljóti ekki yfir. Látið sjóða í 15—20
mínútur. Þetta á að stifna alveg, en eggjarauðurnar
mega vera örlítið linar.
6. Berið á borð
Meðlæti: Blaðsalat og tómatbátar.
Eggjahlaup
4 heil egg
v2 eggjarauður
1 peli rjómi
Vfe tsk. salt
V* tsk. nýmalaður ljós pipar
1. Þeytið saman egg, rauður og rjóma. Setjið síðan salt
og pipar út i.
2. Smyrjið eldfast fat eða álmót. Hellið eggjamassan-
um gegnum sigti í mótið. Setjið lok á skálina eða ál-
pappír yfir.
3. Hitið bakarofn í 170°C, setjið vatn í steikingarpott
eða skúffuna úr eldavélinni, setjið síðan skálina með
eggjunum ofan í vatnið. Gætið þess að vatnið fljóti ekki
yfir. Bakið i 20—30 mfnútur. Baksturstíminn fer eftir
þvi, hversu þykkt eggjalagið er, en það fer að sjálfsögðu
eftir stærð mótsins.
4. Hvolfið á fat, skerið í ræmur eða teninga. Látið
kólna.
Meðlæti: Reyktur silungur, lax eða síld.