Morgunblaðið - 15.09.1985, Side 41

Apartfu'id
Kaupir þú
s-afriskar vörur?
télagar fakutýösfylkinga r
A IþýðubandalagsLns kónnudu afsiöóu
neyienda íg<rr
Mi é* twarf* trtr*a» fr*iu VCrelunjrtrf|cVirti:r \-c«v
tru vsrur fni S-AfrAo hcCnu »tn sýn* tníiww *iú>»-
t» tr> að kaujw." N-«to »»r m« o* fi<>ri*?ja «»dnr-jrfrteki:
»rft*í í Wvvmsr ú» vrislumwn {m «sn
/tUUmtru AlHðuhomúíegi** a6$ framfco* tr af MimKV»rafKU
*AC0a *»» »4»i sm »»r »# vrnln * v<Vi»ro frt ðftiuro KWkIu.si
tirtelu víortnóri urfron WulWf»r« I.intíirlcklir *imen*in$s vmu
•rbMMT i **r. t'siulvfWviitofiiti tojöf «i»í»ín»r T$»
thrtflK ht*f> {>»r wn f«Ai v»r JxHrr.-. )>!»*> i /tf •««. sð
brM t livaih v«nir nv i MmD' rfrrifiiKHuni M<Wu »*r mjé*
•n (r* S-*Mu. IOwm* <AmU ««Ak' .ur, þW' *» k-iW NtiV. un,
r.noiHfcfyfklnem wmlmmr imWhMd tif þcs« «> «rts i*nt
m*rm miirmaK* »*»■■»» hrt* vntum I)J kunmngium » t*w>
þar **»n t>*Smi »«r v insanrfcttx i«*>t hvafta vúrui »rrv fri S Afrit u ri’. 1
■ ta i vrrtwnui |MÍrr» v*r* þvi t**s ati »«m« «V h*r. I
•ilM «Mh *«frtrt»r »*rw. -S* V
1 Jrklippa úr Þjóðviljanum í vikunni:
Hvers vegna hafa ungir alþýðu-
bandalagsmenn aldrei látið í Ijós
neina andúð á mannréttindabrotum
í svörtu Afríku? Skiptir máli hver
brýtur af sér og á hverjum er brotið?
viðskiptum við Suður-Afríku mun
það leiða atvinnuleysi og matvæla-
skort yfir almenning í landinu og
raunar einnig nágrannaríkjunum,
sem svartir menn stjórna. ðlgan í
landinu mundi aukast og kannski
færi það svo, að Afríska þjóðarráð-
ið, sem kommúnistar stjórna,
mundi ná völdum í blóðugri bylt-
ingu. Halda menn að tími réttlætis
rynni þá upp? Halda menn að hvít-
um mönnum, Asíufólki og kyn-
blendingum yrði sýnd vægð?
Eftir að hafa fylgst grannt með
málefnum Suður-Afríku um nokk-
urt skeið virðist mér, að hið eina
vitlega, sem Vesturlandabúar geta
gert ef þeim er í raun umhugað um
almenning í landinu, sé að knýja
hvítu minnihlutastjórnina til að
hraða friðsamlegum breytingum,
sem hún hefur þegar hafist handa
um vegna þrýstings innanlands og
utan. Stórt skref í réttlætisátt var
stigið fyrr á þessu ári þegar lögin,
sem bönnuðu líkamlegt samneyti
hvítra manna og svartra, voru
numin úr gildi. Sterkar líkur eru á
því, að á endanum verði unnt að
knýja hvíta menn í Suður-Afríku
til að falla frá apartheid og viður-
kenna að völdin í landinu eiga að
vera í höndum þeirra, sem meiri-
hluti ibúanna kýs til að stjórna.
Þessar breytingar verða hins vegar
ekki knúðar í gegn með almennum
refsiaðgerðum, s.s. altæku við-
skiptabanni, heldur með fortölum
og sérstökum aðgerðum, sem miða
að tilteknum árangri, sem raun-
hæft er að gera ráð fyrir að unnt sé
að ná. Viðmiðunarreglan er sú, að
hinn brotlegi fái tækifæri til að
bæta ráð sitt, en verði ekki
þvingaður til að auka brot sín og
efla þau. Dæmi frá Sovétríkjunum
getur skýrt hvað ég hef í huga. Al-
þjóðasamtök geðlækna hafa mjög
beitt sér gegn pólitískri misnotkun
geðlæknisfræðinnar í Sovétríkj-
unum. Þau hafa m.a. vís-
að félagi sovéskra geðlækna úr
samtökunum, en heitið því að taka
það inn aftur þegar fyrir liggur að
misnotkuninni er hætt. Þetta hefur
þegar leitt til þess að dregið hefur
úr því að andófsmenn séu sendir á
geðveikraþæli og fjölmargir, sem
þar dvöldu vegna pólitískra skoð-
ana sinna, hafa verið látnir lausir
eða sendir í venjuleg fangelsi.
Þetta er dæmi um árangursríka,
sértæka refsiaðgerð, sem enn er i
gangi, en hefur þegar skilað nokkr-
um árangri. Hægur leikur er fyrir
Vesturlönd, ríkisstjórnir og frjáls
félagasamtök, að sýna hvítu minni-
hlutastjórninni í Pretoríu ákveðni
og festu af þessu tagi. Ekkert tæki-
færi á að láta ónotað til að sýna
andúð okkar á apartheid, en það er
hins vegar fullkomið ábyrgðarleysi
að stuðla að frekari óöld í Suður-
Afríku, en þegar er þar fyrir hendi.
Þeir, sem það gera, eru naumast að
hugsa um framgang réttlætisins, ef
þeir hugsa þá á annað borð. Þeir
láta einhver annarleg sjónarmið
ráða ferðinni.
GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1985 41
■ ■ 1 ■ ■ .i ■ - ..... ■ --------------—-
Maðurinn með röntgenaugun
Myndbönd
Árni Þórarinsson
Einhver hvimleiðasti og vara-
samasti varningurinn i hillum
myndbandaleiganna hérlendis
eru amerískar sjónvarpsmyndir.
Eins og ég hef oftar en einu sinni
bent í þessum dálkum er yfirleitt
ógerlegt fyrir venjulegan við-
skiptavin að átta sig á því hvort
viðkomandi myndir eru gerðar
fyrir sjónvarp eða kvikmynda-
hús, því engar slíkar upplýsingar
er að finna á umbúðunum. Á
þessu tvennu er þó yfirleitt reg-
inmunur. Myndir þær sem
Bandaríkjamenn gera fyrir sjón-
varp eru oftar en ekki óvönduð
fjöldaframleiðsla, tæknivinna er
jafnan i góðu meðallagi og leik-
arar líka, en handritsgerð og
úrvinnsla hroðvirknisleg, hug-
myndasnauð og yfirborðsíeg. Eg
hef þennan formála á umsögn
um bandaríska sjónvarpsmynd
sem hefur hins vegar engan af
þessum göllum. Það eru nefni-
lega, og sem betur fer, til undan-
tekninga, og rétt er og skylt að
vekja athygli á þeim jafnhliða
því sem varað er við reglunni.
Murder By Natural Causes
nefnist myndin sem kom svo
skemmtilega á óvart og er búin
að vera hér í umferð í nokkur
ár, en gerð 1979. Hún hefst og
endar eins, — með nærmynd af
skörpum, athugulum augum. Inn
í þessu hringformi er býsna snú-
in spennuflétta sem hefur eig-
anda í þessum hringformi er
býsna snúin spennuflétta sem
hefur eiganda þessara augna að
miðpunkti. Sá er maður sem
unnið hefur sér frægð og frama
sem hugsanalesari; augu hans
eiga að vera röntgenaugu. Sam-
kvæmt því á ekki að vera hægt
að fara á bak við hann. Hugsana-
lesara á ekki að vera unnt að
blekkja eða hvað? En það stend-
ur einmitt til í upphafi myndar-
innar. Fögur en fláráð eiginkona
hefur i undirbúningi feikilega
flókið morðsamsæri gegn hugs-
analesaranum og byggir myndin
upp langsótta en rökhelda þraut,
þar sem togast á þaulskipulagt
morðtilræði og innsæi þess sem
myrða skal. Því þótt maðurinn
geti ekki í reynd lesið hugsanir
hefur hann þjálfað upp hæfileika
til að ráða í þær vísbendingar
sem hann sér í umhverfi sínu.
Murder By Natural Causes
tekur margar kúvendingar áður
en yfir lýkur og kemur áhorfanda
jafnt sem persónum sífellt á
óvart. Þetta er sjónvarpsmynd
með óvenju háa greindarvísitölu,
— handrit Richards Levinson
útspekúlerað, leikstjórn Roberts
Day vönduð og leikur aðalleikar-
anna Katherine Ross sem eigin-
konunnar, Barrys Boswock sem
elskhugans, RicharuS Anderson
sem lögfræðingsins en þó fyrst
og fremst Hals Holbrooks sem
hugsanalesarans, fyrsta flokks.
Myndin gerist á þröngum leik-
vettvangi og hefur ekki kostað
mikið í framleiðslu en sannar að
þröngar skorður þurfa ekki að
geta af sér lélega mynd. Hugvit
og vandvirkni er allt sem þarf.
Stjörnugjöf: Murder By Natural
Causes * Vi
Eggjakaka með osti
Ostborgari
Glóðað brauð
Fiskibakstur (gratín)
Spaghetti Bolognese
Ostbakaðar pönnukökur
Lasagne
Ostasósa
Kartöflubakstur (gratín)
Ostakex
Ostbaka (Pie)
Ostafrauð (soufflé)
Lauksúpa
Ostafondue
Ostabrauð
Kræklingabakstur (gratín)
Hvernig væri kosturinn ef enginn
væri osturinn?
Getum við t.d. hugsað okkur
Spaghetti Bolognese, fiski-
bakstur eða ostatertu án osts?
Það er næstum óhugsandi.
Ostur er óviðjafnanlegt krydd.
Það þarf ekki endilega að
bak’ann eða bræð’ann. Ef við
notum RIVO ostarifjárnið góða
getum við rifið ostinn beint út í
súpuna, sósuna eða grænmet-
issalatið.
Betri nýting.
RIVO er kjörið áhald fyrir allar
gerðir fastra osta, t.d. Gouda-,
Maribo, óðals- og gráðaosta.
Með RIVO nýtirðu ostinn til fulls.
RIVO - rífur án þess að mylja ostinn