Morgunblaðið - 04.10.1985, Side 13

MORGUNBLAÐID, FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER1985
13
Landlæknir:
Forsendur fóst-
ureyðinga í dag
eru félagslegar
Dregið hefur úr fjölgun fóstureyðinga
á milli ára — segir Guðrún Sigríður
Vilhjálmsdóttir þjóðfélagsfræðingur
A VEGUM Landlæknisembættisins
er komið út ritið „Fóstureyðingar
1976-1983“ og hefur Guðrún Sigríður
Vilhjálmsdóttir þjóðfélagsfræðingur
tekið ritið saman. I ritinu er gerð
grein fyrir helstu breytingum, sem
orðið hafa á fóstureyðingum í kjölfar
laga nr. 25/1975 um ráðgjöf og
fræðslu varðandi kynlíf og barneign-
ir og um fóstureyðingar og ófrjósem-
isaðgerðir. Helstu forsendur fóstur-
eyðinga í dag eru félagslegar en eldri
lög heimiluð eingöngu fóstureyðingu
af læknisfræðilegum ástæðum.
Síðustu árin hefur fóstureyðing-
um farið fjölgandi hér á landi, sem
sést á því að að meðaltali voru
fóstureyðingar árin 1971-75 203 á
ári, árin 1976-80 voru þær 472 á
ári og 632 að meðaltali árin 1981-
83. Hvaða áhrif núgildandi lög
hafa á þessa fjölgun er erfitt að
meta vegna þess að ekki er vitað
um fjölda ólöglegra fóstureyðinga,
sem framkvæmdar voru áður en
lögin voru sett cða fjölda þeirra,
sem gerðar voru erlendis.
„Af þessari skýrslu má ráða að
dregið hefur úr aukningu fóstur-
eyðinga á milli ára frá því sem var
fyrstu árin eftir að lögin tóku gildi.
Og sum árin hefur fjöldinn jafnvel
staðið í stað á milli ára,“ sagði
Guðrún. „Hins vegar má ekki
gleyma því að skýrslan gefur ein-
ungis tölfræðilegar upplýsingar en
ekki félagsfræðilegar nema að litlu
leyti og hún vekur margar spurn-
ingar, sem gaman væri að fá svör
við.“
A sama tíma og fóstureyðingum
hefur fjölgað hefur fæðingum
fækkað. Arin 1971-75 var hlutfall
fóstureyðinga 4,6% af fæðingum,
árið 1983 15,7% en 17,4% árið 1984.
Svipuðu máli gegnir um hlutfall
fóstureyðinga af þungunum. A
fyrri hluta áttunda áratugarins
lauk 4,3% þungana með fóstureyð-
ingu en 13,5% árið 1983 eða um
sjöundu hverri þungun. Þrátt fyrir
þessa þróun er Island með lægstu
tíðni fóstureyðinga á Norðurlönd-
um sé miðað við fjölda lifandi
Rafael Vaganjan — í óstuði, en samt
efstur í Næstved og til alls vís í
áskorendamótinu.
ari Taflfélags Reykjavíkur
1985“, hefur 16 ára gamall pilt-
ur, Andri Áss Grétarsson, tekið
forystuna með fjóra vinninga og
biðskák. Andri er einn af stiga-
lægstu þátttakendunum í efsta
flokki. Staðan á mótinu er
þessi:
A-flokkur:
1. Andri Áss Grétarsson
4 v. og biðskák
2. Guðmundur Halldórsson
3lÁt v. og biðskák.
3. Davíð Ólafsson 3% v.
4. Árni Á. Árnason 3 v.
B-flokkur:
1,—2. Jóhannes Ágústsson og
Tómas Björnsson 4 v.
3. Þröstur Árnason 3 '/2 v.
C-flokkur:
1. Hjalti Bjarnason 4V2 v.
2. Eiríkur Björnsson 3'/2 v.
3. Páll Bergsson 3 v.
IX-flokkur:
1. Gunnar Björnsson
4 v. og biðskák.
2. Einar Þorgrímsson 4 v.
3. Sigurður D. Sigfússon
3'Á v. og biðskák.
E-flokkur:
1,—2. Sigurður F. Jónatansson
og Amór V. Arnórsson 4 V2 v.
3. Kristófer Svavarsson 4 v.
Opið bréf
frá Tómasi
Gunnarssyni
Opið bréf til Jóns Helgasonar,
dómsmálaráðherra, sem birtist í
Morgunblaðinu í gær, var frá Tóm-
asi Gunnarssyni, lögmanni. Nafn
hans féll niður í birtingu og er
beðizt velvirðingar á því.
Íslenzk-ameríska
félagið:
Berkofsky
leikur á
haustfagnaði
HINN árlegi haustfagnaður íslenzk-
ameríska félagsins verður haldinn
að Hótel Loftleiðum, laugardaginn
5. október kl. 20.00, segir í frétt frá
félaginu. Nýskipaður sendiherra
Bandarfkjanna og frú Ruwe taka á
móti haustfagnaðargestum frá kl. 18
til 19.30. Píanósnillingurinn Martin
Berkofsky mun skemmta í hófínu.
Miðasala verður að Hótel Loft-
leiðum, föstudaginn 4. október kl.
16—18.30. Allir velkomnir.
Frá vinstri: Guðrún Sigríður Vilhjálmsdóttir þjóðfélagsfræðingur, Ólafur Ólafsson landlæknir og Guðjón Magnússon
aðstoðarlæknir. MorgunblaðiJ/Bjami
fæddra og næst á eftir Finnlandi
með lægstu tíðni miðað við fjölda
kvenna á frjósemisaldri.
Um 12% kvenna hætta við að
gangast undir fóstureyðingu eftir
að hún hefur verið heimiluð og af
140 málum sem úrskurðar- og
eftirlitsnefnd fékk til meðferðar
árin 1975-1984 synjaði hún heimild
til fóstureyðinga í 24 tilvika. Tals-
verðar breytingar hafa orðið á
hópi þeirra kvenna sem gangast
undir fóstureyðingu. Aður ein-
kenndist hann af eldri, giftum og
barnmörgum konum en í dag af
ungum, ógiftum og barnlausum
eða barnfáum konum. Til dæmis
er meirihluti þeirra sem fengu
fóstureyðingu ógiftar konur, þriðj-
ungur er giftur og tíundahver var
áður gift. Tíðni fóstureyðinga
miðað við fjölda kvenna í þessum
hópum i þjóðfélaginu, er hins
vegar hæst meðal áður giftra.
Eftir að lög rýmkuðu heimild til
ófrjósemisaðgerða hefur slíkum
aðgerðum fjölgað verulega og hafa
á tímabilinu 1975-1983 verið fram-
kvæmdar rúmlega 4.300 ófrjósem-
isaðgerðir. I 95% tilvika var um
konur að ræða.
I fóstureyðingalögunum er gert
ráð fyrir ráðgjöf og fræðslu um
kynlíf og barneignir og hefur laus-
leg athugun sýnt að kynfræðsla
hefur verið efld í.grunnskólum en
í framhaldsskólum er yfirleitt ekki
um skipulagða kynfræðslu að
ræða. Fræðsla fyrir almenning
hefur hins vegar verið takmörkuð
og gefa niðurstöður til kynna að
brýn þðrf er á aukinni fræðslu og
ráðgjöf, sem gæti hugsanlega
dregið úr ótímabærum þungunum.
Nægir í því sambandi að benda á
að meirihluti þeirra kvenna, sem
hafa fengið fóstureyðingu á und-
anförnum árum notaði ekki getn-
aðarvarnir við þungun.
RT-laun
NÝTT LAUNAKERFI
FYRIR IBM S/36 OGS/34
Rekstrartækni hefur nú sett á markað nýtt
launakerfi,sérhannað á IBM S/36 og S/34 tölvur,
sem nefnist RT-LAUN.
Stærsti kostur RT-LAUN hugbúnaðarins er fjöl-
breytni og sveigjanleiki
Notandinn getur byggt upp sína eigin reikni-
stofna og breytt að vild. Þannig fylgir RT-LAUN
þörfum fyrirtækisins á hverjum tíma.
Sérstök kynning á fjölhæfni