Morgunblaðið - 05.11.1985, Síða 22

22
MORGUNBLAÐID, ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER1985
ARNOLD
Nýtt fyrirtœki á traustum grunni
/ q? LANDSSMIÐJAN HF.
SÍMI 91-20680
rn—mm^^mimm—m^^^^^^^má
^ IÐNAÐARDEILD SAMBANDSINS
ITWEED
00 LOPA
Bladburðarfólk
óskast!
Ingólfsstræti Barónstígur
Leifsgata 4—33
Hverfisgata Kópavogur
65—115 Lyngbrekka

Tíðni kynsjúkdóma árið 1984:
Þvagrásarbólga langal-
gengasti kynsjúkdómurinn
Lekandi á undanhaldi, en „klamydían“ sækir á
Þvagrásarbólga af ókunnum or-
sökum og „chlamydia trachomatis**
eru tíðastir hér á landi af þeim sjúk-
dómum sem teljast til kynsjúkdóma.
Á síðasta ári voru greindir kynsjúk-
dómar hjá 1.486 íslendingum. Lang-
flestir, eða 709, reyndust hafa þvag-
rásarbólgu af ókunnum orsökum, og
ennfremur voru margir, eða 458
manns, með klamydíusýkingu. 269
lekandatilfelii voru greind á árinu
f GÆR, mánudag, bófst útsala á
kindakjöti eins og fram hefur komið
í blaðinu. Morgunblaðinu hefur
borist eftirfarandi fréttatilkynning
frá Framkvæmdanefnd búvörusamn-
inga um útsöluna.
„t framhaldi af búvörusamning-
um sem gerðir hafa verið milli
stjórnvalda og bændasamtakanna
nú í haust samkvæmt nýrri löggjðf
um framleiðslu, verðlagningu og
sölu á búvörum, um að stjórnvöld
taki verðábyrgð á ákveðnu magni
mjólkur og sauðfjárafurða á verð-
lagsárunum 1985/86 og 1986/87,
hefur orðið samkomulag milli að-
ila um að gera markaðsátak i sölu-
1984, en lekandatilfellum hefur sí-
fellt farið fækkandi frá því að sjúk-
dómurinn náði hámarki hérlendis á
árinu 1978. Það ár greindist lekandi
hjá 590 manns. Herpes genitalis
fannst hjá 35 manns á síðasta ári,
en þessi sjúkdómur er nú í fyrsta
sinn skráður sem kynsjúkdómur hér
á landi. Fjögur ný tilfelli af sárasótt
greindust á árinu.
Langflestir kynsjúkdómar eru
málum sauðfjárafurða. Akveðið
hefur verið að lækka verð á helstu
tegundum kindakjöts til neytenda
um sem næst 20% frá núgildandi
verði. Þessi verðlækkun nær jafnt
til kjöts af framleiðslu siðasta
framleiðsluárs og slátrunar nú i
haust. Þetta söluátak er meðal
annars gert i þeim tilgangi að
draga úr birgðahaldi og auka
neyslu innanlands í stað þess að
flytja umframbirgðir á erlenda
markaði. Fjármagn sem varið
verður til áðurnefndar verðlækk-
unar leggja aðilar fram sem næst
að jöfnu. Verðlækkun þessi tekur
gildi frá og með mánudeginum 4.
nóvember.
greindir á Húð- og kynsjúkdóma-
deild Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur, enda er flestum þeim
sem grunur leikur á að séu með
kynsjúkdóm beint þangað. Að sögn
Hannesar Þórarinssonar yfir-
læknis deildarinnar leituðu 2.170
manns til deildarinnar á síðasta
ári. Þar af reyndust 927 haldnir
kynsjúkdómum af einhverju tagi.
Til samanburðar má nefna að árið
1974 komu 830 manns á Húð- og
kynsjúkdómadeildina og þá
greindust kynsjúkdómar hjá 192.
Flatlús og maurakláði teljast
fremur til smitandi húðsjúdóma
en kynsjúkdóma. Flatlús hefur
færst töluvert í vöxt á síðustu
tveimur árum. Árið 1982 greindust
103 tilfelli á Húð- og kynsjúk-
dómadeild Heilsuverndarstöðvar-
innar, en í fyrra voru þau komin
upp í 192. Erfiðara er að gera sér
grein fyrir tíðni maurakláða, að
sögn Hannesar, því langflestir
leita til heimilislækna sinna með
það vandamál. En á Húð- og kyn-
sjúkdómadeildinni greindust 6 til-
felli í fyrra.
Klamydía og lekandi
Fyrst var farið að greina
klamydíubakteríuna hér á landi
árið 1982. Þá voru rúmlega 2.400
sýni ræktuð og reyndust 500 þeirra
jákvæð. Árið 1984 voru tæplega
4.900 sýni ræktuð og reyndust þá
790 jákvæð. Klamydíubakterían
veldur sérstakri tegund af þva-
grásarbólgu, oft einkennalausri.
Hún getur valdið ófrjósemi hjá
konum. Talið er víst að hluti þeirr-
ar þvagrásarbólgu sem ekki tekst
að greina orsakist í raun af
klamydíusýkingu. Sýkladeild
Landspítalans hefur annast alla
greiningu á sýnum með tilliti til
klamydíuskýkingar hér á landi.
Fram til þessa hefur þurft að
rækta bakteríuna i sérstökum
frumugróðri, sem er tímafrekt og
vandasamt verk. Hafa sjúklingar
þvi oft þurft að biða upp undir
hálfan mánuð eftir sjúkdóms-
greiningu, sem er bagalegt, þvi það
tefur mjög fyrir meðferð. Nýlega
var hins vegar tekin upp ný og
skjótvirkari aðferð til klamydíu-
greiningar á sýkladeildinni, sem
byggjast á ónæmisfræðilegum
aðferðum. Notuð eru mótefni til
að finna mótefnavaka bakteriunn-
ar. Greining tekur nú aðeins um
hálfan dag. Forstöðumaður Sýkla-
deildar Landspítalans er ólafur
Steingrímsson læknir. Hann var
spurður hvað ylli því að lekandinn
væri á undanhaldi á meðan klamy-
dían sækti á:
„Menn hafa mjög velt vöngum
yfir þessari spurningu," sagði ól-
afur. „Báðir sjúkdómarnir herja
fyrst og fremst á sama aldurhóp-
inn, ungt fólk um tvitugt, og berast
á sama hátt. Svo fyrirfram gæti
maður búist við að breytingar á
tiðni þeirra héldust i hendur. En
það eru einkum þrjá skýringar
taldar koma til greina. í fyrsta
lagi er það vitað að lekandabakter-
fan er að breyta sér og það er
hugsanlegt að hin nýju afbrigði
hennar séu meinlausari, þ.e.a.s.
valdi síður einkennum. í annan
stað gæti undanhald lekandans
verið ávöxtur af þrotlausri vinnu
sem lögð hefur verið i að halda
sjúkdómnum niðri. í þriðja lagi
hafa menn bent á að það er engan
veginn víst hvort klamydiusýking-
ar hafi aukist. Það er tiltölulega
stutt síðan farið var að greina
bakteriuna og það getur vel verið
að hún hafí lengi verið til staðar
i sama mæli og i dag. En hverjar
sem skýringarnar eru, þá er það
alla vega Ijóst að klamydfan er
algengasti skilgreindi kynsjúk-
dómurinn,“ sagði ólafur.
„Kindakjöts-
útsalan hafín“