Morgunblaðið - 22.03.1986, Blaðsíða 15

Hversu meinlaus var Karen Blixen í reynd? Meryl Streep i hlutverki
Karenar í kvikmynd Sydneys Pollack „Jörð í Afríku“.
Afríku" („Out of Africa") er 14.
kvikmyndin sem Pollack leikstýrir.
Kvikmyndir Pollacks lýsa gjarnan
áræði til breytinga, jafnt hið ytra
sem innra, og það er slíkt áræði
sem Pollack gerir að sjálfri þunga-
miðju mynda sinna. Aðalpersónum-
ar í myndum hans álíta sig oft vera
að leggja heiminn undir sig en eru
þó í rauninni enn að fást við að ná
fullu valdi á sjálfum sér.
Það er alltaf hreyfingin, sem
mestu máli skiptir — út úr for-
herðingu, algjörri stöðnun, burt frá
föstum viðteknum venjum og sið-
um; myndir hans fjalla ýmist um
uppgötvun nýrra, ósnortinna landa
(„Jeremiah Johnson", „Jörð í Afr-
íku“) eða um ný og framandleg
hlutverk, sem menn neyðast til að
leika í lífinu („Tootsie"). Um and-
stæður og átök milli stétta („This
Property is Condemned“), milli
kynþátta („The Scalpshunters") eða
á milli ólíkra menningarsamfélaga
(„The Yakuza“); um pólitískar of-
sóknir („Three Days of the Cond-
or“) eða eltingarleik lögreglunnar
(„Absence of Malice"). Og hann
hefur í kvikmyndum sínum einnig
Qallað um upplausn mannlegrar
sjálfsmeðvitundar, skrælnun per-
sónuleikans („They Shoot Horses,
Don’t They?“) eða um yfirþyrmandi
stöðnun hversdagslífsins („Bobby
Deerfíeld").
Ast og óvissa
Þýðingarmesta stefið í kvik-
myndum Pollacks, það stef sem
alltaf skýtur aftur og aftur upp
kollinum í verkum hans, er stefið
um að halda á vit hins nýja og
óþekkta og að standast þær þol-
raunir, sem bíða manns.
Allar kvikmyndir, sem Sydney
Pollack gerir, segja líka ástarsögu.
Hann segir sjálfur, að hann geti
bókstaflega ekki gert kvikmynd án
ástarsögu. Þessar ástarsögur hans
hljóta hins vegar aldrei farsælan
endi. „Ég vildi óska, að ég gæti
útskýrt þetta. Ef til vill liggur það
í því, að ég get ekki tekið neinar
kvikmyndir, þar sem ég veit fyrir-
fram, hvemig endirinn verður. Þá
mundi mér bara fara að leiðast.
Þess vegna koma alltaf fram tvenns
konar viðhorf í kvikmyndum mín-
um, viðhorf sem mynda þungamiðj-
una: Karlmaður og kona, sem búa
yfir andstæðum viðhorfum —
stundum eru það siðferðileg viðhorf,
stundum þjóðfélagsleg, stundum
pólitísk viðhorf. Ég reyni svo að lýsa
afstöðu hvors þeirra fyrir sig eins
nákvæmlega og ég get. Á þann hátt
verður kvikmyndin mér sjálfum
lærdómur. Ég leitast við að vetja
afstöðu hvors um sig og sýna um
leið fram á, að báðir aðilar hafi
samt sem áður rangt fyrir sér að
nokkru leyti. Alveg eins og það nú
einu sinni er í lífínu. Það kemur
oft fyrir, þegar ég haga þessum
atriðum þannig, þá fer ég undir lok
kvikmyndarinnar að sjá fram á, að
það getur ekki gengið þannig, og
ég næ ekki að sameina þau tvö.
Það mundi þá vera ósönn iausn. Ég
geri það sem sagt heldur ekki."
I myndinni „Jörð í Afríku" er á
ósköp bragðdaufan hátt fjallað um
ástir Karenar Blixen. Hún hafði þó
sjálf skrifað nákvæma ritgerð um
þetta efni á meðan hún bjó enn á
býlinu sínu i Kenýa. í þeirri ritgerð
lætur hún mörg lofsamleg orð falla
um hugsjónina „ftjálsar ástir" og
lætur í ljós róttækar skoðanir varð-
andi réttindi kvenna í þessum efn-
um. Það er því næsta fáránlegt,
hvernig sú hin sama Karen Blixen
er í kvikmynd Pollack látin allt að
því biðja Denys Finch-Hatton betl-
andi á hnjánum um að giftast sér.
í reynd leit hún alltaf á samband
sitt við hann, jafn ástríðufullt og
um leið stormasamt og það var, sem
„samskipti tveggja hliðstæðna".
í myndinni er allt, er lýtur að
hugsuðinum og menntakonunni
Karen Blixen, vandlega afmáð. Hún
er sýnd sem ástleitin, hcillandi
ævintýradís; aldrei sézt hún skrifa
eitt einasta orð á heimili sínu í
Kenýa, er aldrei látin segja eina
einustu reglulega athyglisverða
setningu. Um snilligáfu Karenar
Blixen þegir myndin algjörlega.
Frásögnin í „Jörð í Afríku" er
greinilega öll miðuð við að ná góð-
um árangri á heimsmarkaðnum;
hvergi er tekin nein áhætta, efnið
er allt borið fram hálfvolgt, og þar
hefur á göfugan hátt verið leitast
við að fínna lægsta sameiginlega
nefnara, sem unnt var að notast
við. Það hefur ekki átt að særa
siðferðiskennd neins, ekki átt að
ofbjóða smekk neins.
Þaaspe^1.Kjötborðið
slær allt út...
Svínakjöt
Mýtt-Reykt:
Konfektkassi
á páskatilboði:
oo
400 g
AÐEINS
vtsa
199
Stórafsláttur
á páska.
eqqium!
Hynnum.
í Mjóóöinnit
Emmess ís
TTerskfrosin
íarðarber
J íráSólhJ.meö
ÍS frá Kjons
Páskaábætinnn»ar.
páskaegg
frá Nóa h.í-
veSaskólaislands
^a&steik
„/(rönskumtartöflum.
Eldsteikja
jarðarber
og kynna
graflax
Páskatorréttinn '< arl
Kjúklingar
189
.00
pr.kg.
.00
pr.kg.
Kalkún
Endur 248«
Hýgríllaðir kjúklingar
til að taka með sér:9
29800
AÐEINS
pr.kg.
\
Fyrir börnin:
llmandi poppkorn
og kaldur Svali
Lifandi ungar!

Páskahangikjöt
Daglega úr reyk...
Læri — Úrbeinað læri
Framp. Urbeinaður framp.
Húsavíkurhangikjöt
sérlega.ljúffengt
Páskalamb Sérslátrað
fyrir páskana og hefur fengiö að hanga
og meirna.
Cosas appelsínur
00.00 pr.kg. B.C epli 98 pr. kg.
Miðursoðnir ávextir:
Jarðarber Ferskjur Ananas q_ a q
QX-oo #;q.oo qq.oo ovainostk.
s\j i/i dos U7 i/i dós 07 i/idos AÐEINS
Perur Aspas Ananas jap
7Q.00 qq.oo 4Q.80
/^i/idós J70j^dós "■-71/2dós 10,80 pr. stk.
Opið í Mjóddinni en í Austurstræti
frá kl. 10-16 frá kl. 10-14.