Morgunblaðið - 22.03.1986, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. MARZ1986
60
Minnig:
Helga Helen
Andreasen
Fædd 29. desember 1950
Dáin 16. mars 1986
Hversu flókið og tilviljanakennt
er lífið ekki.
Hver er tilgangur þess að 35 ára,
3ja bama móðir er látin hverfa svo
snögglega frá ástvinum sínum.
En eitt er víst að hver sá sem
tilgangurinn er, þá er hann mikill.
Því þeir sem guðimir elska deyja
ungir.
Eg trúi því að þetta jarðlíf okkar
sé bara byijun á mörgum öðrum
tilverustigum. Og að seinna munum
við öll sameinast á ný.
Helga var ekki gallalaus né full-
komin frekar en ég og aðrir, sem
betur fer því fullkomið fólk hlýtur
að vera mjög litlaust. Og það væri
aldrei hægt að segja um Helgu að
hún hefði verið litlaus persóna. Hún
var mjög litríkur persónuleiki og
einstaklega lífleg á allan hátt. Við
áttum tvennt sameiginlegt sem við
hentum oft gaman að. Við töluðum
oft báðar hratt og stundum full
mikið. Sem lítið dæmi man ég enn
vel er við hittumst í fyrsta sinn.
Helga var að tala við mig og ég
stóð og starði á hana og hugsaði:
„Hún lítur út eins og íslendingur,
en talar eins og Kínveiji." Hún sá
hvað mér leið og fór að brosa, svo
skellihló hún og sagði: „Viltu að ég
þýði þetta?"
Eftir þetta áttum við margar
góðar stundir saman og þær þakka
ég fyrir. Helga hafði sínar föstu og
ákveðnu skoðanir á ýmsu og er allt
gott um það að segja. En það sem
mér fannst mest áberandi hjá henni
var glaðværðin.
Þegar Helga kynnti okkur hjónin
fyrir eiginmanni sínum þá sáum við
traustan og rólegan mann. Það er
oft talað um að gott sé að hjón séu
sem líkust en dæmin kringum mig
sýna að oft sé hið gagnstæða
hamingjuríkra. Þau Helga og Siggi
voru svo lánsöm að eiga þijú heil-
brigð böm sem nú eiga um sárt að
binda.
Ég veit að Helgu verður sárt
saknað en ég veit líka að hún mun
lifa áfram í hjörtum ailra.
Og eitt hefi ég lært á ónotalegan
hátt, en það er að fresta aldrei
neinu til morguns. Það gæti orðið
of seint.
Kæri Siggi, ég bið Guð að blessa
þig og bömin ykkar og veita ykkur
styrk í þessari miklu sorg.
Anna
Svo undarlega allir hlutir breytast.
Hve árin skipta um svip og hjörtun þreytast
Hve snemma daprast vorsins vígða bál.
Hve vínið dofnar ört á tímans skál.
Það má með sanni segja að tím-
amir breytast. Fyrirvaralaust er
kippt í þráðinn og standa þá eftir
ættingjar og vinir harmi slegnir.
Að þessu sinni er það Helga
Helen. Það er ekki langt síðan við
heyrðum hennar fyrst getið, en víst
er, að hún hafði markað sér stefnu
innan félagsskapar okkar, JC Mos-
fellssveit. Á fyrsta félagsfundi
okkar sl. haust, var okkur sagt að
hún byggi hér í sveitinni, og líklega
með áhuga á JC, sem var henni
ekki reyndar alveg ókunnugt, því
áður var hún félagi í JC Húsavík.
Við hringdum fljótlega í hana og
buðum henni í heimsókn. Það var
eins og við manninn mælt, hún
sagði strax: „Já, ætli ég reyni það
ekki.“ Það var hennar einkenni.
Hún var alitaf fús til að reyna,
vera með, taka að sér. Hjá svo
mörgum virðist tilgangurinn snúast
mest um það, að eiga og þykjast,
í stað þess að vera og finna til,
vaxa og vera aflögufær.
Við sem eftir stöndum, erum
auðugri, eftir þessi skömmu kynni.
Við fengum að kynnast manneskju,
sem var, óx og gaf. Og slíku fólki
er gjaman ætlað hlutverk. Á kom-
andi starfsári var fyrirhugað, að
hún tæki að sér stjómarstarf innan
félags okkar. Henni var ætlað stórt
hlutverk innan JC. En svo mátti
ekki verða, því bilið milli lífs og
dauða er þröngt. Þessi duglega
kona, sem átti sér marga drauma,
fékk ekki lokið áformum sínum.
Hún var í námi, auk vinnu sinnar
og uppeldis á þremur bömum sín-
um.
Það er vandfundið, hver tilgang-
urinn er, en eitt er víst, að hver
þraut feíur í sér þroska. Við sem
eftir stöndum, getum ekkert gert
héðan af, annað en halda saman,
efla hvert annað.
Við félagar hennar, sendum eig-
inmanni, bömum og ástvinum öll-
um, okkar dýpstu samúðarkveðjur.
Og skín ei ljúfast ævi þeirri yfir,
sem ung að morgni lífsins staðar nemur,
og eilíflega óháð þvi sem kemur,
í æsku sinni tignu fegurð lifir?
Sem sjálfur Drottinn mildum augum lyki,
um lífsins perlu í gullnu augnabliki.
Félagar í JC Mosfellssveit.
Vegir Guðs em órannsakanlegir.
Hún Helen er dáin. Ég á svo erfitt
með að trúa því, að hún svo ung
og frísk skyldi vera burtkölluð svo
óvænt og snöggt. Minningamar
streyma gegnum hugann.
Við kynntumst fyrst í bama-
skóla, en bundumst vináttuböndum
í gagnfræðaskóla og höfum ætíð
verið bestu vinkonur síðan. Ég man
eftir að þegar við bekkjarsystkinin
í Vogaskóla skildum um vorið í
§órða bekk, var hún kosin til að
kalla okkur saman eftir 3—5 ár.
Henni var best treyst til að koma
því í framkvæmd, enda gerði hún
það þrisvar sinnum og var það ekki
auðvelt verk þar sem allir voru
famir hingað og þangað um landið,
en henni tókst að ná til allra.
Ég man eftir spilamennskunni
og gömlu dönsunum sem við í eina
tíð stunduðum mikið saman og
skemmtum okkur vel.
Mér er líka minnisstætt það eina
og hálfa ár sem við leigðum saman
og að það skildi aidrei bera skugga
á vinskap okkar. Hún þoldi mér
margt sem flestir hefðu átt erfítt
með að umbera.
Alltaf mundi hún eftir afmælinu
mínu, og hringdi eða kom.
Nú síðast í haust, þegar við hjón-
in eignuðumst dóttur, kom hún með
fangið fullt af gjöfum handa henni
og svo aftur þegar við komum heim
af fæðingardeildinni, kom hún með
gjafir sem hún lét bömin sin gefa
litlu konunni og mér gaf hún blóm
í afmælisgjöf.
Litla stúlkan var skírð á afmælis-
daginn hennar. Nokkrum dögum
seinna kom Helen með gjöf.
Það var ekki til glaðari mann-
eskja, þegar hún var að gefa. Á
henni sannaðist máltækið „sælla er
að gefa en að þiggja".
Fátækleg orð mín um samskipti
okkar vinkvenna eru aðeins brot
af þeim ljúfu minningum sem ég á
um hana. Ég vil þakka henni af
alhug fyrir allar okkar samveru-
stundir.
Siggi minn, við hjónin vottum
þér, Nönnu, Jóhanni og Ólöfu litlu
okkar dýpstu samúðarkveðjur,
einnig móður, tengdamóður, systk-
inum og öðrum aðstandendum, og
biðjum Guð að styrkja ykkur öll.
Jóhanna
Lífsklukkan tifar og lífið gengur
sinn vanagang. Leiðir liggja saman
og skiljast. Þetta blundar í undir-
meðvitund okkar, þetta vitum við,
en hvemig ber að taka því, þegar
ung samferðakona er hrifin brott í
blóma lífs síns, frá fjölskyldu og
vinum, sem eftir standa hljóð og
harmi slegin.
Helga Helen Andreasen var ráðin
til starfa við Búnaðarbankann í
Mosfellssveit 1. júní 1983 ogduldist
engum að þar fór ósérhlífin og
ákveðin persóna með geislandi
orkulind.
Helen var glögg á hin ýmsu
bankastörf og sýndi í verki áhuga
sinn á öllu sem þeim viðkom. Henni
fylgdi ferskur andblær og sterkur
persónuleiki. Skarð er höggvið í
okkar hóp. Við minnumst Helenar
með þakklæti og hlýju og fjölskyldu
hennar vottum við okkar dýpstu
samúð.
Starfsfólk Búnaðar-
banka Islands
í Mosfellssveit.
Minnig:
Kristín G. Olsen
frá Vestmannaeyjum
I dag er til moldar borin systir
mín, Kristín Guðmundsdóttir Olsen
frá Vestmannaeyjum. Hún andaðist
á Sólvangi, Hafnarfírði, hinn 12.
þ.m. en þar dvaldi hún síðustu árin.
Kristín fæddist 27. maí 1899 að
Sigluvík í Vestur-Landeyjum. For-
eldrar hennar voru þau hjónin
Guðmundur Gíslason frá Sigluvík
og Sigríður Bjamadóttir frá Herdís-
arvík. Eins árs að aldri fluttist
Kristín með foreldrum sínum að
Glæsistöðum í Vestur-Landeyjum
og þar ólst hún upp í hópi 11 systk-
ina.
Þeir sem muna fyrstu áratugi
yfirstandandi aldar eða eru kunnug-
ir þeim aðstæðum er þá ríktu, munu
skilja að þröngt muni hafa verið í
búi á svo bammörgu heimili þegar
þess er gætt að jörðin Glæsistaðir
var rýrðarkot á þeim tíma. En með
því er þó ekki öll sagan sögð um
heimilið. Ráðunautur okkar, sem
var í eftirlitsferð í sveitinni, þegar
við systkinin vorum á bemskualdri,
sagði eftirfarandi sögu: „Ég hlakk-
aði ekki til að koma á þetta heim-
ili. Mér var kunnugt um stærð eða
smæð jarðarinnar, hin lélegu húsa-
kynni og hin mörgu böm í ómegð.
Það kom mér því á óvart að sjá
bömin öll hrein og vel uppfærð og
sápulyktin angaði út úr dyrum.“
Þótt kjörin væru kröpp vom Glæsi-
staðahjónin samtaka í því að láta
baslið ekki smækka sig. Regla og
hirðusemi utanhúss og innan auð-
kenndu heimilið.
Það segir sig sjálft að á slíku
heimili voru bömin sett til verka
jafnskjótt og geta þeirra leyfði.
Elsta dóttirin, Guðrún, var látin
hjálpa til við útiverkin en Kristín,
sem var næstelst, var innanhúss
og látin gæta yngri systkinanna
undir stjóm móður sinnar. Á því
sviði sýndi hún snemma frábæra
hæfileika. Móðir okkar var bundin
af hinum mörgu störfum sem hús-
móðurstaða þess tíma útheimti.
Þegar litlu bömin þurftu á hjálp
móður sinnar að halda gat hún vísað
þeim til Kristínar, hún hafði frábært
lag á því að bjarga vandamálum
þeirra. Þegar þau sögðu eitthvað
sem enginn skildi, var kallað á
hana, hún gat ráðið þau orð, sem
öðrum voru óskiljanleg.
Móðir okkar var ein af þeim fáu
konum í sveitinni sem áttu sauma-
vél og höfðu lært að sauma. Auk
þess að sauma allt á sín eigin böm
reyndi hún að uppfyila þarfir grann-
kvenna sinna á þessu sviði og að
launum fékk hún kærkomnar mat-
vömr handa okkur bömunum.
Eftir að við systkinin vomm
uppkomin, hafði ég eitt sinn orð á
því við Kristínu, að ég myndi ekki
mikið eftir því að hafa séð móður
okkar við saumaskap. „Það er ekki
von,“ sagði Kristín, „því að hún
settist fyrst við saumavélina á
kvöldin þegar þið, yngri systkinin,
vomð sofnuð en þá stalst ég til að
vera á fótum lengur en ég mátti
til þess að sjá hvemig hún sneið
ogsaumaði."
En móðir okkar naut ekki hjálpar
Kristínar lengur en til 15 ára aldurs
hennar. Þá var hún ráðin aðallega
til bamagæslu á bammargt heimili
í Vestmannaeyjum hjá Stefáni
Gíslasyni í Ási, sem þá var út-
gerðarmaður og Sigríði Jónsdóttur,
konu hans. Uppfrá þessu var Krist-
ín þar heimilisföst en heima í sveit-
inni einungis um háannatíma sum-
arsins. Þegar Kristín var 17 ára og
að því komin að fara til Vest-
mannaeyja um haustið, gerðist sá
ógnaratburður á heimiii okkar, að
móðir okkar dó, einungis 40 ára
gömul, frá sínum stóra bamahópi,
hið yngsta var á öðru ári. Kristín
var þá elst þeirra systranna sem
heima vom og á hennar ungu herð-
ar féll sú ábyrgð að taka við hús-
móðurstarfinu heima, þar til elsta
systir okkar var laus úr sínu starfi
og gat tekið við stjóm okkar heimil-
is.
Upp úr þessu gekk Kristín í
hjónaband með Gústav Stefánssyni,
eísta sjmi Ásheimilisins í Vest-
mannaeyjum. Um margra ára skeið
bjuggu þau Gústav og Kristín í
þröngu húsnæði á loftinu í Ási, og
þar fæddust bömin þeirra sex.
Gústav var vel gefinn maður og
dugandi í sínu starfi sem vélstjóri,
en atvinna sjómanna í Vestmanna-
eyjum var stopul á þessum tíma og
Gústav var snemma haldinn þeim
sjúkdómi er leiddi hann til dauða
þegar hann var rúmlega fertugur.
Af því sem hér hefur verið sagt,
verður það Ijóst að kjör heimilisins
voru slík að mjög reyndi á þrek
húsmóðurinnar. Tekjumar voru
stopular og óvissar. En Kristín var
úr því efni gerð að henni kom ekki
til hugar að deyja ráðalaus. Þegar
maður hennar var á sumarvertíð
norðanlands eða austan og ekki var
von á tekjum fyrr en að sumrinu
loknu, sendi hún eldri bömin í sveit
til ættingja sinna og bjargaði sjálf
afkomu heimilisins með stopulli
vinnu í fiskþurrkun og/eða sauma-
skap. Þegar læknir hennar taldi sig
sjá merki þess að hún kynni að
verða berklaveiki að bráð og ráð-
lagði henni sumardvöl í sveit, þá
réð hún sig í kaupavinnu með eitt
eða tvö smáböm með sér. Nú á tíma
myndi það tæplega teljast að vera
hressingardvöl!
Þegar aðalfyrirvinna heimilisins
varð óvinnufær, lagðist framfærsl-
an á Kristínu eina. Hún hafði nú
unnið sér það álit að vera ein
smekklegasta saumakona bæjarins.
Hún gat því fengið nóg að gera í
saumaskap og hún hafði stundum
eina eða tvær konur sér til hjálpar
í því starfi. Hún var vel kynnt og
margir réttu henni hjálparhönd. Að
eðlinu til held ég að Kristín hafi
verið of stór í sniðum til að vera
fátæk. Hún iifði fyrir bömin sín,
þau vom vel gefin og prúðmannleg,
og hún átti þá hugsjón að þrátt
fyrir fátækt heimilisins skyldu þau
ekki standa öðmm að baki. Orð var
á því haft af sumum, að klæðnaður
bamanna bæri ekki vott um neina
fátækt. Þeir sem það sögðu vissu
ekki að föt þeirra vom stundum
gerð úr gömlum flíkum, sem ein-
hveijir höfðu gefið henni og hún
gat breytt þannig að ókunnugir
héldu að um ný og dýr föt væri að
ræða.
í öllu stóð Kristín sig eins og
hetja og lét hvergi bugast. Það var
fyrst þegar um hægðist hjá henni
að þess varð vart að kraftar hennar
væm að þrotum komnir. Hún var
orðin ein, bömin vom að fljúga úr
hreiðrinu og næstelsta dóttirin,
Inga, dó úr berklaveiki í blóma lífs-
ins. Kristín stóð nú ein uppi. Hún
þoldi ekki lengur að stunda sauma-
skap. Okkur sem þekktum hana vel
var það ljóst að upp frá þessu bar
hún aldrei fyllilega sitt barr.
Árið 1967 giftist Kristn sr. O.J.
Olsen. Næstu árin bjuggu þau á
vetmm í Reykjavík en á sumrin í
litlu húsi sem þau áttu á Tromey
yið Arendal í Noregi. Þar veiktist
Kristín skyndilega af heilablæðingu
sumarið 1976 og upp frá því var
hún ávallt sjúklingur. Hin síðari ár
naut hún ágætrar hjúkmnar á Sól-
vangi.
Þetta er í stuttum dráttum ytri
ramminn um ævi Kristínar. Þeim
sem þekktu hana er það ljóst að
hún var engin meðalmanneskja.
Hún var hæversk og lét ekki mikið
yfir sér en traust og föst fyrir. í
öllum efnum keppti hún frekar að
því að vera en að sýnast. Hún var
hin vandaðasta manneskja bæði til
orða og verka, öll hennar verk vom
unnin af frábæmm myndarskap.
Guðstrúna fengum við systkinin
sem veganesti á heimili okkar. Hún
átti ríkan hljómgmnn hjá Kristínu
og hún var ein af þeim sem stofnuðu
aðventsöfnuðinn í Vestmannaeyjum
árið 1924. Trúin veitti henni styrk
í baráttu lífsins en á því sviði eins
og öðmm kaus hún að láta verkin
tala.
„Sælir em dánir, þeir sem í
Drottni deyja. Þeir skulu fá hvíld
frá erfiði sínu, því að verk þeirra
fylgja þeim.“
Bömum Kristínar heima og er-
lendis ásamt fjölskyldum þeirra
sendum við hjónin innilegar samúð-
arkveðjur.
Juelsminde, Danmörku
14. mars 1986,
Júlíus Guðmundsson.