Morgunblaðið - 11.05.1986, Blaðsíða 62

62
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR ll.MAÍ 1986
Knattspyrnuskórnir komnir upp á hillu —
læknisstarfið tekið við;
Við vinstri bakverðir í
landinu hljótum að hafa
verið andsk ... lélegir
- segir Grímur Sæmundsen
íþróttalæknir og
fymim fyrirliði Vals
Gí
í
grímur Sæmundsen hampaði íslandsbikamum í
haust sem fyrirliði íslandsmeistara Vals — og
'ákvað síðan að leggja skóna á hilluna; hætti á
toppnum eftir litríkan feril. Grímur hefur verið
lengi í eldlínunni með Val ásamt því að stunda nám í
læknisfræði. Hann hefur nú ákveðið að snúa sér að krafti
að faginu — áhuginn beinist einkum að heimilislækningum
og íþróttalæknisfræði.
„Eg starfa sem heimilislæknir
nú. Heimilislækningar eru fj'öi-
breytt og krefjandi starf, sem er
mjög skemmtilegt — íþróttalæknis-
t fræðin er mitt áhugamál. Ég lauk
! -ombættisprófi frá Háskóla Islands
“ryrir fimm árum, vann síðan
kandidatsárið á ýmsum deildum og
svo á Slysadeild Borgarspítalans í
tvö ár,“ sagði Grímur er ég heim-
sótti hann í Hvassaleitið til að rekja
úr honum gamimar. „Það hefur
alltaf setið í mér,“ hélt hann áfram,
j „að kynna mér íþróttalæknisfræði
vegna þess að ég hef lifað og
hrærst í íþróttum síðan ég man
eftir mér. íþróttalæknisffæðin er
ekki til sem hefðbundin sérgrein.
Það er ekki hægt að leggja land
undir fót og læra hana eins og hvert
annað sémám. Þetta er ung grein
sem er angi af læknisfræðinni og
mjög víðfeðm — hún kemur við í
flestum sérgreinum. Aðalþættirnir
sem menn þurfa að kunna skil á
varðandi íþróttalæknisfræðina að
mínu mati er að hafa staðgóða
þekkingu á vinnulífeðlisfræði, al-
mennum lyflækningum, slysalækn-
ingum og endurhæfíngu."
Grímur sagðist hafa byijað á að
fara á tvær alþjóðaráðstefnur, eina
vestanhafs og aðra í Hollandi 1983,
„til að átta mig á hvað íþróttalækn-
isfræði væri í raun og vem. Hvað
hún hefði upp á að bjóða. Þá áttaði
ég mig á, hve greinin er gífurlega
margþætt; bæði grundvallarvís-
indarannsóknir á allri líkamsstarf-
semi undir álagi, rannsóknir sem
beinast að því, hvort ástundun
reglulegrar hreyfingargeti bætt líð-
ari og hreysti almennings og svo
síðast en ekki síst greining, með-
höndlun ogendurhæfíng meiðsla."
j
Iþróttalæknisfræði-
félag íslands
Þú stofnaðir ásamt fleirum
íþróttalæknisfræðifélag íslands í
haust sem leið. Hvað getur þú
sagt mér um það?
„Það var áhugahópur innan heil-
brigðisráðs ISI, sem stofnaði þetta
félag í september síðastliðnum. Við
höfum sótt um aðild að alþjóðasam-
tökum um íþróttalæknisfræði
(FIMS) og erum nú að hefja starf-
semina, koma lagi á félagatal og
munum sfðan vinna að því að koma
markmiðum okkar á framfæri —
sem er fyrst og fremst fræðslustarf-
semi fyrir lækna, sjúkraþjálfara og
aðra sem hafa áhuga á íþróttalækn-
isfræði. ÍSÍ hefur verið okkur mjög
velviljað og við höfum fengið mjög
góðar undirtektir. Fjöldi stofnfélaga
var vel á annað hundrað. Við stefn-
um að því að starfa með sambæri-
legum erlendum samtökum og hitt-
um kollega okkar af hinum Norður-
löndunum í Osló um miðjan mars.
Þar var ræddur meðal annars undir-
búningur stofnunar norrænna sam-
taka um íþróttalæknisfræði og út-
gáfa samnorræns fagrits um
íþróttalæknisfræði m.a. Auk þess
var haldið samnorrænt þing um
íþróttalæknisfræði." Grímur sagði
FIMS nú undirbúa námskeið fyrir
almenna lækna til að auka hæfni
þeirra í meðhöndlun sértækra
vandamála íþróttafólks. Til að auka
almenna þekkingu á greininni. „En
staðreyndin er sú,“ segir Grímur,
„að það þarf að afmarka leið fyrir
íþróttafólk að heilbrigðiskerfi okk-
ar. Það leitar á slysadeildir, til
heimilislækninga og jafnvel sér-
fræðinga, þar sem það fær yfirleitt
ágæta þjónustu, en alltof oft er litið
framhjá þeirri staðreynd, að
íþróttafólk er ekki einungis að leita
eftir bata heldur skjótum bata, og
er reiðubúið til að leggja meira á
sig heldur en annar einstaklingur
með svipað vandamál, sem ekki
stundar íþróttir. Framtíðin er að til
verði sérstakir „heimilislæknar"
fyrir íþróttamenn — sem þeir geta
leitað til á sérstaka íþróttamóttöku.
Þessir læknar vísa síðan íþrótta-
mönnum til sérfræðinga eftir því
sem við á og ef með þarf. Þá hlýtur
skilyrðið að vera að viðkomandi
sérfræðingar séu áhugamenn um
íþróttalæknisfræði og sýni viðhorf-
um íþróttamanna virðingu. Ég hef
hug á að starfa með þessum hætti
og hef þegar byijað í litlum mæli.
Ég mun þó vinna við heimilislækn-
ingar áfram. Ég hef áhuga á að
stofna móttöku fyrir íþróttafólk
sniðna að norskri og sænskri fyrir-
mynd en slíkar móttökur hafa starf-
að nú um þriggja fjögurra ára skeið
bæði í Osló og Stokkhólmi við
miklar vinsældir."
Nám í Englandi
Þú varst í Englandi í fyrra og
lagðir stund á íþróttalæknis-
fræðina þar. Hvemig era Eng-
lendingar að sér í þessum fræð-
um?
„Bóklega hliðin var mjög góð en
Morgunblaöiö/Friöþjófur
þá var hægt að leggja skóna á hilluna.
íslandsbikarnum lyft f haust —
verklega hliðin var aftur á móti
frekar slök hjá þeim. Skipulagning-
arstarf bresks heilbrigðiskerfis
hvað varðar þjónustu við íþróttafólk
er á algjöru frumstigi. Námskeiðið
var þó skipulagt með þeim hætti
að við ferðuðumst vítt og breitt um
England til að kynnast því, sem
best væri gert. Bretar eru framar-
lega sérstaklega í rannsóknum í
vinnulífeðlisfræði og hafa gert
miklar rannsóknir til dæmis á lang-
hlaupurum. Við heimsóttum til
dæmis Lífeðlisfræðistofnun háskól-
ans í Birmingham og einnig fórum
við til Laughbourgh sem er eins
konar Mekka íþróttarannsókna í
Englandi. Þá kynntum við okkur
hvernig íþróttir eru notaðar sem
meðferð fyrir þroskahefta og lam-
aða og heimsóttum þá Stoke—
Manderwillecenter sem er frægasta
miðstöð fyrir mænuskaddaða í
Bretlandi. Þá kynntum við okkur
hvemig læknisþjónustu væri háttað
við hinar ýmsu íþróttagreinar og
heimsóttum meðal annars Royal
College of Ballet í London einnig
atvinnuliðin Arsenal og Tottenham
og svo mætti lengi telja. Ég hafði
að sjálfsögðu sérstakan áhuga á
að vita hvernig þessum málum
væri háttað hjá knattspyrnuliðum,
og það kom mér mjög á óvart
hversu læknisþjónusta við atvinnu-
liðin í knattspymu er raunar léleg.
Flest liðin virðast vera með ágæta
sjúkraþjálfara sem sinna raunveru-
lega bæði hlutverki læknis og
sjúkraþjálfara. Ég get nefnt sem
dæmi að ef að Glenn Hoddle hjá
Tottenham sem átti lengi við slæmt
hásinavandamál að stríða hefði
verið settur í rétta meðferð strax,
hefði hann orðið góður á 6—8 vikum
í stað þeirra 6—8 mánaða sem hann
var frá. Manni finnst alveg furðu-
legt með þessa dýru leikmenn sem
eignir félaganna hversu hirðulausar
stjómir félaganna eru um heilsu
þeirra."
Þetta var 9 mánaða námskeið
sem lauk með heljarmiklu prófi í 4
hlutum. Ég komst vel frá því.“
Við snúum okkur að knatt-
spyrnuferlinum, Grimur. Hve-
nær byrjaðirðu að leika í meist-
araflokki?
„Það var 1974. Við urðum ein-
mitt bikarmeistarar það ár. Unnum
IA 4:1 í úrslitaleik. Þegar þama
var komið sögu hafði ég verið í
Reykjavíkurúrvaii yngri leikmanna
svo og í unglingalandsliði. Ég fór
einmitt í úrslitakeppni Evrópu-
keppni 16—18 ára á Ítalíu 1972.
Þar vorum við í riðli með Englend-
ingum, Svisslendingum, og Belgum.
þetta var hörku skemmtilegt en
gekk ekki nógu vel. Við töpuðum
0:2 fyrir Englendingum eftir að
jafnt hafði verið í hálfleik, gerðum
síðan jafntefli 1:1 gegn Belgun (í
leik sem við áttum að tapa!, en
ævintýraleg markvarsla Sæla kom
í veg fyrir það) og þar held ég að
útsendarar Standard Liege hafi
einmitt séð Asgeir Sigurvinsson í
fyrsta skipti. Hann skoraði eina
mark okkar í leiknum. Síðasti leik-
urinn var svo gegn Sviss og honum
töpuðum við 1:2, en það var leikur
sem við áttum tvímælalaust að
sigra í.“
Með Grími í liðinu á þessum tíma
voru Ásgeir Sigurvinsson, eins og
áður kom fram, Janus Guðlaugsson,
Gunnar örn Kristjánsson Víkingi,
Ottó Guðmundsson KR og Ársæll
Sveinsson markvörður frá Vest-
mannaeyjum. „Ég var miðvörður í
þessu liði eins og í öllum yngri
flokkunum reyndar. Björn Guð-
mundsson úr Víkingi var miðvörður
með mér í þessu liði. Hörkugóður
leikmaður. Það var synd að hann
skyldi snúa sér alfarið að námi og
hætta í knattspymu. Ég er viss um
að hann væri fastur maður í lands-
liðinu hefði hann haldið áfram."
Grímur var svo færður í stöðu
vinstri bakvarðar þegar Youri Illitc-
hev kom til landsins. „Þú ert. ekki
nógu hávaxinn til að vera miðvörð-
ur,“ sagði hann við mig. „Youri
hafði gífurleg áhrif á okkur Vals-
menn. Ég fer ekki ofan af því að
hann hefur kennt mér allt sem ég
kann í knattspyrnu."