Morgunblaðið - 15.01.1987, Síða 21

Morgunblaðið - 15.01.1987, Síða 21
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. JANÚAR 1987 21 Saga og endurminning Bókmenntir Erlendur Jónsson Klaus Rifbjerg: KRISSI í KRÖPPUM DANSI. 159 bls. Þýð. Þorsteinn Thorarensen. Vasa- Útgáfan. Reykjavík, 1986. Klaus Rifbjerg er einn þeirra höfunda sem lag hafa á að stilla sér upp í sviðsljósinu. Með því að vera réttum megin og skrifa rétta bók á réttum tíma tókst honum snemma að vinna sér nafn. En þess háttar er þó aldrei einhlítt til lang- frama. Höfundur verður að hafa fleira til brunns að bera. Og Klaus Rifbjerg er enginn meðalmaður. Hann er góður rithöfundur. Texti hans er afdráttarlaus, sterkur og kunnáttulega saman settur. Krissi er saga af bömum en þó tæpast handa bömum. Þetta er endurminningasaga (og auðvitað líka skáldskapur). Og ekki í fyrsta sinn sem Rifbjerg horfír um öxl. Hann hefur einnig ort ljóð um bemsku sína. I Krissa er horft aft- ur til stríðsáranna. Meginefnið er: Vinátta tveggja drengja. En vinátt- an er á bemskuárum heilög nánast. Falli blettur á hana verður sam- viskan að blæðandi und. Sagan gerist í Kaupmannahöfn og er sögusviðið því mörgum Islend- ingi kunnuglegt. Danmörk er hersetin af Þjóðvetjum. Hersetan skapar ástand af því tagi sem við minnumst héðan. En þama var ólíku saman að jafna að því leyti að þýski herinn var í augum lands- manna óvinaher, samneyti við hann hefur í för með sér fyrirlitningu annarra. Og nú vill svo til að þýsk- ur hermaður tekur að venja komur sínar til móður Krissa, einstæðrar. Afleiðingamar verða meðal annars að Krissi, sem áður þótti glúrinn og ráðagóður — smáhrekkjóttur líka sem ekki rýrði hann í augum jafnaldra — verður skotspónn skóla- félaga og einangrast. Vinurinn þolir önn fyrir þreng- ingar Krissa og vill halda vináttu hans hvað sem það kostar. Og í því skyni ljóstrar hann upp leyndar- máli sem varðar líf eða dauða: Foreldrar sínir ætli að taka við gyðingafjölskyldu sem verði að leynast einhvers staðar þar til unnt verði að lauma henni yfir til Svíþjóð- ar. En gyðingafjölskyldan er ekki fyrr komin inn á heimilið en boð berast frá andspymuhreyfíngunni að hún verði að skipta um felustað því »eitthvað hafði farið úrskeiðis! En hvað? Hvað gæti hafa gerst? Og hver . . . hver hafði kjaftað frá?« Allt er efni þetta orðið fjarlægt nú. Og þó. Flóttamenn em enn á ferð víða um lönd. Sögur sem þessi gerast því vafalaust enn í einhveij- um löndum. Ef til vill verða þær skráðar síðar. Þessi saga Rifbjergs lýsir því ljós- lega hvemig hugsjónir geta tekið á sig hinar fáránlegustu myndir og hversu saklausir verða oft að gjalda fyrir það sem aðrir valda. Aður en móðir Krissa tók að vera með Þjóð- veija bar Krissi stundum húfu sem táknaði samstöðu með Bretum. Þá var Krissi áoætur. Eftir að móðir Klaus Rifbjerg hans er orðin dátadækja sem kallað var verður hann óalandi. Og þegar hann finnur að hann geldur með þessum hætti ástands sem hann er ekki valdur að fyllist hann þijósku og fer jafnvel að bergmála áróður óvinanna í eyru vinar síns. Tor- tryggnin hefur verið vakin. Og við hana er erfitt að losna. Ástands- og stríðstímar riðla jafnan daglegu lífi. Menn gangast inn í hlutverk sem þeir mundu aldr- ei taka að sér undir venjulegum kringumstæðum. Hið raunvemlega innræti einstaklingsins, sem marg- ur leitast við að fela hversdagslega, flýtur þá upp á yfirborðið. Þeir, sem upplifa slíkt, verða ekki samir menn síðan. Þessi endurminningasaga Klaus Rifbjergs er nokkuð síðkom- in. En jafnaldrar Rifbjergs munu skilja hana, hvort sem þeir eiga heima í Reykjavík eða Kaupmanna- höfn. Sveitarfélög á Suðurnesjum: Kynna sér norskt iðnþr óunarverkefni Grindavik. STARFSMENN Iðnþróunarfélgs Suðurnesja hafa boðið sveitar- stjórnarmönniun á Suðurnesjum að taka þátt í norsku iðnþróun- arverkefni, sem er nýjung á íslandi, og miðar að þvi að finna ónýtta atvinnumöguleika og vinna skipulega að þróun og upp- byggingu atvinnulífsins á Suðurnesjum. Að sögn Jóns E. Unndórssonar, framkvæmdastjóra IS, dvaldi hann í Noregi í viku til að sjá og kynn- ast árangri Norðmanna af slíkum iðnþróunarverkefnum, en þeir hafa um tveggja áratuga reynslu af slíku. „Þróunarverkefni fyrir Suðumes em í raun mörg, eitt fyrir hvert sveitarfélag. Verkefnið er sérstakt að því leyti að notuð er aðferð sem ekki hefur áður verið notuð á íslandi," sagði Jón. „Þessi aðgerð felst í því að virkja fmmkvæði fjölmargra manna sem koma úr röðum forystu sveitarfé- laga, framsækinna atvinnufyrir- tækja og áhugafólks um framfarir og atvinnuuppbyggingu. Verkefn- ið í heild skiptist í þijú stig. Byijað er á skoðanakönnun meðal ákveð- ins úrtaks og spurt meðal annars hvað fólki finnst um atvinnu- ástandið og þá atvinuþróun sem átt hefur sér stað og hvemig það vilji að sú þróun verði. Að skoðana- könnuninni lokinni er haldin ráðstefna og niðurstöður hennar kynntar. Þá kemur venjulega í ljós að í tilteknu sveitarfélagi þarf að efla og þróa ákveðnar greinar til að hagur og afkoma fólksins batni. Nauðsynlegt er að fólkið sjálft komi auga á þetta, því þá finnst því verkefnið sig varða og verður aufúsara til þátttöku. Síðasta stig verkefnisins er myndun verkefnis- hópa og hver hópur hefur sinn ákveðna vettvang og markmið. Hópamir taka síðan til starfa og vinna náið með ráðgjöfum," sagði Jón. Ráðgjafamir em Qórir, Jón E. Unndórsson IS, Rúnar Már Sverr- isson IS, Helgi Gestsson Iðntækni- stofnun og Jan Roger Iversen frá Santas-ráðgjafarstofnuninni í Noregi, en hann hefur vakið at- hygli þar í landi fyrir athyglisverð- an árangur við stjómun slíkra verkefna. Búist er við að kostnað- urinn við fyrri hluta verkefnisins, sem tekur eitt ár, verði 2,5 milljón- ir og fjármagnaður að miklum hluta með styrkjum. Að lokum sagði Jón að sveitarstjómarmenn hér á Suðumesjum hefðu sýnt þessu verkefni mikinn áhuga og hefur bæjarráð Keflavíkur nýverið samþykkt að taka þátt í því. Kr.Ben. ARGUS/SÍA FÆRÐl) EliKI GREITT FYRIR VÖRURNAR EÐA ÞJÓNUSTUIMA SEM ÞÚ ERT AÐ FLYTJA ÚT? NÝ ÞJÓNUSTA VIÐ ÍSLENSKA ÚTPLYTJENDUR Iðnlánasjóður hefur opnað TRYGGINGADEILD ÚTFLUTNINGSLÁNA. Nýja deild sem býður íslenskum útflytjendum áður óþekkta þjónustu — ÚTFLUTNINGSABYRGÐ. Þeir sem flytja út vörur eða þjónustu geta keypt ábyrgð á kröfu sem þeir eiga á erlenda viðskiptamenn. Með útflutningsábyrgðinni dregur þú úr eigin áhættu og tryggir þig fyrir skakkaföllum í rekstrinum vegna vanskila. IÐNLÁNASJÓÐUR veitir útflutnings- ábyrgð en í henni felst: • Að taka að sér að tryggja lán sem bankar eða aðrar lánastofnanir veita innlendum framleiðendum vöru eða þjónustu til fjármögnunar á útflutn- ingslánum sem veitt eru eða útveguð erlendum kaupendum. • Að tryggja kröfur íslenskra útflytjenda á hendur erlendum kaupendum enda hafi þær orðið til vegna útflutnings á íslenskum vörum eða þjónustu. Útflutningsábyrgð IÐNLÁNASJÓÐS tek- til viðskiptaáhættu og stjórnmála- áhættu og tryggir útflytjandann að 80% ef greiðslufall verður á kröfu hans af þess- um ástæðum. Útflutningsábyrgð IÐNLÁNASJÓÐS er framseljanleg til banka eða annarra lána- stofnana. Með þeim hætti getur útflytj- andi aukið lánstraust sitt í viðskiptabanka sínum. Fyrir útflutningsábyrgð er greidd þóknun, mismunandi eftir aðstæðum, frá 0,4% — 1,5% af heildarfjárhæð hverrar vörusend- ingar eða andvirði þjónustugreiðslu. Með þessari nýju þjónustu, sem eykur öryggi í útflutningsviðskiptum, vill Iðn- lánasjóður leggja sitt af mörkum til að örva og efla íslenskan útflutning. Skrifið eða hringið eftir upplýsinga- bæklingi og umsóknareyðublöðum. IÐNLANASJOÐUR IÐNAÐARBANKINN Lækjargötu 12 5. hæð Reykjavík sími 20580.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.