Morgunblaðið - 16.01.1987, Side 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. JANÚAR 1987
Vestur-Berlín:
Rosa Luxembourg
vekur enn deilur
Eftir Catherine Field
Conner, skiptstjórí undraskútunnar Stars and Stripes, siglir hér þvert fyrir skútuna Nýja Sjáland.
Ameríku-bikarinn:
Kookaburra III tekur forystu
Fremantle, AP.
SEGLSKÚTAN Kookaburra III hafði forystu við
hvern áfanga kapppsiglingarinnar við Astralíu
IV i gær. Kookaburra kom í mark 1:34 mín á
undan Ástralíu og hefur því unnið fyrstu kapp-
siglinguna af níu í undanrásum.
Í raun er þetta öðru sinni, sem skipstjórar skút-
anna etja kappi hver við annan. Aftur á móti var
fyrsta kappsiglingin, sem Ástralía IV reyndar vann,
gerð ógild vegna kvartanna hvors tveggja um að
rangt hefði verið haft við áður en siglingin hófst á
miðvikudag.
Olíuverðið upp
fyrir 20 dollara?
New York, Reuter, AP.
SAUDI-ARABÍA beitir sér
nú fyrir hækkun oliuverðs
og hefur leitað eftir sam-
stöðu á meðal ýmissa olíu-
ríkja í þessu skyni. Er talið,
að þetta frumkvæði Saudi-
Araba kunni að leiða til þess
að olíuverð hækki upp fyrir
20 dollara tunnan. Var þetta
haft eftir sérfræðingum í
New York í gær.
Þar að auki kunna aðrir þættir
að valda því, að olíuverðið hækki
t. d. sú ákvörðun Norðmanna nú
í vikunni að minnka olíufram-
leiðslu sína um 80.000 tunnur á
dag. Þar við bætast kuldamir í
Evrópu og stigmögnun styijald-
arinnar milli írans og íraks. Allt
kann þetta að leiða til þess, að
olíuverðið haldi áfram að hækka.
Haft var eftir Stepehen Smith,
kunnum bandarískum olíumála-
sérfræðingi í gær, að afleiðing
þessa alls yrði hugsanlega sú,
að olúverðið færi upp í 22 doll-
ara tunnan. Olíuverðið hefur
hækkað um nær 25%, síðan
OPEC, samtök olíuútflutnings-
ríkjanna, náðu samkomulagi um
það í síðasta mánuði að minnka
heildarframleiðslu sína um 7,25%
og innleiða á ný fast olíuverð,
sem átti að verða 18 dollarar á
tunnu.
Þannig hefur verð á olíu úr
flokknum „West Texas Inter-
mediate“ hækkað frá því í síðasta
mánuði úr 15 dollurum upp í
rúml. 19 dollara tunnan. Slík olía
var seld á 19,13 dollara tunnan
í New York í gær miðað við af-
hendingu í febrúar. Hafði hún
hækkað um 24 cent frá því dag-
inn áður.
FIMMTÁNDA janúar árið 1919
voru Rosa Luxembourg og Karl
Liebknecht myrt í Berlín og
líkum þeirra kastað í Land-
wehr-skurð. Fundust þau þar
fjórum mánuðum síðar svo illa
farin, að varla var unnt að bera
á þau kennsl. Þótt 68 ár séu lið-
in frá þessum atburði eru engu
likara en Luxembourg, þessi
eftirminnilega kona, sé enn í
fullu fjöri og oft nægir að nefna
hana á nafn til að menn fari í
hár saman.
Margarethe von Trotta, einn af
boðberum nýju bylgjunnar í vest-
ur-þýskri kvikmyndagerð, gerði í
fyrra mynd um líf og starf Rosu
Luxembourg og m.a. vegna þeirr-
ar athygli, sem hún vakti, ákvað
ein af hverfisstjórnunum í Vestur-
Berlín að koma upp bautasteini til
minningar um þau Liebknecht og
Luxembourg. I borgarstjórninni
voru menn aftur á móti ekki á
eitt sáttir um þessa afgreiðslu og
kom þar til harðvítugra orða-
skipta.
Ánnars vegar voru þeir, sem
vildu, að þessarra fórnarlamba
hægriöfgamanna yrði minnst á
viðeigandi hátt, og hins vegar þeir,
sem sögðu, að hvorki morðingjam-
ir né hin myrtu hefðu haft frelsi
og lýðræði að leiðarljósi og því
engin ástæða til að hafa þau í
heiðri. Með því var í raun verið
að segja, að Luxembourg hefði
verið andlega skyld hryðjuverka-
mönnum nútímans og að þau
Liebknecht hefðu átt sinn þátt í
að falli fyrstu lýðræðislega kjömu
ríkisstjórnarinnar í Þýskalandi,
hmni Weimar-lýðveldisins.
Þótt menn skiptist nokkuð í
flokka í afstöðunni til þessa máls
er það þó ekki einhlítt, margir
hægrimenn em sammála græn-
ingjum og jafnaðarmönnum um
að rétt sé að minnast með virðingu
fómarlamba „fyrstu pólitísku
morðanna í þýska lýðveldinu".
I Vestur-Berlín er sjaldan
minnst á þau Luxembourg og
Liebknecht en hinum megin við
múrinn er annað uppi á teningn-
um, þar em þau hetjur og næstum
litið á þau sem stofnendur austur-
þýska ríkisins. Á dánardegi þeirra
var efnt til mikillar samkomu í
Austur-Berlín þar sem aðalræðu-
maðurinn var Hermann Axen,
félagi í stjómmálaráðinu og yfir-
maður þeirrar deildar kommún-
istaflokksins, sem fer með
alþjóðleg málefni, og skólinn fyrir
foringja í landamæragæslunni er
nefndur eftir Luxembourg.
Þessi persónudýrkun er víðs
fjarri Vestur-Berlínarbúum. Það
eina, sem minnir á þau Luxem-
bourg og Liebknecht er lítið skilti
þar sem líkum þeirra var kastað
í skurðinn. Var það sett upp í stað-
inn fyrir minningarskjöld, sem
skemmdarverkamenn höfðu leikið
Rosa Luxembourg
Karl Liebknecht
lausum hala á í mörg ár uns hon-
um var stolið í maí í fyrra.
Umræðumar um Rosu Lux-
embourg em til marks um þær
breytingar, sem orðið hafa á við-
horfum manna og stjórnmálunum
á síðustu ámm. Nú viðurkenna
margir, með semingi kannski, að
hún hafi verið merk kona hvað sem
skoðunum hennar leið. Þýskir
jafnaðarmenn vildu t.d. lengi vel
ekkert af Luxembourg vita, enda
sneri hún snemma baki við þeim
og gerðist einn af fmmkvöðlum
þýska kommúnistaflokksins, en á
sjöunda áratugnum, á tímum stúd-
entaólgunnar og vaxandi kvenna-
hreyfinga, þegar vinstrimennska
var í tísku, var rykið dustað af
nafni hennar og var hún um skeið
í miklu afhaldi hjá þessum hópum.
Hvort og hvernig Rosu Lux-
embourg verður minnst á að liggja
fyrir í vorbyijun en nú þegar hef-
ur einni hugmyndinni verið
hafnað, þeirri að nefna eftir henni
nýja brú yfir Landwehr-skurð.
Þess í stað var brúin skírð eftir
stofnanda og fyrsta forstöðumanni
dýragarðsins í Berlín.
(Höfundur er fréttamaður
breska dagblaðsins Observei)
Kínverjar kynna nýja sprengjuflugvél
* v AP/Símamynd.
Kínverska fréttastofan Xinhua birti þessa mynd í fyrra-
dag af nýrri tegund tegund sprengjuflugvéla, B6-D,
sem m.a. verða búnar íjarstýrðum eldflaugum, tveimur
undir hvomm væng. Em þessar vélar smíðaðar sérstak-
lega til árása á herskip.