Morgunblaðið - 25.01.1987, Blaðsíða 58

58
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JANÚAR 1987
4
ÞINGBRÉF
eftir STEFÁN FRIÐBJARNARSON
Vestlæg Norðurlönd:
Norrænn byggða-
þróunarsj óður
Réttur til lands - nýting lands
Forsætisráðherra, Steingrím-
ur Hermannsson, hefur mæit
fyrir tillögu til þingsályktunar —
í nafni ríkisstjórnarinnar — um
staðfestingu samnings um stofn-
un norræns þrónarsjóðs fyrir
Færeyjar, Grænland og ísland,
sem undirritaður var í ágúst
1986.
Samnorræn bygg-ða-
stefna
Formalega hafa Norðurlönd ekki
sameiginlega byggðastefnu. Vísir
að henni er þó fyrir hendi. Allar
götur frá 1980 hefur norræn emb-
ættismannanefnd um byggðastefnu
(sem í greinargerð með tillögunni
er skammstöfuð NERP ) verið að
störfum. „Aðalmarkmið starfsemi
NERP er að stuðla að jákvæðri
kyggðaþróun á Norðurlöndum með
„samnorrænum“ aðgerðum, sem
komi til viðbótar aðgerðum ríkis-
stjómanna. Meðal annars er unnið
að því að draga úr neikvæðum
áhrifum landamæra á hagræna og
>72. -.V,
ii47a
Tillaga til þingsályktunar
um staðfestingu samnings um stofnun norræns þróunarsjóðs
fyrir Færeyjar, Grænland og Island.
(Lögö fyrir Alþingi á 109. löggjafarþingi 1986.)
Alþingi ályktar að heimila rikisstjórninni að staðfesta fyrir íslands hönd samning
ríkisstiórnar Danmcrkur ásamt landsstjórnum Færeyja og Grænlands og ríkisstjórna
Finnlands. íslands. Noregs og Svíþjóðar um stofnun nmræns þróunars,óðs fynr FæreV^r, |
Grænland og ísland (hin vestlægu Norðurlönd) sem und.rnlaður var á Hofn 19. agust 1986.
Athugasemdir við þingsá 1 yktunarti 11 ögu þessa.......................
Með þingsályktunartillögu þessari fer ríkisstjórnin þess á leit aö ýIÞ*ng!.. Jíl"“h
staðfcstingu samnings um stofnun norræns þróunarsjóðs fyrir hm vestlægu Norðurlond sem
undirritaður var á Höfn 19. ágúst 1986. Samningurinn er b.rtur sem fylgiskjal með t.llogu
Þe5SSamningurinn er árangur af starfi norrænnar embættismannanefndar um samstarf
Færeyja, Grænlands og íslands. Hér verður gerð grcin fyrir samstarf. Norðurlanda um
byggðamál, tilurð sjóðsins og meginatriðum samnings.ns.
Samstarfsnefnd Færeyinga, Grænlendinga og íslendinga
Að frumkvæði Norrænu embæt.ismannancfndarinnar um byggðastefnu, NhRP, var a
árinu 1980 stofnað til sérstaks „svæðissamstarfs" Færey.nga og íslendinga. Svæðinu var gef.ð
norræna naínið Ves.norden, hin ves.lægu Norðurlönd. Slík' ™™"taaf,uahTð fáívæðri
I marear fyrirmyndir og hliðstæður. Aðalmarkm.ð starfsem. NERP er að stuðla að ,ákvæOr.
bvegðaþróun á Norðurlöndum með „samnorrænum" aðgerðum sem koml tll V‘®SÓ' 1
aðeerðum ríkisstjórnanna. M.a. er unnið að því að draga úr ne.kvæðum áhnfum landanrær
I á hagræna og féligslega þróun á Norðurlöndum og koma á samstarf. a saml.ggjand. svieðum
l a hagrænaog.e.ags.eg I ,kra svæða er Nordka|olten, nyrstu héruð Noregs,
Svíþjóðm og Finnlands. í tilviki Færeyinga og íslcndinga var að sjálfsögðu ekkii um
1 fandamæri að ræða en verulega nálægð og cinnig skyldleika og same.g.nleg vandamál og
þróunarmögulcika. Samstarf á milli þjóðanna var lít.ð og formlegt samstarf nánast ek I
neitt Hliðstæður annars staðar á Norðurlöndum, þar sem samstarfssvæði nær yftr hafsvæði, I
er samstarí Bcirgundarhólms og Suðaustur-Skáns og Mittnorden-sams.arf.ð sem tekur ..I
S-SÆS—, með tveimur fu.ltrúum frá hvoru |
landi Þáverandi forsætisráðherra fól stjórn Framkvæmdastofnunar rík.sms að skjpa mem,.
nefndina bar eð Framkvæmdastofnunin fjallaði um byggðamál og var f.h. forsætisraðu
npvtísins aðili að NERP Stjórn Framkvæmdastofnunar taldi að þetta samstarf gæ > a
séretaka Mð'ingtffyró Áus.urland, þann landshlu.a sem langnæs. liggur Færeyjum og oðrum
Evrópidöndurn.^Þess vegna skipaði s.jórnin einn starfsmanna s.ofnunarmnar, þcssa nefnd
Forsíða þingályktunartillögTi ríkisstjórnarinnar.
félagslega þróun á Norðurlöndum
og koma á samstarfí á samliggj-
andi svæðum þvert yfir landamæri.
Þekktast slíkra svæða er Nord-
kalotten, nyrstu héruð Noregs,
Svíþjóðar og Finnlands. í tilviki
Færeyinga og íslendinga var að
sjálfsögðu ekki um landamæri að
ræða en verulega nálægð og einnig
skyldleika og sameiginleg vanda-
mál og þróunarmöguleika. Sam-
starf milli þjóðanna var lítið og
formelgt samstarf nánast ekki
neitt“.
Framkvæmdastofnun ríkisins
hefur verið aðili að NERP fyrir
hönd forsætisráðuneytisins, en
byggðamál heyra undir það ráðu-
neyti. „Stjórn Framkvæmdastofn-
unar taldi að þetta samstarf gæti
haft sérstaka þýðingu fyrir Austur-
land, þann landshluta, sem næst
liggur Færeyjum og öðrum Evrópu-
löndum".
I greinargerð með tillögunni seg-
ir:
„Eðlilegt er að samnorræn
byggðastefna þróist og verði til við
framkvæmd og framþróun áætlun-
arinnar um hagvöxt og fulla at-
vinnu og um heimamarkað.
Vinnumarkaður Norðurlandanna er
nú orðinn allt að því eins og vinnu-
markaður eins lands og fólksflutn-
ingar eiga sér stað milli Norður-
landanna eins og innan landa...“.
Norrænn þróunar-
sjóður
„Norræni þróunarsjóðurinn fyrir
hin vestlægu Norðurlönd" er stofn-
aður í þeim tilgangi „að efla fjöl-
hæft og samkeppnishæft atvinnulíf
á hinum vestlægu Norðurlöndum
(Færeyjum, Grænlandi og íslandi)".
Sjóðnum er jafnframt ætlað að
stuðla að aukinni samvinnu Norður-
landanna á sviði iðnaðar, viðskipta
og tækni, bæði milla hinna vestlægu
Norðurlanda innbyrðis og samvinnu
þeirra við önnur Norðurlönd.
Ríkisstjómir Danmerkur, Finn-
lands, íslands, Noregs og Svíþjóðar,
ásamt landsstjómum Færeyja og
Grænlands, leggja sjóðnum til
stofnfé. Aðalsetur sjóðsins skal vera
í Reykjavík. Sjóðurinn skal vera
undanþeginn greiðslu- og gjaldeyr-
ishömlum, stefnumarkandi lánaráð-
stöfunum og sköttum.
Stofnfé sjóðsins verður, sam-
Cr kvikmyndinni „Heim fyrir miðnætti", sem verður mánudagsmynd
Regnbogans.