Morgunblaðið - 19.02.1987, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1987
29
Séð yfir salinn á æfingn. Þrestir æfa daglega síðustu vikurnar fyrir tónleika. Morgunbiaðið/Ámi Sæborg
Karlakórinn Þrestir 75 ára:
Afmælistónleikar í Hafn-
arfjarðarbíói í kvöld
Þetta er fjörugnr og samheldinn hópur, sögðu þeir Kjartan Sigur-
jónssson söngstjóri og Árni Ómar Bentsson stjórnarformaður
Karlakórsins Þrasta.
KARLAKÓRINN Þrestir í Hafn-
arfirði fagnar sjötíu og fimm ára
afmæli sínu með tónleikum i
Hafnarfjarðabíói í kvöld. Að
sögn Árna Ómars Bentssonar
stjórnarformanns eru Þrestir
elsti karlakór landsins. Var hann
stofnaður 19. febrúar árið 1912
af Friðriki Bjarnasyni og ellefu
söngmönnum. Kjartan Sigurjóns-
son stjórnandi, sem hefur leitt
kórinn tvo vetur, sagði kórfélaga
hafa unnið sleitulaust undan-
farnar vikur að því að undirbúa
tónleikana. Um 45 starfandi fé-
lagar eru í kórnum. Að honum
stendur einnig öflugt félag eigin-
kvenna og styrktarfélagar sem
Kjartan sagði að fjölgaði með ári
hverju.
Á fyrri hluta afmælistónleikanna
verður íslensk tónlist í öndvegi, þar
á meðal þrjú laga Friðriks sem
Þrestir frumfluttu á sínum tíma.
Eftir hlé tekur við blönduð erlend
dagskrá og verður Kristinn Sig-
mundsson einsöngvari þá Þröstum
til fulltingis. Undirleikinn annast
Bjarni Jónasson. Af erlendu verkun-
um nefndi Kjartan helst langt verk
eftir Schubert og „Agnus Dei“ eftir
Bizet. „Eg tel þetta vera nokkuð
metnaðarfulla dagskrá sem ber
getu kórsins glögg vitni,“ sagði
hann.
Samheldinn hópur og
mikið féiagslíf
„Þresti hefur aldrei skort söng-
fólk. Þetta er samheldinn hópur sem
heldur uppi miklu félagslífi utan
æfinga,“ sagði Árni. „í kórinn
sækja menn félagsskap og afþrey-
ingu frá önnum dagsins. Að fara á
æfingu má líkja við það að skella
sér í sund eða undir hressandi
sturtu. Maður er sem endumærður
að henni lokinni.“ Kjartan sagði að
kladdi sem hann héldi á æfingum
væri í raun óþarfur. Mæting væri
að jafnaði 90% og áhuginn óbil-
andi. „Það hefur verið töluverð
endurnýjun í kórnum og ungir menn
að bætast í hópinn. Uppistaðan í
kórnum er þó sennilega kominn
yfir „byggingaraldurinn" og farinn
að geta gefið sér tíma til félags-
starfs. Þegar menn eru einu sinni
komnir hér inn er erfitt að fá þá
til að hætta," sagði Kjartan bros-
andi.
Friðrik Bjarnason stóð fyrir
stofnun Þrasta eftir að hafa gert
nokkrar tilraunir í öðrum bæjarfé-
lögum til að halda úti slíkri starf-
semi. Fyrstu tónleikamir vom
haldnir á skirdag árið 1912. „Þrest-
ir er ein elsta menningarstofnun í
Hafnarfirði og einn af burðarásun-
um í listalífi bæjarins,“ sagði Árni:
„Starfið hefur gengið í bylgjum eins
og gefur að skilja, sérstaklega á
stríðsárunum þegar erfiðlega gekk
að halda úti svona starfsemi. En
þráðurinn hefur aldrei slitnað, alltaf
voru einhverjir sem héldu áfi'am
æfingum."
Tónskáld í
röðum Þrasta
Árni sagði að Friðrik hefði stýrt
kómum fyrstu tólf árin, en eftir það
hafa á annan tug söngstjóra komið
við sögu hans. Kórfélagar litu svo
á að þeir hefðu alið upp marga af
helstu söngstjórum landsins. „í
kómum hafa líka ýmsir einsöngvar-
ar stigið sín fyrstu skref, nægir þar
að nefna Sigurð Birkis og Sigurð
Björnsson. Þrestir hafa fmmflutt
verk nokkmrra tónskálda, þar á
meðal lög Friðriks Bjarnasonar sem
mörgum em að góðu kunn. Eitt
þeirra hefur þó sérstöðu, „Þú hýri
Hafnarfjörður," sem gjarnan er
sungið í lok tónleika og rísa bæj-
arbúar þá jafnan úr sætum,“ sagði
Árni.
„Við eigum líka tónskáld innan
okkar raða, Pál Þorleifsson sem
hefur samið hátt í 15 lög fyrir kór-
in. Hann átti nýlega fimmtíu ára
söngafmæli, ásamt Þórði Björgvini
Þórðarsyni og em þeir elstu starf-
andi kórfélagarnir.“ Kjartan sagði
að ætlunin hefði verið að fmmflytja
verk eftir Þorkel Sigurbjörnsson á
tónleikunum í kvöld en ekki hefði
unnist tími til að æfa það nógu
vel. Yrðu áheyrendur að bíða vor-
tónleikanna til að hlíða á það.
Þrestir æfa tvisvar í viku að jafn-
aði en daglega vikurnar fyrir
tónleika. Auk þess fer kórinn að
minnsta kosti í eina æfingaferð á
ári, í útilegur, heldur veglega árs-
hátíð og ýmsar skemmtanir og
dansteiki þess í milli. Þrestir halda
nokkra tónleika á ári og fyrir jólin
fara þeir á milli elliheimila og
spítala til að syngja fyrir þá sem
dveljast þar. Frá upphafi hafa þeir
sungið við 17. júní hátíðahöldin í
Hafnarfirði og skemmt á tillidögum.
Kórinn utan
í sumar
„Eiginkonur kórfélaga stofnuðu
kvennfélag fyrir 12 ámm síðan og
hafa jafnan stutt dyggilega við
bakið á okkur. Við sækjum líka flár-
stuðning til styrktarfélaga sem em
duglegir að mæta á tónleika og
sækja jafnvel skemmtanir kórsins
og fara í ferðir með okkur,“ sagði
Árni. Skipulag kórstarfsins hvílir á
herðum stjómarmanna sem em auk
Áma Oli G. H. Þórðarsson vara-
formaður, Samson Jóhansson ritari,
Þórður Björgvin Þórðarsson gjald-
keri og Helgi S. Þórðarsson
meðstjórnandi.
Þrestir hafa tekið þátt í öllum
mótum Sambands karlakóra og em
virkir í Sambandi sunnlenskra kar-
lakóra. Kórinn hefur gefið út tvær
hljómplötur og farið tvisvar utan,
fyrst til Færeyja en síðar til Skot-
lands. I sumar er ætlunin að halda
til Mið-Evrópu. „Við búumst við að
fljúga til Luxemborgar 19. júní og
halda tónleika þar. Síðan er ætlun-
in að aka niður með Rín og
Móseldalinn, í gegnum Austurríki
og til Bolzano. Á leiðinni uppeftir
munum við fara um svissnesku Alp-
ana og staldra við í Svartaskógi
áður en haldið er heim á leið,“ sagði
Árni.
*
Aheyrendur sífellt
fleiri
Árni sagði að hann væri oft
spurður þess hvort karlakórar og
tónlist þeirra heyrðu ekki fortíðinni
til. „Það er af og frá. Við emm
sammála um að hlustendahópurinn
virðist fara stækkandi og styrktar-
félögunum sem borga árgjald í sjóð
okkar hefur fjölgað hin síðari ár.“
Kjartan tók undir þessi orð en sagði
að um þessar mundir væri ekki vin-
sælt hjá tónskáldum að skrifa lög
fyrir karlakóra.
„Hin hreina karlakóratónlist er
nokkuð þröngt svið. Hinsvegar hef-
ur mikið verið raddsett fyrir þá af
annarri tónlist, þannig að okkur em
lítil takmörk sett. Karlakórar hafa
breyst frá því sem áður var. Menn
em hættir að belgja sig, reyna held-
ur að hlusta á hljóminn og syngja
inn í hann. Þannig fylgjum við
breytingum í söngtúlkun eins og
aðrir. Við finnum greinilega að
söngurinn hefur hljómgmnn og það
er fyrir mestu,“ sagði Kjartan Sig-
uijónsson söngstjóri.
Franskur píanósnill-
ingur með tónleika
í Norræna húsinu
ÞANN 22. febrúar verða haldnir
tónleikar í Norræna húsinu á veg-
um Alliance Francaise. Hér er á
ferðinni franski píanóleikarinn
Erik Berchot. Hann fæddist i París
14. febrúar 1958 og er móðir hans
af pólskum ættum.
Þrátt fyrir ungan aldur á Erik
Berchot að baki glæsilegan feril og
hefur hann hlotið mikinn fjölda viður-
kenninga og verðlauna fyrir leik sinn,
bæði í heimalandi sínu, Frakklandi,
og víðar um heim. Berchot hóf ungur
tónlistamám við Tónlistarskólann í
París (Conservatoire National Su-
périeur de Musique de Paris) og hlaut
hann þar fjölda verðlauna. Auk þess
hefur hann hlotið ýmis alþjóðleg verð-
laun þ.á m. Viotti-verðlaunin á Ítalíu
1977, Marguerite Long-verðlaunin í
París 1979 og árið 1980 hlaut hann
svo verðlaun sem kennd em við Fred-
eric Chopin og veitt em í Varsjá í
Póllandi. Að lokum má nefna þrenn
verðlaun sem hann hlaut í Banda-
ríkjunum á árinu 1985: „Paul A. Fish
Memorial Prize" og „Le Walker Fund
Prize" auk „Young Concert Artists
Intemational“. í stórblaðinu „The
New York Times" þann 17. okt. 1985
var m.a. sagt um hann: „Hinn dæmi-
gerði franski píanóleikari nútímans
er ömggur, hraður og hefur mikið
vald á tækni. Hann svífur með glæsi-
brag um yfírborð tónlistarinnar. Þessi
lýsing á að nokkm leyti við um Berch-
ot sem er af pólskum ættum. En hann
er svo sannarlega aðdáunarverður
málsvari þessa stíls og hann leikur
af ósvikinni ánægju."
Berchot hefur haldið einleikstón-
leika og komið fram með ýmsum
hljómsveitum. IJann hefur ferðast
víða um heim og komið fram á fjölda
tónleika utan Frakklands og Póllands.
Má í því sambandi nefna t.d. Banda-
ríkin, Kanada, Austurríki, Þýskaland,
Tekkóslóvakíu, Holland, Sviss, Suð-
austur-Asíu og Austurlönd fjær og
hefur hann allstaðar hlotið afar mikið
lof gagnrýnenda. Þá hefur hann leik-
ið inn á nokkrar plötur verk eftir t.d.
Debussy og Chopin og í kvikmynd
leikstjórans Claude Lelouch lék hann
einleiksverk eftir Rachmaninov.
Erik Berchot varð snemma undra-
bam í píanóleik og er nú talinn á
heimsmælikvarða. Gagnrýnendur
telja hann einstakan ungan píanóleik-
ara sem búi yfir ómældri tækni og
guðdómlegri tilfínningu. Einnig þykir
hann óvenjulega ljóðrænn í túlkun
sinni.
Á efnisskrá tónleikanna eru verk
eftir Chopin og Debussy. Eins og fyrr
segir verða tónleikarnir haldnir í
Norræna húsinu sunnudaginn 22.
febrúar og hefjast þeir kl. 20.30.
(Fréttatilkynning.)
Morgunblaðið/Ól.K.M.
Fulltrúar Félags íslenzkra bókaútgefenda, talið frá vinstri: Kristján
Jóhannsson, Almenna bókafélagið, Eyjólfur Sigurðsson, formaður fé-
lagsins, Böðvar Sigurðsson, Vaka/Helgafell, María S. Gunnarsdóttir,
stjórnandi markaðsins, Björn Gíslason, framkvæmdastjóri félagsins,
Jóhann Páll Valdimarsson, Forlagið, Einar Óskarsson, Bókaverziun Sig-
fúsar Eymundssonar og Sigurður Valgeirsson, Almenna bókafélagið.
Bókamarkaður Félags íslenzkra bókaútgefenda:
„Verð lægra en síð-
ustu þrjá áratugi“
BÓKAMARKAÐUR Félags
íslenzkra bókaútgefenda hefst í
dag, fimmtudag. Hann verður, eins
og undanfarin ár, haldinn í kjallara
Nýja bæjar við Eiðistorg. Að sögn
bókaútgefenda er verðið á bókun-
um lægra en verið hefur mörgn
undanfarin ár, og alls eru bókatitl-
ar um 3.000. Nærri nætur að um
10 bækur af ýmsu tagi, jafnvel enn
fleiri, megi fá fyrir um 1.800 krón-
ur, sem var algengt verð á jólabók
á síðasta ári.
María S. Gunnarsdóttir stjómar
markaðnum. Hún sagði í samtali við
Morgunblaðið, að verð á bókunum nú
væri hlutfallslega lægra en það hefði
verið á bókamörkuðum síðustu þijá
áratugi eða síðan markaðurinn var
haldinn í Listamannaskálanum. Sem
dæmi um það mætti nefna, að ætla
mætti að fjölskylda gæti fengið um
10 bækur við allra hæfi fyrir 1.800
krónur og þá væri hún að tala um
eigulegar bækur.
I frétt frá Félagi íslenzkra bóka-
útgefenda segir, að að venju komi upp
á yfirborðið ýmsar bækur, sem hvergi
séu boðnar í verzlunum lengur. Verð
bókanna sé ennfrermur hagstætt og
úrvalið mikið. Boðið verði upp á ís-
lenzkar bækur, sem gefnar hafi verið
út fram til ársins 1985, á þriðja þús-
und titlar. Bækumar em flokkaðar
eftir efni. Þá verður á bókamarkaðn-
um sérstakt horn, þar sem böm geta
leikið sér meðan foreldarnir kaupa
bækumar.
Bókaverzlun Sigfúsar Eymunds-
sonar sér um markaðinn í ár, en
verzlunin er elzta bókabúð landsins
og heldur upp á 115 ára afmæli sitt
um þessar mundir. Markaðurinn verð-
ur opinn fram til 3. marz. Mánudag
til fimmtudags verður hann opinn frá
klukkan 12 til 19, föstudaga frá 12
til 20, laugardaga 10 til 16 og sunnu-
daga 13 til 17.