Morgunblaðið - 19.02.1987, Side 32

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1987
32
Aftaka níu manna
sýnd í sjónvarpi
Sakaðir um tilræði við sovéska sérfræðinga
London. AP.
LÍBÝSKA sjónvarpið sýndi i fyrrakvöld frá aftöku níu manna. Voru
þrír hermenn leiddir fyrir aftökusveit en sex óbreyttir borgarar
hengdir. Þulurinn, sem kvaðst vera embættismaður alþýðuþingsins
í borginni Benghazi, las upp dómana og sagði, að þeir hefðu verið
kveðnir upp fyrir byltingardómstóli.
Þulurinn sagði, að fjórir þeirra einnig náðu sendingunni, segja hins
sex, sem voru hengdir, hefðu verið
félagar í Al-Jihad-samtökunum, fé-
lagsskap, sem „hataðist við völd
fólksins". Hefði einn þeirra verið
forsprakkinn í samtökunum og tek-
ið þátt í „að leggja á ráðin um að
myrða ákveðna menn og sprengja
upp byggingar". Hefði hann og
annar til drepið tvo menn. Um ann-
an mann sagði þulurinn, að hann
hefði „bruggað sovéskum sérfræð-
ingum launráð" og hinir verið í
vitorði með honum.
Sendingar líbýska sjónvarpsins
náðust víða, m.a. í Nikósíu á Kýp-
ur, og þar teija menn, að einhveijir
Sovétmenn hafi verið myrtir.
Starfsmenn BBC í London, sem
vegar, að erfitt sé um það að dæma.
Hermennirnir þrír, foringi í sér-
sveitum hersins og tveir óbreyttir,
voru sakaðir um að hafa skipulagt
morð og sprengjutilræði í höfuð-
stöðvum sovésku sérfræðinganna
og aðalstöðvum byltingarsveitanna.
Hengingin fór fram í stórum sal
þar sem gálgunum hafði verið kom-
ið fyrir og voru þar saman komin
nokkur hundruð manns, sem kyij-
uðu slagorð í kór. Þegar dómarnir
voru lesnir upp voru dauðamennim-
ir sex leiddir fram með hettu yfír
höfuðið og snörunni bmgðið um
háls þeim. Um leið og fellihlerinn
opnaðist birtust þessi orð á skján-
um: „Fullnægt hefur verið dómi
alþýðunnar yfír klíkunni, óvinum
guðs.“ Síðan voru sýndar myndir
af aftöku hermannanna þriggja.
Sumir leiða getum að því, að
aftökumar standi í sambandi við
ágreining milli Gaddafís og aðstoð-
armanns hans, Abdelsalam Jalloud
majórs, sem hefur verið í Damaskus
f Sýrlandi í tvo mánuði. Er haft
eftir heimildum í Arabarílqum, að
Jalloud sé í raun í útlegð. Hafí skor-
ist í odda með honum og Gaddafí
út af stríðinu í Chad og tilraunum
Sovétmanna „til að gera Líbýu að
annarri Kúbu“.
Reuter
Yitzhak Shamir, forsætisráðherra ísraels, og George Shuitz, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, svara spurningum fréttamanna eftir fund
þeirra í gær.
Deilur innan ísraelsstjórnar:
Reuter
Mafíuréttarhöld á Sikiley
í Palermo á Sikiley fara nú fram réttarhöld yfir 450 mönnum,
sem grunaðir eru um að vera félagar í Mafíunni, þeim alræmdu
glæpasamtökum. Er réttarsalurinn óvanalega rammbyggilegur,
likastur loftvarnabyrgi, og úti fyrir honutn standa lögreglumenn
gráir fyrir járnum og við öllu búnir.
Sharnir reiðubúinn tíl
að slíta samstarfinu
Hyggst fyrirbyggja þátttöku ísraela í friöarráðstefnu
Tel Aviv, AP.
YITZHAK Shamir forsætis-
ráðherra ísraels er reiðubú-
inn til að slíta samstarfi við
Verkamannaflokkinn og
boða til kosninga í þvi skyni
að koma í veg fyrir þátttöku
ísraela í ráðstefnu um hvern-
ig komi megi á friði í
Miðausturlöndum. Upp er
kominn alvarlegur klofning-
ur í stjórn Israels vegna þessa
máJs.
Utvarpið í ísrael sagði þetta
hafa komið fram í viðræðum
Georges Shultz, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, og Shamirs
í Washington. I fréttum útvarpsin
sagði að ágreiningingur hefði
komið upp í viðræðum Shamirs
og Shultz þegar talið barst að
fyrirhugaðri friðarráðstefnu.
Shamir sagði fréttamönnum að
ráðstefnan yrði haldin að undir-
lagi Sovétríkjanna og banda-
manna þeirra í röðum araba og
kvaðst treysta því að Bandaríkja-
menn myndu ekki láta til leiðast.
Shamir óttast að þrýst verði á
ísraela um að láta af hendi lands-
svæði sem þeir unnu í stríðinu
árið 1967.
Shimon Peres, utanríkisráð-
herra ísraels, sagði í síðasta
mánuði að ísraelar væru hlynntir
slíkri ráðstefnu. Likud-bandalag-
ið, samstarfsflokkur Verka-
mannaflokks Peres í ríkisstjóm-
inni, brást ókvæða við. Hófust
þá deilur innan ríkisstjómarinnar
og höfðu þær ekki verið til lykta
leiddar er Shamir hélt í tíu daga
heimsókn til Bandaríkjanna um
síðustu helgi. Shimon Peres sagði
á þriðjudag að ísraelar og Banda-
ríkjamenn yrðu að samþykkja
slíka ráðstefnu ef takast ætti að
koma á friði í þessum stríðsþjáða
heimshluta.
Verjandi Demjanjuks
dregur minni vitna í efa
Jerúsalem, AP.
LÖGFRÆÐINGAR Johns Demjanjuk, sem sakaður er um að hafa
gengið undir nafninu „ívan grimmi" í Treblinka, útrýmingarbúðum
nasista, halda þvi fram að vitni í málinu geti ekki munað í smáatrið-
um hvað gerðist fyrir fjörutíu árum.
Bandaríkjamaðurinn Mark
O’Connor, sem er verjandi Demj-
anjuks, yfírheyrði sagnfræðinginn
Yitzhak Arad í gær og spurði hann
í þaula um útrýmingarbúðimar.
Arad bar vitni fyrir sækjanda máls-
ins. Nasistar myrtu fjölskyldu hans
og hefur hann skrifað bók um Tre-
blinka. Augljóst er að minni vitna,
sem kveðast muna eftir „ívan
grimma" og halda fram að hann
og Demjanjuk sé einn og sami
maður, mun skipta sköpum í réttar-
höldunum.
í ákærunni á hendur Demjanjuk,
sem er 66 ára gamall, segir að
hann hafí átt þátt í að „neyða gyð-
inga og aðra inn í gasklefa búðanna,
hann hafí sett í gang vélina, sem
dældi gasi inn í klefana og á þann
hátt verið valdur að dauða mörg
þúsund manna".
Þar segir enn fremur að 850
þúsund gyðingar hafí verið teknir
af lífí í Treblinka-útrýmingarbúðun-
um, sem nasistar reistu í Póllandi,
meðan „ívan grimmi" var þar
fangavörður á árunum 1942 og
1943. Veijandi benti á að ekki
væri samræmi milli teikningar af
búðunum, sem birtist í bók Arads
og byggðist á vitnisburði fanga, og
teikningu frá 1943 eftir fyrrum
fagna í búðunum, Yaakov Wemick.
Til dæmis væri sýnt tré, sem gyð-
ingar hefðu verið hengdir í, á
teikningu Wemicks, en þetta tré
væri ekki á uppdrættinum í bók
sagnfræðingsins.
„Ég er að reyna að sýna dr.
Arad að fyrst hann, einn helsti sér-
fræðingur í helför gyðinga, getur
ekki komist að niðurstöðu um mikil-
væg atriði, hvemig eiga önnur vitni
að geta það?“ spurði O’Connor í
réttarsalnum. „Þetta getur ráðið
úrslitum þegar önnur vitni leysa frá
skjóðunni.”
Sælg'endur kveðast hafa vitni, sem
segjast hafa borið kennsl á Demjanjuk
svo ekki verði um villst. Veijendur
segja aftur á móti að Þjóðvetjar hafí
handtekið Demjanjuk, sem fæddist í
Úkraínu, þegar hann var í sovéska
hemum og sett hann í stríðsfangabúð-
ir skammt frá Treblinka.
Meistaraverk da Vinci tölvugreint:
Var Mona Lisa
með hálsfesti?
Chicago. AP.
TÖLVUGREINING á hinu
fræga málverki Leonardos da
Vinci, Monu Lisu, hefur leitt í
ljós, að í upprunalegri gerð
myndarinnar bar konan háls-
festi og að viðgerðarmaður
hefur máð út fjallgarð, sem var
í baksýn.
„Jafnvel brosið fræga er ekki
eins og listamaðurinn skildi við
það,“ segir tölvusérfræðingurinn
John Asmus, sem starfar við Kali-
fomíuháskóla.
„Ásýnd konunnar er aðeins
skrumskæling þess, sem da Vinci
málaði fyrir meira en 450 ámm,"
sagði Asmus á ársfundi Banda-
ríska vísindafélagsins.
Við greiningu málverksins var
tölva látin skrá einstök atriði, sem
hulin em undir málningu. Við það
verk vom notaðar sérstakar ljós-
myndir af verkinu - með mjög
mikla upplausn. Kom þá í ljós röð
af doppum á hálsi Monu Lisu -
sem benti til, að hún hefði borið
hálsmen.
Þá fundust ummerki um, að
fjallgarður, sem verið hefur
vinstra megin í bakgmnni mynd-
arinnar, fyrir ofan augnhæð
konunnar, hefur verið fjarlægður
í því skyni að gera landslag í for-
gmnni meira áberandi.
„Hinu dularfulla brosi konunn-
ar hefur einnig verið breytt," segir
Asmus.
í síðasta mánuði hélt læknir
því fram, að Mona Lisa hefði
þjáðst af taugalömun í andliti, og
þar væri fundin skýringin á bros-
inu.
Þessari kenningu mótmælir
Asmus.
„Við sjáum ekki lengur munn-
Mona Lisa eftir Leonardo da
Vinci.
inn, sem Leonardo málaði, svo að
þessi fullyrðing stenst ekki,“ seg-
ir hann.
„Eg mun halda áfram að leita
að uppmnalegu vömnum," segir
Asmus. „Ég hef verið að vinna
að rannsóknum á myndinni í 10
ár og býst fastlega við, að annað
eins sé eftir."
„Það er ekki að sjá, að um
neinar viðgerðir hafí verið að
ræða, þar sem doppumar fund-
ust,“ segir Asmus, „og á gömlum
eftirmyndum frá því laust eftir
aldamótin 1500 ber Mona Lisa
hálsmen."
„Af því getur maður dregið þá
ályktun, að það hafí verið meistar-
inn sjálfur og enginn annar, sem
flarlægði menið."