Morgunblaðið - 20.03.1987, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. MARZ 1987
31
Þorvaldur Garðar Kristjánsson, forseti Sameinaðs þings:
Mörg- mikilvæg' mál hlot-
ið þinglega afgreiðslu
Ný þingskaparlög, umboðsmaður Alþingis, ríkisendurskoðun til Alþingis
- Samkeppni um nýbyggingu - Tölvutækni innleidd í þingið - 1000 ára
afmæli kristnitöku - Fimmtungur þingmanna léitar ekki endurkjörs
Hér fer á eftir meginhluti ræðu
Þorvaldar Garðars Kristjánsson-
ar, forseta Sameinaðs þings, við
þinglausnir í gær:
Þing þetta hefir verið sérstætt
fyrir það hve stutt það hefir staðið.
Samt sem áður er fjöldi mála mik-
ill á þessu þingi. Mörg mikilvæg
mál hafa verið til meðferðar og hlo-
tið afgreiðslu.
Þótt menn hafi greint á um ýmis-
legt sem gert hefir verið sameinast
allir alþingismenn í þeirri ósk, að
störf þessa þings megi verða til
heilla landi og lýð.
Þessu þingi er slitið snemma árs
vegna alþingiskosninganna, sem
ákveðnar hafa verið 25. apríl nk.
Með þinglausnum nú er kjörtíma-
bili að ljúka. Síðustu fjögur ár hafa
verið viðburðarík í stjórnmálum
landsins. Sitthvað hefir einnig skeð
markvert á þessu kjörtímabili, sem
varðar störf og stöðu Alþingis sér-
staklega.
Er það fyrst til að nefna að Al-
þingi voru sett ný þingskaparlög
árið 1985. Þá var liðin hálf öld frá
því að heildarendurskoðun hafði
farið fram á þingsköpum. Víðtækar
breytingar voru gerðar á þingsköp-
unum sem hér þarf ekki að tíunda.
Nokkur reynsla hefír nú fengizt á
þeim tveim þingum, sem hinum
nýju þingsköpum hefir verið beitt.
I sumum veigamiklum atriðum hafa
þingstörf gjörbreyzt til batnaðar.
Má þar sérstaklega nefna meðferð
fyrirspuma og þingsályktunartil-
lag^na og framkvæmd umræðna
utan dagskrár. I öðmm efnum hef-
ir breytingin orðið minni en til var
stofnað. En það stendur til bóta
með ráðstöfunum sem gerðar hafa
verið og eiga eftir að koma í gag-
nið síðar.
Hér er meðal annars átt við þá
gmndvallarbreytingu sem varð
þegar Ríkisendurskoðun var tekin
frá framkvæmdavaldinu og færð til
Alþingis nú í ársbyrjun. Nú er Ríkis-
endurskoðun ætlað meðal annars
að vera þingnefndum til aðstoðar
við störf er varða fjárhagsmálefni.
Er þá gert ráð fyrir að Ríkisendur-
skoðun leggi þingnefndum til
sérhæfða starfskrafta sem geti
starfað að margháttuðum umsögn-
um og upplýsingaöflun er varða
málefni ríkisins. Og er þá ótalið það
gmndvallaratriði að Ríkisendur-
skoðuninni er ætlað að hafa eftirlit
með framkvæmd fjárlaga. Með
þessum hætti er Alþingi gert kleift
bæði að veita framkvæmdavaldinu
meira aðhald og bæta eigin vinnu-
brögð í löggjafarstarfínu.
En ekki er nóg með þetta heldur
hefír Alþingi nú fyrir nokkmm dög-
um samþykkt lög um umboðsmann
Alþingis, sem koma til fram-
kvæmda um næstu áramót. Það er
hlutverk umboðsmannsins að vera
til varnar borgumnum ef þeir verða
fyrir mistökum eða vanrækslu
stjórnvalda. Þannig er umboðs-
manni Alþingis ætlað að hafa
eftirlit með stjómsýslu ríkisins og
stuðla að auknu réttaröryggi borg-
aranna.
MMM
Með breytingum sem nú hafa
verið gerðar á Ríkisendurskoðun-
inni og með tilkomu umboðsmanns
Alþingis hefir verið efld staða og
starf Alþingis til mikilla muna svo
að þáttaskilum mun valda.
Þá hefur, á þessu kjörtímabili,
sem nú er að ljúka, tölvutæknin
verið tekin í þjónustu Alþingis.
Ákveðið var að gera það í tveim
áföngum. í fýrri áfanga var gert
ráð fyrir ritvinnslu með tölvum og
skrár yrðu tölvuunnar, þannig að
aukin yrðu afköst við vélritun og
leiðréttingar og meiri sveigjanleiki
yrði í útgáfu þingskjala, Þingtíðinda
og spjaldskrárvinnslu. Þessi áfangi
hefír komið til framkvæmda til mik-
ils hagræðis við alla vinnu og fyrir
starfsfólk Alþingis.
Síðari áfanginn varðar hagnýt-
ingu tölvutækninnar fyrir þing-
menn sjálfa við vinnu þeirra. Hefír
verið fengin sérfræðileg aðstoð er-
lendis frá við skipulagningu og
útfærslu slíks tölvukerfis fyrir Al-
þingi og hefir verið leitað til aðila
sem veitt hafa þjóðþingum annars
staðar slíka ráðgjafarþjónustu.
Enn er að geta þess sem gerst
hefir á þessu kjörtímabili og varðar
húsakost Alþingis. Efnt var til sam-
keppni um gerð og skipulag
nýbyggingar fyrir starfsemi þings-
ins að fyrirmælum þingsályktunar
um framtíðarhúsakost Alþingis. Á
fjárlögum þessa árs er gert ráð
fyrir fjárveitingu fyrir hönnunar-
kostnaði. Hafið er nú verk við
hönnun nýbyggingar eftir teikningu
þeirri sem fyrstu verðlaun hlaut í
samkeppninni. Auk verðlaunahaf-
ans hefir húsameistari ríkisins
yfírstjórn verksins með höndum
með aðstoð forstöðumanns Borgar-
skipulags. Verkið er unnið í samráði
við formenn þingflokka.
Á síðasta þingi samþykkti Al-
þingi ályktun um þúsund ára
afmæli kristnitökunnar. Með þess-
ari þingsályktun var forsetum
Alþingis falið að vinna að athugun
á því með hvaða hætti verði af
hálfu Alþingis minnst þúsund ára
afmælis kristnitökunnar. Hafa for-
setar Alþingis haft sameiginlega
viðræðufundi með kristnitökunefnd
þjóðkirkjunnar um mál þetta. Kirkja
landsins mun minnast kristnitök-
unnar á sinn hátt og Alþingi fyrir
sitt leyti. Forsetar Alþingis hafa
sérstaklega tekið til meðferðar hver
hlutur Alþingis ætti að vera.
Hefir þá verið talað um að Al-
þingi, í tilefni þúsund ára afmælis
kristnitökunnar, efni til ráðstafana
og framkvæmda, sem efla mættu
tengsl þess við hinn foma þingstað.
Kemur þá til athugunar hugmyndin
um að reist verði á Þingvöllum hús
Alþingis, en þá hugmynd hefí ég
áður reifað hér á Alþingi. Tími
ákvarðana er enn ekki kominn.
Sameiginlega hljóta Alþingi og
þjóðkiijan að standa að þeirri þjóð-
hátíð sem haldinn verður árið 2000
og þeirri þjóðarvakningu sem þeim
atburði á að fylgja. Það er hlutverk
forseta Alþingis að vinna að athug-
un þessa mikla máls svo sem
þingsályktunin felur þeim.
Hér hefir verið vikið að nokkrum
þeim megin málum, sem fengist
hefír verið við á kjörtímabilinu og
varða störf og stöðu Alþingis. Með
okkur forsetum hefir verið mikil
samstaða og samvinna svo sem
bezt verður á kosið og höfum við
notið góðs atfylgis varaforseta í
hvívetna. Hinar stóru ákvarðanir
hafa verið teknar í samráði við for-
menn þingflokkanna og notið
stuðnings stjómar og stjómarand-
stöðu.
Við lok þessa kjörtímabils er þess
að minnast að mannaskipti hafa
orðið í hópi þingmanna. Hafa fjórir
þingmenn, sem kjörnir voru við
upphaf þessa kjörtímabils, horfið
úr hópnum, en þeir eru þessir: Vil-
mundur Gylfason, 8. þm. Reykjv.,
lést 19. júní 1983. Sæti hans á
Alþingi tók Stefán Benediktsson
arkitekt. Ólafur Jóhannesson, 9.
þm. Reykv., lést 20. maí 1984.
Sæti hans á Alþingi tók Haraldur
Ólafsson dósent. Lárus Jónsson, 2.
þm. Norðurl. é., afsalaði sér þing-
mennsku 1. sept. 1984. Sæti hans
á Alþingi tók Bjöm Dagbjartsson
matvælaverkfræðingur. Tómas
Ámason, 4. þm. Austfirðinga, af-
salaði sér þingmennsku 27. des.
1984. Sæti hans á Alþingi tók Jón
Kristjánsson félagsmálafulltrúi.
Nú liggur ljóst fyrir að fímmt-
ungur þingmanna hyggur ekki á
framboð við þær alþingiskosningar
sem nú fara í hönd. í þeim hópi eru
hvort tveggja langreyndir þing-
menn og aðrir sem átt hafa hér
skemmri setu.
Ég hlýt nú að færa þeim öllum
sérstakar þakkir og nefni ég fyrst
þrjá þeirra, sem staðið hafa að
stjóm þingsins á þessu kjörtímabili.
Forseti neðri deildar, Ingvar Gísla-
son, 1. þm. Norðurl. e., sem fyrst
tók sæti á Alþingi 1961, hverfur
nú af þingi. Samstarf okkar hefir
verið mjög náið og einkar gott um
allt er veit að stjóm þingsins. Helgi
Seljan, 2. þm. Austfírðinga, fyrri
varaforseti sameinaðs þings, lætur
nú af þingmennsku, en hann var
fyrst kjörinn til Alþingis 1971.
Hann hefur verið mér til trausts
og halds og mikil hjálparhella hér
í þessum stóli. Þórarinn Siguijóns-
son, 2. þm. Sunnlendinga, skrifari
minn hér í sameinuðu þingi, hættir
nú á þingi, en hann var kjörinn til
þings 1974. Hann hefír lagt mikla
alúð við störf sín hér.
Aðrir þingmenn sem nú láta af
þingmennsku eru: Pétur Sigurðs-
son, 12. þm. Reykvíkinga. Hann var
fyrst kjörinn á þing haustið 1959
og er því einn þeirra núverandi
þingmanna sem lengst hafa setið
og sett svip sinn á þingið. Garðar
Sigurðsson, 4. þm. Sunnlendinga,
var fyrst kjörinn til þingmennsku
1971. Ellert B. Schram, 6. þm.
Reykv. Hann var fyrst kjörinn á
þing 1971. Guðmundur J. Guð-
mundsson, 7. þm. Reykvíkinga, sem
hefur átt sæti hér síðan 1979.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir,
11. þm. Reykvíkinga, Kolbrún Jóns-
dóttir, 8. landskj. þm., og Kristín
S. Kvaran, 1. landskj. þm., sem
allar voru kjörnar við síðustu al-
þingiskosningar, og Stefán Bene-
diktsson, 8. þm. Reykvíkinga og
Haraldur Ólafsson, 9. þm. Reyk-
víkinga, sem tekið hafa sæti á þessu
kjörtímabili.
Ég veit að ég mæli fyrir munn
allra sem enn hyggjast halda áfram
þingmennsku er ég óska hinum,
sem nú draga sig í hlé, alls góðs í
framtíðinni og votta þeim þakkir
fyrir þeirra mikilvægu störf hér á
Alþingi í þágu lands og lýðs.
Nú við þinglausnir vil ég þakka
öllum háttvirtum alþingismönnum
fyrir ágætt og ánægjulegt samstarf
á þessu þingi og öllu kjörtímabilinu
sem nú er að ljúka. Skrifstofustjóra
og öllu starfsfólki þakka ég fyrir
mikið og gott starf og fyrir ánægju-
lega samvinnu í hvívetna.
Framundan er kosningabaráttan.
Ég óska öllum þingmönnum, sem
nú bjóða sig fram, sæmdar í þeim
leik, en auðna mun ráða hveijir
okkar eiga hingað afturkvæmt.
Og nú, þegar leiðir skilja, óska
ég öllum utanbæjarmönnum góðrar
heimferðar og ánægjulegrar heim-
komu og öllum háttvirtum alþingis-
mönnum heilla og hamingju hvar
Sem leiðir liggja.
Fyrir hönd Alþingis bið ég öllum
íslendingum árs og friðar.
GENGIS-
SKRANING
Nr. 54 - 19. mars 1987
Kr. Kr. Toll-
Ein. Kl. 09.15 Kaup Sala gengi
Dollari 39,080 39,200 39,290
Stpund 62,704 62,8% 60,135
Kan.dollari 29,7365 29,827 29,478
DSnskkr. 5,6652 5,6826 5,7128
Norskkr. 5,6445 5,6619 5,6431
Sænskkr. 6,1034 6,1221 6,0929
Fi.mark 8,6999 8,7266 8,7021
Fr.franki 6,4045 6,4241 6,4675
Belg.franki 1,0277 1,0309 1,0400
Sv.franki 25,4676 25,5458 25,5911
HoU. gyllini 18,8592 18,9171 19,0617
V-þ. mark 21,3138 21,3793 21,5294
ÍLlira 0,02999 0,03008 0,03028
Austurr.sch. 3,0345 3,0438 3,0612
Portescudo 0,2764 0,2772 0,2783
Sp.peseti 0,3045 0,3054 0,3056
Jap.yen 0,25753 0,25832 0,25613
Irskt pund 57,082 57,257 57,422
SDR (Sérst) 49,5895 49,7418 49,7206
ECU, Evrópum.44,2894 44,4254 44,5313
Jeppadekkin sem duga.
HIFGoodrích
Bjóðum áfram þessi frábæru kjör:
MAKÍst
Vatnagörðum 14, Reykjavík, s. 83188.
A Útborgun 15%
B Eftirstöðvar á 4-6 mánuðum
0
C Fyrsta afborgun í MAI
LT235/75R15 31xl0.50R15LT 35x12.50R15LT
LT255/85R16 32xll.50Rl5LT 31x10 50R16.5LT
30x9.50R15LT 33xl2.50Rl5LT 33xl2.50R16,5LT