Morgunblaðið - 17.05.1987, Qupperneq 33

32
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MAÍ 1987
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. MAÍ 1987
33
ptargiii Útgefandi Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aöstoðarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Kringlan 1, sími 83033. Áskriftargjald 550 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
Markmið viðræðna
um afvopnun
ar til þeir hittust í Höfða,
Ronald Reagan og Mikhail
Gorbachev, höfðu tilraunir í af-
vopnunarmálum einkum miðast
að því að hafa hemil á að vopnum
fjölgaði eða ný vopnakerfi yrðu
tekin í notkun. Á Reykjavíkur-
fundinum urðu þau þáttaskil að
leiðtogar stórveldanna lögðu á
ráðin um fækkun kjamorku-
vopna. Vegna þess að Sovétmenn
settu það sem skilyrði, að Banda-
ríkjamenn hættu við rannsóknir
og tilraunir vegna geimvarna-
áætlunarinnar, voru margir
svartsýnni eftir fundinn hér en
efni stóðu til miðað við síðari
atburði. í lok febrúar lýstu Sovét-
menn yfir því, að þeir gætu fellt
sig við nina gömlu tillögu Reag-
ans am upprætingu Evrópueld-
flauganna, „núll-lausnina“
svonefndu, og samningar um
nana yrðu ekki tengdir geim-
vömum. Og Gorbachev bætti því
við, að hann gæti einnig hugsað
sér að uppræta skammdrægar
eldflaugar í Evrópu. Síðan er leit-
ast við að einfalda flókið mál
með því að tala um „tvöfalda
núll-lausn“, þegar rætt er um
brottflutning kjamorkuvopna frá
Evrópu. Næði hún fram að ganga
yrðu ekki eftir í álfunni önnur
kjamorkuvopn í eigu Bandaríkja-
manna og Sovétmanna en þau,
sem senda má innan við 500 kíló-
metra.
Strax eftir Reykjavíkurfund-
inn vakti það undrun margra,
hvers vegna leiðtogar risaveld-
anna ákváðu ekki að uppræta
meðaldrægar eldflaugar með
öllu, heldur gerðu ráð fyrir að
Sovétmenn gætu átt 100 slíkar
flaugar í Asíu og Bandaríkja-
menn 100 innan landamæra
sinna í Norður-Ameríku. Vamar-
málaráðherrar NATO-ríkjanna,
sem eiga aðild að lq'amorku-
áætlananefnd bandalagsins,
ályktuðu um það á fundi í Stav-
anger á föstudaginn, að Sovét-
menn og Bandaríkjamenn
útrýmdu öllum meðaldrægum
kjamorkueldflaugum. Samkomu-
lag um þessar flaugar nái sem
sé einnig til Asíu-eldflauga Sov-
étmanna. Þessari niðurstöðu
NATO-ráðherranna mótmælti
Tass-fréttastofan sovéska eftir
að hún var birt og talaði um frá-
hvarf frá Reykjavíkurfundinum.
Krafa NATO-ráðherranna er í
senn eðlileg og réttmæt. Erfitt
er að sjá með hvaða rökum Mik-
hail Gorbachev, sem segist vilja
útrýma öllum kjamorkuvopnum
fyrir árið 2000, getur staðið á
móti henni.
Á fundinum í Stavanger skýrð-
ist betur en áður, að ríkisstjómir
NATO-landanna hafa ekki enn
komið sér saman um eina skoðun
að því er varðar fækkun kjam-
orkuvopna í Evrópu. I forystu-
grein Þjóðviljans var sú skýring
gefin á „tregðu“ lýðræðisríkjanna
til að semja við Sovétmenn, að
afvopnun gengi „gegn þeirri
mafíu sem tengir saman hemað-
arbrölt og iðnaðarhagsmuni, og
helstu ráðamenn Vesturveldanna
virðist skorta annaðhvort vilja
eða þor til að rísa gegn valdi
þeirrar vélar". Þeir sem beita jafn
einfeldningslegum og úreltum
röksemdum í umræðunum um
það sem nú er að gerast í öryggis-
málum Evrópu, geta líklega
aldrei áttað sig á því um hvað
umræðumar á vettvangi NATO
snúast. Einmitt þess vegna hafa
alþýðubandalagsmenn staðið ut-
an við allar ákvarðanir um öryggi
og vamir íslands. Þeir nálgast
málið jafnan úr þeirri átt, að það
sé af hinu illa og hættulegt
heimsfriði, að lýðræðisríkin hafí
uppi viðbúnað vegna vígvélar
Kremlveija. Að þeirra mati er það
einhver „vél“ á vegum „mafíu“ á
Vesturlöndum, sem heldur okkur
öllum í greip sinni til að hagnast
sem mest á smíði morðtóla!
Ráðherrar og sérfræðingar
aðildarríkja NATO em ekki með
hugann við bábiljur alþýðubanda-
lagsmanna á íslandi, þegar þeir
takast á við hin flóknu afvopnun-
armál. Þeir em að átta sig á
því, hvemig unnt er að tryggja
öryggi þjóða sinna og frið með
frelsi með minni vígbúnaði en
þeim, sem þeir ráða nú yfír.
Markmið afvopnunar er ekki að
draga úr öryggi heldur að við-
halda því með færri vopnum en
áður.
Þegar utanríkisráðherrar
NATO-ríkjanna hittust síðast á
fundi í Reykjavík sumarið 1968,
sendu þeir frá sér ályktun, sem
síðan var þekkt undir nafninu
„merkið frá Reykjavík“. Með
ályktuninni lögðu þeir gmnn að
viðræðum austurs og vesturs um
fækkun venjulegs herafla í Evr-
ópu, sem hratt af stað Helsinki-
hreyfíngunni svonefndu og
MBFR-viðræðunum um jafnan
og gagnkvæman samdrátt her-
afla í Mið-Evrópu. Því miður
hefur ekki tekist að minnka
venjulegan herafla á þeim tæp-
lega tuttugu ámm, sem síðan em
liðin. Viðræðumar milli austurs
og vesturs um hemaðarleg mál-
efni hafa á hinn bóginn breytt
andrúmsloftinu í heiminum. Ef
til vill tekst, á ráðherrafundi
NATO hér í Reykjavík eftir fáein-
ar vikur, að innsigla afdrifaríka
fækkun kjamorkuvopna með
upprætingu ákveðinnar tegundar
þeirra. Þá væri raunvemlegu
markmiði afvopnunarviðræðna
náð.
REYKJAVIKURBREF
Laugardagur 16. maí
Stjómmálaástand á þremur
eyjum hefur dregið að sér
athygli víða um lönd síðustu
daga og vikur: íslandi á
Norður-Atlantshafi, Möltu
á Miðjarðarhafí og Fiji-
eyjum á Kyrrahafí. Hingað
hafa menn einkum litið
vegna framgangs Kvennalistans í þing-
kosningunum, á Möltu töpuðu vinstrisinnar
meirihluta á þingi eftir 16 ára stjóm og
á Fiji-eyjum lét herinn til skarar skríða
gegn nýkjörinni stjórn.
Aðstæður á þessum þremur eyjum em
ólíkar. Stjómmálalíf hefur þróast með
mismunandi hætti. Að okkar mati em Fiji-
búar skemmra á veg komnir en við og
Möltubúar. Valdaránið þar á meðal annars
rætur að rekja til kynþáttadeilna; í nýleg-
um kosningum fékk flokkur Timoci
Bavadra, sem er af indverskum ættum,
meirihluta á þingi og ýtti þar með til hlið-
ar flokki, sem á dýpri rætur meðal
innfæddra. Bavadra kúventi meðal annars
í utanríkis- og vamarmálum og sagðist
ætla að draga úr vamarsamstarfi við vest-
ræn ríki og ganga til liðs við hlutlaus ríki
og þau, sem em utan hemaðarbandalaga.
Þegar Dom Mintoff og vinstrisinnar
náðu völdum á Möltu í kosningum 1971
var það eitt fyrsta verk þeirra að setja
Bretum, sem höfðu flotastöð á eyjunni,
afarkosti. í upphafí ákváðu Mintoff og
menn hans að taka leigugjald af Bretum
og loks var slitið við þá samningnum.
Þróuðust mál síðan á þann veg, að Malta
gerði samninga við Norður-Kóreu og
Líbýu, þau ríki, sem njóta einna minnstrar
virðingar á alþjóðavettvangi. Hafa Norð-
ur-Kóreumenn æft vopnaburð á Möltu. Þá
hefur stjóm Mintoffs og hans manna ver-
ið gagnrýnd fyrir lítið umburðarlyndi
gagnvart andstæðingum og oft þótt minna
óþægilega á vinstrisinnaðar ofstækis-
stjómir. Lýðræðinu hefur ekki verið kastað
fyrir róða á Möltu, munaði þó litlu 1981,
þegar kosningaúrslit vom skýrð vinstri-
sinnum í hag, þótt þeir hefðu fengið færri
atkvæði en andstæðingar þeirra. Hinn 9.
maí gerðist það svo að Þjóðemisflokkurinn
eða hægrimenn náði meirihluta á þingi
Möltu. Þykir furðu gegna, hve auðveldlega
og friðsamlega hefur tekist að færa völdin
frá vinstri til hægri.
Hnattstaðan
ræður miklu
Þegar þetta er ritað er ekki ljóst hvaða
áhrif valdaránið á Fiji-eyjum hefur. Það
er alkunnugt frá þeim löndum, þar sem
aðkomumenn frá Indlandi hafa búið um
sig, að þeir eiga oft í útistöðum við inn-
fædda. Eftir að nýlendur Breta í Austur-
Afríku, Kenýa, Úganda og Tansanía,
fengu sjálfstæði áttu indverskir innflytj-
endur í þeim mjög undir högg að sækja
og vom flæmdir á brott svo þúsundum
skipti og eignir þeirra gerðar upptækar.
Indveijar halda gjaman hópinn og hafa
lag á að hagnast á viðskiptum, sjá fmm-
byggjar oft ofsjónum yfír auð þeirra og
velgengni.
Fiji-eyjar urðu sjálfstætt ríki í breska
samveldinu haustið 1970. Áður en eyja-
skeggjar tóku stjóm eigin mála í sínar
hendur hafði oftar en einu sinni komið til
harðra átaka á milli kynþátta. Indverskir
verkamenn vom fluttir til eyjanna á
nítjándu öld. Afkomendur þeirra hafa nú
komið ár sinni vel fyrir borð og em auk
þess orðnir fjölmennari meðal rúmlega 700
þúsund íbúa eyjanna en frambyggjar.
Fram til 1970 var Indveijum haldið frá
völdum með ranglátri kosningalöggjöf.
Síðan henni var breytt hafa þeir staðið
nærri því að fá meirihluta á þingi Fiji og
tókst það sem sé fyrir fáeinum vikum.
Ástæðulaust er að draga í efa, að kyn-
þáttadeilur búi að baki valdaráni hersins
á fimmtudaginn. Hitt kann einnig að hafa
sitt að segja, að valdamiklir menn í her
Fiji-eyja telja það óráðlegt að ganga til
liðs við óháð ríki og þau, sem em utan
hemaðarbandalaga.
Suður-Kyrrahaf hefur til þessa ekki
verið talið miklu skipta í hemaðarlegu til-
liti. Þar hafa hagsmunir risaveldanna ekki
skarast. Þetta kann þó að vera að breyt-
ast. Fræg ákvörðun Davids Lange,
forsætisráðherra Nýja Sjálands, um að
banna herskipum frá Bandaríkjunum að
koma til hafna á Nýja Sjálandi nema fyrst
væri leitað að kjamorkuvopnum um borð
í þeim, hefur orðið til þess að koma róti
á öryggismál á þessum fjarlægu slóðum.
Meira að segja Líbýumenn hafa reynt að
hreiðra um sig í nýfijálsum ríkjum í eyja-
mergðinni þarna.
Hnattstaða ríkjanna á Suður-Kyrrahafi
hefur haldið þeim fjarri átaka- og spennu-
svæðum. Fjarlægðin skiptir ekki lengur
sama máli fyrir þau. Og takist öflum, sem
vilja raska núverandi ástandi, að koma ár
sinni fyrir borð er þess áreiðanlega ekki
lengi að bíða, að þar verði stórveldaspenna
eins og annars staðar.
Malta hefur ekki sama hemaðargildi og
áður, þegar Miðjarðarhafíð var einskonar
miðpunktur heimsins. Þá þótti þeim, sem
vildu ráða lögum og lofum á þeim slóðum,
nauðsynlegt að hafa fótfestu á Möltu.
Tæknin hefur dregið úr gildi Möltu að
þessu leyti. Þótt Malta hafí fjarlægst Vest-
urlönd undir stjóm vinstrisinna þar hefur
það ekki raskað stöðugleika í öryggismál-
um á Miðjarðarhafi.
Hnattstaða íslands er þannig, að hér
skarast hagsmunir stórveldanna. Breyt-
ingar á hernaðartækni, samgöngum og
fjarskiptum hafa leitt til þess að við emm
alþjóðlegri þjóðbraut.
Samskipti við aðra
Skammt frá Fiji-eyjum er sjálfstætt
eyríki, sem heitir Vanuatu. Forsætisráð-
herrann þar heitir Walter Lini og er hann
fyrram prestur í ensku biskupakirkjunni.
Fer orð af honum sem róttæklingi. 5. maí
síðastliðinn vom tveir Líbýumenn reknir
frá Vanuatu. Var sú skýring gefín á brott-
rekstrinum, að þeir hefðu komið þangað
fyrirvaralaust til að opna sendiráð. Breska
vikuritið Economist segir, að Líbýumenn
fái vafalaust leyfí til að stofna þama sendi-
ráð innan tíðar. Vanuatu sé skattaparadís,
sem vilji draga að sér alþjóðlega athygli,
og hafí þegar stjómmálasamband við mörg
ríki austan tjalds og vestan. Tækju allar
þjóðir boði stjómar Vanuatu um að stofna
þar sendiráð yrði höfuðborgin, Port Vila,
fljótiega eins og útibú frá Sameinuðu þjóð-
unum.
Æ fleiri smáríki velja þann kost til að
laða til sín fjármagn að haga löggjöf sinni
með þeim hætti, að eignamönnum þyki
fysilegt að ávaxta fé sitt hjá þeim eða
öðlast ríkisborgararétt þeirra og þar með
skattfrelsi. Við þurfum hvorki að fara til
Suður-Kyrrahafs né Karíbahafs og fínna
eyjar þar til að sjá dæmi um þetta. Fremst-
ir í flokki em auðvitað Svisslendingar, sem
áttuðu sig á, að með bankaleynd gátu
þeir hagnast vel á fé annarra. Dvergríkið
Liechtenstein, sem er í raun ekki annað
en Qallshlíð við bakka Rínarfljóts í Ölpun-
um, dafnar vel á að leyfa fyrirtækjum að
skrá lögheimili sitt innan landamæra þess.
Og í Lúxemborg tóku stjómvöld þá ákvörð-
un, þegar námumar í landinu gáfu ekki
lengur neitt í aðra hönd, að laða til sín
erlenda banka og fjárfestingarfyrirtæki.
Hefur sú stefna gefíst mjög vel.
Malta undir stjóm vinstrisinna er gott
dæmi um það, hvemig unnt er á örskömm-
um tíma og með vitlausri stjómarstefnu
að koma sér út úr húsi hjá gömlum vinum
og samherjum og afla sér fleiri óvina en
vina. Árið 1970 samdi stjóm Möltu uridir
forystu hægri manna við Evrópubandalag-
ið. Vinstrisinnar bjuggu að þessum
samningi á valdatíma sínum. Þeir hafa
endumýjað hann tvisvar og í bæði skiptin
krafíst hárra ijárstyrkja frá bandalaginu,
en fengið mun minna en þeir vildu. 73%
innflutnings Möltu em frá Evrópubanda-
laginu og 69% útflutnings fara þangað;
90% allra ferðamanna, sem koma til eyjar-
innar, em frá EB-löndum, en þjónusta við
ferðamenn er mikilvægasta tekjulind eyja-
skeggja. Samt hafa vinstrisinnar á Möltu
reynt eins og þeir hafa frekast mátt að
auka ítök arabaríkjanna og Austur-Evrópu
á eyjunni. Og nú við stjómarskiptin heftir
verið uggur í mörgum yfir því, að Líbýu-
menn og fylgismenn þeirra grípi til
svipaðra ráða og herinn á Fiji-eyjum; boli
löglega kjörinni stjórn frá völdum. Fenech
Adami, hinn nýi forsætisráðherra Möltu,
vill að vinaþjóðir í Vestur-Evrópu ábyrgist
öryggi lands síns og sambandið við Ítalíu
verði ræktað að nýju og tengslin við Evr-
ópubandalagið aukin.
Óljóst umboð kjósenda
í kosningunum hér fyrir þremur vikum
veittu kjósendur stjórnmálamönnununum
umboð á gmndvelli þeirrar stefnu, sem
þeir boðuðu í kosningabaráttunni. Enginn
flokkanna getur að kosningum loknum
gengið fram fyrir skjöldu og sagt, að hann
hafí fengið heimild kjósenda til að fram-
kvæma allt, sem hann boðaði. Úrslitin em
á þann veg, að þrír flokkar hið fæsta þurfa
að sameinast um stefnu til að hún njóti
stuðnings meirihluta þingmanna. Er lík-
legt, að erfítt verði að beija þennan
meirihluta saman.
Þær fréttir sem berast frá stjórnmála-
mönnum um hvað er að gerast meðal
þeirra benda flestar til þess, að enn sem
komið er hafí lítið reynt á ágreining um
einstök málefni. Menn hafa frekar verið
að kanna hvaða fylkingar gætu hugsan-
lega myndast heldur en hvert stefnan yrði
tekin.
Fyrir fjóram ámm var augljóst, að vinna
varð bráðan bug að því að ná tökum á
verðbólgunni. Þá var það númer eitt, tvö
og þijú að grípa til markvissra efnahagsað-
gerða í því skyni. Sjálfstæðisflokkurinn
bauð þá upp á skýran kost, sem framsókn-
armenn ákváðu að reyna. Um það var
stjómin mynduð. í febrúar 1980 ýtti bað
mjög á eftir þeim, sem að þeirri stjómar-
myndun stóðu úr röðum Framsóknarflokks
og Alþýðubandalags, að þeir töldu sig
hafa færi á að koma höggi á Sjálfstæðis-
flokkinn. Forsendur samstarfsins vom því
miður neikvæðar að þessu leyti. Síðsumar
1978 gátu Alþýðuflokkur og Álþýðubanda-
lag ekki annað en farið í stjóm til að
standa við þau orð, að kosningar væm
kjarabarátta, og studdust við framsóknar-
menn, sem vom í forsæti. 1974 fór Sjálf-
stæðisflokkurinn í stjóm til að binda enda
á óvissu í vamarmálum og færa land-
helgina út í 200 sjómílur; framsóknarmenn
kúventu í vamarmálunum og sátu einnig
í þeirri stjóm. Sumarið 1971 mynduðu
vinstri flokkamir stjóm til að binda enda
á viðreisnarárin og færa fískveiðilögsög-
una út í 50 sjómílur. Viðreisnarstjómin
var mynduð 1959 til að gjörbreyta um
stefnu í efnahags-, viðskipta- og atvinnu-
málum auk þess sem hún batt enda á
óvissu í öryggismálum og leysti landhelgis-
deiluna við Breta vegna 12 mílnanna.
Á meðan línur skýrast ekki í stjómar-
myndunarviðræðunum og flokkamir finna
sér ekki efnisleg markmið til að setja á
oddinn í væntanlegu stjómarsamstarfí er
ekki unnt annað en benda á óljóst umboð
kjósenda til þeirra; og umboðið er óljóst,
af því að línumar vom ekki dregnar nægi-
lega skýrt í kosningabaráttunni. Nú kann
einhver að spyija: En hvað um ríkissjóðs-
hallann? Er hann ekki mál, sem þarf að
leysa? Halli á ríkissjóði er of hversdagslegt
pólitískt vandamál til að unnt sé að mynda
heila ríkisstjóm um það eitt að ráða við
hann. Öllu nær er að segja, að lítill vandi
steðji að þjóðinni, ef hallinn á ríkissjóði
er þungamiðjan. Hvað með fískveiðistefn-
una og landbúnaðarpólitíkina? Hvað með
samskipti íslands og Evrópuríkja? Hvernig
á að útrýma þeirri skoðun, að lífskjör hér
séu almennt verri en í nágrannalöndum
og ísland sé í raun láglaunasvæði?
Of mikil íhaldssemi
Varfæmislegar yfírlýsingar stjómmála-
manna um þau málefni, sem þeir vilja
vinna að á nýbyijuðu lqörtímabili, em ef
til vill til marks um of mikla íhaldssemi.
Með því að fordæma fijálshyggju eða ný-
ftjálshyggju með þeim hætti, sem gert
hefur verið og oft að því er virðist í hugar-
æsingi og hugsunarlaust, hafa margir
stjómmálamannanna íokað sig inni í næsta
þröngum heimi. Alls staðar í nágranna-
;* ».1 * : % 1
-vt* v;.
' - %
'tV -' '

P? " • i

V v; : ; .
JT .

* ..., • : .

. .v; ■%
löndum okkar eiga þeir hljómgmnn meðal
almennings, sem vinna að einkavæðingu.
Er hún ekki talin til marks um hömlulausa
frjálshyggju? Skýmstu dæmin um þetta
em nú frá Bretlandi og Frakklandi þar
sem tugir og hundmð þúsunda manna
sækjast eftir því að festa fé sitt í stórfyrir-
tækjum, sem flutt em úr eign ríkisins til
einstaklinga. Mætti ekki hugsa sér að brúa
ríkissjóðshallann hér með því að selja eitt-
hvað af eigum ríkisins, til dæmis Lands-
virkjun, Póst og síma og Landsbankann?
Annars má segja, að óþarfí sé að nota orð
eins og fijálshyggju og nýfijálshyggju um
þá stefnu að atvinnufyrirtæki skuli vera í
eigu einstaklinga eða samtaka þeirra. Það
hefur frá upphafi verið gmndvallarþáttur
í stefnu Sjálfstæðisflokksins og er enn.
Þetta er einfaldlega sjálfstæðisstefnan eins
og hún hefur verið mörkuð í tæplega sex
áratugi.
Með frelsi í vaxtamálum og afnámi
haftabúskapar á fjármagnsmarkaði hafa
íslendingar fengið tækifæri til að kynnast
því, að unnt er að láta peningana vinna
fyrir sig, ef þannig mætti orða það. Unnt
er að hafa af því sæmilegar tekjur að fjár-
festa. Við ættum því að vera í betri aðstöðu
en áður til að skilja, hvað fyrir þeim þjóð-
um vakir, sem haga löggjöf sinni með
þeim hætti, að þær reyna að laða til sín
erlent fjármagn. Eins og við þekkjum er
aldrei unnt að ræða um þau mál hér nema
þurfa jafnframt að glíma við þá, sem ásaka
viðmælendur sína strax um landsölu. Ein-
yrkjabúskapur heilla þjóðríkja á ekki
lengur við, að minnsta kosti ekki nema
þjóðimar stefni markvisst að því að drag-
ast aftur úr og vera láglaunasvæði.
Og hvers vegna mega íslendingar ekki
festa fé sitt í útlöndum? Hvers vegna er
það enn landlægt, að allar innlendar fjár-
hirlsur tæmdust, ef lögum yrði breytt á
þann veg, að við gætum keypt hlutabréf
Morgunblaðið/Einar Falur
erlendis? Er þetta vantrú á eigin getu?
Hvað er athugavert við það, að Islending-
ar láti starfsmenn hinna öflugustu fyrir-
tækja heims vinna fyrir sig? Þetta gætum
við gert, ef við fengjum leyfí til að eign-
ast hlut í þessum fyrirtækjum.
Fátt bendir til að mál af þessu tagi
verði viðfangsefni stjómmálamannanna í
þeim viðræðum, sem nú standa yfír. Pjöl-
flokkakerfi eins og það sem hér ríkir kemur
í veg fyrir, að skýr skil verði í stjóm-
málum. Sem betur fer stöndum við ekki
frammi fyrir því, sem íbúar Fiji-eyja reyna
núna. Og hér hafa ekki orðið jafn miklar
sveiflur til vinstri og Möltubúar kynntust
og em enn að súpa seyðið af. Öll höfnum
við öfgum af þessu tagi. Kyrrstaða vegna
skorts á skýmm og djörfum markmiðum
er þó einnig hættuleg; við þurfum að var-
ast of mikla íhaldssemi. Innviðimir em
traustir og við eigum að láta vinda fijáls
ræðis leika um þá.
*
„ A meðan línur
skýrast ekki í
stjórnarmyndun-
arviðræðunum og;
flokkarnir f inna
sér ekki efnisleg
markmið til að
setja á oddinn i
væntanlegu
stjórnarsamstarfi
er ekki unnt ann-
að en benda á
óijóst umboð kjós-
enda til þeirra; og
umboðið er óijóst,
af þvi að línurnar
voru ekki dregn-
ar nægilega skýrt
í kosningabarátt-
unni. Nú kann
einhver að spyrja:
En hvað um ríkis-
sjóðshallann? Er
hann ekki mál,
sem þarf að leysa?
Halli á ríkissjóði
er of hversdags-
iegt pólitískt
vandamál til að
unnt sé að mynda
heila ríkisstjórn
um það eitt að
ráða við hann.“