Morgunblaðið - 31.05.1987, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. MAÍ 1987
29
Childers gat sér gott orð í Búa-
stríðinu. Hann kunni góð skil á
smábátum og sjómennsku frá bam-
æsku, setti sig inn í sjóhemaðarlist
og skrifaði mikið um hermál. Hann
var afburðagóður formaður á lysti-
snekkju og sigldi oft meðfram
Norðursjávarströnd Þýzkalands
þegar hann viðaði að sér efni í
„Sandhólagátuna." Þó kom flestum
á óvart að hann gat skrifað ævin-
týrasögu, sem varð sígild. Bókin
gerði hann frægan og frægðin var
verðskulduð.
„Hafa verður í huga,“ segir í
ævisögu hans, „að Childers skrifaði
bókina níu mánuðum áður en
Wright-bræður fóra í fyrstu flug-
ferðina frá Kittyhawk, Norður-
Karólínu, í desember 1903 . . .
En jafnvel þótt gert væri ráð fyrir
þeim möguleika að báðir aðilar
kynnu að hafa jrfír að ráða fram-
stæðum flugvélum í átökum í
framtíðinni afsannaði tilkoma
flugsins ekki endilega þá furðulegu
kenningu Childers að takast mætti
að gera innrás í Bretland frá sjó,
einkum ef óvinimir væra Þjóðveijar
og tækju þann kost að stíga á land
á lágri strönd Lincolnshire . . .“
Sjálfur sagði Childers í eftirmála
við bókina: „Svo vill til að þegar
þessi bók var í prentun gerði ríkis-
aðeins eitt þjálfað herfylki eftir á
Englandi. Nýstofnaður varaher
(Territorials) var enn veikur og
ekki var hægt að veija siglingaleið-
ir til Bretlands nógu vel vegna
skorts á tundurduflum. Enginn veit
hvaða áhrif landganga á ströndinni
hefði haft á Breta, en Þjóðveijar
hefðu getað gert mikinn usla með
árásum við mynni fljótanna Tees
og Humber og á strönd Essex, þar
sem þeir hefðu ógnað London úr
norðaustri. Brezka flotamálaráðu-
neytið taldi slíkar fyrirætlanir
hugsanlegan möguleika þar til í
desember 1917 og fjölmennt herlið
sá um heimavamir.
Að sumu leyti samdi Childers
„Sandhólagátuna" af ættjarðarást
og skyldutilfinningu og hann vissi
greinilega hvað hann var að tala
um. Hann bendir á það í bókinni
að bezta leiðin til að koma í veg
fyrir styijöld sé að vera viðbúinn
styijöld. En sonur hans, M.A. Child-
ers, sagði í formála að einni útgáfu
bókarinnar að skoðanir hans hefðu
breytzt í grandvallaratriðum á
næstu áram. „Nákvæmar rann-
sóknir hans á hemaðarsögunni, á
stjómmálum og seinna á orsökum
ófriðarins mikla (1914-1918) sann-
færðu hann um að viðbúnaður leiddi
til styijalda," skrifaði hann.
Hermenn leita á írskum þjóðernissinna: Childers gerði hámarkskröfur.
stjómin nokkrar ráðstafanir til að
vega upp á móti nokkram þeim
veikleikum og hættum, sem drepið
er á hér að framan. Þjóðvamar-
nefnd hefur verið sett á fót . . .
staður við Forth-fjörð hefur verið
valinn flotastöð við Norðursjó . . .
Norðursjávarflota hefur einnig ver-
ið komið á fót . . . Er ekki orðið
auðsætt að tími er kominn til að
þjálfa Englendinga skipulagsbund-
ið, annað hvort í sjómennsku eða
skotfími?"
Engin innrás
Þjóðveijar reyndu aldrei að gera
innrás í England, trúlega vegna
tæknilegra örðugleika á slíkri að-
gerð. Brezka flotamálaráðuneytið
taldi þó innrás alltaf raunhæfan
möguleika. Innrásaráætlun eins og
sú sem Childers lýsti í smáatriðum
í bók sinni var talin auðveld í fram-
kvæmd.
Þégar Bretar fóra í stríðið með
Frökkum í ágúst 1914 skildu þeir
Childers var að mörgu leyti
óvenjulegur og jafnvel einkennileg-
ur. Um hann hefur verið sagt að
engu sé líkara en í honum hafi
búið tveir menn, annars vegar hugs-
uður, rökfastur, e.t.v. íhaldssamur
en æ hlynntari Fijálslynda flokkn-
um (sem stjómaði frá 1906), og
hins vegar ævintýramaður, en báðir
hafi þeir verið ójarðbundnir, eins
og úr öðram heimi.
Um 1908 snerist Childers til fylg-
is við heimastjóm handa íram eins
og margir aðrir Englendingar. Þeg-
ar Herbert Asquith forsætisráð-
herra beygði sig fyrir hótunum
Edward Carsons, leiðtoga sam-
bandssinna á Norður-írlandi (Ulst-
er), fór Childers þess formlega á
leit við stjóm Frjálslynda flokksins
að framboð hans fyrir flokkinn yrði
dregið til baka. Þetta gerðist í
marz 1914 þegar Carson hótaði því
að mótmælendur í Úlster mundu
beijast fyrir rétti sínum til að vera
frjálsir. Til að sýna að alvara lægi
á bak við hótunina var vopnum
Hún Margrét Borgarsdóttir fékk óvœnta
launauppbót um mánadamótin.
Sextán þúsund krónur, skattfrjálsar.
Það þekkja flestir söguna um hana
Margréti Borgarsdóttur. Hún fór eft-
ir ráðleggingum þeirra hjá Fjárfest-
ingarfélaginu, sem aðstoðuðu hana
við kaup á verðbréfum. Ráðgjafinn
hennar áætlaði um síðustu áramót
að hún fengi um 42.000 krónur á
mánuði í verðtryggðar tekjur á
næstu mánuðum.
En hún Margrét fékk gott betur.
Margrét fór eftir persónulegri ráð-
gjöf þeirra hjá Fjárfestingarfélaginu.
Hún á nú rúmlega fjórar milljónir
bundnar í Tekjubréfum. Þau hafa
skilað 17.7% ársvöxtum umfram
verðtryggingu síðastliðna 3 mán-
uði. Þess vegna fékk Margrét 58.000
krónur í mánaðarlai’” fyrstu þrjá
mánuði ársins. Það er 16.000 króna
launauppbót.
Fjárfestingarfélagið sendi Margréti
launin sín alla leið til Spánar. Hún
ætlar að búa þar í sumar. Margrét
var hálfpartinn að vonast til þess að
Haraldur, frændi hennar, kæmi í
heimsókn í vikutíma eða svo. En
Haraldur sem nú er farinn að klóra
sér í skallanum, hefur ekki svarað
bréfunum hennar. Hann sást síðast
í biðröð fyrir framan ferðaskrifstofu
um hánótt.
TlL UMHUGSUNAR:
1. Hvernig getur venjulegt fólk, sem
ekki telur sig vera fjármálaspek-
inga, ávaxtað fé sitt í tryggum
verðbréfum?
2. Hvers vegna eru Tekjubréfin
heppileg fyrir þá sem eru að
komast á eftirlaunaaldur?
3. Hvaða fyrirtœki býður þér per-
sónulega ráðgjöf í sambandi við
sérfræðilegt val á traustum verð-
bréfum?
Sendið rétt svar til Fjárfestingarfé-
lagsins, Hafnarstræti 7, Reykjavík,
merkt Haraldur frœndi.
Besta svarið í viku hverri, allan
þennan mánuð fœr eintak af bók-
inni góðu FJÁRMÁUN ÞÍN í verð-
laun.
FJARFESTINCARFEIAGIÐ
Hafnarstræti 7 101 Reykjavík (91) 28566
Áskríftarsíminn er 83033