Morgunblaðið - 24.07.1987, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. JÚLÍ 1987
28
Minning:
Jóhannes Jóns^
son kennari
Fæddur 26. febrúar 1926
Dáinn lö.júlí 1987
Nú þegar Jóhannes Jónsson er
ekki lengur á meðal okkar, fylla
hugann ljúfar minningar og þakk-
læti fyrir að hafa átt hann að
samferðamanni og vini, því fáum
kynnist maður á lífsleiðinni sem í
jafn ríkum mæli og hann miðla
náunganum af bjartsýni, lífsgleði
> og smitandi dugnaði.
Jóhannes Jónsson var hand-
menntakennari við Öldutúnsskóla í
u.þ.b. aldarfjórðung, og var mjög
áhugasamur, vinsæll og virtur í sínu
starfi. Hann gerði miklar kröfur til
sjálfs sín og nemenda sinna og lagði
metnað í að vinna þeirra væri fjöl-
breytt og vönduð. Smíðisgripimir
sem unnir voru undir handleiðslu
Jóhannesar hafa alla tíð vakið mikla
athygli, ekki síst á skólasýningum
Öldutúnsskóla í gegnum árin.
Jóhannes kappkostaði að fylgjast
vel með í sinni grein og á mörgum
sviðum má telja hann í hópi frum-
kvöðla hérlendis. Um stöðnun var
aldrei að ræða, þrátt fyrir alllangan
"n starfsaldur, og til marks um það
má geta þess að fyrir 5 árum síðan
héldu þau hjónin til ársdvalar í
Noregi, þar sem þau stunduðu
framhaldsnám. Þegar heim kom
hófst hann svo handa við að móta
nýja smíðastofu í Öldutúnsskóla,
þar sem hann starfaði síðan meðan
kraftar entust.
í einkalífinu var Jóhannes einkar
farsæll maður. Kona hans, Guðrún
Þórhallsdóttir myndmenntakennari,
stóð ætíð sem klettur við hlið hans,
og sameiginlegur dugnaður þeirra,
áhugamál og lffsskoðanir gerðu þau
samhent um allt sem þau tóku sér
fyrir hendur. Böm sín, sjö talsins,
bjuggu þau af kostgæfni undir
lífsbaráttuna, enda em þau upp til
hópa dugnaðarfólk sem komið hefur
sér vel áfram, og ber foreldmm
sínum gott vitni.
Gestrisni þeirra hjóna og hlýhug-
ur hefur ævinlega þótt framúrskar-
andi, og á heimili þeirra ávallt gott
að koma, enda var þar oft gest-
kvæmt, og ófá vom þau skiptin sem
samstarfsfólkið úr Öldutúnsskóla
naut rausnar þeirra.
Jóhannes var ætíð léttur í lund
og félagslyndur með afbrigðum. í
vinahópi var hann hrókur alls fagn-
aðar og átti ákaflega auðvelt með
að samlagast sér yngra fólki, enda
ekkert kynslóðabil fyrir hendi þar
sem hann var. Hann var ræðinn og
fróður og hvergi skorti umræðu-
efni, hver sem viðmælandinn var.
Eigi að síður hafði Jóhannes fast-
mótaðar skoðanir á mönnum og
málefnum, þótt honum væri eðlis-
lægt að líta fyrst og fremst á það
jákvæða í fari manna. Hann var
málsvari þeirra sem eiga á brattann
að sækja í lífsbaráttunni, var laun-
þegahreyfingunni trúr, og mótuðust
stjómmálaskoðanir hans af því.
Sjálfur hafði Jóhannes reynslu af
því að þurfa að leggja hart að sér
til að sjá stórri fjölskyldu farborða.
Þegar litið er til baka yfír rúm-
lega tveggja áratuga kynni af
Jóhannesi, höfum við margs að
minnast. Samverustundimar sem
lifa í minningunni em ótal margar,
svo og hið hressa og hlýja andrúms-
Ioft sem jafnan fylgdi honum. Þegar
við bræðumir vorum að koma okk-
ur upp heimilum, gerði Jóhannes
sér far um að gefa okkur góð ráð
og af heilum hug samgladdist hann
okkur yfír hveijum nýjum áfanga.
Alltaf var hann uppörvandi og fyllti
mann bjartsýni og framtakssemi til
að ráðast í það sem áður óx manni
í augum.
Við eigum Jóhannesi Jónssyni
margt að þakka, en þótt okkur finn-
ist á kveðjustundinni missirinn
mikill, á hans jákvæða lífsviðhorf
Iengi eftir að lýsa okkur fram á
veginn.
Að iokum viljum við og fyölskyld-
ur okkar færa Guðrúnu, bömum
þeirra Jóhannesar og ijölskyldum
þeirra, okkar dýpstu samúðarkveðj-
ur með von um að minningin um
góðan dreng styrki þau í sorginni.
Guðmundur og Gunnlaugur
Sveinssynir
Horfínn er á brautu frækinn fé-
lagi og vinur. Jóhannes Jónsson
kennari lést að morgni miðviku-
dagsins 15. júlí sl. eftir stranga
sjúkdómslegu. Af miklu sálarþreki
og ómældum lífsvilja háði hann
langa baráttu með þeirri reisn sem
þeim einum er lagið sem stórt er
skammtað í vöggugjöf. Oft mátti
ekki í milli sjá hvor hafa mundi
betur, hann eða maðurinn með ljá-
inn, en enginn fær flúið sín örlög.
Við sem stóðum hjá drúpum höfði
af söknuði og virðingu fyrir miklum
kappa sem nú er til foldar hniginn.
Jóhannes var fæddur á Siglufírði
26. febrúar 1926. Foreldrar hans
voru þau Jón Anton Gíslason, skip-
stjóri, og kona hans, Helga Jóhann-
esdóttir. Á Siglufírði ólst Jóhannes
upp í stórum systkinahópi. Hjálp-
semi hans og dugnaður komu
snemma í ljós og rétti hann foreldr-
um sínum trausta hjálparhönd strax
og hann gat. Sú hönd var útrétt
meðan þau lifðu og veitti ómetan-
legan styrk í langri sjúkdómslegu
föður hans. Hugur Jóhannesar stóð
til mennta. Á þessum tíma var
meira en að segja það að fara í nám
fyrir unglinga úr stórum systkina-
hópi þar sem öll orka heimilisins
fór í það að eiga til hnífs og skeið-
ar. Honum tókst samt að komast í
Héraðsskólann í Reykholti, ljúka
kennaraprófí frá íþróttakennara-
skólanum á Laugarvatni, og
kennaraprófí frá Handíðaskólanum.
Með þetta veganesti hóf Jóhannes
kennaraferil sinn á Siglufirði 1949.
Nokkru seinna eða 1962 réðst hann
að Öldutúnsskóla í Hafnarfirði, en
þar lá starfsvettvangur okkar sam-
an í aldarfjórðung. Traustari og
duglegri starfsmann en Jóhannes
var ekki hægt að fá. Dugnaður og
kapp hans smitaði bæði nemendur
og samkennara. Á mörgum skóla-
sýningum báru verk nemenda hans
lærimeistaranum fagurt vitni. Þjálf-
un huga og handar nemenda sinna
var honum slíkt kappsmál að frá
honum slapp enginn nemandi án
þess að færa heim smíðisgrip sem
borinn var af stoltum höndum.
Öldutúnsskóli hafði nýtekið til
starfa þegar Jóhannes réðst þang-
að. Alla tíð tók hann verulegan
þátt í mótun skólans bæði inn á við
og út á við. Oft minnist ég þess
að hann kom inn á skrifstofu mína,
lokaði dyrum, settist fyrir framan
mig og hóf ræðu sína með þessum
orðum: „Heyrðu elsku drengurinn,
nú þarf ég að tala alvarlega við
þig.“ Þá vissi ég að hann ætlaði
að taka mig á beinið og stinga út
á kortinu með mér rétta leið úr
þessu eða hinu vandamálinu. Leið-
sögn hans var mér mikils virði. Sá
er vinur sem til vamms segir. I
hópi starfsfólks var Jóhannes hvers
manns hugljúfí, hrókur alls fagnað-
ar á góðri stundu, og rétti hverjum
manni hjálparhönd sem til hans leit-
aði. Sívakandi áhugi hans og
eldmóður í starfí ollu því að hann
sótti fjölda námskeiða í sinni starfs-
grein og veturinn 1982-83 réðist
hann til náms í Statens Lærerhög-
skola í Blæker, Noregi, en þann
vetur kenndi hann fyrst þess sjúk-
dóms sem síðar varð honum að
aldurtila.
13. september 1949 gekk Jó-
hannes að eiga Guðrúnu Þórhalls-
dóttur kennara. Þau eignuðust 7
böm. Helgu félagsráðgjafa og
kennara, Höllu hjúkrunarfræðing,
Þórhall prentara, Þorleif kennara,
Börk arkitekt, Pétur Bolla arkitekt
og Grétar sjúkraskósmið, auk fjölda
bamabama. Allt er þetta mikið
mannkostafólk.
Heimili þeirra var einstakt af
smekkvísi og hlýleika. Sameigin-
lega hafa þau gert þar flesta hluti.
Samheldni íjölskyldunnar hefur ein-
kennst af hinum fomu dyggðum
ættarsamfélagsins. Þar hefur hver
verða að leggjast á eitt um að byggja
upp skólastarf í sýslunni á þann
veg, að ungmenni sýslunnar kjósi
að stunda það nám í heimahéraði,
sem þar er boðið upp á. Sýslunefnd-
in bendir á, að mjög þarf að efla
alla hjálpar- og sérkennslu í skólum
sýslunnar og telur athugandi, að
skólamir sameinist um ráðningu
kennara í þessum greinum."
Á fundinum var fjallað um sam-
göngumál og samþykkt svohljóðandi
ályktun: „Aðalfundur sýslunefndar
fyrir árið 1987 telur nauðsynlegt að
stórbæta samgöngu á landi innan
fjórðungsins á allra næstu ámm.
Nefndin telur ljóst, að hugmyndir
um jarðgangagerð á norðanverðum
Vestfjörðum verði tæplega að veru-
leika, nema til komi stórauknar
Qárveitingar. Beinir nefndin því til
þingmanna kjördæmisins, að þeir
fylgi því eftir, að sérstakar íjár-
mögnunarleiðir verði kannaðar í
þessu skyni.
Sýslunefnd lýsir yfír ánægju sinni
með þjónustu skipaútgerðar ríkisins
og telur hana til fyrirmyndar að
mörgu leyti.
Sýslunefndin telur mjög brýnt, að
stjómvöld styðji við bakið á Flugfé-
laginu Emi hf. á ísafirði. Bendir
nefndin á, að þjónusta sú, sem fél-
agið hefur veitt Vestfírðingum á
umliðnum árum, t.d. hvað varðar
sjúkraflug, hafí verið þeim ómetan-
leg.“
Loks var mjög rætt um byggða-
mál, en Guðmundur H. Ingólfsson
kom á fundinn og gerði grein fyrir
undirbúningi róttækrar byggðaáætl-
unar, sem unnið er að fyrir Vestfírði.
Sýslunefndin samþykkti eftirfarandi
ályktun um atvinnu- og byggðamál:
borið annars byrðar. Þetta kom
best í ljós á síðustu vikum þegar
Guðrún tók mann sinn heim af
sjúkrahúsinu til þess að hann gæti
átt sínar sfðustu stundir í faðmi
fjölskyldunnar. Þá stóð hún eins og
klettur dyggilega studd af bömum
sínum. Þeim öllum votta ég dýpstu
samúð og virðingu.
Það er erfítt að minnast með
orðum góðs vinar eftir aldarfjórð-
ungs samfylgd. Orð fá svo lítið sagt
af þeim hafsjó tilfínninga og minn-
inga sem belja fram á slíkri stundu.
I Jóhannesi birtust í senn Bjartur
í Sumarhúsum og þeir fomkappar
sem ríkastir voru af drengskap og
baráttuþreki. Fyrir mér var hann
þó umfram allt vinur, sem hopaði
hvergi þegar á reyndi heldur rétti
fram styrka hönd.
Þökk sé Jóhannesi.
Haukur Helgason
Vinur minn, Jóhannes Jónsson,
hefur kvatt okkur eftir stutta en
erfíða sjúkralegu. Það er rúmur
áratugur síðan okkar kynni hófust
er ég gerðist kennari við Öldutúns-
skóla, Hafnarfírði, þar sem Jóhann-
es heitinn kenndi handavinnu. Þrátt
fyrir mikinn aldursmun tókust strax
miklir kærleikar með okkur og átt-
um við ófáar samverustundimar
bæði innan sem utan skólaveggja.
Jóhannes var mjög heilsteyptur
persónuleiki og svo sannarlega vin-
ur vina sinna. Var hann ætíð
reiðubúinn til hjálpar ef eitthvað
bjátaði á og hrókur alls fagnaðar á
gleðistundum, enda félagslyndur
með afbrigðum og vinsæll af öllum.
Hann sinnti skólamálum af lífí og
sál og metnaður hans fyrir hönd
nemenda sinna og sjálfs sín var til
fyrirmyndar og hvatning fyrir alla
samstarfsmenn. Hann hafði ein-
stakt lag á nemendum og þeir
hændust að honum. Gleggsta dæm-
ið um markviss vinnubrögð og
afbragðs kennslu Jóhannesar vom
skólasýningar á vinnu nemenda á
vorin en verk nemenda hans skip-
uðu þar stóran sess.
Með Jóhannesi er farinn mikill
persónuleiki sem hefur haft jákvæð
áhrif á mig og mín viðhorf. Ég
kveð vin minn, Jóhannes, og færi
eftirlifandi konu hans, Guðrúnu
Þórhallsdóttur, og bömum þeirra
svo og öðmm ættingjum mínar
dýpstu samúðarkveðjur. Hvfl vinur
minn Jóhannes í friði.
Þórir Jónsson
„Aðalatvinnugreinar Vestfírðinga
hrópa á fleiri hendur til starfa. Fá-
breytni í atvinnulífínu mun eiga
einhvem þátt í því og því er full
nauðsyn að bregðast við, svo að
snúa megi vöm í sókn og treysta
byggðimar. Blómleg byggð byggir
á fjölbreytni í atvinnulífí, gnægð
atvinnutækifæra og þjónustu í takt
við þann tíma er menn lifa á. Verk-
efni landstjómar, sveitastjóma á
Vestfjörðum og annarra velviljaðra
em því nær ótæmandi, ef vilji er
fyrir hendi að viðhalda vestfírskri
byggð. Nefna má að auka fjöl-
breytni í atvinnulífí, að auka alla
þjónustu, að gera fiskvinnsluna aðl-
aðandi, sjómennskuna eftirsótta og
landbúnaðinn arðbærari. Allt kostar
þetta peninga. Auður hinna vest-
fírsku fiskimiða og fijósemi vest-
fírskrar moldar bíða þess að til þeirra
séu sóttir þeir fjármunir, sem þarf.
Stjómun fiskveiða, landbúnaðar og
uppbyggingar Vestfjarða verður að
miðast við hagsmuni Vestfírðinga
og nauðsyn þess að byggð haldist
hér, eflist og standist þau áföll, sem
alltaf má búast við á íslandi.
Sýslunefndin styður heils hugar
það starf, sem nú er unnið að
byggðaáætlun fyrir Vestfirði, og
hvetur sveitarstjómir í sýslunni ein-
dregið til þess að leggja sitt af
mörkum í þessu máli, svo að áþreif-
anlegur árangur náist, eins og efni
standa til.“
Á aðalfundinum var fjallað um
stofnun héraðsnefndar og yfírtöku
hennar á verkefnum og skuldbind-
ingum sýslunefndar en ákveðið var
að fresta afgreiðslu þeirra mála til
næsta árs.
(Frétt&tilkynning)
Aðalfundur sýslunefiidar Vestur-fsaflarðarsýslu:
Hvatt til eflingar Safiis Jóns
Sigurðssonar á Hrafiiseyri
AÐALFUNDUR sýslunefhdar
Vestur-ísaQarðarsýsIu var hald-
inn á Hrafaseyri við AmarQörð
11. og 12. júnf 1987. Á fandinum
voru auk sýslumanns, Pétur Kr.
Hafstein, sýsiunefadarmennirair
Hallgrímur Sveinsson fyrir Auðk-
úluhrepp, Gunnar Jóhannesson
fyrir Þingeyrarhrepp, Valdimar
» Gíslason fyrir Mýrahrepp, Bry-
njólfur Arnason fyrir Mosvalla-
hrepp, en hann er varamaður
Guðmundar Inga Kristjánssonar,
Kristján Jóhannesson fyrir Fla-
teyarhrepp og Gestur Kristinsson
fyrir Suðureyrarhrepp.
Á fundinum var fjallað um hin
margvíslegustu málefni. Farið var
yfír reikninga sýslusjóðs, sýsluvega-
sjóðs og annarra sjóða í umsjá
sýslunefndar auk skýrslna um eyð-
ingu refa og minka. Til skoðunar
komu ýmis erindi og íjárbeiðnir og
gerðar voru fjárhags- og fram-
♦ kvæmdaáætlanir fyrir sýslusjóð og
sýsluvegasjóð. Ráðstöfunarfé sýslu-
sjóðs á árinu er 1.234.541 króna,
en sýsluvegasjóðs 2.456.361 króna.
Sýsluvegafé verður varið til vega-
gerðar í Mýrahreppi og til gerðar
ristarhliða í Breiðdal í Flateyrar-
hreppi, Valþjófsdal í Mosvallahreppi
og við Mjólkárvirkjun í Auðkúlu-
hreppi auk venjulegs viðhalds.
Á fundinum var samþykkt bann
við lausagöngu hrossa í öllum hrepp-
um sýslunnar allt árið. Samþykkt
var að heimila sýslumanni að halda
framvegis eitt sameiginlegt mann-
talsþing á ári fyrir alla hreppa
Vestur-ísaflarðarsýslu. Þá var
ákveðið að stefna að því að vinna
að einni sameiginlegri og tölvutækri
markaskrá fyrir Vestfírðingafjórð-
ung.
Á aðalfundinum var fjallað um
sameiningu hreppa og beiðni fjár-
málaráðuneytisins um tilnefningu
tveggja fulltrúa í nefnd, sem hafí
það hlutverk að gera tillögu um
hverra kosta skuli leita varðandi
sameiningu Auðkúluhrepps við ann-
að eða önnur sveitarfélög. Af hálfu
sýslunefndar voru tilnefndir Pétur
Kr. Hafstein, sýslumaður, og Valdi-
mar Gíslason, sýslunefndarmaður
Mýrahrepps.
Á fundinum var sérstaklega rætt
um Hrafnseyri og Safn Jóns Sig-
urðssonar, þ. á. m. tilmæli sýslu-
nefndar 1986 um flutning muna
Jóns Sigurðssonar úr Þjóðminjasafni
að Hrafnseyri og viðbrögð þjóð-
minjavarðar við þeim. Samþykkt var
svofelld ályktun: „Aðalfundur sýslu-
nefndar Vestur-ísafjarðarsýslu,
haldinn að Hrafnseyri 11.—12. júní
1987, hvetur til áframhaldandi upp-
byggingar á Hrafnseyri og eflingar
Safns Jóns Sigurðssonar. Sýslu-
nefíidin telur, að það skipti Vestfírði
miklu máli, að lífrænt starf og menn-
ing blómgist á fæðingarstað Jóns
Sigurðssonar og geti m.a. haft veru-
lega þýðingu í tilraunum til þess að
laða ferðamenn til Vestfjarða.
Sýslunefndin hefur áður vakið
máls á því, að munir Jóns Sigurðs-
sonar verði færðir úr Þjóðminjasafni
að Hrafnseyri, enda verði aðstaða
þar bætt í því skyni, að slíkir munir
verði þar sem bezt varðveittir og
sýndir. Sýslunefndin beinir því til
þingmanna Vestfjarða og Hrafns-
eyramefndar að taka þetta mál upp
að nýju og freista þess að afla sam-
þykkis Alþingis, til þess að svo megi
verða.“
Rætt var um skólamál og ályktun
samþykkt: „Sýslunefnd Vestur-fsa-
fjarðarsýslu leggur áherzlu á eflingu
skólastarfs í sýslunni. Endurreisn
Núpsskóla hefur gengið hægar en
vonir stóðu til. Leggur nefndin
áherzlu á, að nú verði settur fullur
kraftur á uppbyggingu skólans, svo
að skólastarf geti hafizt á eðlilegum
tíma í haust. Nefndin fagnar ráðn-
ingu skólastjóra við skólann og
væntir mikils af störfum hans.
Allir, sem að fræðslumálum vinna,