Morgunblaðið - 25.11.1987, Qupperneq 66

66
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBER 1987
HCEAAdll
Wo
... að telja hjartaslög hans.
TM Rag. U.S. Pat. Ott.-all rlghts resarved
01986 Los Angeles Times Syndlcate
Enn ég heppinn! Því biðst
ég ekki afsökunar!
HÖGNI HREKKVÍSI
,pÓFFJ ... UÖG AQ LBSA."
„ ÉG 'A BÓKARMEfZKl, pAKKA pÉK FyRiR
Sundrung og friðarhjal
Til Velvakanda.
Það er skemmtileg tilviljun að
nú skuli Ólafur Ragnar Grímsson
vera orðinn formaður Alþýðubanda-
lagsins. Ólafur Ragnar var sendur
af Alþýðubandalaginu að boða frið
út um lönd, svo erfitt getur reynst
að halda friðartitlinum ef Alþýðu-
bandalagið ætlar að halda þeirri
boðuðu stefnu sinni að herða sókn
flokks sem ætlar sér að standa
lengst til vinstri.
Ef á að stilla friðarstrengina í
bijósti Ólafs Ragnars hlýtur hann
að boða slökunarstefnu innan Al-
þýðubandalagsins auk heldur sem
hann trúir og er heillaður af slökun-
arbrölti Grobachevs þess rússneska,
en svo einkennilega vill til að rússn-
eskur og íslenskur kommúnismi er
nánast eins. Þeir hafa bara ekki
völdin hér á Islandi kommamir.
Ekkert bendir til að lýðræðistal það
sem Alþýðubandalaginu er svo tamt
að láta fram koma við flest tæki-
færi sé marktækt.
Við megum gera ráð fyrir mikilli
Bjórinn verði
ekki leyfður
Ágæti Velvakandi
Föstudaginn 30. október sat fyr-
ir svörum í sjónvarpi Guðrún
Agnarsdóttir þingmaður er fjailað
var um bölvaldinn „bjór“. Þessum
þingmanni vil ég þakka fyrir fram-
úrskarandi góð svör og festu.
Guðrún Agnarsdóttir er á móti
bjómum og vona ég að þjóðin beri
gæfu til að bjór verði ekki leyfður
á íslandi. Hvort er betra, meiri pen-
ingar í Ríkiskassanum eða velferð
þjóðarinnar?
Lilja Hjaltadóttir
friðarbylgju innan samfélagsins hér
á landi og þjóðarsátt, þar sem mað-
ur friðarhreyfinganna er hér mikils
ráðandi í ósættanlegasta flokki Is-
lands. Eða hvað?
Alþýðubandalagið hefur alltaf
staðið að sundmng meðal vinnandi
fólks hér á landi, en skyldi nú verða
stefnubreyting með nýjum for-
manni? Alþýðubandalagið ætti að
vera farið að kannast við hvað
sundrungin kostar og sama gildir
um þjóðfélagið. Þeir dæmdu stefnu
sína sjálfír tímaskekkju nú fyrir
stuttu. Það er því stór spuming
hvað gerist nú.
Stendur Ólafur Ragnar Grímsson
við friðarboðskap sinn jafnt innan-
lands og utan? Friður er yfirgrips-
meira hugtak en friður milli landa.
Slökunarstefna Mikhael Gorba-
chevs varð til vegna harðrar stefnu
Bandaríkjaforseta og sá hann sér
leik á borði, að sýna umheiminum
að hann væri sá sem friðinn elskar,
en fals og fláræði kommúnismans
hefur verið svo stór þáttur í atferli
þeirra, svo mikið má breytast þar,
svo mark sé á takandi.
Einu sinni boðaði Svavar Gests-
son, fyrrverandi formaður Alþýðu-
bandalagsins, nokkurra ára
þrengingar til að rétta við efnahag
landsmanna og var hann þá sjálfur
við stjóm. Nú bregður svo við að í
Póllandi eru boðaðar samskonar
þrengingar sem þjóðin á að taka á
sig til að forða þjóðinni frá gjald-
þroti. Þær ná skammt gjafimar sem
Islendingar em að senda til Pól-
lands og styrkja þar með valdhafa.
Sjá svo menn ekki hvað það er sem
veldur efnahagslegum og stjórnar-
farslegum þrengingum? Það er
einfaldlega kommúnisminn.
Þorleifur Kr. Guðlaugsson
Heiðni og náttúruspeki
Til Velvakanda.
Mig langar að leggja orð í belg.
Menn em að velta vöngum yfir
heiðindómi og kristni þessa dagana,
svo heimspekilega sem þessu háttar
í svo spekilegum vísindum.
Forfeður okkar töldu það útilok-
að að heimurinn snerist eins og
skopparakringla og þeir reyndu
þess vegna að bæta okkur upp þann
heim sem þeir þekktu og lifðu í,
með því að kenna okkur að treysta
á eigið hyggjuvit við eðlilegar að-
stæður. Órlögin spinna t.d. ekki
einfaldan vef, örlögin bjóða upp á
valkosti þar sem manni er í sjálfs-
vald sett hvert verður næsta
gæfuspor.
En örlögin em grimm og þess
vegna er mikilvægt að ná réttri
fótfestu í lífínu. Kristin bænaum-
leitan er leitin að fullvissu kærleik-
ans og það er jákvætt þar sem síðan
maður getur teflt djarft og ömggt,
stundum með gamalli forskrift,
stundum án forskriftar. Náttúm-
speki sem sameinar dýrið og
manninn í sfínx er hins vegar gátan
sem aldrei verður ráðin. Heiðni og
náttúmspeki em óskyld fyrirbrigði.
Suma dreymir drauma og ljósin
em ávallt kveikt í svefni og vöku,
eðlishvötin er þá í beinni mótstöðu
gegn náttúmnni og umhverfinu,
miklu fremur en að vera sameinuð
náttúmnni þar sem manni verður
svo oft skeinuhætt.
Edda Geirsdóttir
Víkverji skrifar
Iíslenzkri orðabók Menningar-
sjóðs er orðið viðbragð meðal
annars skýrt sem „andsvar líkama
og sálar við utanaðkomandi áhrif-
um, ertingu, snertingu, áreitni".
Víkveiji hefur stundum velt því
fyrir sér, hvor skammdegið og
myrkrið, sem hér ráða ríkjum vetr-
arlangt, oft ásamt nöpmm næðingi,
hafi ekki áhrif á sálarlíf og hugar-
far íslendingsins, og kalli fram
annars konar „andsvar sálar og
líkama" en ylur og birta.
Við emm, þegar grannt er gáð,
eins konar „móttakari" utanaðkom-
andi áhrifa, margs konar, og
bregðumst við i samræmi við þau.
Það er máske ekki hendingin einber
að hatramar deilur um „keisarans
skegg", svokölluð „ijúpumál", hel-
tekur jafnvel hæglætisfólk á
þessum árstíma.
Þessi „hitamál", sem við höfum
með í farteski frá hausti til vors,
em af margs konar toga. Einn vet-
urinn deilum við um hvíta ijúpuna
(sem við höfum þó á borðum hver
friðar-jól), annan um bjórinn (sem
náunganum er ekki treystandi fyr-
ir), og þann þriðja um ráðhús (sem
ekki má speglast í vatnsfleti sem
fríkirkjan hefur einkarétt á).
XXX
• •
011 þessi „hitamál", sem við tök-
um með okkur undir vetrar-
feldinn, em ópólitísk. Afstaða fólks
til þeirra ræðst ekki, eða ætti ekki
að ráðast, af þeim meginlíum eða
kjarnaviðhorfum um gerð samfé-
lagsins, sem skipa okkur í stjórn-
málaflokka. Menn geta — svo dæmi
sé tekið — haft öndverðar skoðanir
á bjór, þótt þeir deili sömu afstöðu
til sósíalisma eða sjálfstæðisstefnu.
Sama máli gegnir um ráðhús, jafn-
vel ijúpu!
Þó læðist að Víkveija gmnur um
að sá maður sé ekki vandfundinn,
sem horfír til þessa fyrirhugaða
ráðhúss gegn um „pólitísk gler-
augu". Hvorki í hópi þeirra, sem
vilja að framtíðarráðhús Reykjavík-
ur speglist í Tjöminni (eins og Iðnó
og Fríkirkjan), né hinna, er flytja
vilja það sem fjærst henni (jafnvel
í grannbyggðir).
Sjá menn ekki fyrir sér — svo
annað dæmi sé tekið — hvem veg
skriffínnar íjóðviljans hefðu slegið
skjaldborg um Tjarnar-Ráðhúsið í
túnfæti Ingólfs Amarsonar (og
hvergi viljað það annars staðar
reist) ef Davíð Oddsson og borgar-
stjórnaríhaldið hefðu viljað byggja
slíkt hús á öðmm stað? Engir hefðu
verið betur „meðvitaðir" en þeir
Þjóðviljamenn um þá „félagsfræði-
legu“ nauðsyn, að staðsetja jafn
þýðingarmikið hús á jafn verðmæt-
um stað, enda hefði önnur afstaða
þá ekki samræmst marx-lenínískum
viðhorfum, einkum til fuglalífs og
miðborgarstemmningar. Annað
„andsvar sálar og líkama" hefði
bókstaflega verið „andfélagslegt".
XXX
að skiptir máske engu höfuð-
máli hvort skammdegisþref
okkar um hin og þessi dægurmál
er eðlilegt viðbragð við kringum-
stæðum kulda og myrkurs eða af
öðmm toga. Það virðist á hinn bóg-
inn „fastur liður" í vetrardagskrá
almennrar umræðu, einnig eftir að
„heitu pottamir" komu til sögunn-
ar.
Skammdegisþref annó 1987-88
— það sem af er vetri — er ráðhús
við Tjömina. Um það snýst anda-
gift okkar þessar vikumar. Annar
þæfíngur getur hinsvegar skotið
upp kolli áður en langt um líður.
Veturinn er ungur enn — og við
eigum eftir að þreyja þorrann og
góuna.
Við verðum hinsvegar að gæta
þess, hvert svo sem karpsefnið er
eða verður — og enda þótt okkur
hlaupi kapp í kinn — að hafa sæmi-
legt taumhald á tungunni. Töluð
orð, skrifuð orð og prentuð orð
verða nefnilega ekki aftur tekin.
Þau em og verða hluti af Iífsmunstri
okkar.
Það er hveijum og einum hollt
að horfa á mál, sem flokkast geta
undir „andsvar sálar og líkama" við
kringumstæðum skammdegis, með
bros í augum, enda tekur dag að
lengja, strax og stytting hans hefur
rannið sitt skeið.
Við eigum að horfa á „ijúpumál-
in“ um gleraugu kímninnar. Og
forðast eins og heitan eldinn að
láta þau mgla meginiínur í jafn
alvarlegu fyrirbæri og flokkaskipan
í landinu, jafnvel þótt einn eða tveir
nýtilkomnir og meintir stjómmála-
flokkar kunni í eðli sínu og upp-
byggingu að vera einskonar
„ijúpumál". Þeir víkja þá bara eins
og önnur slík með nýju þjóðlífsvori.