Morgunblaðið - 12.02.1988, Qupperneq 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1988

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
HaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aöalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 600 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 55 kr. eintakiö.
Háskólinn og
hlutkesti
Fyrir nokkrum dögum
gerðist sá sérstæði at-
burður í tannlæknadeild Há-
skóla íslands, að hlutkesti var
látið ráða því, hvetjir tveir af
þremur nemendum, sem feng-
ið höfðu sömu heildareinkunn,
kæmust áfram í námi innan
deildarinnar. Þessi aðferð er
í samræmi við ákvæði reglu-
gerðar um slíkt tilvik.
Birgir ísl. Gunnarsson,
menntamálaráðherra, sagði
af þessu tilefni í samtali við
Morgunblaðið í gær: „Þetta
er mjög harkaleg aðgerð að
mínu mati og ég tel nauðsyn-
legt, að Háskólinn taki þetta
mál til endurskoðunar."
Menntamálaráðherra sagði
ennfremur, að einfaldasta
lausnin á málinu væri sú, að
nemendumir þrír fengju að
halda áfram námi.
Nú er það ekkert nýtt, að
takmarkanir séu á því, hversu
margir nemendur komast
áfram í sumum deildum Há-
skólans. Þær reglur hafa verið
umdeildár en í raun hafa
menn sætt sig við þær árum
saman. Þetta þýðir, að í sum-
um deildum Háskólans, eins
og t.d. læknadeild, þurfa nem-
endur að ná miklum árangri
í námi til þess að komast
áfram. Af því Ieiðir svo, að
þeir, sem á annað borð kom-
ast í gegnum þetta kerfi,
ganga frá prófborðinu með
mjög góða menntUn á sínu
sviði.
í tannlæknadeildinni gerist
það hins vegar, að þrír nem-
endur fá sömu einkunn og
hlutkesti er varpað til þess að
skera úr um. Það er óneitan-
lega nöturlegt, að hlutkesti
geti með þéim hætti jafnvel
ráðið örlögum ungs manns.
Sá háskóli og sú háskóladeild,
sem á ekki annarra kosta völ
en beita hlutkesti til þess að
komast að niðurstöðu í máli
af þessu tagi, eru komin á
villigötur. Það er einfaldlega
ekki frambærilegt, að Háskóli
íslands noti slíka aðferð til
þess að ráða örlögum ungs
fólks.
Guiðjón Axelsson, forseti
tannlæknadeildar, segir, að
ef nemendum fjölgi fái hver
nemandi minni tíma til þjálf-
unar á æfingastofu og þar af
leiðandi verri menntun. Nú er
ljóst, að árum saman hafa
strangar takmarkanir verið í
gildi í tannlæknadeildinni.
Fyrir þá, sem utan við standa,
er erfitt að skilja, að það geti
ráðið úrslitum um menntun
nemenda í deildinni hvort þar
er einum fleiri eða færri þegar
jafngóðir nemendur eiga í
hlut.
A.m.k. er ljóst, að þau
óþægjndi, sem Háskólinn
kann að hafa af því að bæta
við einum nemanda til við-
bótar í tannlæknadeild nú,
verða lítil miðað við þau óþæg-
indi, sem skólinn mun hafa
af þessu máli að öðru leyti.
Það er siðferðilegt áfall fyrir
Háskóla íslands að hafna
nemanda með þessum hætti.
Þetta eru ekki vinnubrögð,
sem æðsta menntastofnun
þjóðarinnar getur verið þekkt
fýrir.
Viðhorf þjóðarinnar og þá
ekki sízt yngri kynslóða til
Háskólans skiptir miklu máli
fyrir þá stofnun. Það er ljóst,
að skólinn gerir sífellt meiri
kröfur til nemenda, sem
stunda þar nám. Sennilega
eru kröfumar, sem skólinn
gerir nú, margfalt meiri en
þær voru t.d. fyrir aldarfjórð-
ungi, a.m.k. í sumum deildum.
Þessar hörðu kröfur hafa
óhjákvæmilega haft í för með
sér vissa gagnrýni meðal stúd-
enta, einkum þá, að misræmis
gæti milli námsefnis og þess
tíma, sem stúdentum er ætlað
að tileinka sér það.
Morgunblaðið hvetur Há-
skóla Islands ekki til að draga
úr þessum kröfum. Einungis
með því að gera miklar kröfur
getum við búizt við því, að sú
menntun, sem æðsta mennta-
stofnun þjóðarinnar veitir,
standi undir nafni.
En kröfur um námsárangur
eru eitt og hlutkesti til þess
að ráða örlögum æskufólks
er annað. Þess vegna er
ástæða til að hvetja yfirvöld
Háskólans til þess að endur-
skoða afstöðu sína til þessa
máls. Það væri sæmdarauki
fyrir Háskóla Islands að sú
ákvörðun, sem hér hefur verið
gerð að umtalsefni, verði end-
urskoðuð og þessum unga
námsmanni, sem náði jafn
góðum árangri og félagar
hans tveir, en var ekki eins
heppinn þegar hlutkesti var
varpað, verði leyft að stunda
áfram nám í tannlæknadeild.
Sigxirjónssafn
Thor Vilhjálmsson:
SIGURJON SS AFN
Mér fer sem öðrum sem fylgzt
hafa með að dást að elju Birgittu
Spur og vaskleik við að koma upp
Listasafni manns síns Sigurjóns
heitins Ólafssonar myndhöggvara.
Islenzkir alþingismenn geta glaðst
af rausn'sinni og árvekni að lista-
maðurinn skyldi vera á heiðurslaun-
um þeirra í einn dag samtals.
Vegna dugnaðar og stórhugs
Birgittu dregur nær þeim degi að
þetta safn verði opnað okkur öllum
til yndis og vakningar. Sigurjón
hefði orðið áttræður 21. október á
þessu ári, hefði'þessi dýrðlegi fjör-
kálfur og listmæringur fengið að
lifa soltið lengur. Nú er ekki seinna
vænna en okkur verði öllum ljóst
hver okkar hlutur ætti að vera í
framtakinu okkur til heilla og vaki
vaki vaskir m'enn og konur, og
hlaupi nú til að leggja hönd á plóg-
inn og bjóða fram eða útvega fé,
því þar stendur allt í járnum eins
og títt er um þörfustu málefnin, —
og má nú ekki minna vera en reyna
létta undir árum með Birgittu róð-
urinn, þar til allt er heilt og ljóm-
andi komið' í höfn; þetta er sízt
einkamál Birgittu og bama hennar,
heldur okkar allra mál; nú býður
þjóðarsómi að við bregðumst rétt
við.
Nú er enn blásið til Myndlistar-
þings. Það mun standa nokkra
daga, og þar stendur til að leita
leiða til að efla vinnuaðstöðu
íslenzkra listamanna. Ekki mun af
veita, þegar sleppir fagurgala sem
ymur sætt í vezlunum. Hvenær
skyldi brýnna að minnast þeirra
sem ruddu öðmm braut eða leiðir
með sífelldri baráttu og aldrei
glúpnuðu sjálfír, og em því lýsandi
dæmi og fyrirmynd arftaka? Þess-
vegna þykir mér freistandi að sýna
einhug íslenzkra listamanna á
Myndlistarþingi 1985. Mér gafst
færi þá, því mér var boðin þátttaka
í því þingi, og neytti þess með því
að bera fram eftirfarandi tillögu,
ásamt nokkmm liðsoddum meðal
þingmannartna.
Myndlistarþing 1985 fagnar
stofnun Listasafns Sigurjóns Ólafs-
sonar, og skorar jafnframt á stjórn-
völd ríkis og borgar að styðja þetta
merka framtak einart og afdráttar-
laust, svo hús Sigurjóns Ólafssonar
fái að standa óhögguð á sínum stað
í Laugamesi, með safni mynda hans
og öðmm ummerkjum sem em um
ómetanlegt starf hans. Verði öllu
hagað í fullu samráði við Birgittu
Spur, eklq'u Sigurjóns, stofnanda
þessa safns, og börn hennar sem
eiga verkin nú; og verði hagur henn-
ar enda tryggður og aðstaða til að
skipuleggja og varðveita safn þetta,
öllum íslendingum til yndis, gestum
landsins einnig, þjóðinni til sæmd-
ar, svo sem samir minningu þessa
mikla listamanns og brautryðjanda.
Kristján Davíðsson, Björn Th.
Bjömsson, Hörður Ágústsson, Thor
Vilhjálmsson, Valgerður Bergsdótt-
ir.
Tillaga þessi var samþykkt einum
rómi af gervöllum þingheimi; and-
mælalaust.
Borgardómur:
Ekki unnt að ógiida b;
arleyfi þó deiliskipula
BORGARDÓMUR hefur staðfest
úrskurð félagsmálaráðherra um
að fella beri úr gildi byggingar-
leyfi fyrir hús á lóðinni Berg-
staðastræti 15. Dómari taldi, að
nýtingarhlutfall lóðarinnar væri
of hátt og byggingamefnd
Reykjavíkur hefði farið út fyrir
valdmörk sín með því að leyfa
„NIÐURSTAÐA dómsins varð-
andi þetta hús er að það sé of
stórt miðað við gamla aðalskipu-
lagið. Hins vegar skiptir það
mestu máli að dómarinn kemst
að þeirri niðurstöðu, að það sé
ekki forsenda fyrir að veita
byggingarleyfi að deiliskipulag
sé fyrir hendi,“ sagði Davíð
Oddsson, borgarstjóri.
Davíð sagði að félagsmálaráðu-
neytið hefði haldið því fram, að
nauðsynlegt væri að deiliskipulag
bygginguna. í niðurstöðum dóm-
ara segir hins vegar, að það leiði
ekki til ógildingar byggingar-
leyfisins að samþykkt eða stað-
fest deiliskipulag sé ekki til. Um
þetta síðarnefnda atriði hafa
staðið deilur, meðal annars
vegna fyrirhugaðrar ráðhús-
byggingar í Reykjavík.
lægi fyrir. „í borgarstjóm hafa
pólitískir fulltrúar oft haldið því
fram, að þetta væri skylda og þá
vitnað í skipulagsreglugerð. Það er
bersýnilegt að dómarinn telur, að
reglugerðin standist ekki gagnvart
lögum að þessu leyti. Þessi niður-
staða er afar merkileg, nú þegar
fyrirhuguð ráðhúsbygging er á döf-
inni. Félagsmálaráðuneytið hefur
haft það mál til umfjöllunar í þijá
mánuði, án þess að komast að nið-
urstöðu."
Málið snerist um leyfi, sem bygg-
ingamefnd Reykjavíkur veitti í
mars 1986, til að byggja þriggja
hæða hús í Bergstaðastræti 15.
Þáverandi félagsmálaráðherra
felldi leyfið úr gildi með úrskurðj
og vísaði þar til tveggja atriða. í
fyrsta lagi, að samkvæmt staðfestu
aðalskipulagi Reykjavíkur væri
leyfílegt nýtingarhlutfall á reit lóð-
arinnar 0,5 en samkvæmt sam-
þykktum byggingamefndarteikn-
ingum væri það 2,0-2,5. í öðru lagi,
að ekkert deiliskipulag lægi fyrir
þrátt fyrir ákvæði í skipulagsreglu-
gerð þar sem segir: „Jafnan skal
liggja fyrir samþykkt eða staðfest
deiliskipulag áður en einstakar
byggingarframkvæmdir em leyfð-
ar.“ Með vísan til þessa taldi félags-
málaráðherra að byggingarleyfíð
bryti berlega í bága við ákvæði
skipulagslaga og skipulagsreglu-
gerðar. Því væri ákvörðun bygging-
amefndar, þegar af þessum sökum,
ólögmæt og bæri að fella hana úr
gildi.
I niðurstöðum dómara, Friðgeirs
Bjömssonar, yfírborgardómara,
segir að ekki verði 1. mgr. 11.
greinar skipulagslaga frá 1964 skil-
in svo, að það sé forsenda útgáfu
byggingarleyfís að áður hafí verið
Dómur borgardóms:
Merkileg niðurstaða
- seg-ir Davíð Oddsson, borgarstjóri