Morgunblaðið - 23.03.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. MARZ 1988
Jómfrúræða Arndísar Jónsdóttur:
Allir grunnskólar verði
níu mánaða skólar 1990
Hér fer á eftir jómfrúræða
Arndísar Jónsdóttur, varaþing’-
manns Sjálfstæðisflokksins í
Suðurlandskjördæmi, sem flutt
var í sameinuðu þingi 17. mars
síðastliðinn:
Herra forseti.
Ég hef nú lagt fram svohljóðandi
tliögu til þingsályktunar:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að leita allra leiða til að
jafna skólaskyldu, þannig að árið
1990 verði allir grunnskólar í
landinu níu mánaða skólar. Enn-
fremur, að ríkisstjómin undirbúi
breytingar á grunnskólalögunum,
sem nauðsynlegar kunna að vera
til þess að ná þessu markmiði."
Auknar kröfur
Stöðugt gerum við auknar kröfur
til skólanna í landinu. Þeir skipta
miklu máli fyrir allai framfarir í
nútímaþjóðfélagi. Þetta á ekki síst
við um grunnskólann, þar sem lagð-
ur er grundvöllur að öllu mennta-
starfí komandi kynslóðar. Það varð-
[©JPerstorp
Vantar þig
tilbreytingu?
Af hverju ekki að
lífga uppá gömlu
innréttinguna?
MEÐ PERSTORP HARÐ-
PLASTI, BORÐPLÖTUM
OG GÓLFEFNI.
@DF.OFNASMHMAN
SÖLUDEILD
HÁTEIGSVEGI 7. S: 21220
pinrgainv
í Kaupmannahöfn
FÆST
l BLAÐASÖLUNNI
Á JÁRNBRAUTA-
STÖDINNI,
KASTRUPFLUGVELLI
OG Á RÁÐHÚSTORGI
ar einmitt miklu, bæði fyrir ein-
staklinga og samfélag, að vel takist
til í starfí þessara skóla.
Já, kröfumar aukast, og alltaf
eru menn að koma auga á ný mál-
efni, sem skólamir þyrftu að sinna.
Á athyglisverðum ráðstefnum, sem
haldnar hafa verið undanfarið, hef
ég heyrt, að í skólunum þurfí að
stórauka umhverfísfræðslu, náms-
og starfsfræðslu, jafnréttisfræðslu,
og flestum er ljóst, hvers heilbrigð-
isyfírvöld vænta af skólakerfinu í
sambandi við fíkniefni og ógnvekj-
andi sjúkdóma. Raunar hvarflar það
að kennara, þegar hann heyrir um
þetta rætt, hvort ekki þurfí að
bæta við skólatímann til að anna
þessu. Ég er þess fullviss að öllu
lengur verður ekki undan því vik-
ist, að starfstími skólanna í landinu
verði fullir 9 mánuðir.
Misjafn skólatími
Meirihluti grunnskólanemenda
býr við níu mánaða skóla, 75,79%,
samkvæmt upplýsingum mennta-
málaráðuneytis. Hin 24,21 prósent-
in búa við skemmri skólagöngu, frá
7 mánuðum upp í 8V2 mánuð. Þeir
skólar, sem starfa skemur en 9
mánuði á ári, eru allir utan höfuð-
borgarsvæðisins. Þetta fýrirkomu-
lag styðst við 41. gr. grunnskólalag-
anna, þar sem segir að reglulegur
starfstími grunnskóla skuli vera 7
til 9 mánuðir, og að í þessu sam-
bandi skuli taka sérstakt tillit til
atvinnuhátta og aðstæðna í skóla-
hverfínu.
I skýrslu Efnahags- og þróunar-
stofnunar, sem unnin var á vegum
menntamálaráðuneytisins og út
kom 1987, segir um þetta, með leyfí
Talaðu við
ofefeur um
ofna
SUNDABORG 1 S. 6885 88 -688589
forseta: „Skóladagurinn í mörgum
sveitaskólum er fremur stuttur, og
þar að auki víða kennt aðeins í 8
mánuði á ári og sumsstaðar jafnvel
aðeins 7 mánuði. Til sveita stafar
langt sumarfrí af þörfinni fyrir
vinnuafl bama og unglinga á sumr-
in. Þessi þörf fer nú þverrandi, og
er því erfítt að koma auga á hvað
réttlætir styttra skólaár í dreifbýli.
Styttra skólaár getur ekki leitt til
annars en að breikka bil, sem er á
milli skóla í sveitum og bæjurn."
Og þar segir enn: „Það er erfítt að
réttlæta þann mikla mismun, sem
er milli landshluta, hvað snertir
skilyrði til menntunar, og mismunur
þessi hlýtur að vera dreifbýlinu í
óhag.“
Þama er talað um mismun, og
ég tel að í þessu sé fóikinu á lands-
byggðinni raunvemlega mismunað.
Við verðum því miður að viður-
kenna, að í könnunum sem gerðar
hafa verið á námsárangri nemenda
virðist vera fylgni milli árangurs
og skólatíma, þó að þar komi auð-
vitað fleira til greina. Hvemig á líka
annað að vera, þegar við höfum
samræmd próf samkvæmt 58. gr.
grunnskólalaganna, en ósamræmi í
skólastarfínu?
Mótbárur
Við höfum lengi talað um skóla-
skyldu, en það orð er stundum mis-
skilið. Skólaskylda felur ekki bara
í sér kvöð, heldur felur hún einnig
í sér mikilvæg réttindi einstaklinga
til náms og þroska. Það er einmitt
þess vegna, sem gera þarf öllum
jafnt undir höfði í þessu tilliti.
Oft heyrast þau rök fyrir styttri
skólagöngu til sveita, að bömin'
þurfí að vera við störf um sauð-
burðinn og í réttunum og jafnvel í
sláturtíðinni. Svipað hefur jafnvel
heyrst um fískvinnslu í sjávarpláss-
um. Ekki hef ég rekist á, að neinar
athuganir hafí verið gerðar á gildi
þessara fullyrðinga, enda er ekki
víst, að margir vildu viðurkenna að
undirstöðuatvinnuvegir okkar séu
að nokkru háðir vinnuframlagi
grunnskólanemenda um afkomu
sína.
Stundum er fullyrt, að lengd
skólatíma sé enginn mælikvarði á
árangur. Auðvitað er það ekki ein-
hlítur mælikvarði. Viðhorf bæði
kennara og nemenda tii menntunar
skiptir þar miklu máli. Hins vegar
er alveg ljóst, að ekki fer samn já-
kvætt viðhorf til menntunar og
áhugaleysi um skólastarf.
Þegar hér er komið sögu, dettur
einhverjum eflaust í hug, að ég viti
nú ekki mikið um lífíð til sveita.
Ég mundi þá svara því, að mér er
fullljóst að lífíð til sveita og í minni
sjávarplássum er háð ýmsum sveifl-
um og óvæntum atvikum, sem erf-
itt er að bregðast við. Ég álít líka,
að það sé alveg rétt í slíkum tilfell-
töflureiknir og grafík
Fjölbreytt námskeiö um notkun
áætlanagerðarforrita í viðskiptum og heima.
Dagskrá:
• Gnjndvallaratriöi Excel
• Aætlanir og útreikningar
• Notkun töflureikna í viöskiptum
• Myndræn framsetning talna
• Söfnun upplýsinga með Excel
Dag og kvöldnámskelö
Næsta námskeið hefst 5. apríl
Halldór Kristjánsson
verkfræöingur
To’vu- og
vBrkfræííþjtaustan
Grensásvegi 16, sími 68 80 9Ö einnig um helgar

Arndís Jónsdóttir
um að sýna sveigjanleika í skóla-
haldinu og jafnvel breyta skólatím-
anum í staðinn fyrir að stytta hann.
Til þess eru ýmsir möguleikar, og
grunnskólalögin gera ráð fyrir því,
að hluta skólans megi halda á sumr-
in. Það er ekki sjálfgefið, að allir
hafí jákvætt viðhorf til menntunar
og skólastarfs. En það er hægt að
vekja flesta upp af kæruleysi um
þessi efni.
Byggða- ogjafnréttismál
Ýmsum finnst eflaust, að hér sé
ekki um neitt stórmál að ræða, en
sjálf lít ég svo á, að hér sé bæði
um byggðamál og jafnréttismál að
ræða.
Þegar fólk hugsar til búsetu í
byggðarlagi, eru kostir þess og
gallar vegnir og metnir. Eitt af
því, sem þá er spurt um, er ástand-
ið í skólamálum byggðarlagsins.
Góðir skólar gera byggðarlag
byggilegra. Jafnréttismál er þetta
líka, eins og ég fyrr kom að. Hér
er um að ræða skref í átt til þess
að ná því markmiði, sem ríkisstjóm-
in setti sér í stjómarsáttmálanum
um jafna aðstöðu allra til menntun-
ar.
Við sem búum úti á landi viljum
ekki láta líta á okkur sem neitt
öðra vísi fólk, og við vitum að mikil-
vægur þáttur í því að varðveita ein-
ingu svo lítillar þjóðar er, að allir
fínni sig sitja við sama borð. Því
óttast ég ekki að efni þessarar til-
lögu verði illa tekið.
Kostnaðarauki
Kostnaður við að gera alla skóla
að níu mánaða skplum er minni en
margan granar. í kennaralaunum
munar engu, nema þá á yfirvinnu-
lið. Helsti kostnaðarauki felst í
skólaakstri og í þeim þáttum í
rekstri skólahúsnæðis, sem era
breytilegir eftir því hvort skólinn
er starfræktur eða ekki.
Óhætt er að fullyrða að kennarar
munu yfírleitt ekki leggja stein í
götu slíkrar breytingar. Kennuram
er hvatning í því, að fínna að störf
þeirra séu metin og vonir bundnar
við góðan árahgur skólastarfsins.
Þeir munu líka í flestum tilfellum
ekki hafa haft áhrif á lengd skóla-
ársins, þar sem það er ekki í þeirra
höndum að ákveða slíkt.
Herra forseti. Ég hef nú lítillega
reifað þetta einfalda mál, sem ég
tel samt vera nokkurt réttlætismál
og metnaðarmál margra. Ætla ég
ekki að fjölyrða frekar um það að
sinni, en legg það hér fram til
málefnalegrar umíjöllunar og af-
greiðslu.
Morgunblaðið/Júlíus
Aðstandendur Honda á Islandi við kynningu nýja bílsins, Honda
Legend. Frá vinstri Geir Gunnarsson, Gunnar Bernhard og Gylfi
Gunnarsson.
Honda Legend á íslandi
HONDA Legend, ný bifreið
frá Honda verksmiðjunum, var
kynnt í fyrsta sinn hér á landi
um síðustu helgi. Að sögn
Honda-umboðsins er Legend
stærsti og best búni billinn, sem
Honda selur og keppir við bíla á
borð við BMW ’5, Volvo 760 og
Benz 240/300.
Honda Legend er framdrifinn
með 173 hestafla V-6 vél. Bíllinn
er með ýmsan tæknibúnað, má þar
nefna tölvustýrða beina innspýt-
ingu, aflstýri sem hefur breytilegt
átak miðað við hraða, viðvöranar-
kerfí, sjálfvirka hraðastillingu og
loftkælingu. Hann fæst bæði bein-
skiptur fímm gíra og með fjögurra
gíra sjálfskiptingu. Honda Legend
kostar hér á landi kr. 1.995.000.
Sellótón-
leikar í
Fríkirkjunni
TÓNLEIKAR verða í Fríkirkj-
unni í Reykjavík fimmtudaginn
24. mars og hefjast kl. 20.30.
Gunnar Bjömsson leikur þtjár
einleikssvítur fyrir selló eftir Jo-
hann Sebastian Bach, nr. 1 í G-
dúr, nr. 2 í d-moll og nr. 3 í C-dúr.
(Fréttatilkynning)
Gunnar Björnsson leikur á selló
á tónleikum í Fríkirkjunni annað
kvöld, fimmtudag.