Morgunblaðið - 05.08.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. ÁGÚST 1988
Draumurinn um frjálst
Nicaragua varð að martröð
Á blaðamannafundi með Adolfo Calero, einum helsta leiðtoga kontra-skæruliða
Washington, frá ívari Guðmundssyni, fréttaritara Morgunbiaðsins.
Að sögn Adolfo Calero hafa sandinistar byggt eða endurskipu-
lagt sex flugvelii í landinu til hernaðamota. Myndin sýnir nýjan
flugvöll í Punta Huete, skammt frá höfuðborginni, Managua.
„í TUGI ára hafa harðstjórar
frá hægri og vinstri undirokað
almenning í Nicaragua. Of-
beldisstjórn Somoza varð til
þess, að margir okkar tóku
vopn í hönd og þoldu harðæri
til að losa okkur undan oki ein-
ræðisins í þeirri von að fá að
lifa í friði og með mannlegri
sjálfsvirðingu einstaklingsins.
Vel man ég, að við trúðum því,
að allt, sem við þyrftum að
gera væri að losna við Somoza
því þá myndi hefjast ný öld í
Nicaragua. Við trúðum því, að
þrá þjóðar vorrar eftir eigin
ríkisstjórn myndi þjóna okkar
hag í stað þess að undiroka
okkur. Við höfðum á réttu að
standa að því leyti, að ný öld
var í uppsiglingu með þjóð
vorri. En er tímar liðu varð það
ljóst, að uppreisn okkar gegn
ánauð Somoza hafði lent í
höndum manna, sem aðhylltust
heimsveldisstefnu, sem varð til
þess, að draumur okkar um
frið og frelsi þjóðarinnar varð
að martröð.“
Á þessa leið ávarpaði
kontra-f oringinn frá Nic-
aragua, Adolfo Calero, blaða-
menn á samkomu í Blaða-
mannaklúbbnum hér í Wash-
ington á dögunum. Calero er
hér ásamt tveimur öðrum for-
ystumönnum kontra-samtak-
anna til að telja þing og stjórn
Bandaríkjanna á, að styðja bar-
áttu andkommúnista gegn ein-
ræði og ánauð kommúnista-
stjórnarinnar i Managua. Cal-
ero er formaður sjö manna
nefndar, sem stjórnar starf-
semi andstöðunnar gegn
kommúnistastjórn Daniels Or-
tega, forseta Nicaragua.
„Þrátt fyrir andstreymið í
baráttu okkar fyrir frelsi og
virðingu einstaklingsins meðal
þjóðar vorrar, erum við ákveð-
in að halda baráttunni áfram.
Við höfum barist fyrir frelsinu
of lengi til að gefast upp nú,“
bætti Calero við.
Ömurlegt ástand
í Nicargua
„Frá því að Daniel Ortega og
félagar hans hrifsuðu til sín völd-
in eftir uppreisnina gegn Somoza
1979 hefír ástandið í landinu far-
ið síversnandi," hélt Calero áfram.
„Efnahagurinn innanlands er í
rúst. Heilbrigðismálin eru í kalda-
koli og það er alvarlegur skortur
á lyfjum. Helmingur allra lækna
hefír flúið land. Sandinista-stjóm-
in hefír svo að segja eytt þjóð-
flokki miskito-indíána. Þeir, sem
eftir lifa, eru í fangabúðum.
Stjómin hefír einnig ákveðið að
eyða öðrum þjóðflokkum, t.d. þel-
dökkum kreólum. Bústaðir þeirra
og kirkjur hafa verið brenndar,
oft með söfnuðunum á bæn í kirkj-
unum.
Óttaslegin þjóð
Ég verð að segja ykkur, að
þjóðin er óttaslegin og rugluð.
Margir vildu sameinast lýðræði-
söflunum til andstöðu, en hafa
ekki þor til þess. Hálf milljón
manna er í útlegð erlendis. Aðrir
vildu gjama standa upp og mót-
mæla ástandinu sökum framtíðar
bama sinna og þjóðarinnar undir
stjóm kommúnista, en óttast um
líf sitt. Þeir hafa séð hvað hendir
þá, sem þora að malda í móinn
gegn sandinistum: Barsmíðar,
fangelsun eða líflát.
Virðing einstaklingsins er
Fylgismenn sandinista minnast
sigursins yfir stjórn Somoza í
Managua, höfuðborg Nic-
aragua.
hundsuð og hefír orðið einkenni
þeirrar martraðar, sem við lifum
við. Þjóðin er gjörsamlega kúguð
til hlýðni og þagnar," sagði Cal-
ero. Þegar barið er að dyrum hjá
föður eða móður 14 ára sonar
þeirra til að neyða hann til her-
þjónustu, þá verða foreldramir
agndofa, vonlausir og skelfdir.
Foreldrar, sem dirfast að mót-
mæla, eru annaðhvort fangelsaðir
eða barðir til óbóta í augsýn al-
mennings í þorpinu til vamaðar
öðrum, sem kynnu að mótmæla.
Er nokkur furða að fólkið flýi
land? Það em nú 100.000 flótta-
menn frá Nicaragua í Florida og
ástandið er erfítt þar sem flótta-
fólkið á engan að til að snúa sér
til. Við gemm það, sem við get-
um, En það er engan veginn nóg.“
Ortega er
gáfaður glæpamaður
Calero hélt áfram inngangs-
ræðu sinni og lýsti Daniel Ortega
m.a. á þessa leið:
„Herra Ortega er þeirrar trúar,
að það sé kominn tími til að hætta
öllum látalátum. Hann þykist ekki
þurfa lengur að tala um frelsi og
lýðræði. Hann heldur að hann
hafi unnið sigur og að hann geti
nú gengið að því, sem eftir er af
ritfrelsi, trúfrelsi og lýðræði.
Hann telur, að hann geti nú loks
gengið í skrokk á kaþólsku kirkj-
unni og því, sem eftir kann að
vera af einstaklingsframtakinu í
Nicaragua.
Daniel Ortega er margslung-
inn. Hann er glæpamaður og fant-
ur. En hann er einnig skynsamur,
óvæginn og harðsnúinn marx-
lenínisti, sem telur sig vera risa
í heimssögunni, sem fiytur komm-
únismann inn á meginland
Ameríku."
Aðaláherslan lögð á
stórkostlegan vígbúnað
Calero lagði mikla áherslu á
vígbúnaðarundirbúning sandin-
ista. Hann sagði m.a. frá minnis-
merki, sem reist hefír verið í höf-
uðborg Nicaragua. Það _er stytta
ein mikil af hermanni. I annarri
hendi, sem bendir til jarðar, held-
ur hann á sigð en í hinni hend-
inni, sem veit til himins, heldur
hann á rússneskri hríðskotabyssu
af gerðinni AK-47. Calero sagði,
að Sovétmenn flyttu enn inn millj-
arða dollara virði af hergögnum
til Nicaragua. Calero hélt því
fram, að Nicaragua sé ætlað að
vera aðal hemaðarmiðstöð komm-
únista, þegar þeir eru tilbúnir að
leggja undir sig Mið-Ameríku eins
og hún leggur sig. Hann sagði,
að sandinistar hefðu byggt eða
endurskipulagt sex flugvelli, þar
sem sovéskar orrustuþotur og
herþyrlur frá Kúbu geta athafnað
sig. Sandinistar eru að koma sér
upp stærstu herstöð sem til er við
landamæri Texas og sá útbúnaður
er augáýnilega ætlaður til annars
en að veijast árásum frá kontra-
sveitum.
Friðartilraun Arias
góðra gjalda verð
Að lokum fór Adolfo Calero
nokkrum orðum um friðartillögur
Oscars Arias, forseta Costa Rica,
og SAPOA-samkomulagið svo-
nefnda. Það er eðlilegt, að menn
séu vongóðir því allir vilja frið og
fjöldi fólks trúði því, að þessar
tillögur gætu leitt til bæði friðar
og endurreisnar mannréttinda í
Nicaragua.
„Ég verð að segja það eins og
er, að ég hefí aldrei trúað því, að
Ortega hafi nokkru sinni dottið
alvarlega í hug að framkvæma
þær iýðræðislegu endurbætur,
sem hann lofaði. Hans eini til-
gangur með því að samþykkja
Arias-tillögumar var að vinna sér
tíma. Hvetja bandaríska þing-
menn til að fella aðstoð við stjórn-
arandstöðuna í Nicaragua. Á með-
an notaði Ortega tímann til að
safna vopnum.
Adolfo Calero.
En samt sem áður,“ sagði Cal-
ero að lokum, „gengum við að því
að stöðva bardaga og ganga til
samninga. Við gerðum allt, sem
við gátum til að komast að sam-
komulagi, sem myndi gera okkur
kleift að leggja niður vopn og
gerast meðlimir á ný í margbrotnu
og fijálsu þjóðfélagi.
Ekki dauðir úr öllum æð-
um
Adolfo Calero lauk máli sínu
með þessum orðum:
„Það eru nokkrir, sem trúa
því, eins og Daniel Ortega, að
átökunum í Nicaragua sé lokið.
Þeir trúa því, að sovézku þyrlurn-
ar og orrustuvélamar geti brotið
okkur á bak aftur. Eða þeir trúa
því, að við höfum ekki mikið fylgi
meðal þjóðar okkar vegna þess
að okkur hefir enn ekki tekizt að
vinna á sovézku orrustuvélunum.
En því er ekki þannig farið. Bar-
áttuvilji okkar er ekki brotinn og
verður ekki brotinn. Ef við töpum
að Iokum og verðum af þeim
draumi, sem þjóð vora hefir
dreymt svo lengi, verður það
vegna þess, að vinir okkar og
velunnarar neyddu okkur til að
beijast gegn nýtízku, vélvæddum,
sovézkum vígdrekum, á landi og
í lofti, án skotvopna og siðferði-
legs stuðnings ríkisstjómar
Bandaríkjanna.
Ég skora á ykkur að láta þetta
ekki gerast, okkar og ykkar
vegna.“
Það var gerður góður rómur
að m'áli Adolfos Caleros. Nokkrar
spumingar lögðu blaðamenn fyrir
Calero, sem hann svaraði greið-
lega. Ein spumingin var sú hvers
vegna það væm margir fyrrver-
andi hermenn úr lífverði Somoza
í kontra-liðinu. Calero svaraði því
til, að það væru einnig margir
hermenn úr liði Somoza í her
Ortega-stjórnarinnar og tiltölu-
lega fleiri en í kontra-liðinu. Her-
menn Somoza vom að sjálfsögðu
ekki allir stuðingsmenn hans.
Kontra-menn myndu
fagna
stuðningi frá Islandi
Fréttaritari Morgunblaðsins
fékk tækifæri til að rabba við
Adolfo Calero einslega, bæði áður
en blaðamannafundurinn hófst og
að honum loknum. Ég spurði hann
af rælni, hvort honum lægju nokk-
ur skilaboð á hjarta til íslendinga,
sem ég gæti komið til skila.
„Segið þeim,“ sagði Calero og
brosti við, „að kontra-menn
myndu þiggja boð um stuðning
frá Íslandi og öðmm Norðurlönd-
um, sem em dáð um heim allan
fyrir lýðræði, mannfrelsi og
mannkærleika."
Hann mundi eftir, að íslending-
ar höfðu lagt til sérfræðing eða
sérfræðinga til að athuga á hvem
hátt Nicaragua gæti best nýtt
jarðvarma sinn. Hann átti hér við
Svein Einarsson, verkfræðing,
sem er nýlátinn. Hann vann í
mörg ár á vegum Sameinuðu þjóð-
anna að jarðvarmarannsóknum,
lengst af í Nicaragua.