Morgunblaðið - 05.08.1988, Qupperneq 18

Morgunblaðið - 05.08.1988, Qupperneq 18
\ 18 MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 5. AGUST 1988 Lagadeild Háskóla íslands: Er námstilhögun í laga- deild orðin úrelt? Allnokkrar umræður hafa orðið að undanförnu um nám í Laga- deild Háskóla íslands, meðal annars í framhaldi af þvi er tvær stúlkur féllu á fjórða námsári í vor og var gert að hefja aftur nám nærri því frá grunni. í tilefni af þessari umræðu leitaði Morgunblaðið álits nokkurra laganema og formanns lögmannafé- lagsins á málinu og hvort breytingar væru æskilegar á námstil- högun í lagadeild. Laganám við Háskóla Islands tekur fimm ár og skiptist námið í þrjá hluta. Fyrstu tvö námsárin eru fyrsti hluti, og þarf að ljúka honum að fullu til þess að mega hefja nám á þeim næsta. Sá hluti tekur önnur tvö námsár, áður en tekið er til við fimmta árið og þriðja námshluta. Eins og áður sagði þarf að ljúka öllum fögum í viðkomandi náms- hluta með tiltekinni meðaleinkunn, áður en farið er á þann næsta. Fögin eru kennd í fyrirlestraformi yfir heilan vetur. Öll próf á hveiju námsári þarf að taka í einu að vori, en heimilt er að fresta öllum prófunum til hausts. Fyrsta náms- ár hefur þó nokkra sérstöðu hvað þetta varðar. Falli nemandi tvisvar á hluta- prófi fellur niður allur námsárang- ur hans í deildinni fram að því. Lagadeild hefur þó heimild til þess að gefa undanþágu frá þeirri reglu, ef sérstakar ástæður liggja fyrir. Ekki er óalgengt að nemendur falli út á fyrsta hluta, það er á öðru námsári, en mjög sjaldan kemur fyrir að nemandi falli út á öðrum hluta. Það gerðist einmitt í vor hjá tveimur stúlkum á fjórða námsári. Ingfvi Tryggvason, laganemi: Mættí leggja nið- urhaust- próf ínú- verandi mynd „Mér finnst óeðlilegt að stúd- entar getir fallið á milli hluta. Ég hélt i fyrstu að þetta hluta- kerfi ætti meðal annars að fyrir- byggja það, að stúdentar þyrftu að taka upp þá hluta sem þeir hefðu lokið við, þótt þeir féllu síðar í náminu. Mér finnst ástæða til þess að endurskoða hlutakerfið með tilliti til hags- muna stúdenta, fyrst þessu er svona varið,“ sagði Ingvi Tryggvason, en hann lauk fjórða námsári í lagadeild í vor. „Mér fannst viðbrögð lagadeild- ar vegna undanþágubeiðninnar full harkaleg, sérstaklega þar sem heimild er fyrir því í háskólareglu- gerð að veita undanþágu ef fólk fellur í annað sinn, ef sérstök ástæða er til. Mér sýnist að um slíka ástæðu hljóta að vera að ræða í þessu tilfelli, því það er algjör undantekning að fólk falli þegar það er komið þetta langt í náminu. Mér fínnst jafnframt að það hefði mátt skoða málið betur áður en ákvörðun var tekin, því þetta er slíkt undantekningartilfelli. Þessar stúlkur eru búnar að vera í fímm eða sex ár í deildinni og þau ár eru skyndilega orðin að engu.“ Hefði stúlkunum verið veitt undanþága, hefði það þá ekki verið ósanngjarnt gagnvart þeim sem lent hafa í svipaðri aðstöðu? „Mér skilst að þetta hafí ekki gerst síðan 1981 og því er um al- gjört undantekningartilfelli að ræða. Þó svo að undanþága væri veitt, held ég að það myndi varla leiða til þess að nemendur færu að stunda þetta." Finnst þér koma til greina að leggja hlutakerfið niður? „Það mætti að minnsta kosti endurskoða það í núverandi mynd. Þó verður að gæta þess að náms- kröfur minnki ekki eða að gæði námsins verði lakari. Fleiri atriði mætti endurskoða. Ef hlutakerfinu verður breytt mætti til dæmis athuga hvort ekki bæri að leggja niður haustpróf í núverandi mynd. Það er mitt álit að haustpróf eigi bara að leyfa í undantekningartilfellum, þó líklega séu ekki margir sömu skoðunar. Hins vegar fínnst mér eðlilegt að leyfa mönnum að endurtaka ein- stök próf að hausti." Er laganámið kannski of þungt? „Það held ég alls ekki. Mér finnst að það eigi að halda þeim gæðum sem eru núna. Hins vegar má athuga hvemig framkvæmd náms- ins er háttað. Það mætti stytta þann tíma sem er sameiginlegur öllum stúdentum þannig að nemendur geti farið að velja sér greinar strax á þriðja ári. Þá mætti auka samvinnu við fleiri deildir, til dæmis viðskiptadeild, þannig að stúdentar geti valið greinar úr þeim deildum. Þó verður að gera það með þeim hætti, að þegar stúdentar útskrifast séu þeir færir um að sinna þeim störfum sem lögfæðingum er ætlað að ann- ast.“ Finnst þér þá að auka mætti sérhæfingu í náminu? „Já, þróunin er sú á öllum svið- um, að menn sérhæfa sig meira. Því fínnst mér eðlilegt að súdentar geti tekið fyrir einhver sérstök svið, eins og opinbera stjómsýslu eða málflutningssvið. Valið í deildinni er nú sama og ekkert." Finnst þér þú hafa fengið góðan undirbúning í lagadeildinni? „Já, mér hefur líkað mjög vel í lagadeildinni. Fyrirkomulag hennar hefur hentað mér vel. Deildin hefur marga kosti og mér finnst að hún eigi endilega að 'halda sérstöðu sinni, meðal annars varðandi kennslufyrirkomulag. Það má þó endurskoða ýmislegt, til dæmis í sambandi við hlutaprófín,“ sagði Ingvi Tryggvason. Brynhildur Flóvenz, laganemi: Nemendur bera al- mennt ekki traust til kennar- anna „Hvað varðar viðbrögðin við undanþágubeiðninni komu þau mér ekki á óvart. Ég sé þó eng- in bein rök fyrir því að hafna henni, þvi að mínu mati hefur það engin áhrif á gæðakröfur þótt nemendur fái að endurtaka próf oftar en tvisvar,“ sagði Brynhildur Flóvenz, laganemi á fjórða ári. „Hins vegar tel ég höfnun á ósk hinnar stúlkunnar um ljósrit af prófum og sundurgreiningu ein- kunna kennara og prófdómara, al- veg röklausa," sagði Brynhildur. „Það stendur skýrt í reglugerð að kennarar og prófdómarar eigi að gefa aðskildar einkunnir. En það sem mér fínnst einna verst í þessu máli er, að fulltrúar nemenda á deildarfúndinum skyldu ekki styðja ósk viðkomandi nemanda." En hefði nemendum ekki ver- ið mismunað ef fallist hefði ver- ið á undanþágubeiðnina? „Ég get ekki séð hvers vegna ekki má breyta núverandi kerfi þannig að stúlkan fái að endurtaka prófíð. Ég tel það engin rök að það sé ósanngjamt gagnvart öðram sem fengið hafí synjun áður. Það þarf að breyta þessu kerfí og eins gott að gera það núna eins og ein- hvem tíma síðar.“ Telurðu þá að þessar breyt- ingar ættu að fela í sér afnám hlutakerfisins? „Það þarf í það minnsta að gera breytingar á hlutakerfinu. Æski- legast væri að kerfínu yrði breytt í samræmi við það sem tíðkast í öðram deildum háskólans, það er að segja í einingakerfi. Að mínu mati á áfram að kenna grunngreinamar í upphafi, en að lengja námsárið þannig að kennsla hæfíst í september í stað október og stæði lengur fram á vor. Þá væri unnt að hafa próf tvisvar á ári þannig að ekki væra aðeins kenndar heilsárs greinar eins og nú er. Ekki ætti að leggja þessa ofuráherslu á prófín, heldur jafn- framt á ýmiskonar verkefni sem nemendur leystu sjálfir. Einnig væri meira val æskilegt, til dæmis þannig að menn gætu valið að loknu þriðja ári á milli opinbers réttar og einkaréttar. í stuttu máli sagt er ég þeirrar skoðunar að breyta eigi kennslufyr- irkomulagi í lagadeild, þannig að meiri kröfur séu gerðar jafnt til kennara sem nemenda.“ En eru kröfurnar einmitt ekki orðnar of miklar i laganáminu? „Ég tel það ekki vera mæli- kvarða á gæði náms hvort mikið fall sé í viðkomandi grein. Kennsla í lagadeild byggist núna nær ein- göngu á fyrirlestrum og stendur aðeins yfír sex mánuði á ári. Með meiri skapandi vinnu nemenda og Önnur stúlknanna óskaði eftir að fá að endurtaka fjórðaárspróf- in, þar sem hún taldi sig full- nægja skilyrðum til undanþágu. Hin stúlkan fór hins vegar fram á að sjá aðgreindar einkunnir kennara og prófdómara í prófum sínum í vor og ljósrit af prófúr- lausnum. Beiðnum beggja stúlkn- anna var hafnað á deildarfundi í lagadeild fyrir skömmu. í máli laganema þeirra sem Morgunblaðið ræðir við kemur fram, að flestir telja afgreiðslu lagadeildar ekki óeðlilega eins og reglum er nú háttað. Þeim þykir það þó full harkaleg regla, að hægt sé að missa niður á þennan hátt margra ára nám. Fjöldi hug- mynda um breytingar á laganám- inu koma fram í máli laganemanna og miða þær flestar að því að gera nemendur virkari í kennsl- unni eða þá að auka við valmögu- leika. lengingu skólaárs má gera meiri kröfur til nemenda og kennara og um leið auka gæði laganámsins. Þetta myndi jafnframt efla sam- vinnu nemenda og kennara, sem nú er mjög ábótavant í flestum til- feltum. Það er nánast ekki um neitt sam- starf að ræða á milli kennara og nemenda. Nemendur bera almennt ekki traust til kennaranna og allt of mikil brögð era að því að kennar- ar sýni nemendum mikið virðingar- leysi. Ég vil þó taka það fram að vissulega era kennarar mjög mis- munandi hvað þetta varðar,“ sagði Brynhildur Flóvenz. María Thejll, laganemi: Laganemar almennt áhugalaus- ir um breyt- ingar „Þetta mál stúlknanna tveggja sýnir það að reglurnar í deildinni eru of strangar. Ég geri mér þó grein fyrir að sé einum gefin undanþága og leyft að taka prófin í þriðja sinn, verða aðrir sem fylgja á eftir að fá sömu meðferð. Samkvæmt núgildandi reglum, sem eru al- veg skýrar, getur úrskurðurinn átt fyllilega rétt á sér. En það er annað mál að mér finnst regl- umar óréttlátar og þeim þarf að breyta. Varðandi mál stúlk- unnar sem óskaði eftir aðgrein- ingu einkunna finnst mér mjög einkennilegt að beiðni hennar sé neitað, þar sem mér skilst að það standi skýrt í reglugerð að gefnar séu tvær einkunnir," sagði María Thjell, sem síðasta vor lauk námi á þriðja ári í laga- deild. Finnst þér þetta tilefni til þess að ráðast í breytingar? „Breytingar verða auðvitað að grandvallast á athugunum og könnunum. En núna er einmitt rétti tíminn til þess að ráðast í breyting- amar og þyrfti allsheijar endur- skoðun að fara fram í deildinni. Umrædd tilvik era einmitt dæmi um þá hluti sem þarf að endur- skoða, því það gengur ekki að fólk sem verið hefur í fímm ár í erfiðu námi geti ónýtt það svo skyndi- lega.“ En hvar finnst þér helst mætti gera breytingar í deildinni? „Deildin þarfnast mikillar endur- skoðunar og það er erfitt að benda á eitthvað ákveðið framar öðra í því sambandi. Það þarf ekki síst að verða breyting á hugsunarhætti kennara og nemenda varðandi þessi mál. Það virðist vera almennt áhugaleysi á meðal nemenda á því að breyta núverandi kerfí. Þegar einstök mál koma upp eins og þessi, hlaupa nemendur skyndilega til handa og fóta og kvarta yfir því hve deildin er ómöguleg, en þess á milli nennir enginn að standa í því að þrýsta á breytingar. Auk þess er samandsleysi kenn- ara og nemenda gífurlegt, nemend- ur erajafnvel hræddir við kennar- ana. Ég veit um dæmi þess að nemandi sem féll og taldi sig órétt- læti beittan, þorði ekki að aðhafast neitt í sínum málum af hræðslu við að fá kennarann upp á móti sér, í raun og veru að ástæðulausu. Það er heldur enginn sem styður við bakið á þeim sem vilja leiðrétta sín mál gagnvart kennuranum, því að Orator er greinilega ekki hags- munafélag fyrir okkur laganema. Það virðist aldrei hafa verið litið á félagið sem slíkt, því miður.“ Finnst þér fallið í lagadeild- inni ekki óeðilegt? „Fallið á fyrst ári er langmest og það er í raun ekki óeðlilegt þar sem bilið er mikið á milli mennta- skóla og háskóla. Fólk kann ekki að takast á við þær kröfur sem farið er fram á í lagadeildinni og fyrir mig sjálfa var það mjög mikið stökk að koma upp í háskólann úr menntaskóla. Það þyrfti í raun að gera miklu meiri kröfur í mennta- skóla.“ Er laganámið ekki bara orðið of þungt og miskunnarlaust? „Nám í háskóla hlýtur auðvitað að vera frekar þungt og það má segja að eins og fyrirkomulagið er núna, þá er það frekar miskunnar- laust. Mér finnst þó alveg sjálfsagt að gerðar séu miklar kröfur til okkar nemendanna, ef kennararnir gerðu meiri kröfur til eigin kennslu. Þeir virðast hins vegar margir hafa lítinn áhuga á kennslunni og leggja ekki mikið upp úr henni. Kröfurnar sem þeir gera til okkar yrðu full- komlega réttlætanlegar, gerðu þeir sömu kröfur til sjálfs sín. Kennararnir era þó alls ekki all- ir svona áhugalausir og maður finn- ur strax muninn þegar kennarinn sýnir bæði námsefninu og fólkinu sem er að læra það, áhuga," sagði María Thejll. i

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.