Morgunblaðið - 09.10.1988, Blaðsíða 31

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. OKTÓBER 1988
Útgefandi tuftfftfeffe Árvakur, Reykjavík
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Aðstoðarritstjóri Björn Bjarnason.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, BjörnJóhannsson, Árni Jörgensen.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst IngiJónsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 70 kr. eintakið.
Fljótræði mennta-
málaráðherra
Nú er að renna upp fyrir
ráðherrum í ríkisstjóm
Steingríms Hermannssonar, að
við myndun hennar voru ýmsar
ákvarðanir teknar í fljótræði og
að vanhugsuðu máli. Hér á
þessum stað hefur verið vakin
athygli á því, hvemig málgögn
tveggja stjómarflokka að
minnsta kosti eru komin á
harðahlaup frá ákvæðum
stjómarsáttmálans um láns-
kjarvísitölu og aðför að sparifé.
Þá hefur einnig verið bent á það
hér, að ákvarðanir um að lækka
raforkuverð til frystihúsa um
fjórðung standast ekki. Veru-
leikinn er allur annar en stjóm-
arherramir álíta og þurfti raun-
ar engum að koma á óvart að
Alþýðuflokkur og Framsóknar-
flokkur færðust enn fjær veru-
Ieikanum þegar þeir tóku upp
samstarf við Alþýðubandalagið,
flokk sem sækir stefnu sína til
kenninga sem hvarvetna er nú
verið að kasta fyrir róða þar sem
reynslan sýnir að þær em ekki
aðeins í andstöðu við veruleik-
ann heldur einnig það, sem þær
sjálfar boða.
Svavar Gestsson hefur af
Ólafí Ragnari Grímssyni og
fleiri alþýðubandalagsmönnum
verið talinn málsvari þeirra inn-
an flokksins sem telja sig tals-
menn hinna „réttu“ sjónarmiða
og arftaka þeirra er mynda
þungamiðjuna í Alþýðubanda-
laginu, þá sem komu úr Sósíal-
istaflokknum á sínum tíma og
í hann úr Kommúnistaflokki
íslands. Þessir menn hafa ekki
enn gert upp við fortíðina með
sama hætti og þeir sem nú fara
með öll völd í Kreml, en undir
handaijaðri Kremlveija keppast
sagnfræðingar og aðrir við að
afhjúpa óhugnað fortíðinnar,
hvort heldur með því að opna
grafír þar sem hundruð þúsunda
fómarlamba Stalíns liggja eða
fletta ofan af spillingunni á
Brezhnev-tímanum. Þess verður
ekki vart að innan Alþýðu-
bandalagsins eða á Þjóðviljan-
um vinni nokkrir skipulega að
því að sýna fram á hvílíkum
fírrum kommúnistar á íslandi
hafa haldið á loft í umræðum
hér og hvemig Þjóðviljanum
hefur verið beitt í þágu þeirra.
Þótt Svavar Gestsson og fé-
lagar hans í Alþýðubandalaginu
hafí ekki lagt sig fram um end-
urskoðun og endurmat innan
þess var Svavar ekki fyrr sestur
í stól menntamálaráðherra en
hann hóf mikla sókn í fjölmiðl-
um til að sýna mönnum fram á
að hann ætlaði að endurmeta
og endurskoða allt sem forveri
hans þar hefði gert og að því
er helst virðist allir forverar
hans síðan Biynjólfur Bjama-
son úr Sósíalistaflokknum sat í
menntamálaráðuneytinu í ný-
sköpunarstjóminni 1944 til
1946. Til marks um fljótræði
Svavars í þessu efni má benda
á tilraun hans til að hefta dreif-
ingu á fréttabréfí menntamála-
ráðuneytisins. Skal fullyrt að
hann hefði ekki gripið til þess
ráðs að láta dreifa því nema
vegna þess að vakið var máls á
dreifíngarbanninu hér í blaðinu
á föstudag.
Atvikið vegna fréttabréfsins
kann ýmsum að þykja léttvægt
eftir á, þótt það snerti sjálft rit-
frelsið. Annað veigameira mál
virðist hafa gleymst, þegar
Svavar Gestsson var að flýta
sér í menntamálaráðuneytið og
Ólafur Ragnar Grímsson í fjár-
málaráðuneytið en það var yfír-
lýsing Svavars fyrir síðustu
kosningar þess efnis, að Al-
þýðubandalagið myndi gera það
að skilyrði fyrir stjómarsam-
starfí, að í stjómarsáttmála
kæmi fram að lögunum um
námslán yrði framfylgt. Sveinn
Andri Sveinsson, formaður
Stúdentaráðs Háskóla íslands,
hefur nú bent á, að þessi yfírlýs-
ing virðist hafa gleymst, þegar
stjómarsáttmáli ríkisstjómar
Steingríms Hermannssonar var
saminn. Lét þó Ólafur Ragnar
Grímsson orð falla um það í
þann mund sem stjómin var
mynduð, að Alþýðubandalagið
geti vel við sáttmálann unað og
þar væri tekið tillit til sjónar-
miða þess.
Hér í blaðinu í gær bendir
Birgir ísl. Gunnarsson, fyrrum
menntamálaráðherra, svo á það,
að Svavar Gestsson hafí hlaupið
á sig, þegar hann afturkallaði
beiðni til borgarstjómar
Reykjavíkur um að skipa full-
trúa í skólanefndir framhalds-
skóla, þar sem með því kunni
hann að stefna samstarfí við
sveitarstjómir í stórhættu, sem
geti leitt til þess að þær vilji
ekki taka þátt í stofnkostnaði
vegna framhaldsskóla og ríkið
sitji áfram eitt uppi með hann.
Ekki skal gert lítið úr nauð-
syn þess fyrir stjómarflokkana
þijá að hafa slq'ótar hendur við
að beija ríkisstjóm Steingríms
Hermannssonar saman. Van-
kantamir á stjómarsáttmálan-
um sýna hins vegar að hann er
klastur og ekki bætir fljótræði
einstakra ráðherra eins og
Svavars Gestssonar síðan úr
skák.
Fyrir um það bil tveimur
mánuðum sendi mennta-
málaráðuneytið frá sér
305 blaðsíðna rit, Aðal-
námskrá grunnskóla. Er
henni ætlað að taka við
af námskrám sem tóku
gildi 1976 og 1977. Sam-
kvæmt grunnskólalögum á að endurskoða
námskrána á fímm ára fresti. Það var þó
ekki gert á árunum 1981-2 heldur ákveðið
að láta námskrá gilda óbreytta áfram um
óákveðinn tíma. Frá nýjum námskrárdrög-
um var svo gengið 1983 en þau hlutu
ekki samþykki menntamálaráðherra. Þá
hófst nýtt endurskoðunartímabil sem lauk
með útgáfu námskrárinnar nú í sumar. í
formála hennar segir meðal annars: „Hin
nýja aðalnámskrá er í ýmsum veigamiklum
atriðum frábrugðin fyrri námskrám. Að-
aláhersla er lögð á að kynna og skýra
markmið náms og kennslu og inntak ein-
stakra námsgreina og viðfangsefna, en
minni áhersla lögð á leiðbeiningar um
mismunandi kennsluaðferðir. Að baki ligg-
ur sú stefna að fela skólunum sem mest
sjálfræði um þau efni.
Menntamálaráðuneytið mælir ekki fyrir
um ákveðna kennsluhætti umfram það sem
leiðir af markmiðum aðalnámskrár, hins
vegar er gengið að því vísu að kennarar
þekki og hafí á valdi sínu fjölbreytilegar
kennsluaðferðir og séu færir um að velja
heppilegustu leiðimar að markmiðunum
sem námskráin setur. Á sama hátt eru
skólum í sjálfsvald sett ýmis skipulagsat-
riði kennslu, s.s. hvemig nemendum er
skipað í hópa. Það getur verið breytilegt
eftir þroska og fæmi nemenda og öðrum
aðstæðum."
Hrólfur Kjartansson, deildarstjóri skóla-
þróunardeildar menntamálaráðuneytisins,
skýrði megindrætti hinnar nýju námskrár
í samtali við Morgunblaðið sem birtist hinn
3. september síðastliðinn. Þar leggur hann
einmitt megináherslu á aukið frjálsræði
skóla um innra starf og skipulag og segir
meðal annars: „í gömlu námskránum gaf
[menntamálajráðuneytið út alveg ákveðn-
ar línur um það hvemig skyldi kenna og
setja saman nemendahópa. Nú er horfíð
frá því og tekin skýr stefna um að þessi
atriði séu mál skólanna. Þar er fagfólkið,
sem mest hefur vit á þessu.“
í samtalinu við Hrólf Kjartansson kem-
ur fram, að menntamálaráðuneytið hafí
sent námskrána til umsagnar hjá samtök-
um kennara og ýmsum stofnunum, félög-
um og samtökum. Segist Hrólfur aðeins
hafa heyrt jákvæðar undirtektir og bætir
við: „Ég get heldur ekki ímyndað mér að
kennarar geti í rauninni haft nokkuð út á
þá stefnu að setja að þeir séu viðurkennd-
ir fagmenn á sínu sviði. Það er það sem
felst í þessari stefnu. Skólamönnum al-
mennt er treyst og treystandi til að taka
af skarið um kennsluhætti og skipulag
skólastarfs. Mér þætti undarlegt ef menn
eru ekki ánægðir með þessa breyttu
stefnu."
Viðbrögð kennara
Fyrir utan þetta samtal Morgunblaðsins
við Hrólf Kjartansson heyrðist lítið af nýju
námskránni fyrir grunnskóla, fyrr en eftir
að Svavar Gestsson var orðinn mennta-
málaráðherra. Þá létu kennarasamtökin
til sín heyra. í Þjóðviljanum 4. október sl.
er skýrt frá því að Bandalag kennara hafi
sent menntamálaráðherra bréf, þar sem
farið sé fram á að skipuð verði sérstök
nefnd til að endurskoða meginkafla nýrrar
aðalnámskrár fyrir grunnskóla. „Að mati
kennara er allt of mikil áhersla á sam-
keppni og samanburð í nýju námskránni
sem þeir segja ekki vera í takt við nútíma
kennsluhætti." Þá segir í þessari frétt
Þjóðviljans:
„í nýju námskránni er meðal annars
fjallað um námsmat. Svanhildur Kaaber,
formaður Kennarasambands íslands, sagði
Þjóðviljanum að skólastefna Kennarasam-
bandsins legði áherslu á að nemandinn
væri metinn út frá sjálfum sér en ekki
öðrum. En í námskránni væri mikið lagt
upp úr samanburði og opnað fyrir þann
möguleika að raða nemendum í bekki eft-
ir getu. Þessu væru kennarar ósammála.
Nútíma kennsluhættir legðu mikið upp úr
samvinnu og tillitssemi sem væri andstætt
samkeppni og samanburði. Að sögn Svan-
hildar er uppeldishlutverki skólanna ekki
gert nægilega hátt undir höfði en mikil
áhersla lögð á fræðsluhlutverkið. Uppeldis-
hlutverk skóla hefði hins vegar aukist með
breyttu samfélagi og vildu kennarar einn
sameiginlegan kafla um uppeldis- og
fræðslumál í nýja aðalnámskrá."
Athygli vekur að í hinum tilvitnuðu orð-
um minnist formaður Kennarasambands
íslands hvergi á það sem af hálfu mennta-
málaráðuneytisins hefur verið talin helsta
stefnubreytingin með nýju lögunum, það
er hið aukna traust sem stjómendum skóla
og kennurum er sýnt með nýju nám-
skránni. Hrólfur Kjartansson sagði í Morg-
unblaðssamtalinu að ætlunin væri að skól-
amir ákvæðu sjálfír hvemig heppilegast
væri að skipta í bekki. „Þeir geta blandað
í bekki, raðað eftir aldri, námsgetu eða á
annan hátt sem þeir kjósa,“ sagði hann.
í þeim kafla aðalnámskrárinnar þar sem
fjallað er um markmið skólastarfs, starfs-
hætti og tengsl skóla og samfélags segir
meðal annars undir fyrirsögninni Nám og
þroski:
„Skólastarfíð þarf að taka mið af því
að böm eru misjafnlega þroskuð og hafa
öðlast margháttaða og misjafna leikni,
reynslu og þekkingu, áður en þau hefja
skólagöngu og að þau auka við hana jafnt
og þétt utan skólans sem innan hans.
Skólinn á að örva böm í þessari viðleitni.
Kennarar þurfa að notfæra sér að þeir
hafa bein samskipti við nemendur sína,
ræða við þá um reynsiu þeirra og hug-
myndir og gefa þeim tækifæri til að ræða
þær sín á milli. Ung böm skynja og skilja
umhverfí sitt á annan hátt en fullorðnir.
Viðleitni skólans til að stuðla að alhliða
þroska nemenda, veita þeim öryggiskennd,
sjálfstraust og jákvæða sjálfsmynd er háð
því að þeir fái viðfangsefni við hæfí. Það
er mikilvægt að hafa í huga að þótt aldurs-
munur í bamahópi sé innan við eitt ár
getur þroskamunur sumra í hópnum sam-
svarað allt að Ijórum árum. Við þetta þarf
að miða þegar bömum eru falin verkefni."
í kafla undir fyrirsögninni Einstaklings-
vitund og félagsþroski segir: „Grunnskól-
inn þarf í senn að rækta með nemendum
einstaklingsvitund og félagsþroska.
Hið fyrra lýtur að því að gera nemend-
um grein fyrir þýðingu þess að engir tveir
einstaklingar em eins. Menn eru ólíkir að
útliti, hæfíleikum og lundarfari og þessi
mismunur gerir mannlífið auðugra og
litríkara. Skólunum ber að efla hæfíleika
nemenda til að þroskast sem sjálfstæðir
einstaklingar, styrkja sjálfsmynd sina og
þekkja styrk sinn og veikleika.
Hið síðara lýtur að samskiptum nem-
enda við aðra. Skólunum ber að rækta
með nemendum heilbrigðan metnað, fé-
lagslyndi og virðingu fyrir öðm fólki, og
kenna þeim að meta fólk óháð kynferði
þess, þjóðemi, litarhætti, uppmna, trúar-
brögðum eða öðrum sérkennum. Skólunum
ber að fræða nemendur um að samkeppni
annars vegar og samvinna hins vegar get-
ur verið jafn holl og þroskandi, hvort sem
er í námi, leik eða starfí. Keppni og sam-
vinna útiloka ekki hvort annað, heldur
geta farið saman.“
Varla verður séð að í þessum köflum
séu kennumm gefín fyrirmæli um neitt
sem óeðlilegt getur talist, þvert á móti er
þama annars vegar lýst því trausti á kenn-
umm að þeir séu best færir um að meta
þroska nemenda og fela þeim verkefni við
hæfí og hins vegar em þama tíunduð al-
gild sannindi um að keppni og samvinna
útiloki ekki hvort annað. Hljóta þau að
eiga við í skólastarfí eins og lífínu al-
mennt. Væri ámælisvert ef þannig væri
staðið að fræðslu íslenskra ungmenna að
skólamir leyndu þau þessu.
Uppeldi og fræðsla
Breyttar þjóðfélagsaðstæður hafa vissu-
lega leitt til þess að foreldrar eða afar og
ömmur koma minna við sögu en áður í
uppeldi og fræðslu bama. Hafa skólinn
og ýmsar aðrar stofnanir fyllt þar tóma-
rúm. Foreldrar og heimilið em þó enn
„homsteinar íslensks samfélags og höfuð-
vettvangur uppeldis bama og unglinga"
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. OKTÓBER 1988
ff QQ
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 8. október
Morgunblaðið/RAX
eins og segir í aðalnámskránni, en þar
segir meðal annars um uppeldisstarf:
„Foreldrar bera ábyrgð á uppeldi bama
sinna. Réttur þeirra og skylda til uppeldis
og mótunar bamanna er tryggður í íslensk-
um lögum og alþjóðasamþykktum sem
Islendingar em aðilar að. Fjölskyldan og
heimilið em homsteinar íslensks samfélags
og höfuðvettvangur uppeldis bama og
unglinga. Hinar margháttuðu þjóðlífs-
breytingar undanfarinna ára — og þar
skipta mestu nýjar aðstæður á heimilunum
— gera auknar kröfur til skólans um þátt-
töku í uppeldi bama og unglinga. Hlutur
skólans felst þar einkum i að temja nem-
endum aga í framgöngu og vinnubrögðum,
einbeitingu og góðar umgengnisvenjur og
stuðla að því að þeir öðlist þekkingu og
skilning á sjálfum sér, beri virðingu fyrir
öðmm og sýni náunganum tillitssemi.
Þetta hlutverk þarf skólinn að leysa af
hendi í nánu samstarfi og samráði við
foreldra. Miklu skiptir að í skólanum
mæti nemendur festu og öryggi ásamt
hlýju og glaðlegu viðmóti. Á milli nemenda
og kennara þarf að takast trúnaðarsam-
band. Skólinn á að láta sig varða sam-
skipti nemenda, gera allt sitt til að líðan
þeirra innan og utan skólans verði sem
best og bregðast við vandamálum eins og
einelti og einangmn."
Orðalagið í upphafí þessa kafla um að
réttur og skylda foreldra til uppeldis og
mótunar bama sinna sé tryggður í íslensk-
um .Iögum og alþjóðasamþykktum sem
Islendingar em aðilar að vekur lesandann
til umhugsunar um það, hvort mennta-
málaráðuneytinu hafi af einhverri sér-
stakri ástæðu þótt nauðsynlegt að ítreka
lagalegan rétt og skyldur í þessu sam-
bandi. Er það skoðun einhverra að foreldr-
ar eigi ekki þennan rétt og beri ekki þess-
ar skyldur? Er þetta dregið í efa af ein-
hveijum?
Um fræðsluhlutverkið segir í aðalnám-
skránni:
„Það er vandasamt verk að búa nemend-
ur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi
sem er í sífelldri þróun. Ein leið til þess
er fræðsla. Með fræðslu er bæði átt við
miðlun þekkingar og að gefa nemendum
kost á margháttaðri annarri reynslu sem
þeir geta lært af. Markmiðið er að mennta
nemendur, gera þá fróða, rökvísa og skap-
andi. Fræðslunni þarf að haga þannig að
nemendur fái í námi sínu útrás fyrir for-
vitni sína og sköpunargleði, þjálfíst í sjálf-
stæðum ályktunum og læri að bregðast
við nýjum aðstæðum. Fræðsla felst í því
að miðla margvíslegri þekkingu, kenna
nemendum skil á Qölmörgum staðreyndum
um sögu og samtíma, listir og menntir,
mannlíf og náttúru. Fræðsla felst einnig
í því að kenna nemendum og þjálfa með
sér sjálfstæð vinnubrögð og að gera þá
færa um að leita sér þekkingar upp á eig-
in spýtur, hagnýta þekkingu í námi og
daglegu Iífí, vega og meta þekkingaratriði
með gagnrýni og gera sér grein fyrir því
að þekking og skilningur eru líka sjálfstæð
verðmæti. Námi í grunnskólum er ætlað
að auðvelda nemendum iíf og starf utan
skólans og að skólagöngu lokinni og und-
irbúa þá undir framhaldsnám.
Fræðsla samkvæmt þessari skilgrein-
ingu er veigamesti þáttur alls starfs í
grunnskólum."
Hlutur foreldra
Kveikjan að þvi að hér er vitnað svo
oft og mikið í þann kafla nýrrar aðalnám-
skrár fyrir grunnskóla er fjallar um mark-
mið skólastarfs, starfshætti í skólum og
tengsl skóla og samfélags, er að forráða-
menn kennarasamtakanna hafa opinber-
lega einkum látið í ljós áhuga á að þeir
þættir sem hér er getið verði endurskoðað-
ir. Kennarasamtökin hafa mótað sína eigin
skólastefnu sem þau telja að stangist á
við ýmsa grunnþætti hinnar nýju nám-
skrár. Foreldrar eiga ekki eins auðvelt um
vik. Þeir hafa treyst kjömum fulltrúum
sínum og á sinn hátt embættismönnum
ríkisins fyrir því að gæta hagsmuna sinna
og bama sinna. Til að veita þessum mönn-
um og kennurum aðhald er foreldrum ekki
síður en þeim nauðsynlegt að kynna sér
efni námskrárinnar. Hún ætti auðvitað að
vera grundvöllur í viðræðum kennara og
foreldra og sá rammi sem aðilar hafa við
að styðjast að lokum, ef ágreiningur verð-
ur. I námskránni er vikið að sambandi
heimila og skóla með þessum orðum:
„Gott samstarf heimila og skóla er mikil-
vægur þáttur í árangursríku námi. For-
eldrar eiga að fá að fylgjast með skóla-
starfinu og fá reglulega upplýsingar, skrif-
lega og á fundum, um námsefni, kennslu-
tilhögun og aðbúnað sem varðar börn
þeirra. Sérstakir foreldradagar geta verið
heppileg leið til að miðla upplýsingum til
heimilanna og stuðla að áhuga og gagn-
kvæmum skilningi. Fastur viðtalstími
kennara er einnig þýðingarmikill í þessu
sambandi. Markmiðið er að foreldrar viti
að hveiju böm þeirra eru að vinna í skólan-
um hveiju sinni og geti veitt þeim aðstoð
og aðhald í náminu ef þörf er á. Foreldrar
þurfa einnig að geta fylgst með framvindu
námsins og áttað sig á stöðu bama sinna
þar, framfömm þeirra og þroska í saman-
burði við aðra nemendur, ekki aðeins inn-
an skólans heldur og í víðara samhengi.
Brýnt er að foreldrafélög starfi við hvern
gmnnskóla og taki þátt í að skipuleggja
samstarf skólans og heimilanna. Áhugi
foreldra á námi og starfi í skólunum getur
skipt miklu fyrir árangur barna þeirra."
I Morgunblaðsviðtalinu við Hrólf Kjart-
ansson var vísað til þess að rætt er um
nýmæli í aðalnámskránni er auðvelda for-
eldrum aðhald, svonefndar skólanámskrár.
Um þær segir Hrólfur: „Þær em nokkuð
merkilegt nýmæli. í aðalnámskránni em
tilmæli til skóla um að þeir setji sína eigin
skólanámskrá eða starfsáætlun. Það er
ætlast til þess að hún feli í sér starfsáætl-
un skólans, innan þess ramma, sem lög
og aðalnámskrá setja. Með þessu fá for-
eldrar margfalt meiri upplýsingar en áður
og gerir þeim kleift að fylgjast miklu bet-
ur með námi bama sinna en ella. Svo er
líka til í dæminu, að foreldramir geti tek-
ið þátt í gerð skólanámskrár."
Af þessu öllu má ráða, að vilji stendur
til þess hjá þeim sem aðalnámskrána
sömdu að efla tengsl foreldra og skóla.
Er mikilvægt að nýttar verði sem flestar
leiðir til þess og ekki látið við það eitt sitja
að reyna að virkja foreldra með því að fá
þá til að sækja fundi eða láta ljós sitt
skína á þeim heldur einnig á annan hátt
s.s. gefa þeim færi á að gefa álit sitt með
því að svara skriflegum fyrirspumum.
Fyrir opnum tjöldum
Þegar skólar hófust nú í haust var vak-
in athygli á því í fréttum, að þá settust
um 65.000 manns á skólabekk og við
menntakerfið starfa um 6.500 manns beint
eða óbeint. Á fjárlögum í ár er varið um
10 milljörðum króna til menntakerfísins.
Þótt ekki sé nema af þessari ástæðu ættu
umræður um skólamál að vera meiri fyrir
opnum tjöldum en raun ber vitni. Önnur
ástæða ætti þó að vera veigameiri: án
gagnmenntunar, þekkingar og kunnáttu,
getur íslenska ríkið ekki boðið borgurum
sínum upp á þau kjör sem þeir kjósa; þjóð-
félagið er ekki samkeppnisfært nema það
haldi í við nágranna að þessu leyti. Ein-
mitt af þessum sökum skiptir ekki minna
máli hvaða stefna er mörkuð í námskrá
grunnskóla eða annarra skóla en hve mikl-
um fjármunum eða mannafla er varið til
skólastarfs. Það er auðvelt að kasta stórfé
á glæ þar eins og annars staðar.
Jón Torfi Jónasson, dósent í uppeldis-
fræði við Háskóla íslands, samdi skýrslu
fyrir tilstilli skólamálahóps framtíðar-
nefndar forsætisráðuneytisins um framtíð-
arþróun skólamála. í viðtali við Morgun-
blaðið 14. september sl. ræddi hann þessa
skýrslu og sagði Jón Torfi meðal annars
þegar hann var spurður álits á umræðum
um íslensk skólamál, að í fyrsta lagi vant-
aði stórhug. „Menntamál eru eitt brýnasta
verkefni hverrar þjóðar og þeir sem koma
nálægt þeim verða að hafa mikinn metnað
og gera miklar kröfur um að vel sé að
verki staðið." í öðru lagi þurfí að hugsa
til allra nemenda hvers árgangs þegar
rætt sé um framhaldsskólastigið, það eigi
ekki síður að ræða um þá sem eklci lætur
stíft bóknám vel. Og loks segir Jón Torfi
Jónasson:
„í þriðja lagi vantar miklu meiri upp-
lýsta gagnrýna umræðu um skólastarf.
Bæði frá þeim sem standa utan við kerfið,
en þó miklu frekar frá þeim sem þekkja
það innan frá. Sumir kunna að halda að
slík opinber gagnrýnin umræða kasti rýrð
á skólastarf en ég er sannfærður um að
þvert á móti Væri hún fyrst og fremst til
góðs.“
Frágangur á aðalnámskrá fyrir grunn-
skóla er kjörið tækifæri til þess að ræða
fyrir opnum tjöldum um starfsemi þeirra
og hvað þar megi betur fara.
*
„Kveikjan að því
að hér er vitnað
svo oft og mikið í
þann kafla nýrrar
aðalnámskrár
fyrir grunnskóla
er fjallar um
markmið skóla-
starfs, starfshætti
í skólum og tengsl
skóla og’ samfé-
lag-s, er að for-
ráðamenn kenn-
arasamtakanna
hafa opinberlega
einkum látið í ljós
áhuga á að þeir
þættir sem hér er
getið verði endur-
skoðaðir. Kenn-
arasamtökin hafa
mótað sína eigin
skólastefiiu sem
þau telja að stang-
ist á við ýmsa
grunnþætti hinn-
ar nýju námskrár.
Foreldrar eiga
ekki eins auðvelt
um vik.“