Morgunblaðið - 12.10.1988, Blaðsíða 15
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 1988
15
Svartolíuinnflutningnr og Fé-
lag ísl. fiskmjölsverksmiðja
eftir Vilhjálm
Jónsson
Með bréfi dagsettu 29. september
1988 sótti Félag íslenskra fisk-
mjölsverksmiðja um innflutnings-
leyfí fyrir 2.000 tonnum af svart-
olíu frá Norðvestur-Evrópu. Við
athugun kom í ljós að félagið hafði
fengið tilboð um sölu á 2.000 tonn-
um af svartolíu sem komin til ís-
lands átti að kosta kr. 4.500 tonn-
ið. Á sama tíma var innkaupsverð
til olíufélaganna samkvæmt samn-
ingi við Sovétmenn 3.738 kr. tonn-
ið. Hér var því um verulega hærra
innkaupsverð að ræða hjá Félagi
íslenskra fiskmjölsframleiðenda.
Vitað var að olía sú sem FÍF vildi
flytja inn var til muna lélegra að
gæðum en sú olía sem olíufélögin
flytja inn. Auðvitað er það skylda
að hlynna að því að vörur séu keypt-
ar til landsins á sem hagkvæmustu
verði. Þess vegna var það eðlilegt,
þó ekki væri á annað litið en verðið
að þessari beiðni FÍF væri hafnað
af samstarfsnefnd um gjaldeyris-
mál. Síðan þetta gerðist hafa dunið
í flestum íjölmiðlum yfirlýsingar frá
FÍF út af óánægju þeirra með að
fá ekki að kaupa inn þessa dýru
olíu. Ennfremur hefur FÍF deilt
mjög á olíufélögin og viðskiptaráðu-
neytið fyrir að ekki skuli vera fellt
niður flutningsjöfnunargjald á
svartolíu. Flutningsjöfnunargjald er
lagt á svartolíu til að standa undir
kostnaði við flutning frá innflutn-
ingshöfn til útsölustaða allt í kring
um landið, flutningsjöfnunargjald
er eingöngu til þess að greiða þenn-
an kostnað og er undir stjóm og
eftirliti verðlagsstjóra. Til þess að
fella niður þetta gjald þarf laga-
breytingu og það er hvorki á valdi
olíufélaganna né viðskiptaráðu-
neytisins að fella það niður. FÍF
hefur þráfaldlega verið bent á að
það er aðeins á váldi Alþingis að
breyta þessu.
Olíufélögin hafa byggt upp
birgðastöðvar til að taka á móti
stóram olíuflutningaskipum frá út-
löndum. Skip þau sem flytja svart-
olíu til íslands era af stærðinni
16-24.000 tonn, þetta hefur hingað
til þótt hagkvæmasta stærðin af
Vilhjálmur Jónsson
„Það er furðulegt að
vera að bera saman inn-
flutningsverð á vöru
annars vegar og hins
vegar útsöluverð þegar
kominn er allur inn-
lendur kostnaður inn í
verðið og kalla mismun-
inn sparnað.“
skipum til flutnings á olíu til ís-
lands. Ef flytja á inn í miklu minni
skipum verður fraktin miklu hærri.
Einnig hafa olíufélögin byggt
birgðastöðvar fyrir svartolíu á
ströndinni og meðal annars á öllum
þeim stöðum sem svartolía er notuð
fyrir fiskmjölsverksmiðjur. Verk-
smiðjur, sem taka á móti loðnu til
bræðslu, munu nú vera 19 og nota
500-600 tonn af olíu á sólarhring
ef þær era allar í gangi. Olíufélögin
eiga alla svartolíutanka við fisk-
mjölsverksmiðjur, nema á einum
stað, en það er við Síldarverksmiðj-
ur ríkisins á Siglufirði. Þar er tank-
ur sem er eign Síldarverksmiðja
ríkisins. Það skal viðurkennt að
þessir tankar era ekki með þeim
búnaði sem þarf til að geyma mjög
þykka olíu. Ef nota á í verksmiðjun-
um og geyma í tönkum svartolíu,
sem storknar við frá 10-35°C þarf
að vera fullkominn hitunarbúnaður
í tönkum og leiðslum og helst þurfa
þeir þá einnig að vera einangraðir.
Það hefur verið talið hagkvæmara
að flytja aðeins eina tegund af
svartolíu til landsins í þeim gæða-
flokki að ekki þyrfti mikla upphitun
við. Verðmunur er nú 15 dollarar
á tonn á þeirri olíu sem flutt er til
landsins og þykkustu olíu sem hugs-
anlega er að verksmiðjumar gætu
notað. Það er alveg ljóst að ef
byggja á upp tvöfalt kerfi fyrir
svartolíu á landinu og koma upp
fullkomnum hitabúnaði við allar
fiskmjölsverksmiðjur og allar
birgðastöðvar þá kostar það stórfé.
Auðvitað er það eðlilegt að athugað
sé öðra hvora hvort verðmismunur
á olíutegundum gæti borið uppi
slíkan kostnað.
Ákafi FÍF í þessu máli er lítt
skiljanlegur þegar það er athugað
að sú olía sem þeir vilja nú flytja
inn er dýrari en sú olía sem olíufé-
lögin geta flutt inn og þegar þess
er gætt að þeir eiga engar birgða-
stöðvar og ekkert dreifingarkerfí
fyrir hvorki þessa né aðra tegund
af svartolíu. Hvar ætlar FÍF að
geyma þessa olíu?
Það er furðulegt að vera að bera
saman innflutningsverð á vöra ann-
ars vegar og hins vegar útsöluverð
þegar kominn er allur innlendur
kostnaður inn í verðið og kalla mis-
muninn spamað. Það vita allir að
það kostar mikla peninga að liggja
með birgðir hvort sem það er af
olíu eða öðra. Oft þurfa olíufélögin
að liggja með miklar birgðir af
svartolíu mánuðum saman af því
að loðna veiðist ekki á þeim tíma
sem búið er að gera ráð fyrir. Svo
er einmitt ástatt nú. Þá þarf ekki
að fara mörgum orðum um jhvað
bygging geyma við allar fískmjöls-
verksmiðjur á landinu kostar ásamt
öllum öðram tilkostnaði við flutning
og meðhöndlun olíunnar innan-
lands. Það er erfitt að eiga orðastað
við menn sem ekki skilja þetta.
Hufundur er forstjóri OUufélags■
inshf.
Skýrsla háskólans í Köln:
Áhrif PCB mengimarinnar víðtæk
í SKÝRSLU þeirri sem háskólini.
í Köln sendi Hollustuvernd ríkis-
ins um PCB mengunina við Norð-
fjörð og FáskrúðsQörð kemur
fram að um viðtæka mengun er
að ræða við þessa staði. Þess er
sérstaklega getið að í sýni sem
tekið var sunnan til í Fáskrúðs-
firði reyndist magn PCB 50% af
því sýni sem tekið var í höfninni
en 2 km eru á milli þessara staða.
Þá þykir það athyglisvert hvað
Norðfjörð varðar að vitað er að
6-10 lítram af PCB var helit niður
í frárennslið við Sfldarvinnsluna hf.
'í ársbyijun. Samt sem áður mæld-
ist mun lægra magn af PCB á þeim
stað en utan við byggðina þar sem
PCB þéttar era grafnir.
Sýnatakan við Norðfjörð og Fá-
skrúðsfjörð var framkvæmd af
starfsmönnum Hollustuvemdar,
þeim Gunnari Steini Jónssyni og
Mikael Ólafssyni. Verkið var unnið
í samráði við Jón Ólafsson hjá Haf-
rannsóknarstofnun og samkvæmt
leiðbeiningum dr. J. C. Duinker á
sjávarrannsóknarstofnun háskólans
í Köln.
Alls var safnað 15 kræklingasýn-
um, einu setsýni úr branni frá-
rennslis og einu sýni af laxi úr eld-
iskví. Sex af þessum sýnum vora
greind. Á Fáskrúðsfirði var safnað
þremur sýnum, einu úr höfninni og
tveimur sunnan megin í fírðinum.
Á Norðfirði var safnað tíu sýnum,
annarsvegar utan og innan við
öskuhauginn þar, í höfninni og við
frárennslið þar sem PCB olíunni var
hellt niður.
Niðurstöður úr rannsókn þessari
sýna ótvírætt að mengunar gætir
vegna förgunar PCB þétta á þess-
um tveimur stöðum. Allt að þrettán
sinnum hærri megnunar gætir við
þá staði sem PCB þéttamir era
grafnir heldur en þar sem beinna
áhrifa þeirra gætir. Hinsvegar er
mengunin ekki mikil miðað við sam-
bærilegar mælingar erlendis. Sem
dæmi er tekið að um helmingi minni
mengun er að ræða en í sambæri-
legum mælingum f Eystrasalti og
Norðursjó.
Ráðstefaa í Viðey:
Reykjavík fundar-
staður framtíðar
Ferðamálanefiid Reykjavíkur
efiiir til ráðstefnu úti í Viðey í
dag, 12. október, undir yfir-
skriftinni „Reykjavík fiindar-
staður framtíðar".
Farið verður frá Sundahöfn út í
Viðey kl. 13.00 og frá Viðey að
ráðstefnuninni lokinni kl. 18.30.
Á ráðstefnunni flytja erindi: Júl-
íus Hafstein, formaður ferðamála-
nefndar Reykjavíkur, Pétur J.
Eiríksson, framkvæmdastjóri mark-
aðssviðs Flugleiða, Áslaug Alfreðs-
dóttir, framkvæmdasljóri Upplýs-
ingamiðstöðvar ferðamála, og Helgi
Jóhannsson forstjóri Samvinnu-
ferða/Landsýn.
Þá verða panelumræður með
þátttöku þeirra Kjartans Lárusson-
ar, Helga Jóhannssonar, Áslaugar
Alfreðsdóttur, Péturs J. Eiríkssonar
og Júlíusar Hafsteins. Panelumræð-
unum stýrir Jón Hákon Magnússon.
Þórir Stephensen staðarhaldari
mun kynna ráðstefnustaðinn Viðey
og í beinu framhaldi af því verður
Viðeyjaraðstaðan skoðuð.
Að síðustu mun svo borgarstjór-
inn í Reykjavík Davið Oddsson hafa
móttöku fyrir ráðstefnugesti.
Fundarstjóri á ráðstefnunni verð-
ur Magnús L. Sveinsson, forseti
borgarstjómar.
Sex erlendir blaðamenn, sem
skrifa um ferða og ráðstefnumál í
þekkt evrópsk og bandarísk dagblöð
og tímarit, munu verða á meðal
ráðstefnugesta.
ERTU FÓTALÚIN(N)?
Hef opnaðfótaaðgerðastofu á Rauðarárstíg 27-29
2. hæð (inn af hárgreiðslust. Gresika).
Tímapantanir í síma 22430.
Veríð velkomin.
Sólrún Ó. Sigurðardóttir, fótasérfræðingur (fotterapeut).
eðaheílar
samstæour
Níðsterkarog
hentugar stálhillur.
Auðveld
uppsetning.
Margarog
stillanlegar stærðir
Hentar nánast
allsstaðar.
Ávallt fyrirliggjandi.
Leitið upplysinga
UMBOÐS OG HEILDVERSLUN
Honda
Civic
Shuttie 4WD
116 hestöfí
BÍLDSHÖFÐA 16 SÍMI 6724 44
Verð frá 901 þúsund,
miðað við staðgreiðslu á gengi 1. okt. 1988
NÝ AFBORGUNARKJÖR
ÁN VAXTA OG VERÐBÓTA.
H) HONDA
VATNAGÖRÐUM 24, RVÍK., SlMI 689900
ÚTGERÐARMENN, SKIPSTJÓRAR!
Við getum nú afgreitt með stuttum fyrir-
vara splittvindur fyrir djúprækju, grálúðu
eða fiskitroll.
Stærðir frá 3 til 30 tonn
Með togvindum okkar getum við nú
einnig afgreitt mjög fullkominn sjálf-
virkan togbúnað (autotroll) með lita-
skjá.
Vindurnar hafa sjálfvirk vírastýri,
sjálfvirkar bremsur, sjálfvirka út-
slökun og fjarstýringu frá brú.
Hagstætt verð
Hagstæðir greiðsluskilmálar
Lán allt að 60% til þriggja til ffimm ára
VÉLftVERKSTfEfX
SIG. SVEIMBJÖRMSSOM HE
SKEIÐARÁSl - 210 GARÐABÆ - SÍMAR 52850 & 52661