Morgunblaðið - 12.10.1988, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. OKTÓBER 1988
Grænland:
10% íbúanna hafa
þriðjung teknanna
Nuuk. Frá N. J. Bruun, fréttaritara Morgnnblaðsins.
TILLAGA um að auka stórlega
skatta af tekjum, sem eru um-
fram 2,67 milljónir ísl. kr., er nú
til umræðu hjá skattanefhd
grænlenska landsþingsins. Það
er vinstriflokkurinn Inuit Ataq-
atigiit, sem lagði hana fram, og
enn sem komið er hafa Siumut,
stjórnarflokkurinn, og stuðn-
ingsflokkur hans, Atassut, ekki
hafiiað henni.
Það, sem meðal annars liggur
að baki tillögunni, er það, að í
Grænlandi kemur þriðjungur allra
Sovétríkin:
700 stór-
slys á átta
mánuðum
Moskvu. Reuter.
SOVÉSKT samfélag tapar ár-
lega tveimur milljörðum
rúblna, 108 miUjörðum ísl. kr.,
vegna vinnuslysa og heilsu-
spillandi aðstæðna í verk-
smiðjum og á öðrum vinnu-
stöðum. Var sagt frá þessu í
dagblaðinu Trud í gær.
Það ber ekki oft við, að opin-
berlega sé fjallað um öryggismál
á vinnustöðum í Sovétríkjunum
en í dagblaðinu var sagt, að þar
hefðu orðið 700 stórslys á síðustu
átta mánuðum og „hundruð"
manna látist. Þá kom einnig
fram, að þótt menn væru að
vakna til vitundar um þetta
ófremdarástand ynni tíundi hver
verkamaður við stórhættulegar
aðstæður og hallaði enn á ógæfu-
hliðina fremur en hitt.
„Eiturgufur, hávaði og rykkóf
— þetta er ekki undantekning,
heldur þær aðstæður, sem millj-
ónir manna vinna við,“ sagði í
Trud. „Daglega berast okkur
bréf þar sem hrópað er á hjálp
í hverri setningu."
Sagði í blaðinu, að megin-
ástæða vinnuslysanna væri van-
ræksla og hirðuleysi. „Við erum
orðin svo vön að bijóta reglumar
að við tökum ekkert mark á þeim
lengur," sagði greinarhöfundur,
sem hvatti verkalýðsfélögin til
að snúast gegn „einræðinu" á
vinnustöðunum. „Þá ómann-
eskjulegu hugsun, að öllu sé
fómandi fyrir áætlunina verður
að uppræta gersamlega."
teknanna í hlut 10% íbúanna.
Danski hagfræðingurinn Lise Lyck
segir í úttekt, sem hann hefur gert
á efnahagslífínu, að tekjuskiptingin
í Grænlandi sé ranglátara en í Ind-
landi.
Arqaiuk Lynge, formaður Inuit
Ataqatigiit, segir, að landsstjómin
geti aukið tekjur sínar um allt að
1.200 miilj. ísl. kr. með því að
hækka skatta af hátekjum um 10%
en um 2-3.000 manns kæmu til
með að greiða hátekjuskattinn.
Siumut-flokkurinn er ekki and-
hverfur hugmyndinni um stig-
hækkandi skatt en hefur hingað til
talið hana of erfíða í framkvæmd.
A landsþinginu vom hins vegar all-
ir sammála um að skattleggja hagn-
að fyrirtækja sem hveijar aðrar
launatelqur en með því hverfur það
hagræði, sem ýmis fyrirtæki hafa
haft af því að vera skrásett í Græn-
landi. í landinu em alls 700 fyrir-
tæki en mjög mörg hafa þar ekki
annan rekstur en þann, sem fylgir
því að sækja bréfín í pósthólfíð.
Reuter
Ólympíuleikvangurinn 1992
Nú er verið að reisa mikinn leikvang í Barcelona á Spáni fyrir Ólympíuleikana að flórum árum
liðnum. Mannvirkið mun rúma 70.000 áhorfendur og er stefnt að því að það verði tilbúið fyrir
Heimsmeistaramótið í fijálsum íþróttum á næsta ári.
Sovétlýðveldið Azerbajdzhan:
Pravda segir yfirvöld
bera ábyrgð á ólgnnni
Moskvu. Reuter.
MÁLGAGN sovéska kommún-
istaflokksins, Pravda, skýrði frá
þvi á mánudag að spilling, meðal
annars „skammarlegt gróða-
brall“ og tengsl glæpamanna við
yfirvöld í Sovétlýðveldinu Az-
erbajdzhan, hefði valdið óeirðum
og ólgu í héraðinu Nagorno-
Karabak. Dagblaðið sakar einnig
leiðtoga héraðsins um að hafa
neitað að þiggja aðstoð yfirvalda
i Azerbajdzhan.
I Prövdu segir að embættismenn,
sem andsnúnir eru umbótastefnu
Míkhaíls Gorbatsjovs Sovétleiðtoga,
séu ábyrgir fyrir þjóðaólgunni und-
anfama átta mánuði í Nagomo-
Karabak, en þar em 75 prósent
íbúanna Armenar. Aðgerðir þeirra
og ákvarðanir hafí valdið spennu í
Nagomo-Karabak og fleiri hémð-
um.
„Skammarlegt gróðabrall, tengsl
glæpamanna við stofnanir sem
halda eiga uppi lögum og reglu og
jafnvel við stofnanir flokksins og
ríkisins - ailt þetta er sem plága í
Azerbajdzhan," segir í Prövdu.
Blaðið segir ennfremur að í Sovét-
lýðveldinu hafí framleiðslan á komi
minnkað um 52 prósent, kjöti um
66 prósent og mjólk um 70 prósent
á ámnum 1970-87. Rúmlega
250.000 manns em ennþá í afkasta-
litlum störfum og mútuþægni er
enn vandamál, að sögn blaðsins.
Blaðið segir að leiðtogi kommún-
istaflokks Azerbajdzhans, Abdúl
Vezírov, sem tók við af Kjamran
Bagírov í maí, hafí lagt fram áætl-
un sem miði að því að binda enda
á stöðnunina í Sovétlýðveldinu og
þar með Nagomo-Karabak. „En
ekki er hægt að hjálpa þeim sem
þiggja ekki aðstoð,“ heldur Pravda
áfram. „Og viðhorf héraðsráðs
kommúnistaflokksins í' Nagomo-
Karbak, em harla undarleg, svo
ekki sé meira sagt," bætir blaðið
við. Ráðið hefur, að sögn blaðsins,
meðal annars kennt yfírvöldum
Azerbajdzhans um vömskort í hér-
aðinu meðan „tugir lestarvagna,
hlaðnir matvælum og öðmm vam-
ingi,“ hafi staðið óhreyfðir vegna
verkfalla á lestastöðum héraðsins.
Á sama tíma hafí þeir reynt að
kenna Azerbajdzhönum um að hér-
aðið sé einangrað frá öðmm svæð-
um Sovétlýðveldisins.
Bretland:
Tímamót í barátt-
unni við dreyrasýki
I/indon. Reuter. ^ ^
London. Reuter.
BRESKIR vísindamenn sögðu í
gær, að þeir hefðu tekið í notk-
un gervistorknunarefiii við
meðferð á dreyrasjúklingum.
Þeir sögðu enn fremur, að rann-
sóknimar, sem að baki lægju,
gætu leitt til þess, að lækning
fyndist við sjúkdómnum.
Dreyrásýki er arfgengur sjúk-
dómur, sem stafar af vöntun á
mikilvægum erfðavísi.
Dr. Peter Kemoff, forstöðumað-
ur dreyrasýkideildar Royal Free-
spítalans í London, sagði, að þetta
nýja storknunarefni, sem búið
væri til eftir erfðaverkfræðilegum
leiðum, mundi bæta úr miklum og
viðvarandi skorti á storknunarefni
um heim allan.
Hingað til hafa læknar orðið að
meðhöndla dreyrasjúklinga með
storknunarefni, sem unnið hefur
verið úr blóði frá blóðgjöfum.
„Að því er framtíðina varðar
skiptir mestu, að efnið greiðir úr
þeim vanda, sem skortur á storkn-
unarefni hefur valdið," sagði Kern-
off í viðtali við Breska ríkissjón-
varpið. „Það hefur ávallt verið
skortur á storknunarefni, og svo
mun verða svo lengi sem vinnsla
þess er algerlega háð því, að nægt
blóð sé til staðar.“
Kemoff sagði, að rannsóknim-
ar, sem fram hefðu farið síðastlið-
inn áratug í tengslum við gerð
nýja efnisins, hefðu stórlega aukið
skilning vísindamanna á dreyra-
sýki.
„Það er þessi aukna þekking,
sem getur hjálpað okkur við að
fínna lækninguna, þegar þar að
kemur,“ sagði Kemoff enn frem-
ur. „Fyrir fimm árum hefðu það
að mínu mati verið taldir draumór-
ar að taka svona stórt upp í sig,
en nú er þetta að verða raun-
veruleiki."
Gervistorknunarefnið útilokar
hættuna á að dreyrasjúklingar fái
alnæmi eða lifrarbólgu í gegnum
blóðgjafir, enda þótt Kemoff segði,
að sú áhætta væri orðin hverfandi
vegna nýrrar blóðrannsóknar-
tækni.
Sjúklingum nægir einnig að fá
nýja storknunarefnið í smærri
skömmtum, auk þess sem mögu-
legt verður að taka það inn og
losna þannig við nálastungumar.
Nautgerir usla
Reuter
Mikil hátiðahöld standa nú yfir í Zaragoza á Spáni. Þá bregða ungir
sem aldnir, menn og skepnur á leik. Hér hefiir eitthvað farið úrskeið-
is því piltarnir á myndinni virðast ekkert of hrifiiir af nærveru tudda.