Morgunblaðið - 23.10.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTÓBER 1988
25
Ung- að árum í sínu fínasta pússi. Þarna situr Inga fyrir hjá ljósmynd-
ara ásamt Ólafí bróður sinum.
gerst í gær, enda hefur þetta allt
gengið mjög vel hjá okkur,“ segir
hún.
— Þú hefur ekkert verið að
tvínóna við hlutina?
„Nei, það má nú segja. En ég var
ung og köld og ævintýraþráin var
sterk. Eg veit ekki hvort ég myndi
gera svona lagað núna.“
— Hvemig var svo að koma til
Bandaríkjanna
„Það getur enginn ímyndað sér
hvað viðbrigðin voru mikil. Við ís-
lendingar héldum að við_ hefðum
haft það slæmt hér á Islandi á
stríðsárunum, en þama var allt svo
ömurlegt. Ekkert til, húsnæðisskort-
ur og maturinn var skammtaður.
En þetta lagaðist smám saman.
— Ameríka var þá kannski ekki
eins glæsileg og þú hafðir búist við?
„Nei, svo sannarlega ekki. Eg
hafði engin kynni haft af Banda-
ríkjunum nema úr bíómyndum og
þar var allt í blóma, falle'gum litum
og Betty Grable," segir Inga og
hlær.
„Fjölskylda Johns, eða hans Jóns
míns eins og ég kalla hann, var al-
veg hissa þegar hún frétti að hann
væri að koma með konu frá ísla,ndi.
En þau tók mér strax mjög vel. Pljót-
lega fengu þau meira að segja mikla
trú á mér og sögðu ef eitthvað bját-
aði á: „Farðu til Ingu, hún getur
allt.“
— Varstu nokkuð kvíðin í byrjun?
„Nei. Mér fannst ég geta gert
hvað sem var á þessum árum. Þetta
var ævintýraferð og þegar ég fer í
ferðalag þá tek ég því sem fyrir
augu ber eins og það er. Þetta var
erfitt í byrjun vegna þess að það var
erfitt að fá vinnu. Við vorum upp á
foreldra hans komin og þau voru
ekki efnuð."
Inga og John bjuggu í áratug í
Amarillo og fluttu síðan aftur til
íslands með fjögur böm, það yngsta
um það bil árs gamalt. John starfaði
hjá Vamarliðinu á Keflavíkurflug-
velli en þau bjuggu í Keflavík. Inga
segir að þeim hafi líkað vel að vera
hér, en eftir sex ára dvöl fluttu þau
aftur til Texas.
Líður best við sjó
og í nálægð fjalla
Fyrir tólf árum fluttu þau enn áa
ný og þá til eyjarinnar Adak. Hún
tilheyrir Alaska og er ein af syðstu
eyjunum í Aleutia-eyjaklasanum
sem liggur á milli Alaska og Sov-
étríkjanna.
„Mér fannst ég vera aftur komin
til íslands þegar ég kom þangað
fyrst. Við mér blasti fögur sýn.
Fjöll, sjór og hraun. Þama vaxa villt
blóm sem minna mig á íslensku villi-
jurtimar, krækiber og svolítið af
blábeijum. Mér fannst gott að búa
þama því mér líður best við sjó og
í nálægð fjalla.
Adak og ísland hafa þá sérstöðu
að þar starfa hermenn úr sjóhemum.
Á þessum eyjum gefst þeim kostur
á að hafa fjölskyldumar hjá sér á
meðan þeir gegna skyldustörfum.
Annars þurfa þeir að dvelja lang-
dvölum úti á sjó, fjarri ástvinum.
Það er því frekar vinsælt að vera á
þessum stöðum og margir fluttu
fram og til baka milli Islands og
Adak.“
— Hvemig er mannlífið þama?
„Á þessum stað hafa margir
tengst traustum vinaböndum. Þetta
er eins og lítið sveitaþorp að stærð
með 4.500 íbúum sem allir era á
vegum sjóhersins. Margir þoldu ekki
að búa í þessari einangran til lengd-
ar, en við kusum aftur á móti að
vera þama þangað til John fór á
eftirlaun um síðustu áramót, eða í
ellefu ár.
Þarna er mjög gott að ala upp
böm. Engar hættur og góðir skólar.
En þegar fólk er átján ára verður
það að hverfa á brott frá eyjunni
nema það stundi atvinnu eða skóla-
nám.“
Á Adak er útibú frá Alaska-
háskóla og menntaskóli sem Inga
tók þátt í að setja á stofn. Þar er
mikið félagslíf, kvöldnámskeið og
fleira.
„Ég reyndi að taka þátt í þessu
öllu, eins mikið og ég gat. Eg sá
meðal annars um kosningar fyrir
Alaskaríki og skráði nýtt fólk þegar
það kom til Adak. Ég hafði gaman
að því en það gat verið erfitt að
þurfa að telja atkvæði í sólarhring
eftir að kosningu lauk.
Um tíma bjuggu fjórar íslenskar
konur á Adak. Við höfðum mikið
samband. Við fengum okkur lax og
reyktum og marineraðum síld. Á
jólunum var reykt lambakjöt svo við
fengum hangikjöt eins og góðum
Islendingi sæmir. Við reyndum að
hafa eins mikla íslenska stemmningu
eins og við gátum."
— Hvemig ferðuðust þið á milli?
„Staðurinn var vissulega einangr-
aður og það tók þijá og hálfan tíma
að fljúga til Anchorage í Alaska.
Til að spara okkur peninga fengum
við stundum ókeypis far með her-
flugvélunum sem fluttu vaming frá
Alaska. Ég hafði gaman af þessum
ferðum. Oft gat verið anski kalt ef
maður lenti á vélum sem fluttu
matvæli. Þá var hitastigið inni í vél-
unum um frostmark til þess að mat-
urinn skemmdist ekki. Þegar við
lentum á þessum vélum tókum við
ullarfatnað með okkur. Við fóram
inn á salerni þegar tækifæri gafst
eftir flugtak og klæddum okkur í
ullarboli, buxur, sokka, vettlinga,
lopapeysur og settum svo trefil um
hálsinn. Þá kom íslenska ullin sér
vel.
Frá Alaska til Flórída
Mér líkaði vel að búa þarna þótt
vetumir gætu verið mjög harðir.
Stundum þurfti maður að leita að
bílnum sem var á kafi í snjóskafli
og grafa hann upp. Oftast var snjó-
þungt, en snjórinn kom ekki fyrr en
eftir jól síðustu tvö árin sem ég
dvaldi þama. Ég varð mjög vonsvik-
in yfir því að hafa ekki hvít jól.
Ég er alveg viss um að ég á eftir
að sakna staðarins," segir Inga, en
þau hjónin fluttu til Flórída fyrr á
þessu ári þegar John fór á eftirlaun
hjá hemum. Þau ætla að kanna
hvernig þeim líkar að búa þar.
„Stærsti kosturinn við nýja stað-
inn er sá að það tekur klukkutíma
að keyra til Orlando og þaðan er
beint flug til íslands. Ég hugsa því
gott til glóðarinnar því nú verður
auðveldara að komast heim til ís-
lands. Það munaði ellefu klukku-
stundum á tímanum í Adak og á
íslandi og það eitt gerði erfítt um
vik að ferðast á milli. Það tók mig
stundum nokkra daga að komast til
dóttur minnar þegar hún bjó í Ida-
ho. Nú býr hún aftur á móti í Oreg-
on og þá tekur langan tíma að heim-
sækja hana frá Flórída."
Inga á fjögur böm, Gloriu, John,
Arthur Guðjón, sem skírður er eftir
báðum öfum sínum, og Steven.
Bamabömin era fímm. Yngsti son-
urinn er sá eini sem slapp við her-
skyldu. Sá elsti var í tvö ár í Víet-
nam og sagði Inga að það hefði
verið erfiður tími. Það var mikill
léttir þegar hann kom heim heill á
húfi.
Fyrir tólf áram slasaðist Arthur,
næst yngsti sonurinn, mjög illa í
bílslysi. Hann lá meðvitundarlaus í
þijá mánuði og var honum vart hug-
að líf. Einn daginn vaknaði hann
upp og kom þá í ljós að hann var
lamaður vinstra megin. Hann þurfti
að læra að tala, lesa, skrifa og ganga
upp á nýtt. Nú gengur hann með
staf.
„Það er skrítið hvemig líkamann
skiptist í tvo helminga," segir-
Inga.„Öðrum megin er hann alveg
lamaður, en vinstra megin er hann
alveg eins og þegar hann lenti í slys-
inu.
Honum hefur farið ótrúlega mikið
fram og ég held því fram að það sé
að mörgu leyti því að þakka að Ste-
ven, litli bróðir.hans, neitaði að gef-
ast upp. Hann sat yfir honum tímun-
um saman þegar hann var meðvit-
undarlaus og gafst aldrei upp. Sly-
sið gerðist rétt fyrir jól og Steven
leit ekki af honum á meðan við vor-
um að komast frá Adak. Það tók
okkur þijá daga. Þessi jól vora erf-
ið. Við biðum á spítalanum milli
vonar og ótta.
En við komumst yfir þetta með
guðs hjálp.
Sem betur fer hefur hann aldrei
spurt hvers vegna þetta kom fyrir
hann. Hann er alltaf brosandi.
Stundum er ég leið yfír þessu fyrir
hans hönd, en þá er það hann sem
telur í mig kjark.
Arthur býr hjá okkur, en þrátt
fyrir að hin bömin búi sitt í hveiju
ríkinu höfum við mikið samband.
Við tölum saman í síma og stundum
koma þau og gista.
Þegar ég lít yfir farinn veg fínnst
mér allt hafa gengið mjög vel. Það
fóru sva margar íslenskar stúlkur
út á þessum áram. Sem betur fer
hafa margar þeirra haft það gott.
Ég álít að mitt líf hafi verið gott
og bömin mín heppnast vel. Þau
hafa ekki leiðst út í neina vitleysu.
Yngsti sonur minn sagði einu sinni
við mig þegar þetta barst í tal:„Ég
þorði aldrei að gera neitt slíkt af
því að ég var _svo hræddur um að
þú yrðir reið. Ég vildi aldrei verða
þér til skammar.“
Þegar ég heyrði þetta fannst mér
gott að þau bára svo mikla virðingu
fyrir móður sinni. Ég var líka ánægð
með hvemig uppeldið hefði tekist."
— Ertu alltaf jákvæð?
„Sennilega. Ég er bjartsýn og hef
gaman af að starfa með fólki og vil
hafa fólk í kringum mig. Við höfðum
aldrei komið til Flórída áður en við
fluttum þangað og höfum verið mik-
ið á ferðinni og skoðað okkur um.
. Ég hef því ekki haft tíma til að
kynna mér hvaða sjálfboðavinna
býðst. Ég hef hugsað mér að hella
mér út í hana.
En ef okkur líkar ekki á Flórída
eram við tilbúin til að reyna eitthvað
nýtt. Okkur dreymir alltaf um að
dvelja eitthvað hér á íslandi, þó ekki
væri nema um tíma að sumri til, og
þá helst öll fjölskyldan saman.“
Viðtal: Ásdís Haraldsdóttir.
1111
Sjá næstu
síðu
iM'iTi'n'iiitMmi,tmi|imtk||tt|||i|||Mi*M||||||||iiiii|i,i,,,iiiiii,iiiiiiiii,iiiiiiiii,i,iiiii,iiiiMi111111111