Morgunblaðið - 25.10.1988, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. OKTÓBER 1988
ÆTTFRÆÐINAMSKEIÐ
í næstu viku hefjast ný grunnnámskeið á vegum Ættfræðiþjónustunnar.
Leiðbeint verður um ættfræðileg vinnubrögð, heimildir, gildi þeirra og
meðferð, gerð ættartölu og niðjatals, uppsetningu o.fl. Unnið verður úr
frumheimildum um ættir þátttakenda sjálfra. Einnig verður boðið upp á
fjögurra vikna framhaldsnámskeið.
Ættfræðiþjónustan,
sími 27101 (einnig á kvöldin).
Hver á að greiða auð-
lindaskatt í sjávarútvegi?
efitir Svein Hjört
Hjartarson
Hann er einkennilegur þessi
linnulausi áróður ýmissa fræði-
manna Háskólans fyrir því að hér
á landi verði tekinn upp auðlinda-
skattur. Almenningi er talin trú um
að með auðlindaskatti megi afla
fleiri milljarða króna tekna í ríkis-
Stjórnunarfélag islðnds
TÖLVUSKOLI
í-Ánanaustum 15 • Simi: 6210 66 •
wnisw
Töfíureiknir, gagnasöfnun,
gagnavinnsia
Framsetning í töluröðum og myndræn framsetning.
Það er LOTUS 1-2-3.
Breytirðu einu atriði færðu nýja heildarmynd.
Breytirðu öðru færðu aðra. Lotus 1 -2-3 er vinsælasti töflu-
reiknirinn í Bandaríkjunum.
Efni:
• Uppsetning reiknilíkana
• Myndræn framsetning
• Tenging við önnur kerfi
Leiðbeinandi:
Bjarni Júlíusson, tölvunar- og rekstrar-
hagfræðingur.
Tími og staður: 31. okt.-3. nóv.
kl. 13.30-17.30 í Ánanaustum 15.
Athugið!
VR og starfsmenntunarsjóður BSRB styrkja félagsmenn
sína til þátttöku í námskeiðum SFÍ.

J J
Munið umboðsmenn okkar víðs vegar um landið:
• Rafþjónusta Sigurdórs, Akranesi.
• Rafstofan Bæ, Borgarfirði.
• Guðni Hallgrímsson, Grundarfirði.
• Verslunin Blómsturvellir, Hellissandi.
• Verslun Einars Stefánssonar, Búðardal
• Póllinn hf., Isafirði.
• Rafsjá hf., Sauðárkróki.
• Sir hf., Akureyri.
• Grímur & Árni, Húsavík.
• Raftækjaverslun Sveins Guðmundssonar,
Egilsstöðum.
• Rafvöruverslun Stefáns N. Stefánssonar,
Breiðdalsvík.
• Kristall, Höfn í Hornafirði.
• Kaupfélag Rangæinga, Hvolsvelli.
• Árvirkinn hf., Selfossi.
• Raftækjaverslun Sigurðar Ingvarssonar, Garði.
• Ljósboginn, Keflavík.
NÓATÚNI 4 • SfMI 28300
sjóð. Með sölu aflakvóta til útlend-
inga sé helstu hindrun okkar fyrir
inngöngu í Efnahagsbandalagið
rutt úr veginum. Að mati þeirra
háskólamanna eru flestir hagfræð-
ingar sammála um að skattleggja
beri aflakvóta og því sé í raun ekk-
ert léngur því til fyrirstöðu að ráð-
ast í þetta mál. Þessi málflutningur
um auðlindaskatt er studdur af
starfsmönnum fjölmiðla eins og
Morgunblaðsins og Ríkissjónvarps-
ins. Takmarkaður vilji virðist vera
hjá þessum fjölmiðlum að gera
gagnrökum jafn hátt undir höfði í
umfjöllun um þetta málefni.
Ef afkomureikningar sjávarút-
vegsins eru skoðaðir er erfitt að sjá
hvaða fjármagn ætti að nota til að
greiða skatt af aflakvótanum. Ára-
tuga barátta atvinnugreinarinnar
fyrir eðlilegum rekstrarskilyrðum
hefur ekki borið árangur. Stefna
þjóðfélagsins hefur verið sú að
flytja fjármagn frá greininni út í
samfélagið jafnskjótt og verða má.
Erfitt er að trúa því að með nýjum
skattaálögum yrði breytt frá stefnu
ríkisvaldsins um áratuga skeið að
halda greininni við núllið.
Til þess að greiða skatt af afla-
kvótum þyrfti afurðaverð að hækka
umtalsvert. Gallinn er bara sá að
við ráðum ekki fískverði á mörkuð-
um erlendis. Við verðum að aðlaga
okkur að því verði, sem fæst á
hveijum tíma, án tillits til innlendra
kostnaðarhækkana. Þetta virðast
ýmsir talsmenn auðlindaskattsins
eiga erfitt með að gera sér grein
fyrir. Það er viðtekin venja hér 'inn-
anlands að varpa auknum tilkostn-
aði fyrirtækja út í verðlagið sbr.
nýjustu hækkun Pósts og síma.
Þetta er svo almennt hjá meirihluta
fyrirtækja hér á landi og því í raun
fáir aðilar fyrir utan sjávarútvegs-
fyrirtæki, sem virðast hafa skilning
á þessari staðreynd.
Hvergi í heiminum er auðlinda-
skatti beitt til að stjóma meiri hátt-
ar fískveiðum. Sömuleiðis er alls-
staðar það viðhorf ríkjandi að nauð-
synlegt sé að íþyngja ekki útflutn-
ingsgreinum með skattaálögum,
svo að samkeppnisstöðu þeirra sé
ekki stefnt í voða.
Með þetta í huga er erfítt að
gera sér grein fyrir því hvers vegna
menn eru tilbúnir að stefna sam-
keppnisstöðu sjávarútvegs í voða
með því að skattleggja atvinnu-
greinina og veikja hana í sam-
keppni við aðrar þjóðir, sem nota
ýmsar auðlindir sínar til að styrkja
sjávarútveginn.
Hveijir borga
kenningarnar
Hér skal ekki kasta rýrð á gildi
þeirra kenninga hagfræðinnar, sem
lúta að fiskveiðum. Grundvöllurinn
fyrir núverandi fískveiðistefnu á sér
m.a. stoð í kenningum fískveiðihag-
fræðinnar. En kenningar og raun-
veruleiki eru ekki alltaf eitt og hið
sama. Háskólamenn njóta þeirra
forréttinda að geta stundað hug-
arsmíð og sett fram allskonar hug-
myndir án þess að því fylgi eigin
efnahagsleg ábyrgð. Þessi forrétt-
indi nýta þeir, en það er ekki þar
með sagt að alltaf beri að fram-
fylgja þeim hugmyndum, ef þær
stangast verulega á við raunveru-
leikann. Afleiðingarnar verða þá
þess eðlis að gróflega er brotið á
réttindum hópa í þjóðfélaginu og
farið í hættulegan leik með fjöregg
þjóðarinnar. Sömuleiðis geta frétta-
menn haldið á lofti ýmsum hugðar-
efnum sínum og stýrt þannig upp-
lýsingum að einhliða mynd fáist af
raunveruleikanum. Þetta getur leitt
til þess að þeir sem eiga að taka
ákvarðanir fyrir þjóðfélagið fái ekki
rétta mynd af honum. Áhrif fjöl-
miðla hafa aldrei verið meiri á
skoðanamyndun fólks. Þetta vita
fáir betur en ijölmiðlamenn. Því
miður eiga fréttamenn oft á tíðum
erfitt með að láta hlutlægni ráða
en ekki hlutdrægni, þegar málefni
sjávarútvegs eru til umræðu. Þrátt
Sveinn Hjörtur Hjartarson
„Hverg-i í heiminum er
auðlindaskatti beitt til
að stjórna meiri háttar
fiskveiðum. Sömuleiðis
er allsstaðar það við-
horf ríkjandi að nauð-
synlegt sé að íþyngja
ekki útflutningsgrein-
um með skattaálögum,
svo að samkeppnisstöðu
þeirra sé ekki stefiit í
voða.“
fyrir mikil áhrif fræðimanna og
fréttamanna dettur fáum í hug að
kalla þá til ábyrgðar þótt kenningar
þeirra og fjölmiðlun reynist ekki í
samræmi við fyrirheit.
Hvað kosta eigandaskipti
að atvinnuréttindum?
Fyrsta skrefíð sem taka þarf ef
auðlindaskattur verður innleiddur
er að taka atvinnuréttindin af þeim
mönnum, sem stunda fiskveiðar.
Næsta skref yrði svo að bjóða þeim
fyrri réttindi aftur til sölu og þá
væntanlega í samkeppni við erlenda
aðila. Þeir sem ekki hefðu fjár-
hagslegt bolmagn til að kaupa
kvóta yrðu þar með atvinnulausir
og væntanlega gjaldþrota með verð-
laus skip sín.
Það yrðu yngri mennimir innan
greinarinnar, sem gæfust upp fyrst,
enda eru þeir viðkvæmastir gagn-
vart fjárhagslegum búsifjum. Hinir
fjársterku og þeir sem hafa eigin
skömmtunarstjóra í bankakerfínu
myndu væntanlega beijast við er-
lenda aðila um veiðiheimildir. Til
þess að fínna samlíkingu við slík
bolabrögð þarf að leita austur fyrir
jámtjald. Einmitt þar hafa menn
búið til kenningar, sem réttlæta
eignaupptöku og nauðungarflutn-
inga. Síðasta dæmi þess er þegar
ákveðið var í Rúmeníu nú fyrir
skömmu að eyða 7.000 litlum
sveitaþorpum og þröngva fólkinu
inn í stærri blokkarsamfélög. Allt
var þetta gert í nafni hagræðingar
og hagkvæmni. Sem sagt taka at-
vinnuréttindi af smábændum og
deila þeim svo aftur til ríkisbúa.
Þeir í Rúmeníu gætu eins kallað
það kvótasölu, en þeir réðu því bara
hveijir gætu keypt.
Höfundur er hagfræðingur LÍÚ.
Ekið á Hondu
LÖGREGLAN lýsir eftir vitn-
um að ákeyrslu á Seltjarnar-
nesi mánudaginn 10. október.
Þennan dag, milli kl. 18.15
og 19, var ekið á hvíta Honda-
bifreið við Unnarbraut 5. Þeir,
sem kynnu að búa yfír upplýs-
ingum um málið, eru beðnir um
að snúa sér til slysarannsókna-
deildar lögreglunnar í
Reykjavík.