Morgunblaðið - 22.11.1988, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. NÓVEMBER 1988
31
Patrick Reid kynnir forseta íslands í boði utanríkisráðherra Kanada, Joe Clark, sem stendur við hlið
forsetans.
Forsetinn með ungum Vestur-íslendingum.
ar eiga að veita þeim alla þá aðstoð
og hvatningu, sem þeir geta við þá
uppbyggingu. En við megum ekki
halda, að þetta fólk sé eins og við,
innfæddir íslendingar, sem vilji
snúa aftur til íslands. Þjóðarstolt
þeirra er tvíþætt, þeir eru auðvitað
Kanadamenn, því næst sóminn að
vera ættaður frá íslandi. Við eigum
að virða þeirra tvíþættu menningu
og vera þakklát fyrir ræktarsemi
þeirra við uppruna sinn.
Kanadamenn með íslenskan
minningasjóð
— Það er hægt að eiga íslenskan
menningararf, þó tungumálið sé
annað en íslenska; þau muna samt!
Vestur-íslendingar eru enskumæl-
andi fólk með íslenskar minningar.
Eg skynjaði vakningu meðal þeirra
eða öflugt minningastreymi um
íslenska upprunann; — fann hve
stoltir þeir eru af því að vera
íslenska þjóðarbrotið í Kanada; —
sá þá safnast saman, með fjölskyld-
ur sínar í kringum fulltrúa íslands
— og ég varð bæði heilluð af hug-
hrifum líðandi stundar og þakklát.
Ég hlakka til að fara til 100 ára
afmælis Islendingadagsins í Gimli
næsta ár.
Ferðaþjónusta hafin
til virðingar
— Um ráðstefnuna vil ég segja,
að hún hefur hafið ferðamál tií
þeirrar virðingar er þeim að sjálf-
sögðu ber. Tilefni hennar er mjög
snjallt og ég dáist að Kanadastjórn
að hafa boðað til hennar og fengið
fulltrúa frá svo mörgum þjóðum til
að koma. Víða um heim er ekki
borin mikil virðing fyrir ferðamönn-
um, sem eru álitnir skrítnir fuglar
er aðeins flytja á brott með sér
yfirborðsþekkingu frá gestgjafa-
þjóðum — en þeir eru samt taldir
)u Stephan Lewis, fastafulltrúa
[ksins „New Democratic Party“.
fullgóðir til að borga. Það er orðið
tímabært, að við íslendingar áttum
okkur á því að hver ferðamaður
mótar orðstír þess lands er hann
heimsækir og verður gangandi aug-
lýsing fyrir það. Við verðum að
vera fyllilega meðvituð um mikil-
vægi góðrar ferðaþjónustu. Að taka
glæsilega á móti ferðamönnum á
að vera okkur mikið metnaðarmál.
Að sýna aðeins hið besta
— „Leiðinlegt að þú skulir ekki
fá betra veður,“ var viðkvæði hvers
einasca Vestur-íslendings, sem
bauð mig velkomna — allir vildu
þeir sýna sitt landslag í sem bestu
veðri. Þjóðarstolt í ferðaþjónustu
ætti að felast í því að vilja sýna
aðeins hið besta, sem þjóðin hefur
upp á að bjóða — innanhúss jafnt
sem utan. Umhverfi allt og það
fæði, sem fram er reitt, á aðeins
að sýna hið allra, allra besta! Við
ráðum ekki yfír veðri og vindum,
en ferðaþjónusta og fæði verður að
vera í þeim gæðaflokki, að við ber-
um ekki kinnroða fyrir — að öðrum
kosti fær þjóðin ekki gott orðspor.
Mergur málsins er að fága svo
umhverfí sitt, að það sé þjóðinni til
sóma.
Framtíðin er ykkar
— Ég leit inn til unga háskóla-
fólksins á ráðstefnunni, sem voru
með sérstaka dagskrá — vildi gefa
þeim mynd af íslandi og reyna að
verða þeim að einhveiju liði. Þau
voru þá stundina að leggja ýmsar
hugdettur í þann hugmyndasjóð,
sem gæti stuðlað að ferðaþjónustu
í friðarátt. Við ræddum við þau um
framtíðina; það jafnvægi í um-
hverfi, sem stuðlar að friði; þá
ánægju, sem ætti að vera fólgin í
að vanda til allrar móttöku ferða-
manna; þá hæfni að geta horft á
hvem ferðamann, sem fulltrúa
sinnar þjóðar. Það var svo gaman
að spjalla við þau um ábyrgðina —
að draga fram íslenska þjóðfélags-
mynd og segja: „Alveg eins og ungl-
ingar á íslandi bera ábyrgð á
íslenskri tungu, þánnig berið þið
ábyrgð á ferðaþjónustu og friði í
framtíð." Þau voru öll svo ung og
yndisleg og hugsjónimar háleitar.
Fyrst og- fremst
vestrænt friðarþing
— Það er mjög merkilegt að
skynja á þessari ráðstefnu, hvemig
heimurinn er að breytast í sam-
bandi við friðarhugmyndir. Hingað
til hafa menn haft tilhneigingu til
fordóma, þegar boðað er til friðar-
ráðstefna, vegna þess að austan-
tjaldsmenn hafa beitt sér meira
fyrir þeim og mönnum þótt þeir
vera að veifa þar röngu tré. En
þetta var eins vestrænt friðarþing
og hugsast getur, en þó með fulltrú-
um hvers einasta lands frá Austur-
Evrópu. Það verður að reyna að
stefna að því að breyta pólitískum
fordómum gegn alheimssamtökum,
sem beita sér fyrir friði. Alheims-
friður er svo geysilega víðfeðmt
viðfangsefni, eins og þessir stórgáf-
aðu, hámenntuðu fyrirlesarar hér
hafa leitt okkur fyrir sjónir — að-
eins slíkur friður getur bjargað
mannkyninu. Við megum ekki láta
pólitíska fordóma vinna gegn þessu
stórmerka málefni — og um leið
gegn eigin hagsmunum og kalla
þannig yfír okkur sjálfseyðingu.
Heimssýn í nýju ljósi
— Enginn verður samur maður
eftir að hafa hlýtt á jafn geislandi
gáfaða menn og hér hafa talað.
Astandið í heiminum eða á „geim-
skipinu jörð“ — eins og hnötturinn
okkar er æ oftar nefndur — hefur
verið skilgreint hér af hámenntuð-
um vísindamönnum. Framtíðarsýn-
in, með tilliti til nútímans, blasir
við í nýju ljósi aukinnar þekkingar.
Farið hefur verið í saumana á ótrú-
legustu hlutum og spumingum
varpað fram. Margar myndirnar
hafa verið mjög svartmálaðar eins
og — umhverfíseyðing vegna meng-
unar, menningarhnignun vegna
rangrar uppbyggingar. Aðalspum-
ingin snýst um, hvemig mannkynið
á að hætta að bijóta niður eigin
hagmuni og kalla þannig yfir sig
sjálfseyðingu. Alheimsfriður, þar
sem mannkynið lifír í samræmi við
sitt umhverfi, virðir og tekur tillit
til allrar þjóðlegrar menningar,
næst aðeins, ef allir fá jafnan rétt
til þess að vera víðsýnir „að koma
og sjá til að skilja".
Oddný Sv. Björgvins.
Tilkynning um
skipsskaða reynd-
ist vera gabb
LÖGREGLAN á Eskifírði kannar nú hverjir sendu út neyðarkall frá
báti á laugardag. Neyðarkallið olli því að Slysavarnafélag íslands
hóf mikla eftirgrennslan, en síðdegis á laugardag þótti sýnt að um
gabb væri að ræða. Sökudólgurinn er ófundinn enn.
Hálfdán Henrýsson, deildarstjóri
hjá Slysavamafélaginu, sagði að
um kl. 15.30 á laugardag hefðu
skipveijar á Hrísey frá Hornafirði
heyrt neyðarkall. Skipið var þá rétt
innan við mynni Fáskrúðsijarðar
og heyrðist „Mayday, mayday, skip-
ið er að sökkva." Þessi skilaboð
voru tvítekin, en ekki var hægt að
greina hvort kallið var sent út á
neyðartíðni. „Við könnuðum strax
hvaða skip væru fyrir austan,"
sagði Hálfdán. „Það kom í ljós að
55 skip vom á svæðinu og við byij-
uðum á því að láta kalla upp alla
smábátana. Þeir skiluðu sér allir
og þá datt okkur í hug að kallið
hefði komið frá báti sem ekki hefði
tilkynnt sig einhverra hluta vegna.
Því voru björgunarsveitamenn látn-
ir kanna það í höfnunum á Djúpa-
vogi, Breiðdalsvík, Stöðvarfirði og
Fáskrúðsfirði hvaða bátar væru úti
og lögreglan gerði slíkt hið sama á
Eskifirði og Reyðarfirði. Sú könnun
Ieiddi ekkert óvenjulegt í ljós og
þá var okkur farið að renna i grun
að um gabb væri að ræða.“
Hálfdán sagði að eftir þessa
könnun hefði komið tilkynning frá
öðru skipi í Fáskrúðsfirði, sem heyrt
hefði neyðarkalllið. Skipveijar töldu
ólíklegt að um neyðarkall væri að
ræða, því sá sem tilkynnti að skip
hans væri að sökkva hefði verið
yfirvegaður og tekið sér nægan
tíma til þess, án þess þó að láta
getið um nafn og staðsetningu.
„Við óskuðum eftir því við lögregl-
una á Eskifirði að þetta mál yrði
kannað nánar, en sú rannsókn hef-
ur enn ekki varpað ljósi á málið.
Við höfum þó rökstuddan grun um
að neyðarkallið hafi komið frá báti
í höfn. Sem betur fer er slíkt gabb
ekki algengt, en kemur þó alltaf
fyrir. Þá er jafnvel um að ræða
fúllorðið fólk, sem ætti að vita bet-
ur,“ sagði Hálfdán.
Ráðsteftia um nytt
álver á Islandi
SÍÐDEGIS á morgun, miðvikudag, hefst ráðstefnan „Nýtt álver á
Islandi?“ í Gaflinum Hafiiarfírði. Það er orkunefiid Sjálfstæðis-
flokksins og sjálfstæðisfélögin í Hafiiarfírði sem standa að þessari
ráðstefiiu. A henni er ætlunin að fjalla um álmálið út frá faglegu
sjónarmiði.
Á ráðstefnunni verða fimm fyrir-
lesarar og eftir framsöguræður
þeirra verða pallborðsumræður.
Bæði fyrirlesararnir og pallborðs-
þátttakendurnir hafa unnið að ál-
málinu á faglegum grundvelli.
Ráðstefan hefst á erindi dr. Jó-
hannesar Nordal formanns stjórnar
Landsvirkjunar sem hann nefnir
Stóriðja - hugmyndir og veruleiki.
Garðar Ingvarsson framkvæmda-
stjóri markaðsdeildar Landsvirkjun-
ar fjallar um Atlantal-verkefnið.
Jóhannes Már Maríusson aðstoðar-
framkvæmdastjóri Landsvirkjunar
skýrir þýðingu fyrirhugaðs álvers
fyrir virkjanaframkvæmdir í
landinu. Guðmundur Ámi Stefáns-
son bæjarstjóri í Hafnarfirði ræðir
um nálægð álversins við bæinn og
Hans Guðmundsson eðlisfræðingur
um möguleikana á úrvinnsluiðnaði.
Pallborðsumræðurnar eftir fram-
söguerindin verða undir stjórn Jó-
hanns G. Bergþórssonar forstjóra.
Þátttakendur í þeim verða Jóhannes
Nordal, Ámi Grétar Finnsson bæj-
arráðsmaður í Hafnarfirði og
stjómarmaður í Landsvirkjun, Frið-
rik Sophusson fyrrverandi iðnaðar-
ráðherra, Geir Gunnlaugsson fram-
kvæmdastjóri og Guðmundur G.
Þórarinsson þingmaður. Þeir tveir
síðastnefndu eiga sæti í viðræðu-
nefnd um álmálið.
Fundað í Noregi
Nýja viðræðunefndin í álmálinu
átti sinn fyrsta fund með fulltrúum
Atlantal-hópsins í Noregi í síðustu
viku. Dr. Jóhannes Nordal formaður
nefndarinnar segir að á þessum
fundi hafi komið fram að allar
tímaáætlanir varðandi hagkvæmn-
iskönnuina fyrir nýtt álver hérlend-
is munu standast. Reiknað er með
að könnunin liggi fyrir um mánað-
armótin janúar/febrúar á næsta ári
eins og stefnt var að.
„ Við fómm yfir ýmis atriði í sam-
bandi við könnunina og að mínu
mati var þetta mjög gagnlegur
fundur,“ segir dr. Jóhannes Nordal.
„Aðalatriðið er að unnið er áfram
af fullum krafti við hagkvæmnis-
könnunin og að allar tímaáætlanir
í sambandi við hana standast.“
Aðspurður um hvort forráða-
menn Atlantal-hópsins hafa
áhyggjur af því að stjómarskiptin
hér muni hafa áhrif á gang mála
segir dr. Jóhannes Nordal svo ekki
vera. Áhugi þessara fyrírtækja sem
mynda Atlantal-hópinn á að reisa
álver hér hefur ekki minnkað.
Fyrirtækin sem mynda Atlantal-
hópin em Grángers Aluminium í
Svíþjóð, Aluminium Beheer í Hol-
iandi, Austria Metall í Austurríki
og Alusuisse í Sviss. Sá sem vinnur
að hagkvæmniskönnuninni er
bandaríska ráðgjafafyrirtækið
Bechtel Inc. en íslenskar verkfræði-
stofur eiga einnig hlut að máli sem
undirverktakar.
Síídtil
Húsa-
víkur
Húsavik.
SIGÞÓR ÞH 100 landaði 70 tonn-
um af síld á Húsavík á sunnu-
dag. Þessi síld er söltuð til innan-
landsvinnslu hjá íslenskum sjáv-
arréttum og sumt fryst til beitu.
Reytingsafli er á heimabáta og
betri en hann hefur verið undanfar-
in haust. Vonir standa því til að
vinnsla hjá Fiskiðjusamlagi
Húsavíkur geti haldist fram yfir
miðjan desember en þá mun vinna
að hefðbundnum hætti undanfar-
inna ára leggjast niður og bátar
hætta að róa. Tekið verður jólafrí
fram yfír áramót. Hefur því Fisk-
iðjusamlag Húsavíkur sagt upp
fastráðnu fólki með mánaðar fyrir-
vara og tekur sú uppsögn gildi 20.
desember en áformað er að geta
hafíð vinnslu aftur viku af janúar.
- Fréttaritari