Morgunblaðið - 29.03.1989, Blaðsíða 39

Mftl \’iiAM tiii ílUr»Af|í)MiVi1lF/l ölC!A.lSMt)DnOM
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. MARZ 1989
88
39
enn sannfærðari um það, að þessi
maður, sem keyrði jagúar í Kópa-
voginn væri breskur lord. Svo bætti
hann við: „Er ekki annars aumkun-
arvert að læra hagfræði hjá þjóð,
sem er blönkust allra þjóða?“ Eg
tuldraði eitthvað um það, að þeir
hefðu nú samt unnið stríðið og þrátt
fyrir allar gerðir breska heimsveld-
isins þá hefðu þeir alltaf staðið
dyggan vörð um fríverslun í veröld-
inni, sem við Alþýðuflokksmenn
styddum. Við þessi orð tókst banka-
valdið hreinlega á loft í stól sínum:
„Ert þú jafnaðarmaður líka. Er
Sjálfstæðisflokkurinn annars búinn
að herleiða Alþýðuflokkinn?"
Málið var orðið snúið. Ég kom
til þess að sníkja víxil, en var kom-
inn í vöm fýrir Viðreisnina og
breska heimsveldið. Ég gat þó bætt
því við, að ég hefði áhyggjur af
ástandinu og það væri ekki alveg
eftir kokkabókum hagfræðinnar og
Keynes, að ríkisvaldið væri orðið
jafn hrætt og einkaframtakið og
héldi ekki síður að sér höndunum
en einstaklingar. „Sem skapaði
heimskreppuna rniklu og allir hafa
lært af nema við íslendingar,“ bætti
bankastjórinn við og rétti síðan út
höndina: „Hér eru hundruð erlendra
síðu- og skuttogara af nýjustu gerð,
að veiða fískinn okkar upp að tólf
mflum. Heldur kratinn og hagfræð-
ingurinn að það myndi ekki skána
hér eitthvað ástandið, ef sjómenn-
imir okkar fengju svona tæki til
þess að fiska með. Þó ekki nema
til þess að selja ísfisk til að byrja
með, meðan ástandið er að skána
á freðfiskmörkuðunum og síðan að
selja freðfísk, sem allar þessar at-
vinnulausu hendur hér á íslandi
geta fengið vinnu við. — Þú hefur
hana mömmu þína á blaðinu og
kemur því svo til mín.“
Næstu vikur var ég í því að
stofna Félag áhugamanna um sjáv-
arútvegsmál, sem síðan fékk íjölda
valinkunnra manna í lið við sig og
í mörg ár knúði á um skuttogara-
væðingu fískiskipaflotans, útfærslu
landhelginnar, öryggismál sjó-
manna og bætta meðhöndlun afl-
ans, sérstaklega að ísa fiskinn í
kassa.
Fundimir við Finnboga Rút í
Útvegsbankanum urðu margir. Við
höfðum miklar áhyggjur af ástand-
inu í útflutningsmálum og m.a. fór
ég til Bmssel til þess að reyna að
endurvekja markað fyrir grálúðu,
sem nóg var af og Finnbogi var
sannfærður um að hægt væri að
selja, eins og síðar kom á daginn.
Smám saman skánaði efnahags-
ástandið og við ræddum um samein-
ingu jafnaðarmanna í einn flokk.
Þetta var mikið hugðarefni Finn-
boga og breyttist reyndar ekkert
þótt Hannibal bróðir hans yrði ráð-
herra, en Alþýðuflokkurinn færi í
stjórnarandstöðu. Enda var Al-
þýðuflokknum þrívegis boðin þátt-
taka í þeirri stjóm. „Jafnaðarmenn
eiga að standa saman á íslandi í
einum flokki. Það er best fyrir okk-
ur öll og þjóðina alla.“
Það var mikil andleg endurnær-
ing að tala við Finnboga Rút. Hann
var ákaflega fróður, hafði áhuga á
öllu og sérstaklega jákvæður í af-
stöðu sinni til manna og málefna.
Hann hafði menntast í alþjóðamál-
um í helstu höfuðborgum megin-
landsins á millistríðsárunum, þegar
Evrópa var enn drottning veraldar-
innar og alþjóðahyggja og Evrópu-
hugsjónin blómstruðu hvor í kapp
við aðra. Hvílíkt áfall fyrir ungan
menntamann af norðurhjara hefur
ekki þjóðemisrembingurinn og upp-
gangur fasismans og nasismans í
Evrópu verið. Enda hélt Finnbogi
Rútur heim á leið við valdatöku
nasismans í Þýskalandi og hóf að
ritstýra Alþýðublaðinu, sem varð
ekkert minna en bylting í blaða-
mennsku á íslandi.
Hermann Jónasson forsætisráð-
herra beitti sér fyrir því að Finn-
bogi og kona hans Hulda Jakobs-
dóttir fengju landspildu til ábúðar
í Kópavogi sem skírð var Mar-
bakki. Finnbogi Rútur þótti mikið
hafa vit fýrir hinni kraftmiklu fjöl-
skyldu sinni og af því er dregið
hugtak, sem allir þeir þekkja, sem
á miðjum aldri em, Marbakkavald-
ið. Þetta vald átti þátt í því að
breyta Kópavogi úr kartöflugarði í
eitt blómlegasta og næst stærsta
byggðarlag landsins, aðeins höfuð-
borgin sjálf er fjölmennari. Hanni-
bal bróðir Finnboga var forseti ASÍ
um árabil og alþingismaður eins og
Finnbogi og ráðherra í stjórnum,
sem m.a. færðu út landhelgi íslend-
inga og keyptu togara, svo víkinga-
þjóðin í norðri lepti ekki dauðann
úr skel í landinu sem konungakynið
fann og færði óbomum kynslóðum.
Þetta er Marbakkavaldið.
Jón Baldvin Hannibalsson, for-
maður Alþýðuflokksins og utanrík-
isráðherra, yfírlýst sameiningar-
tákn jafnaðarmanna á Íslandi og
farinn að hlutast til um málefni
Evrópu og veraldarinnar í krafti
embættis síns, er bróðursonur Finn-
boga. Þarna er líka Marbakkavald-
ið. Ritstjóri stærsta blaðs þjóðarinn-
ar, Morgunblaðsins, Styrmir Gunn-
arsson, er tengdasonur Finnboga.
íslendingurinn ungi, sem sat á
Unter den Linden í Berlín eða horfði
á fegurð Alpanna í Genf á milli-
stríðsárunum og lét sig dreyma um
fagra veröld, frið og velmegun
mannkyns, varð að horfa á mesta
hildarleik mannkynssögunnar,
heimsstyijöldina síðari og hugsjón-
imar hmndu. Tugir milljóna manna
féllu í valinn. Vígtólin geltu, þetta
var skipbrot. En heima á Fróni
gengu hugsjónimar upp. Áhrif
Marbakka hafa verið huggun harmi
gegn þeim voðadómi, sem veröldin
kvað yfir sjálfri sér í heimsstyijöld-
inni síðari.
Finnbogi Rútur var mikill gæfu-
maður í einkalífinu og hann átti til
góðra að telja eins og aðrir íslend-
ingar. Fæddur og uppalinn við Gull-
kistuna við Djúp og þaðan ættaður
og af Ströndum. Frændgarðurinn
inniber Jón Baldvinsson, fyrsta
formann Alþýðuflokksins og Jón
Sigurðsson forseta. Ég nefni það
varla að ættir séra Arnórs prófasts
í Vatnsfírði, langafa Finnboga og
föðurafa míns, koma saman í séra
Bjama Þorsteinssyni í Vesturhóps-
hólum í Húnaþingi, fæðingarbæ
Jóns Þorlákssonar, fyrsta formanns
Sj álfstæðisflokksins.
Eilífðarmálin ræddum við Finn-
bogi lítið. Sjálfsagt báðir jafnvissir
eins og allir prestarnir, forfeður
okkar, að ekkert kemur af engu og
ekkert verður að engu, hvemig sem
það er nú orðað í allt frá guðfræði
til eðlisfræði. Bankastjórinn kom
inn í mitt líf í miklu myrkri og á
óvissutímum. Fagnaðarerindið er
boðað á margan hátt. Sumir sjá
fótstig þegar aðrir sjá ekki neitt.
Slíkir menn verða leiðtogar þjóða,
af þeim stafar birta, og það er gott
að fylgja þeim.
Eiginkonu, bömum og aðstand-
endum votta ég mína dýpstu sam-
úð. Þar sem góðir menn fara, em
Guðs vegir.
Guðlaugur Tryggvi Karlsson
Theodór Kristjánsson
rafverktaki - Kveðjuorð
Fæddur 15. mars 1942
Dáinn 13. mars 1989
Okkur langar að minnast mágs
og vinar okkar Theódórs eða Tedda,
er hann var oftast kallaður, sem
lést 13. mars sl. langt um aldur
fram, aðeins tæplega 47 ára. Þó
við vissum að hveiju dró, kemur
dauðinn alltaf jafn mikið á óvart
og söknuðurinn er sár. Hann háði
hetjulega baráttu við erfiðan sjúk-
dóm og stóð Gígja eiginkona hahs
eins og klettur við hlið hans þar til
yfír lauk. Minningamar streyma
fram, það er svo margs að minn-
ast, en við hjónin höfðum þekkt
Tedda í 25 ár.
Teddi og Gígja byijuðu sinn bú-
skap fyrst í Reykjavík, síðan flutt-
ust þau í Borgarnes og bjuggum
við í sama húsi í 10 ár, eða þar til
þau fluttu í einbýlishús sitt ,að
Höfðaholti 4 árið 1981.
Alltaf var gaman að koma í heim-
sókn í Höfðaholtið. Þá viljum við
sérstaklega minnast jólaboða Gígju
og Tedda, þó fjölskyldan væri stór
var alltaf nóg pláss enda húsið
stórt. Þá var séð um að yngstu
börnin fengju að vera út af fyrir
sig með sín spil og borð meðan við
hin spiluðum. Teddi var einstaklega
góður heimilisfaðir, við fórum
margar ferðir með þeim, fyrst í
tjaldferðalög og síðustu árin í sum-
arbústaði og alltaf reyndist Teddi
jafn raungóður og traustur, ef eitt-
hvað bar uppá og veit ég að hans
er nú sárt saknað af tengdaforeldr-
um hans og vilja þau þakka allt sem
hann gerði fyrir þau. Að leiðarlok-
um viljum við svo þakka samfylgd-
ina og allt sem hann var fjölskyldu
okkar.
Elsku Gígja okkar, þú hefur
misst svo mikið, ástkæran eigin-
mann og góðan vin, við biðjum
góðan guð að styrkja þig og bömin
ykkar í þessari miklu sorg.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þðkk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Anna og Sigurður Már.
+
Eiginkona mín,
er látin.
JÓHANNA SIGURJÓNSDÓTTIR,
Langagerði 72
Sigurður Guðmundsson.
+
Móðir okkar,
GUÐRÚN JÓNlNA EYJÓLFSDÓTTIR
frá Flatey á Breiðafirði,
andaðist 24. mars sl.
Kristfn Guðmundsdóttir, Sigurborg Guðmundsdóttir,
Ólafur Guðmundsson, Regína Guðmundsdóttir,
Jóhann Salberg Guðmundsson, Erla Guðmundsdóttir.
+ RAKEL KRISTJÁNSDÓTTIR, Austurbrún 4, lést í Borgarspítalanum 26. mars. Vandamenn í

+ Faðir minn, SIGURBJÖRN SVEINSSON, andaðist að kvöldi 25. mars á Hrafnistu í Reykjavík. Guðlaug Sigurbjörnsdóttir.

+ Fyrrverandi eiginmaður minn, ANTONIO AGULAR, andaðist í Landakotsspítala aðfaranótt föstudagsins langa. Jarðarförin ákveðin síðar. Ósk Bára Bjarnadóttir.

+ Móðir mín, tengdamóðir og amma, HULDA ÁRDÍS STEFÁNSDÓTTIR, fyrrverandi skólastjóri, lést að kvöldi laugardagsins 25. mars. Guðrún Jónsdóttir, Páll Lfndal og börn.

+ Móðir okkar, SIGURDÍS KAPRASÍUSDÓTTIR, Meðalholti 13, lést að Reykjalundi á 2. í páskum. Bryndfs Brynjólfsdóttir Brynjóifur Wium.

+ Eiginmaður minn, SIGURVIN EINARSSON fyrrverandi alþingismaður, lést að kvöldi skírdags. Jarðarförin fer fram frá Dómkirkjunni mið- vikudaginn 5. apríl ki. 13.30. Jörfna Jónsdóttir.

+ Móðir okkar, SNÆBJÖRG SIGRÍÐUR AÐALMUNDARDÓTTIR, Aðalstræti 76, Akureyri. lést að morgni 27. þ.m. Börnin.
+ Maðurinn minn, JÓN ÁSKELSSON frá Hrísey, Hraunstfg 5, Hafnarfirði, lést í St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, 26. mars. Ingibjörg Sæmundsdóttir.
+ BJÖRN GUÐJÓNSSON frá Saurbæ á Vatnsnesi, Vestur-Húnavatnssýslu, . til heimilis að Karfavogi 39, Reykjavík, lést í Borgarspítalanum að morgni 27. mars. Vigdís Bjarnadóttir og aðstandendur.
+ Ástkær eiginkona mfn, HELGA ÓSKARSDÓTTIR, Hvannalundi 17, Garðabæ, andaðist í St. Jósefsspítala, Hafnarfirði, að kvöldi páskadags. Fyrir hönd barna, tengdabama, foreldra og annarra vandamanna, Ari Guðmundsson.