Morgunblaðið - 03.05.1989, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 1989
Lífsgæðakapp-
hlaupsfirringin?
_________Leiklist____________
Jóhanna Kristjónsdóttir
Nemendaleikhúsið frumsýndi í
Lindarbæ
Hundheppinn eftir Ólaf Hauk
Símonarson
Leikmynd og búningar: Guðrún
Sigríður Haraldsdóttir
Lýsing, hljóð og smíðar: Ólafiir
Örn Thoroddsen
Leikstjóri: Pétur Einarsson
Góður siður hjá forráðamönnum
Nemendaleikhússins að láta út-
skriftarbekk jafnan flytja nýtt
íslenskt verk, sérstaklega samið
fyrir hópinn. Það ætti að vera til
örvunar leiklist og leikritun. Hér
hefur Ólafur Haukur Símonarson
verið fenginn til verksins. Sjálfsagt
geta menn haft misjafnar skoðanir
á því hvað þetta leikverk á að
segja; er það um lífsgæðakapp-
hlaupið og streitu nútímamannsins
sem gerir hann óhæfan til eðlilegra
mannlegra samskipta; um karl-
rembu sem reynt er að fara vel
með að vísu en skýtur upp kollinum
við hinar ýmsu kringumstæður. Er
þetta ádeila á hina margumtöluðu
fírringu, þar sem engin útgönguleið
er að lokum.
Ég sá haft eftir aðstandendum
sýningarinnar að þetta væri mjög
skemmtilegt leikrit og spaugsamt,
en með örlítið alvarlegum undir-
tóni. Með það í huga hver fram-
vindan er hljómar það sérkennilega
þótt vissulega séu mörg skemmtileg
og kaldhæðin atriði inn á milli. En
hér segir frá hjónum, sem hafa
kynnst í barnaskóla og elskast lengi
þótt sú ást virðist ekki alveg til
þess fallin að standast hversdags-
stríðið. Hér eru vinahjónin, þar sem
allt lítur vel út í fyrstu, en svo kem-
ur í ljós að konan er nánast með
brókarsótt og eiginmaðurinn er
hommi; bæði hjónin skilja og þau
fyrrnefndu þó ekki fyrr en þau
hafa rætt við ráðgjafa. Svo fer kon-
an að halda við sálfræðinginn sinn,
eiginmaðurinn er svona allt að því
orðinn gamaldags róni og meira að
segja getur fijálsa útvarpsstöðin
ekki notað hann; diykkfellda
tengdamóðirin er lítil hjálp, vinirnir
bregðast, afskiptasama tengda-
móðirin er ekki síður illgjöm inn
við beinið en sú drykkfellda. Maður-
inn drepur konu sína, settur í fang-
elsi. Hengir sig.
Það er sem sagt spurning, hversu
gamansamur þessi þráður er. En
tilsvör og atriði em oft fyndin og
hnyttileg, eins og fyrr er vikið að,
einkum framan af. Samt var að
mínum dómi helsti gallinn að marg-
ar persónumar vom eins konar
klisjur fremur en persónur og ég
held ekki að ætlun höfundar hafi
verið að búa til ádeiluverk á klisjur
— nema kannski á fréttamanninn
fijálslega, sem tókst ágætlega.
Mér fannst afleitt hversu leikar-
amir fá misjöfn tækifaéri í þessu
HALLDOR ARNI
_______Myndlist____________
BragiÁsgeirsson
í Listasafni alþýðu sýndi til 1.
maí nýliðinn Halldór Ami allmarg-
ar landslagsmyndir svo og nokkrar
konumyndir. Lítil deili veit ég á
Halldóri, en hann mun hafa sýnt í
Menningarmiðstöð Hafnfirðinga,
Hafnarborg, á sl. ári, en ekki komst
ég til að sjá þá sýningu.
Auðséð er á vinnubrögðunum á
sýningunni, að hér er um byijanda
að ræða, sem ekki hefur uppbyggi-
legt nám að baki. Vinnubrögðin em
mjög gmnnrist og óyfirveguð og á
köflum næsta flaustursleg. Hér
skortir alla þjálfun, tilfinningalega
dýpt fyrir litum og formum svo og
markviss vinnubrögð.
Það er stórt orð að standa við
að vera málari, eins og maður nokk-
ur hafði að viðkvæði fyrir margt
löngu, og mættu ýmsir líta sér
nær, áður en þeir reyna að hasla
sér völl á opinbemm vettvangi og
hvað þá á listasöfnum og menning-
armiðstöðvum. í málaralist þurfa
menn eins og í öðmm listgreinum,
svo og lífinu sjálfu, að taka eitt
skref í einu, því að hér er um harð-
an húsbónda að ræða. En að sjálf-
sögðu er hveijum og einum heimilt
að leika sér á þessum vettvangi sem
öðram, en helst innan settra marka.
Söluturn í Vesturbæ
Til sölu er þekktur og vel staðsettur söluturn í Vestur-
bænum. Góð vaxandi velta. Verð 3,3 millj. Mjög hag-
stæð greiðslukjör.
jfZ Huginn, fasteignamiðlun,
II Pósthússtræti 17, sími 25722.
Atriði úr Hundheppinn.
verki. Það er ugglaust erfitt að
skrifa verk sem er sniðið svo að
allir fái jöfn hlutverk, en í þessu
vom eiginlega aðeins fjórir leikarar
sem fengu tækifæri til að reyna að
skapa persónur á sviðinu. Og þar
sem höfundur hefur sjálfsagt þekkt
nokkuð hópinn — eða það skyldi
maður ætla — áður en hann hóf
að skrifa leikritið fannst mér það
ekki laust við kæmleysi að leikara-
efnin átta fengju ekki öll að spreyta
sig á jafnréttisgmndvelli.
Pétur Einarsson vann prýðilega
með þann efnivið sem hann hafði,
bæði í verkinu og leikumnum. Allar
staðsetningar vom léttar og
áreynslulausar og hugmyndaríkar
lausnir á ýmsum atriðum svo að til
sóma var. Leikmynd og búningar
Guðrúnar S. Haraldsdóttur var
prýðilega gert verk. Steinn Ármann
Magnússon fór með viðamesta hlut-
verkið, Ari, sem elskar Bám frá því
í barnaskóla og alla tíð, þó svo að
honum finnist hún leiðinleg og
heimsk og krofuhörð. Hann elskar
hana þótt hahn haldi framhjá henni,
gleymir henni langtímum saman og
elskar hana kannski mest á þeirri
stundu sem hann drepur hana.
Steinn sýndi kröftugan og bragð-
mikinn leik. Elva Osk Ólafsdóttir
var Bára og komst frá því ágæt-
lega, persónan er að vísu gölluð frá
hendi höfundar, þar sem hún er
ijarska lítið skýrð og áhorfanda
gefið takmarkað færi á að skilja
hana, en Elva stóð sig vel og hafði
augljóslega þegið góða leikstjóm.
Sigurþór Heimisson var Valli vinur
og dró fram manneskjulegar hliðar
á honum á viðfelldinn hátt. Helga
Braga Jónsdóttir var eins og fiskur
í vatni á sviðinu, framkoman óþvin-
guð og eðlileg, en framsögnin á
stöku stað hikandi. Christine Carr
gerði sér mat úr hlutverki Lóu á
eftirtektarverðan hátt. Steinunn
Ólafsdóttir, Ólafur Guðmundsson
og Bára Magnúsdóttir vom í all-
mörgum litlum hlutverkum og vom
leikin í að skipta um gervi, en að
öðm leyti fannst mér þau verða
útundan af hálfu höfundar.
Sýningunni var mæta vel tekið á
fmmsýningu og ungu leikumnum
fylgja án efa góðar óskir út í alvör-
una.
Sýning Listmálarafélagsins
Einar G. Baldvinsson
________Myndlist______________
Bragi Ásgeirsson
Hinni árlegu sýningu Listmálara-
félagsins lauk 1. maí á Kjarvals-
stöðum.
Það vom fimmtán félagsmenn,
sem tóku þátt í sýningunni að þessu
sinni og teljast það allgóðar heimt-
ur, því að félagsmenn em eitthvað
rúmlega tuttugu.
Samtökin vom stofnuð sem sýn-
ingarhópur og teljast vera það
miklu frekar en eiginlegt félag
a.m.k. enn sem komið er.
Á síðustu sýningu vora nokkrar
myndir hins ágæta málara Snorra
heitins Arinbjarnar kynntar sér-
staklega, en í ár var ákveðið að
heiðra Einar G. Baldvinsson með
sérstakri upphengingu vegna sjö-
tugsafmælis hans á þessu ári, og
valdi hann sjálfur myndimar.
Það er prýðileg hefð að minnast
stórafmælis félagsmanna á þennan
hátt og það setur skemmtilegri blæ
á sýninguna, sem þar með er ro'fin
af einni markverðri upphengingu, í
stað þess að sýna einungis 2—5
myndir eftir hvem félagsmanna,
sem verður jafnan óhjákvæmilega
hálf einhæf og snubbótt samantekt.
Það er einnig svo, að myndir
Einars G. Baldvinssonar settu sér-
stakan svip á sýninguna að þessu
sinni í öllum sínum innileika og lát-
leysi.
Einar hefur sem kunnugt er alla
tíð haldið tryggð við ákveðin við-
fangsefni og þá helst frá sjávarsíð-
unni, þótt á tímabili nálguðust þau
hið óhlutlæga eins og hjá svo mörg-
um af samtiðarmönnum hans rpeð
svipaða skólun og af líku upplagi.
Á tímabili var liturinn í myndum
Einars mjög safaríkur og efnis-
kenndur, svo myndirnar „Skip“ (I)
frá 1956, „Skip“ (II) frá 1953 og
„Vorkvöld" (3) frá 1954, em gott
dæmi um. Allt em þetta einfaldar
en mjög hrifmiklar myndir og þykir
mér mikill skaði, að Einar skyldi
ekki halda áfram á þeirri braut og
leggja sérstaka áherslu á hinn afl-
mikla undirtón í litrófi myndanna,
einföld form og fijálslega færð í
stílinn, sem er styrkur þessara
mynda.
Víst hefur hann haldið áfram að
mála ágætar myndir svo sem sér
stað í myndum eins og „Frá
Ólafsvík“ (8) frá 1987, „Bátur við
bryggju" (II) frá 1975 og „Bátar“
(13) frá 1963, en þær em öðmvísi
málaðar, stíllinn léttari og einhvern
veginn sakna ég hins ramma undir-
tóns eldri myndanna í ljósi þess að
haldin var yfirlitssýning á verkum
Einars á sama stað fyrir nokkmm
ámm, þar sem styrkur hans sem
málara kom ekki nægilega fram,
hefði verið nauðsynlegt, að
myndavalið hefði verið hnitmiðaðra
núna. En til þess hefði þurft meiri
undirbúning og yfirvegaðra mat,
en það er þó algjör forsenda þess
að haldið verði áfram á þessari
braut. Ekki á að koma til mála
annað en að sýna það albesta sem
völ er á, því að annars er hætta á,
að tilgangurinn missi marks. Full-
vissa mín er, að með aðeins færri
myndum en yfirvegaðra úrvali hefði
hlutur Einars orðið meiri...
— Eins og alltaf á slíkum sam-
sýningum er hlutur einstakra mál-
ara ákaflega misjafn, en það liggur
í hlutarins eðli, að sá sem er sterk-
ur í ár, er kannski í lægð næsta
árið. Er því ákaflega óréttlátt að
dæma framlag einstakra sýnenda,
og auk þess em hendur mínar
bundnar, þar sem ég var einn þátt-
takendanna.
En víst er að þessi samantekt
var mjög fjölþætt og hvergi um
neina þrönga einstefnú að ræða.
Hér gat að líta hin ólíkustu stílbrigði
allt frá klassískum landslagsmynd-
um Sigurðar Sigurðssonar í mjúka
strangflatalist Karls Kvarans og
fjölmargt þar á milli.
En annars er ég persónulega
hreint ekki sáttur við þetta form
upphengingar og finnst mér það
gamaldags og úrelt. Hér væri væn-
legt að stokka upp spilin og mæta
til leiks með nýtt skipulag og
frísklegri upphengingu að ári.
I