Morgunblaðið - 16.07.1989, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/IIMIMLEIMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 1989
Mikíl röskun á
millilandaflugi
MIKIL röskun hcfur orðið á millilandaflugi síðustu tvo daga vegna
þoku á Keflavíkurflugvelli, en búist er við að áætlun verði að mestu
komin í samt lag í dag. Flugleiðir flytja á þessum árstima um og yfir
eitt þúsund farþega í millilandaflugi á dag, en veðrið hefur raskað
ferðaáætlunum verulegs hluta þess hóps.
með langferðabíl frá Akureyri til
Reykjavíkur í fyrrinótt.
Röskunin hefur þýtt gífurlegt álag
fyrir starfsfólk Flugleiða, símakerfi
og tölvukerfi. Félagið biður því far-
þega að fylgjast grannt með upplýs-
ingum um flug í útvarpi. Enn er
óljóst hve mikill aukakostnaður
leggst á félagið vegna röskunarinn-
ar, segir í fréttatilkynningu frá Flug-
leiðum.
„Við erum að reyna að koma sam-
an áætlún til að koma sem flestum
farþegum til síns heima sem fyrst.
Lögð er áhersla á að koma bókuðum
farþegum á ákvörðunarstað þó svo
að það kosti millilendingar og annað
í þeim dúr svo hægt sé að nýta vél-
arnar til hins ýtrasta," sagði Gréta
Eiríksdóttir, vaktstjóri hjá Flugleið-
um, í samtali við Morgunblaðið um
hádegi í gær.
Fyrri hluti ársins;
68% fleiri flytja úr landi
en á sama tíma í fyrra
Ferð um Sundin blá
Slysavamarfélag Islands efndi til skoðunar og kynningarferðar um sundin blá í gærmorgun
með starfsfólki bresku og þýsku sendiráðanna hérlendis. Með í förinni voru bæði breski og þýski
sendiherrann en farið var á björgunarbátnum Henrý A. Hálfdánarsyni. Á myndinni sést hópurinn,
áður én Iagt var í hann, ásamt fararstjórum frá SVFÍ.
Tvær Boeing 737-400-flugvélar
lentu á Akureyri í gærkvöld,
önnur vélin komst til Keflavíkur í
gærmorgun með farþega frá París.
Vegna bilunar í hinni vélinni seink-
aði henni eitthvað fram eftir degi.
Flugleiðir þurftu að koma um 400
farþegum fyrir á hótelum í nágrenni
Akureyrar, Reykjavíkur og í Glas-
gow. Um 150 farþegar, sem voru
að koma frá Stokkhólmi, voru fluttir
Margeir vann
Margeir Pétursson vann í
gær 4. einvígisskákina um ís-
landsmeistaratitilinn gegn
Jóni L. Ámasyni og em þeir
nú jafnir.
Skákin fór í bið á föstudags-
kvöld og var sest að tafli
síðdegis í gær. Þegar Jón sá bið-
leik Margeirs gaf hann skákina.
Kapparnir tefla nú tveggja
skáka einvígi. Fyrri skákin hófst
klukkan 18 í gær og sú seinni
verður tefld í dag í Útsýn í Mjódd.
Islending-
ar í 16. sæti
ÍSLENSKA landsliðið í brids hafnaði
í 16. sæti á Evrópumótinu sem lauk
í gærdag. Pólvetjar sigruðu á mótinu
með 456 stigum. í öðru sæti varð
Frakkland og í því þriðja hafnaði
Svíþjóð. Pólsku sigurvegararnir
heita: Martens, Szyminovski, Balicki,
Zmudzinski, Kuklowski og Mos-
zczynski. Pólveijar unnu síðast Evr-
ópumót árið 1981.
ÞEIR sem fluttu lögheimili sitt
af landinu á fyrstu sex mánuðum
þessa árs em 68% fleiri en fluttu
búferlum af landinu á sama tíma
í fyrra. í ár fluttu alls 1.456
manns af landinu á fyrri hluta
ársins, en 867 í fyrra. Á árinu
1987 var þessi tala 717. íslenzkir
ríkisborgarar, sem fluttu burt á
þessum tíma í ár, vom 955, eða
59% fleiri en á síðasta ári. 501
útlendingur, sem haft hefúr bú-
setu hér, flutti burt. Það er 88%
fleira en á sarria tíma í fyrra.
Fram til 10. júlí tilkynntu alls 248
til viðbótar, íslendingar og út-
lendingar, að þeir væm að flytja
af iandinu. Brottfluttir á árinu
em því 1.704 alls. T'il landsins
hefúr hins vegar flutzt 1.251 á
árinu, samkvæmt tölum Hagstof-
unnar.
Aðfíuttir íslendingar á fyrri
hluta ársins eru 692, miðað
við 1.047 í fyrra. Munurinn er um
51%. Útlendingar, sem tekið hafa
sér búsetu hér, eru á sama tíma
456, en voru 758 í fyrra eða 66%
fleiri.
Langflestir, sem flutt hafa úr
landi, fara til hinna 'Norðurland-
anna. Þannig flytja rúmlega 600
til Svíþjóðar, tæplega 200 til Dan-
merkur og rúmlega 100 til Noregs.
Til Bandaríkjanna fara tæp 200,
en færri til annarra landa, að sögn
Guðna Baldurssonar á Hagstofunni.
Guðni sagði að fólksflutningar
af landinu væru ævinlega meiri
síðari helmingi ársins vegna bú-
ferlaflutninga stúdenta. Þannig
fluttust 1.896 af landinu seinni
hluta ársins í fyrra, miðað við 867
á fyrri árshelmingi.
Guðni benti á að hlutfallslega
mun fleiri útlendingar hefðu flutzt
af landinu í ár en Islendingar. Út-
lendingum, sem hér væru búsettir,
hefði líka fjölgað mikið á síðustu
þ'remur árum og nú væri að kom-
ast los á marga af þeim. Árið 1986
fluttu 385 erlendir ríkisborgarar til
landsins, en 1.533 í fyrra.
„í fyrra fluttu 400 fleiri íslend-
ingar til landsins en fluttu út. Það
■ sem af er árinu er það á hinn veg-
inn, um 400 fleiri hafa flutzt burt.
Við höfum hins vegar oft séð hærri
tölur,“ sagði Guðni.
Hlunnindi af
æðarvarpií
borgarlandinu
BJARNI Sigurbjörnsson, ráðs-
maður í Viðey, og Guðrún Lilja
Arnórsdóttir kona hans hafa i
vor unnið mikið starf við að hlú
að æðarvarpinu í eynni. Afrakst-
urinn af varpinu er tvö og hálft
kíló af dúni.
jarni hefur bæði skotið varg
og unnið mink, sem hefur sótt
í varpið, en áður en þau hjónin tóku
sér fasta búsetu í eynni síðastliðinn
vetur var ekki litið eftir varpinu að
staðaldri. Bjarni hefur skotið tvo
minka í eynni, og telur sig hafa
hreinsað hana af rándýrinu í bili.
Hann segir að æðarvarpið sé að
sækja í sig veðrið og hægt verði
að hafa af því talsverð hlunnindi.
Einhverjar nytjar af varpi munu
einnig vera í Engey og Þerney.
Vanmeta íslenskir ferðamenn
hætturnar í hálendisferðum?
SÍFELLT fleiri ferðamenn, bæði íslenskir og erlendir, leggja leið
sína inn á hálendið. Vegir þar eru hins vegar fæstir feerir nema
lítinn hluta ársins og jafnvel þá geta vatnavextir og illviðri vald-
ið ferðamönnum erfiðleikum. Fyrir kemur, að hörmuleg slys verða
í hálendisferðum og vakna spumingar um það, hvort ferðafólk
sé almennt nægilega vel búið til ferðanna og hvort það geri sér
í raun grein fyrir þeim hættulegu aðstæðum sem geta skapast.
Þeir sem tíl þekkja, telja að flestir ferðamannanna séu þokkalega
búnir tU ferðanna en margir vanmeti hættumar.
Nú í sumar verða vegir á há-
lendinu almennt opnaðir fyr-
ir umferð hálfum mánuði til þrem-
ur vikum síðar en venjulega, að
sögn Hjörleifs Ólafssonar, vega-
eftirlitsmanns. Margir hálendis-
vegir eru enn lokaðir þótt komið
sé fram í miðjan júlí. Má þar nefna
einnig illfærir vegna þess að mik-
ið er i ám og talsverð aurbleyta.
Á undanfömum ámm hefur
ferðum inn á hálendið íjölgað
mjög. íslendingar sækja þangað
í auknum mæli á eigin bílum og
sífellt fleiri erlendir ferðamenn
leggja þangað leið sína, ýmist í
hópferðum, akandi á eigin bílum,
gangandi eða jafnvel hjólandi.
Reynslan sýnir, að þessar ferðír
geta verið hættuspil. Á hálendinu
er allra veðra von en það em eink-
um árnar, sem hafa reynst ferða-
mönnunum hættulegar. Ýmis
hörmuleg slys hafa orðið og er
þar skemmst að minnast slyssins
í Bergvatnskvísl á dögunum.
Slysin vekja spumingar um það
annars vegar, hvort hinir fjöl-
mörgu ferðamenn séu almennt
nægilega vel búnir til hálendis-
ferðanna og
hins vegar
hvort þeir
geri sér nógu
ljósa grein
fyrir þvi,
hvaða hættur
geta verið samfara ferðunum.
Þeir sem til þekkja virðast
nokkuð sammála um að almennt
séu ferðamennirnir þokkalega út-
búnir og Jþá hinir erlendu ekki
síður en íslendingarnir. Tryggvi
Páll Friðriksson hjá Landssam-
bandi hjálparsveita skáta nefnir
þó, að margir hafi ekki nægilega
góð kort og sumir göngumenn séu
illa skóaðir.
Þeir sem aka um hálendið á
eigin vegum munu yfirleitt vera
á sæmilega búnum bílum. Nokkuð
mun þó vera um að menn ofmeti
getu fjórhjóladrifinna fólksbíla og
lítilla léttra jeppa, sem geti lent
í erfiðleikum þegar mikið er í ám.
Einnig hefur verið nefnt, að vara-
samt geti verið að hækka jeppa
upp og setja stærri dekk undir.
Þeir geti orðið valtari og fljóti
jafnvel upp í ám, í stað þess að
aka á botninum.
En það er ekki bara búnaðurinn
sem skiptir máli heldur líka hug-
arfarið. Kunnugir telja, að ferða-
mennimir geri sér oft ekki næga
grein fyrir erfiðleikum sem geti
skapast, til dæmis þegar ár breyta
um farveg eða vegna skyndilegra
vatnavaxta. Margir útlending-
anna hafi mikla reynslu af ferða-
lögum erlendis, en hér séu að-
stæður gerólíkar. í rigningu eða
sólbráð geti litlir lækir breyst í
ólgandi stórfljót og óveður geti
skollið á fyrirvaralaust, jafnvel
yfir hásumarið.
En mat manna er að það hendi
líka oft íslendinga sjálfa, að van-
meta óblíða náttúru landsins.
Komi þar stundum til vanþekking
og reynsluleysi en einnig ofmat á
eigin hæfni og útbúnaði. Nefnir
Gunnar Guðmundsson, hjá Guð-
mundi Jónassyni, að seint gangi
að kenna fólki að fara yfir árnar.
Það sé til dæmis grundvallaratriði
að vaða ár áður en lagt er í þær.
Ýmsir nefna einnig, að svo virð-
ist sem margir ferðamenn átti sig
ekki á mikilvægi þess að velja
réttan tíma dagsins til að fara
yfir árnar. Yfirleitt sé best að
gera það snemma dags, áður en
sólbráð veldur vexti í ánum. Enn-
fremur geti mikið öryggi verið
fólgið í því að hafa meðferðis
góðar talstöðvar eða farsíma.
Einnig að láta vita um ferðir
sínar, svo hægt sé að bregðast
skjótar við, fari eitthvað úrskeiðis.
Amar Jónsson, landvörður
Ferðafélags íslands á Hveravöll-
um, segir að almennt sé fólk sam-
vinnuþýtt og taki vel ábendingum;
til dæmis um að leggja ekki í ár
nema í samfylgd með fltýri bílum.
Hann segir að landverðir og skála-
verðir fylgist vel með ánum og
þeir geri viðvart ef þær verða ill-
færar.
Þegar spurt er hvað megi gera
til að draga úr slysahættunni
nefna menn tvennt. Annars vegar
aukna kynningu og hins vegar
meira eftirlit. Hefur Birgir Þorg-
ilsson, ferðamálastjóri, til dæmis
sagt að aðalvandamálið í sam-
bandi við hálendisferðirnar sé eft-
irlitsleysi. Guðmundur Gunnars-
son hjá Ferðafélagi Akureyrar
bendir á að ef betur væri fylgst
með úr lofti, gæti hjálp borist
fyrr ef eitthvað fer úrskeiðis og
einnig megi hugsanlega vara
menn við ef þeir eru að leggja út
í einhveijar ófærur.
Ekki virðast líkur á að eftirlitið
verði aukið í bráð og hafa nú
borist af því fréttir, að dregið
verði úr þjónustu lögreglunnar á
hálendinu vegna skorts á tækjum
og aðstöðu.
Sprengi-
sandsleið,
Kaldadal og
Fjallabaks-
leiðir nyrðri
og syðri. Aðr-
ir vegir eru
BÆKSVIÐ
eftirBirgi Ármannsson