Morgunblaðið - 05.11.1989, Blaðsíða 4

4 FRETTIR/YFIRLIT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. NOVEMBER 1989____CKbCll
Um 200 sjómanna saknað
eftir fellibyl á Tælandsflóa
q flAQnnm í Uy*io qrofnm Samkvæmt óstaðfestum fréttum
ERLENT
INMLENT
Starfsfólki í
skipasmíði
sagt upp
Öllu starfsfólki Slippstöðvar-
innar 'hf. á Akureyri, 210 manns,
var sagt upp störfum síðastliðinn
mánudag. Að sögn forstjóra
Slippstöðvarinnar eru uppsagn-
irnar varúðarráðstöfun vegna fyr-
irsjáanlegs verkefnaskorts. Ný-
lega var öllu starfsfólki annarrar
skipasmíðastöðvar, Skipavíkur hf.
í Stykkishólmi, 35 manns, sagt
upp störfum.
Rafmagnslaust í Reykjavík
Rafmagn fór af Reykjavíkur-
svæðinu í röska klukkustund og
í um það bil hálftíma á Suðurnesj- á 2-3 árum.
um undir miðnætti á þriðjudags-
kvöld íj þrumuveðri sem miklar
eldingar fylgdu.
Fellt að hækka vexti
húsnæðislána
Tillaga sem borin var upp að
ósk félagsmálaráðherra, um 1%
hækkun vaxta á öllum lánaflokk-
um Byggingarsjóðs ríkisins var
felld með jöfnum atkvæðum á
fundi húsnæðigmálastjórnar á
fimmtudag. Samþykkt var tillaga
sem felur það í sér að vextirnir
verði óbreyttir. Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra seg-
ir að með þessari ákvörðun sé
Byggingarsjóði stefnt í gjaldþrot
Minni líkur á stækkun
álversins
Ásgeir og Arnór áfram
Stuttgart og Anderlecht, liðin
sem Ásgeir Sigurvinsson og
Arnór Guðjohnsen leika með,
eru komin í þriðju umferð Evrópu-
móta í knattspyrnu. Ásgeir átti
stjörnuleik og skoraði tvö mörk
þegar vestur-þýska liðið Stuttgart
sigraði sovéska félagið Zenit 5:0
á miðvikudagskvöld. Anderlecht,
lið Arnórs, tapaði 1:2 á móti Barc-
elona á Spáni en kemst áfram þar
sem Anderlecht vann fyrri leik
liðanna 2:0.
Alþingi lánaði Guðrúnu fé
Guðrún Helgadóttir, forseti
Sameinaðs þings, fékk í nóvember
í fyrra lán frá Alþingi, að upphæð
200 þúsund krónur og hefur hún
nýverið greitt lánið upp með full-
um útlánsvöxtum. Guðrún segist
hafa tekið lánið vegna þess hve
snöggt það hafi borið að að hún
varð forseti Alþingis, en því hafi
fylgt óvænt útgjöld.
Líkur á viðræðum um nýtt ál-
ver en ekki stækkun álvers ÍSAL
í Straumsvík hafa aukist eftir
fundi fyrirtækjanna í Atlantal-
hópnum og ráðgjafarnefndar iðn-
aðarráðuneytisins í Amsterdam á
mánudag og þriðjudag. Þar kom
fram að álfyrirtækin höfðu ekki
náð samkomulagi um mál sem
varða stækkunina. Starfinu í Atl-
antal-hópnum um álframleiðslu á
íslandi verður haldið áfram.
Handtekinn vegna
fölsunar á dollurum
íslendingurinn Jósafat Arn-
grímsson, sem einnig hefurgeng-
ið undir nafninu Joe Grimson er-
lendis, hefur verið handtekinn í
Lundúnum, grunaður um að reyna
ásamt fjórum öðrum að svíkja
stórfé út úr breskum banka. Eru
þeir grunaðir um aðild að fölsun
bandarískra dollaraseðla, upp á
allt að 20 milljónum dollara eða
1,2, milljörðum íslenskra króna.
ERLENT
Spænskir
sósíalistar
héldu þing-
meirihluta
Felipe Gonza-
les, forsætisráð-
herra Spánar, og
Sósíalistaflokkur
hans héldu
naumum meiri-
hluta í þingkosn-
ipgunum um
síðustu helgi,
fengu 176 þing-
sætið af 350. Flokkurinn missti
um milljón atkvæða en stærsti
stjórnarandstöðuflokkurinn, Þjóð-
arflokkur hægrimanna, sem spáð
hafði verið tapi, bætti við sig
nokkru fylgi. Kommúnistar juku
þingmannatölu sína úr sjö í 17.
Stærsta blað Spánar, E1 País, sem
yfirleitt styður sósíalista, sagði
Spánverja greinilega vilja að
flokkurinn héldi áfram um stjórn-
vöiinn en jafnframt að stjórnin
tæki upp nýja og betri siði.
Hreinsanir í
Austur-Þýskalandi
Fjórum háttsett-
um valdamönn-
um í Austur-
Þýskalandi og
skjólstæðingum
Erichs Honec-
kers, fyrrum
leiðtoga lands-
ins, var vikið frá
á fimmtudag.
Eiginkona
Honeckers, sem verið hafði
menntamálaráðherra frá 1963,
var einnig látin víkja. Embættis-
menn gáfu í skyn að samtök
stjórnarandstæðinga, Nýr vett-
vangur, fengju innan skamms
leyfi til að starfa og 21 árs þögn
var rofin er vikurit birti lofgrein
um „Vorið í Prag.“ Egon Krenz,
nýr leiðtogi landsins, sótti
Míkhaíl Gorbatsjov Sovétleið-
toga heim í vikunni og lýsti ein-
dregnum stuðningi við umbóta-
stefnuna. Sagðist hann aldrei hafa
verið harðlínumaður. Mótmæli
héldu áfram í Austur-Þýskalandi
og mörg þúsund manns héldu yfir
landamærin til Tékkóslóvakíu í
von um ferðaleyfi þaðan til Vest-
ur-Þýskalands.
Rányrkja á Barentsliafi
Sovéskur sjávar-
dýralíffræðing-
ur, Gúennadíj
Matísjov, sagði
á ráðstefnu í
Björgvin að ekk-
ert væri að
marka upplýsingar Sovétmanna
um fiskveiðar þeirra á Barents-
hafi undanfarin ár og gífurleg
rányrkja hefði átt sér stað. Einnig
sagði hann neðansjávarspreng-
ingar vegna olíuleitar hafa stór-
skaðað hrygningarsvæði auk þess
sem geislun vegna kjarnorku-
sprenginga neðanjarðar á Novaja
Zemlja og sjávarmengun frá her-
bækistöðvum á Kolaskaga yllu
miklu tjóni.
Leiðtogafúndur á
Miðjarðarhafí
Ákveðið hefur verið að leiðtogar
risaveldanna, þeir George Bush,
forseti Bandaríkjanna, og Míkhaíl
Gorbatsjov Sovétforseti eigi
óformlegan fund á Miðjarðarhafi
dagana 2. og 3. desember nk.
Viðræðurnar fara fram til skiptis
um borð í sovésku og bandarísku
herskipi. Þetta verður fyrsti fund-
ur leiðtoganna frá því Bush tók
við embætti forseta í janúar.
Versta óveður á flóanum í þrjá áratugi
Baiigkok. Reuter.
BANDARÍSKA borskipinu Sea-
crest hvolfdi með 97 manna áhöfn
innanborðs í fellibyl á Tælands-
flóa seint á fostudagskvöld. Auk
•þess var tveggja fraktskipa og 14
tælenskra báta með alls um 100
sjómenn innanborðs saknað á fló-
anum í gær. Er þetta mesti felli-
bylur sem geisað hefúr á svæðinu
í 35 ár, að sögn veðurfræðinga.
Fjórir bátar og tvær þyrlur eru
nú að leita á svæðinu. Enginn
úr áhöfn Seacrest hefur fundist,"
sagði talsmaður eigenda borskipsins.
Hann sagði að fjarstýrður kafbátur
hefði verið sendur til að kanna skips-
skrokkinn og leita að skipveijum.
Ennfremur tóku tælenskir kafarar
þátt í leitinni. Skipið er 4.400 tonn
að stærð og var að bora eftir gasi
austan við eyjuna Koh Samui.
Að minnsta kosti tveggja frakt-
skipa frá Tælandi og Víetnam auk
14 tælenskra fiskibáta var saknað
eftir að fellibylurinn hafði farið yfir
flóann. Vindhraðinn var um 160 km
á klukkustund. Talið er að um 200
sjómenn hafi verið um borð í öllum
skipunum. Þar af var vitað um 64
Tælendinga, auk nokkurra Singa-
pore-búa, Bandaríkjamanna, Ástra-
líumanna, Breta og Kanadamanna,
auk manna af fleiri þjóðernum, með-
al annars tveggja Dana.
Samkvæmt óstaðfestum fréttum
fann tælensk leitarflugvél níu menn,
að öllum líkindum tælenska sjó-
menn, í sjónum skammt frá borskip-
inu. Þótt dregið hefði úr vindhraðan-
um í gær var mikill sjógangur á fló-
anum og torveldaði það björgunar-
starfið.
Pólland:
Allir styrkir til sljórn-
málaflokka aftiumdir
Varsjá. Rcutcr.
STJÓRN Póllands lýsti því yfír á fostudag að hún hygðist leggja
af alla styrki til starfsemi stjórnmálaflokka, þ. á m. kommúnista-
flokksins, um næstu áramót. Jafhframt var því heitið að skattaí-
vilnanir og aðrar sporslur til flokkanna yrðu lagðar á hilluna.
Við erum þeirrar trúar að þar
sem raunverulegt lýðræði
og frelsi ríki muni stuðningur
almennings skera úr um áhrif
flokkanna," sagði Aleksander
Hall ráðherra. Hann bætti því
við að ríkið yrði að spara en gert
er ráð fyrir að hallinn á ríkis-
búskapnum verði allt að tveir
milljarðar Bandaríkjadollara (um
120 milljarðar ísl.kr.) áþessu ári.
Alls munu pólskir kommúnist-
ar fá sem svarar 1.600 milljónum
ísl.kr. í beina og óbeina styrki á
þessu ári.
Þingkosningar í Grikklandi:
Líklegt að kommúnistar
komist í oddaaðstöðu
GRIKKIR ganga að kjörborðinu í dag,
sunnudag, í annað skiptið á (jórum mánuð-
um. Ef marka má skoðanakannanir heldur
sósíalistaflokkur Andreas Papandreous,
fyrrum forsætisráðherra, fylgi sínu og
kemur það vafalítið mörgum á óvart ekki
síst sökum þess að Papandreou og fímm
fyrrum ráðherrar í ríkisstjórn hans munu
brátt þurfa að svara til saka frammi fyrir
sérstökum dómstóli vegna ótrúlegrar
spillingar í átta ára valdatíð forsætisráð-
herrans fyrrverandi. Hægri menn í Nýja
lýðræðisflokknum stefna að hreinum
meirihluta á þingi en vafasamt er hvort
þeir ná því marki. Líklegra virðist að
kommúnistar komist í oddaaðstöðu líkt
og gerðist eftir kosningarnar í júnimánuði
en niðurstaðan kann að verða stjórnar-
kreppa.
Aðdáendurnir eru enn ótrúlega margir.
Samsteypustjórn Hægri manna
og kommúnista sem mynduð
var eftir síðustu kosningar hefur
nú lokið því hlutverki sínu að
rannsaka spillingu í valdatíð Pap-
andreous. Rannsóknir hafa leitt i
Ijós að siðleysið var jafnvel enn
meira en ein-
dregnustu hat- ■■■■■■■
ursmenn hans
höfðu látið sér
koma til hugar
og engu er líkara-
en stjórnarhætt-
irnir hafi verið sóttir í smiðju til
einræðisherra og herforingja-
stjórna.
I kosningabaráttunni hefur
Papandreou ákaft biðlað til
kommúnista þó svo flestir stuðn-
ingsmenn Sósíalistaflokksins hafi
tæpast enn fyrirgefið þeim svikin
er þeir gengu til samstarfs við
hægri menn og mynduðu sam-
steypustjómina sögulegu. Komm-
únistar töldu fyrir sitt Ieyti að
flokkur Papandreous hefði vikið
frá flestum grundvallarhugmynd-
um sósíalismans auk þess sem
brýna pólitíska nauðsyn bæri til
að uppræta spillinguna. Gangi
kommúnistar til samstarfs við
Papandreou eftir kosningarnar í
dag munu þeir eiga í erfiðleikum
BAKSVID
Asgeir Sverrisson
með að réttlæta það fyrir stuðn-
ingsmönnum sínum. Að auki verð-
ur stefna sú sem flokkurinn hefur
fylgt og spillingarherferðin stór-
brotna nánast fáránleg komi þeir
Papandreou aftur til valda. Hægri
menn hafa á hinn bóginn sagt að
aðeins hreinn
■■■■■■■ meirihluti Nýja
lýðræðisflokks-
ins á þingi geti
tryggt stöðug-
leika í grískum
stjórnmálum.
Nái þeir ekki völdum blasi stjórn-
arkreppa og nýjar kosningar við.
I kosningunum í júnímánuði
fékk Sósíalistaflokkurinn 39% at-
kvæða og 125 menn kjörna.
Flokkurinn tapaði 36 mönnum og
missti meirihluta á þingi en þar
sitja 300 fulltrúar. Nýi lýðræðis-
flokkurinn fékk 44% atkvæða og
145 menn kjörna en kommúnistar
um 13% og 28 þingsæti. Skoðana-
kannanir gefa til kynna að litlar
breytingar verði á fylgi flokk-
anna. Kommúnistar virðast hafa
tapað um þremur prósentum til
smáflokka ýmissa en fylgi sósía-
lista er óbreytt. Hægri menn virð-
ast bæta örlitlu við sig, tæpast
nógu miklu til að ná meirihluta
auk þess sem kosningareglur eru
flokknum óhagstæðar. Gangi
þetta eftir munu kommúnistar
aftur komast í oddaaðstöðu, sem
er einsdæmi í ■ Evrópu nú um
stundir.
Næsta ríkisstjórn Grikklands
mun þurfa að takast á við alvar-
legan efnahagsvanda. Ríkisum-
svif jukust gríðarlega í tíð Pap-
andreous án þess að forsendur
væri fyrir stórauknum útgjöldum
á þessu sviði. Líklegt er talið að
Evrópubandalagið neyðist til að
hlaupa undir bagga til að bjarga
ríkissjóði frá gjaldþroti. Mennta-
og heilbrigðismál eru í miklum
ólestri og mengunin hroðaleg.
Viðræður við Bandaríkjamenn um
framtíð herstöðva þeirra í Grikk-
landi hafa legið niðri og sú töf
hefur ekki orðið til þess að styrkja
samningsstöðu grískra stjórn-
valda. Þá er mikilvægt að Grikkj-
um takist að vinna sér traust inn-
an Evrópubandalagsins en í höf-
uðstöðvum þess í Brussel munu
menn hugsa með hryllingi til þátt-
töku Grikkja í hinum sameigin-
lega markaði bandalagsríkjanna
árið 1992.