Morgunblaðið - 05.11.1989, Blaðsíða 24

24
em
MORGUNBLAÐIÐ
VERÖLD
HAÍ
SUNNUDM
UR NÖVEMBEÍi 19S'9
Á valdi letinnar
STUNDUM VERÐ ég svo hneykslaður, svo yfir mig hneykslaður, að mér
blöskrar. Mig skortir einfaldlega nægilega sterk lýsingarorð til að lýsa
hneykslan minni á sænska velferðarþjóðfélaginu, en þar el ég nú mann-
inn við nám þessa mánuðina.
Fró Þorsteini Gunnarssyni í
GAUTABORG
að er ekki hægt annað en
að hneykslast þegar velferð-
in er að verða slík að nú á að
stytta vinnuvikuna í 32 tíma,
lengja sumarfrí Svía með lögboði
í sex vikur, meðal-Svíinn er for-
fallaður frá vinnu vegna „veik-
inda“ að meðaltali einn mánuð á
ári (sem er heimsmet), glæpa-
og misyndismenn fá helgarleyfi
að því er virðist þegar þeim dett-
ur í hug, nýbakaðir feður fá
nokkurra mánaða pabbaleyfi á
fullum launum og þar fram eftir
götunum.
Nú gætu margir spurt, sér-
staklega kunningjar mínir og
vinir: Er drengurinn endanlega
genginn af göflunum? Eru þetta
ekki sjálfsögð mannréttindi? Má
fólk ekki lifa í vellystingum,
njóta velferðarinnar og hafa svo
mikinn frítíma að það getur gef-
ið sig á vald letinnar og notið
slælegrar afþreyingar sjónvarps-
ins?
Ég skal segja þér sögu, les-
andi góður, um meðaljóninn
Janne Nilsson, sem leiddi öðru
fremur til þess að ég fór að veita
því eftirtekt hvernig velferðin
getur í raun og veru snúist upp
í andhverfu sína.
Þannig var það að ég vann
hjá borginni í sumar (Gautaborg)
og gerðist fyrir vikið „áskrifandi
að launaumslagi mínu“. Ekki að
skilja að það hafi verið óþarfi
að mæta í vinnuna. Hins vegar
voru rólegheitin slík að bæjar-
vinnan í Vestmannaeyjum, þar
sem ég vann ávallt á sumrin, var
eins og þrælkunarbúðir í saman-
burði við borgarvinnuna í Gauta-
borg.
Nú, ég veitti því fljótlega eftir-
tekt hve mikil forföll voru hjá
vinnufélögum mínum og get nú
upplýst að það var aldrei full
mæting í okkar 10 manna vinnu-
hópi allt sumarið.
Svo var það að einn vinnufé-
lagi minn, meðaljóninn Janne
Nilsson, hringdi í vinnuna á
mánudagsmorgni og tilkynnti
veikindi sín. Sagðist vera svo
fjári slæmur í bakinu. Ekkert við
því að segja, og hann lét ekki
sjá sig alla vikuná.
Nú víkur sögunni til föstu-
dagsins. Ég fæ heimsókn af góð-
um félaga mínum frá Eyjum og
við hæfi þá um kvöldið að fara
með hann í kynningarferð um
helstu öldurhús Gautaborgar. í
anddyrinu á því fyrsta sem við
heimsækjum verður á vegi okkar
enginn annar en Janne Nilsson,
vinnufélagi minn. Svo sannar-
lega leit hann ekki vel út, allur
skakkur og skældur, ógirtur og
órakaður, og á skítugri skyrtunni
hans mátti sjá matseðil dagsins.
En ekki mátti rekja þetta
slæma ásigkomulag Janne Nils-
sons til þess hve slæmur hann
var í baki. Ó nei. Hann hafði
haft vín um hönd og ekki eitt
og ekki tvö eða þtjú glös, heldur
virtist hann hafa drukkið heila
ámu af einhveijum miður góðum
miði. Seinna sagði hann mér frá
því að hann hefði lent á fylleríi
í Danmörku (auðvitað á fullum
launum) og tilkynnt verkstjóran-
um að hann væri alveg ómögu-
legur í bakinu.
Með öðrum orðum: Lítið sann-
sögulegt dæmi um það hvernig
Svíar misnota kerfið.
Þessi spilling er á allra vit-
orði, en enginn þorir að segja
neitt opinberlega. Fjölmiðlar og
stjórnmálamenn þegja þunnu
hljóði og verður maður að draga
þá ályktun að þeir séu líka
sokknir í spillinguna, eða hvað?
En þrátt fyrir velmegun Svía,
á kratastjórn Ingvars Carlssonar
á brattann að sækja, ef marka
má síðustu skoðanakannanir. Og
er þá nema von að maður spyiji:
HNfóJo- \
LE6FJ HELÖ,
HERRR TOKTHöS
v LIMORf .
Til hvers ætlast sænska þjóðin
eiginlega af stjórnvöldum í
framtíðinni? Niðurlagningu
tekjuskatta? Þriggja daga vinnu-
viku? Eins árs pabbaleyfis?
Þriggja mánaða sumarleyfis?
Forstjóralaun yfir línuna? Eða
sumar- og jólafrí til handa
glæpamönnum?
Með fullri virðingu fyrir Svíum
finnst mér þeir á hættulegri
braut hvað varðar þróun þeirra
á velferðarþjóðfélaginu.
En líklega hitti Frakkinn Ma-
jolin Pierre naglann á höfuðið
þegar hann sagði: Þegar nógu
margir eru sammála um ein-
hveija vitfirru, telst hún ofureðli-
leg að lokum.
HÚSGAHGAR
okkar á milli ...
■ Ólympíumannvirkin í borg-
inni Miinchen í Vestur-Þýska-
landi, sem tekin voru í notkun
11. september 1975, eru nú saulj-
án árum siðan orðin að mikilli
gróðalind fyrir borgina. 75. millj-
ónasti gesturinn greiddi sig þar
nýlega inn en það samsvarar öll-
um íbúum Vestur-Þýskalands,
Austurríkis og Sviss. Inní þessari
tölu eru einungis þeir sem greitt
hafa aðgangseyri að einhveijum
viðburðum, sem þarna hafa farið
fram. Ef einnig eru taldir með
ferðamenn og aðrir sem komið
hafa til að skoða mannvirkin
hafa alls um 250 milljónir manna
átt leið um þessar slóðir. — sts.
■ Rúmlega þrítugum Þjóðveija
brá heldur betur í brún er hann
teygði sig eftir kók-glasinu sínu
á gólfinu þar sem hann sat og
horfði á sjónvarpið. Við hliðina
á glasinu stóð heljarinnar sporð-
dreki. Fyrst í stað hélt maðurinn
að dýrið væri úr plasti og að
þetta væri einungis konan hans
sem væri að reyna að stríða hon-
um. Hann komst hins vegar fljót-
lega að öðru er sporðdrekinn fór
að hreyfa sig. Maðurinn, sem er
hermaður að atvinnu, steypti
glasi yfir aðkomugestinn og
hringdi í slökkviliðið. Ekki er
ljóst hvernig á ferðum dýrsins
stóð. — sts.
Höfundar: LÁRA STEFÁNSDÓTTIR ■ INGÓLFUR BJÖRN SIGURÐSSON
HANY HADAYA ■ SYLVIA VON KOSPOTH gestahöfundur.
3. sýníng:
Miðvikudaginn 8. nóvember kl. 20:30.
4. sýning:
Föstudaginn 10. nóvember kl. 20:30.
5. sýning:
Laugardaginn 11. nóvember ki. 20:30.
Athugið! Sýningum lýkur 25. nóvember.
Miðapantanir í síma 13191 allan sólarhringinn.
Miðasalan opin í Iðnó frá kl. 5-7.
3ÞFJÖGUR DANSVERK«
I IÐNÓ
Nokkrar sögur að vestan
ÞETTA VAR óskastaða sem alla
stjórnmálamenn dreymir um:
Mark Johnston, repúblikani, var
einn í framboði í forkosningum
til embættis borgarstjóra í Saco,
sem er bær á stærð við Akureyri
i Maine í Bandaríkjunum. En
draumurinn breyttist í martröð.
Mark tapaði.
Samkvæmt kosningareglum í
Saco verður frambjóðandi að fá
að minnsta kosti 255 atkvæði eða
5% af greiddum atkvæðum í síðustu
kosningum. Mark fékk 253 at-
kvæði. Og bróðir hans mætti ekki
á kjörstað þar sem hann hafði of
mikið að gera í vinnunni og taldi
að Mark væri öruggur.
Vegna þessa er enginn formlega
í framboði til borgarstjórnar-
embættisins. íbúar Saco geta kosið
þann sem þeir vilja — þurfa aðeins
að skrifa nafn og heimilisfang við-
komandi rétt á kjörseðilinn í nóvem-
ber næstkomandi, þegar kosning-
arnar fara fram. Og nú gengur
Mark á milli manna til að ganga
úr skugga um að allir geti stafað
nafnið hans rétt og viti hvar hann
á heima.
Höfnin í Boston vinsæl
Þeir íslendingar, sem hafa heim-
sótt Boston, þekkjá líklega Faneuil
Hall og Hai-vard-torg í Cambridge.
Fáir koma til Boston án þess að
koma á þessa staði og margir fara
einnig að sjá Bunker Hill-minnis-
merkið. En nú hefur nýr áfanga-
staður bæst á lista ferðamanna:
Höfnin í Boston, sem margir lieima-
menn kalla drullupytt, enda sögð
mengaðasta höfnin í Bandaríkjun-
um og er þá mikið sagt.
Áhugasamtök um hreinsun hafn-
arinnar hafa skipulagt skoðunar-
ferðir um höfnina frá 1987, en ferð-
irnar urðu
ekki vinsælar
fyrr en Ge-
oi'ge Bush
gerði hana að
kosningamáli
í baráttunni
við Dukakis,
ríkisstjóra
Massachu-
setts, á
síðasta ári.
Og nú þykir
enginn hafa
komið til
Boston fyrr
en hann hef-
ur skoðað
höfnina og
farið í skoð-
unarferðir
þar sem aðal-
aðdráttaraf-
lið er úrgang-
ur og frá-
rennslisrör.
FBI
auglýsir
Banda-
ríska alríkis-
lögreglan,
FBI, auglýsti
fyrir skömmu
eftir innflytj-
endum frá
Sovétríkjun-
um sem
þekkja af eig-
in • raun
starfsaðferð-
ir sovésku
leyniþjónustunnar, KGB. Auglýs-
ingarnar biitust í nokkrum blöðum
sem gefin eru út á rússnesku í
Bandaríkjunum. FBI er sérstaklega
að leila eftir upplýsingum um störf
KGB í Bandaríkjunum en einnig í
öðrum löndum.
Þetta mun vera í fyrsta skipti
mönnum inn í Bandaríkin með sov-
éskum innflytjendum. Frá 1975
hafa liðlega 150 þúsund sovéskir
i'íkisborgarar fengið að yfirgefa
fóstuijörðina og sest að í Banda-
ríkjunum.
Og ein að lokum
Ein að lokum fyrir þá sem eru
kunnugir Bandaríkjunum, þekkja
forsetahjónin í sjón og vanir að
hafa doilaraseðla í höndunum:
George Bush hefur aðeins verið
forseti Bandaríkjanna í tæplega 10
mánuði, en hann hefur afrekað
nokkuð sem enginn annar Banda-
ríkjaforseti getur státað af: Hann
hefur komið mynd af eiginkonu
sinni á eins doilaraseðilinn, eða svo
ségja gárungarnir!!